Η Μελίνα Κριτσωτάκη μας θυμίζει ένα μύθο της εποχής. Στο άδοξο έρωτα μιας νεαρής βασιλοπούλας της Φυλλίδας με τον Ακάμαντα, γιο του Θησέα. Μύθος συνηφασμένος με την αμυγδαλιά που ανθίζει το χειμώνα και προϋπαντίζει την άνοιξη που έρχεται.
“Είπα στη μυγδαλιά: “Αδερφή, μίλησέ μου για το Θεό”. Κι η μυγδαλιά άνθισε.” (Αναφορά στον Γκρέκο, Νίκος Καζαντζάκης). Η αμυγδαλιά (Prunus amygdalus) ανθίζει στην καρδιά του χειμώνα, δίνοντας το μήνυμα πως η άνοιξη έρχεται. Ελληνικός μύθος αναφέρεται σ’ αυτή ως αποτέλεσμα ενός άδοξου έρωτα μιας νεαρής βασιλοπούλας, της Φυλλίδας, με τον Ακάμαντα, γιο του Θησέα. Η κοπέλα μαράζωσε από την προσμονή του αγαπημένου της και οι θεοί την μεταμόρφωσαν σε αμυγδαλιά. Για τους Κινέζους συμβολίζει τη θηλυκή ομορφιά ενώ οι Αιγύπτιοι έβαλαν αμύγδαλα στον τάφο του Τουταγχαμών για να τραφεί στη μετά θάνατο ζωή του.
Αμυγδαλιά καλλιέργεια
Η αμυγδαλιά ανήκει στα πυρηνόκαρπα. Ευδοκιμεί σε θερμά και ξηρά κλίματα. Αντέχει τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα αλλά οι ανοιξιάτικοι παγετοί ζημιώνουν την παραγωγή. Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, σε συνδυασμό με την ξηρασία, επηρεάζουν την ψίχα των καρπών της. Προτιμά τα ελαφρά, γόνιμα και καλά στραγγιζόμενα εδάφη. Καρποφορεί από το 3ο – 5ο έτος, μετά τη φύτευση. Φτάνει σε πλήρη παραγωγή κατά τον 8ο – 10ο χρόνο, ανάλογα με τη διαμόρφωση των δένδρων. Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες της είναι αυτόστειρες, με την επικονίαση να γίνεται από τα έντομα (κυρίως μέλισσες). Τα άνθη της είναι χαρακτηριστικά, λευκού ή ροζ χρώματος και τόσο πυκνά πάνω στους βλαστούς που πολλοί χρησιμοποιούν αμυγδαλιές ως καλλωπιστικά φυτά. Τα αμύγδαλα μαζεύονται από τα δένδρα μετά από τίναγμα (γίνεται με εξειδικευμένα μηχανήματα), αποξηραίνονται στον ήλιο και κατόπιν αποφλοιώνονται.
Ποικιλίες και στοιχεία παραγωγής
Οι κυριότερες ποικιλίες αμυγδαλιάς είναι η Φυρανιά, η Τέξας, η Ρέτσου, τα Καλογεράτα Χίου, τα Κρυστάλια Φουρνής Λασίθιου, κ.ά. Κυκλοφορούν, πλέον, και νέες ποικιλίες όπως είναι η Τουόνο, η Σολέτα, η Αβιχόρ, η Ισαμπελόνα, κ.ά. Η Τέξας προτιμάται περισσότερο στην αγορά γιατί αν και δίνει πιο μικρό καρπό έχει καλύτερη γεύση. Επίσης, αυτή η ποικιλία χρησιμοποιείται στην παρασκευή του γάλακτος αμυγάλου καθώς περιέχει περισσότερα λιπαρά από τις υπόλοιπες. Φυρανιά και Τέξας αποδίδουν, περίπου, 10 – 15 Kg αμύγδαλο/δένδρο ενώ οι νέες φτάνουν και τα 25 Kg/δένδρο.
Περιοχές παραγωγής στην Ελλάδα είναι η Θεσσαλία (Λάρισα, Βόλος) και η Βόρεια Ελλάδα. Το 2018 ήταν μια πολύ καλή χρονιά για τα ελληνικά αμύγδαλα. Παρατηρήθηκαν ελάχιστες ζημιές και η παραγωγή ήταν αρκετά ικανοποιητική σε Τέμπη, Ελασσόνα και Λάρισα. Η τιμή παραγωγού για το άσπαστο προϊόν κυμάνθηκε από 1,90 έως 2,50 ευρώ/Kg ενώ για την ψίχα “άγγιξε” και τα 8 ευρώ. Η εγχώρια παραγωγή είναι, περίπου, 30.000 τόνοι. Απορροφάται, κάθε χρόνο, τόσο από καταστήματα λιανικού εμπορίου όσο και από βιομηχανίες σοκολάτας και ειδών ζαχαροπλαστικής. Εισαγωγές γίνονται, φυσικά, κυρίως από βιομηχανίες τροφίμων. Η ζήτηση για το προϊόν, φαίνεται, να αυξάνεται κάθε χρόνο με την εγχώρια κατανάλωση ψίχας να κυμαίνεται γύρω στους 8.000 τόνους (περίπου).
Παγκοσμίως, παράγονται 1.189.000, περίπου, τόνοι με μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες σε αμύγδαλα να είναι η ΗΠΑ, η Ισπανία, η Ιταλία και το Ιράν.
Οφέλη από την κατανάλωση αμυγδάλων
Για πρόσληψη όλων των ιχνοστοιχείων και μετάλλων που έχουν τα αμύγδαλα ως τροφή θα πρέπει να καταναλωθούν με τη φλούδα τους. Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά τα οποία δρουν ενάντια σε καρδιαγγειακές και δερματικές παθήσεις, τη γήρανση του δέρματος αλλά και διάφορες μορφές καρκίνου. Θεωρούνται καλή πηγή βιταμίνης Ε, της οποίας η υψηλή πρόσληψη ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη και Alzheimer. Επίσης, τα αμύγδαλα περιέχουν πρωτεΐνες και φυτικές ίνες που τα καθιστούν πρώτη επιλογή για διαβητικούς. Έχουν, ακόμη, υψηλές ποσότητες μαγνησίου το οποίο αποτελεί ασπίδα ενάντια στο μεταβολικό στρες, το διαβήτη τύπου 2 και την υψηλή αρτηριακή πίεση. Έρευνα στο Nurses’ Health Study αναφέρει πως η κατανάλωση μιας χούφτας αμυγδάλων, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, μειώνει τον κίνδυνο κατά 25% εμφάνισης πέτρας στη χολή. Συστήνονται, τέλος, στο διαιτολόγιο όσων επιθυμούν να χάσουν σωματικό βάρος καθώς δεν περιέχουν υδατάνθρακες ενώ οι φυτικές τους ίνες αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού και καταπολεμούν το τσιμπολόγημα.
Αμύγδαλα και κουζίνα
Τα αμύγδαλα τρώγονται με διάφορους τρόπους. Είτε ωμά είτε ψημένα. Προστίθενται σε κέϊκ, μπισκότα, παστέλια, ριζότο, σαλάτες με πράσινα λαχανικά ακόμη και σε συνταγές με κρέας. Αμύγδαλα κροκάν και φιλέ γίνονται επικάλυψη σε τούρτες και γλυκά, όπως το μιλφέϊγ. Αν θέλετε να τα καταναλώσετε χωρίς τη φλούδα τους, τότε μουλιάστε τα για αρκετές ώρες σε νερό. Έτσι γίνονται και πιο μαλακά και πιο εύπεπτα.
Στο εμπόριο κυκλοφορεί, επίσης, γάλα αμυγδάλου το οποίο δεν περιέχει λακτόζη, ζάχαρη αλλά και αλεύρι. Προτιμάται από χορτοφάγους και άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη ή όσους προσέχουν τη διατροφή τους απογεύγοντας την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Τέλος, από αμύγδαλα γίνεται η σουμάδα που προσφέρεται ως αναψυκτικό.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
