Η Μελίνα Κριτσωτάκη μας παρουσιάζει τον Veganuary, δηλαδή τον Ιανουάριο αλλιώς. Ένα κίνημα προτροπής για χορτοφαγία όλο το μήνα. Και στο τέλος, υπάρχουν και 2 εναλλακτικές συνταγές για ένα χορτοφαγικό γεύμα.
Μόδα; Επιλογή διατροφής; Λόγοι υγείας που την επιβάλλουν; Η χορτοφαγία (vegan) είναι, πλέον, γεγονός. Ο Ιανουάριος (January), από το 2014, έχει μετονομαστεί για τους φίλους της χορτοφαγίας σε Veganuary. Εμπνευστές της κίνησης, οι Άγγλοι Jane Land και Matthew Glover. Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του νέου έτους. Συμβολικά, λοιπόν, σαν μια νέα αρχή στη διατροφή τους, ενθάρρυναν γνωστούς τους και μη να υιοθετήσουν αυστηρά τη χορτοφαγία για όλο το μήνα. Είτε ως αφορμή για αποτοξίνωση από τη μεγάλη κατανάλωση των γιορτών, είτε ως ευκαιρία για να ακολουθήσουν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, αυτό το κίνημα το οποίο ξεκίνησε με 3.300 υποστηρικτές πλέον μετρά πάνω 250.000 μέλη σε 193 χώρες.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει η τάση της χορτοφαγίας, η οποία βρίσκει όλο και περισσότερους υποστηρικτές, για αποφυγή κατανάλωσης κρέατος. Αυτό για αποφυγή πρόσληψης των ορμονών που μπορεί να περιέχει, οι οποίες σχετίζονται με διάφορες παθολογικές νόσους. Οι vegan απέχουν ολοκληρωτικά από την κατανάλωση κρέατος, ψαριών, μαλάκιων, γαλακτοκομικών, αυγών, σύκων καθώς και μελιού. Πριν, όμως, υιοθετήσετε τη διατροφή αυτή, καλό θα είναι να συμβουλευθείτε ένα διατροφολόγο, ούτως ώστε η μετάβαση να γίνει με ασφαλή (ισορροπημένο) τρόπο για τον οργανισμό σας. Ο ειδικός διατροφολόγος – διαιτολόγος θα προτείνει τους κατάλληλους συνδυασμούς τροφών, για πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών που περιέχονται στις φυτικές τροφές.
Έρευνες πανεπιστημίων της Μεγάλης Βρετανίας και της Νέας Ζηλανδίας έδειξαν πως οι χορτοφάγοι έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κάποια μορφή καρκίνου (ιδιαίτερα του αίματος, του στομάχου και της ουροδόχου κύστεως). Άλλη έρευνα του Πανεπιστημίου του Southampton, σε δείγμα 8.000 εθελοντών και διάρκεια 20 χρόνων, έδειξε πως όσοι είναι χορτοφάγοι εμφανίζουν κατά 5 μονάδες μεγαλύτερο δείκτη ευφυΐας σε σχέση με εκείνους που προτιμούν το κρέας. Σε αυτό, μάλλον, συντελεί το ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την απόδοση του εγκεφάλου. Σημαντικά αποτελέσματα άλλων ερευνών σε χορτοφάγους έχουν δείξει ότι παρουσιάζουν πτώση της χοληστερίνης, της αρτηριακής πίεσης, του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων, παχυσαρκίας και χρόνιων φλεγμονών.
Χορτοφαγία τον Ιανουάριο
Πόσοι είναι vegan στη χώρα μας, επίσημα, δεν είναι γνωστό. Βέβαια, όλοι μπορούμε αν θέλουμε να υιοθετήσουμε χορτοφαγικές συνήθειες χωρίς απαραίτητα να κατηγοριοποιήσουμε τον εαυτό μας ως “αυστηρά” χορτοφάγο. Άλλωστε είμαστε τυχεροί που ζούμε στη χώρα όπου ξεκίνησε η Μεσογειακή διατροφή, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, λαχανικών, οσπρίων, φρούτων και ανεπεξέργαστων δημητριακών. Μέτρια ως υψηλή κατανάλωση ψαριών και χαμηλή κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Σε κάθε περίπτωση, επιλέγοντας να καταναλώνουμε καθημερινά περισσότερα φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς θα κάνουμε καλό στον οργανισμό μας.
Για το παρόν άρθρο, “έκλεψα” από τη φίλη μου, γεωπόνο, Παναγιώτα Κόκκαλη 2 ιδέες της για “εναλλακτικά” πιάτα καθώς εκείνη έχει μια αδυναμία στην κουζίνα και πειραματίζεται με διάφορες ιδέες και γεύσεις. Είτε είστε, λοιπόν, vegan, είτε όχι εμείς σας δίνουμε 2 προτάσεις για να δοκιμάσετε κάποιο χορτοφαγικό πιάτο στο τραπέζι σας.
Σαλάτα Ρεβύθια με λιαστή ντομάτα
Οι ελληνικές, παραδοσιακές σαλάτες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και ως χορτοφαγικές διότι δεν περιείχαν κρέατα. Βέβαια, μπορεί να είχαν γαλακτοκομικά προϊόντα (πχ. φέτα στη χωριάτικη σαλάτα) και ως dressing χρησιμοποιούνταν μόνο το ελαιόλαδο. Όποιος το επιθυμούσε, πρόσθετε λεμόνι ή ξύδι.
Υλικά
500 γρ. ρεβίθια βρασμένα
2 πιπεριές φλωρίνης, κομμένες σε μικρά καρέ
2 πιπεριές κίτρινες, κομμένες σε μικρά καρέ
10 ντομάτες λιαστές, κομμένες σε λεπτές φέτες
ελαιόλαδο
χυμός λεμονιού
σχινόπρασο φρέσκο, ψιλοκομμένο
μαϊντανός, ψιλοκομμένος
αλάτι
πιπέρι, φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
Για τα ρεβίθια
Μουλιάζουμε τα ρεβίθια σε αρκετό νερό για 12 ώρες. Σε μια κατσαρόλα, βάζουμε τα μουλιασμένα ρεβίθια, το νερό και φέρνουμε σε βρασμό. Όταν ξεκινήσει ο βρασμός, χαμηλώνουμε τη φωτιά, σκεπάζουμε και μαγειρεύουμε σε πολύ χαμηλή φωτιά μέχρι τα ρεβίθια να μαλακώσουν καλά, 1½ με 2 ώρες περίπου στην κατσαρόλα ή 20 λεπτά στη χύτρα (τα αλατίζουμε προς το τέλος του μαγειρέματος). Κατόπιν, τα αφήνουμε να κρυώσουν μέσα στο ζωμό τους και έπειτα σουρώνουμε κρατώντας μόνο τα ρεβίθια (ο ζωμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άλλες παρασκευές). Τα αφήνουμε να κρυώσουν σε θερμοκρασία δωματίου. Διατηρούμε στη συντήρηση για 2 με 3 μέρες. Δεν ξεχνάμε να βράζουμε τα όσπρια με εμφιαλωμένο νερό!
Για τη σαλάτα
Αναμειγνύουμε όλα τα υλικά και σερβίρουμε. Καλό είναι να αφήσουμε τη σαλάτα για λίγες ώρες να μαριναριστεί, πριν τη σερβίρουμε.
Κυρίως πιάτο: Παπουτσάκια χορτοφαγικά
Υλικά
4 μελιτζάνες φλάσκιες
250 γρ. μανιτάρια πορτομπέλο
250 γρ. μανιτάρια πλευρώτους
4 – 5 ντομάτες ώριμες ή Πουμαρό σάλτσα ντομάτας
2 κρεμμύδια
1 καρότο
1 κανέλλα
ελαιόλαδο
αλάτι
πιπέρι
ζάχαρη
½ ποτήρι κρασί
1 λίτρο γάλα αμυγδάλου ή ρυζιού ή άλλο φυτικό γάλα
100 – 150 γρ. αλεύρι
μοσχοκάρυδο
μαργαρίνη ή ελαιόλαδο
κάσιους
φρυγανιά τριμμένη
Εκτέλεση
Για τις μελιτζάνες
Κόβουμε τις μελιτζάνες στη μέση, τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε για μισή ώρα, τις ξεπλένουμε με νερό και τις σκουπίζουμε με χαρτί κουζίνας. Για να είναι πιο ελαφρύ το φαγητό μας, τις ψήνουμε στο φούρνου, εφόσον τις αλείψουμε με λίγο λαδάκι. Αδειάζουμε την ψίχα από τις μελιτζάνες, αφήνοντας το γύρω τοίχωμά τους σε πάχος 1εκ. περίπου.
Αν τώρα τις τηγανίσουμε, για να είναι πιο νόστιμο το φαγητό μας, θα πρέπει να τις αφήσουμε σε ένα σουρωτήρι για 2 με 3 ώρες ώστε να στραγγίσουν από το πολύ λάδι.
Για τον κιμά από μανιτάρια
Καθαρίζουμε τα μανιτάρια, δεν τα πλένουμε γιατί είναι σαν σφουγγάρι και απορροφούν πολύ νερό. Τα ψιλοκόβουμε είτε με το μαχαίρι είτε στο μούλτι. Στη συνέχεια βάζουμε λίγο λάδι στην κατσαρόλα, προσθέτουμε το κρεμμύδι το οποίο το τσιγαρίζουμε μέχρι για γυαλίσει και ρίχνουμε μέσα τα μανιτάρια. Σβήνουμε με λίγο κρασί και προσθέτουμε την ντομάτα, το τριμμένο καρότο, τη ζάχαρη (προαιρετικά αν οι ντομάτες δεν είναι πολύ ώριμες), αλάτι, πιπέρι και το ξύλο κανέλας. Σιγοβράζουμε το μείγμα για 10 με 20 λεπτά περίπου, μέχρι να δέσει η σάλτσα.
Για τη μπεσαμέλ
Σε μία κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο. Προσθέτουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά με το σύρμα. Προσθέτουμε, σταδιακά, το γάλα και ανακατεύουμε συνεχώς. Προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι και το μοσχοκάρυδο. Μόλις η κρέμα αρχίσει να κοχλάζει, είναι έτοιμη.
Σε ένα ταψί τοποθετούμε τις μελιτζάνες, από πάνω στρώνουμε τον κιμά και τελειώνουμε στρώνοντας τη μπεσαμέλ. Αν θέλουμε, ρίχνουμε από πάνω μείγμα τριμμένης φρυγανιάς με κάσιους, για μια πιο τραγανή κρούστα πάνω από τη μπεσαμέλ. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 με 200 βαθμούς, στον αέρα, για 35-40 λεπτά, μέχρι να πάρει το φαγητό ένα χρυσαφένιο χρώμα.
Tips: Αν είστε λάτρεις των μανιταριών μπορείτε να αγοράσετε τους σάκους καλλιέργειας μανιταριών πλευρώτους και στη συνταγή να βάλετε μόνο πλευρώτους.
Θέλετε και γλυκό; Υπάρχουν διάφορες συνταγές με φυτικά γάλατα, καρύδα, αβοκάντο και μπανάνα αλλά είμαστε στην Ελλάδα και στη χώρα μας έχουμε αρκετά γλυκά τα οποία άλλοι τα αποκαλούν νηστίσιμα και άλλοι θα τα αποκαλούσαν vegan. Ποια είναι αυτά; Πρώτα και κύρια, τα γλυκά του κουταλιού που δεν λείπουν από κανένα ελληνικό σπίτι. Επίσης, τα περισσότερα γλυκά του ταψιού (για όσους vegan δεν έχουν αποκόψει από τη διατροφή τους το μέλι) όπως είναι ο μπακλαβάς, το κανταΐφι και το σαραγλί. Αλλά και τα τουλουμπάκια, τα ροξάκια, τα μελομακάρονα, οι δίπλες και τα λουκούμια.