Η Μελίνα Κριτσωτάκη μας παρουσιάζει τη στέβια. Χρησιμοποιείται σαν γλυκαντικό για δίαιτα και όχι μόνο. Η ιδιότητα της οφείλεται στα φύλλα της. Η Ελλάδα είναι από τους κορυφαίους παραγωγούς προϊόντων της, στην Ευρώπη. Πρωτοπόρος ο Αγροτικός Συνεταιρισμός “Στέβια Ελλάς”.
Η στέβια (Stevia rebaudiana) είναι γνωστή για τη γλυκιά γεύση των φύλλων της (30 – 45 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη). Καταγωγή της η Βραζιλία και η Παραγουάη. Το όνομά της, το οφείλει στον Ισπανό βοτανολόγο και γιατρό Petrus Jacobus Stevus που την ανακάλυψε. Το 1931 ταυτοποιήθηκαν οι αποκαλούμενοι γλυκοζίτες της στεβιόλης που είναι, στην ουσία, τα συστατικά τα οποία ευθύνονται για τη γλυκύτητά της. Η Ιαπωνία, μάλιστα, από τις αρχές κιόλας της δεκαετίας του 1970, ήταν από τις πρώτες χώρες που ενέκρινε τη χρήση της σε τρόφιμα και ροφήματα.
Στέβια η καλλιέργεια
Η στέβια είναι πολυετές, ποώδες φυτό. Μπορεί να καλλιεργηθεί, όμως, και ως ετήσιο. Τα άνθη της είναι λευκά. Το ριζικό της σύστημα επιφανειακό. Απαιτεί ύψος βροχής πάνω από 700 – 800mm/έτος και προτιμά εδάφη καλά αποστραγγιζόμενα, κυρίως αμμώδη, με pH<7. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο, σε θερμοκήπιο, για την παραγωγή φυταρίων ενώ για παραγωγή φύλλων είναι αναγκαίος ο συνεχής φωτισμός των φυτών ώστε να αποφευχθεί η πρώιμη άνθιση. Το άζωτο είναι το πιο σημαντικό θρεπτικό συστατικό, για την καλλιέργεια, ώστε να αναπτυχθεί ένα ικανοποιητικό φύλλωμα. Χρειάζεται συχνή και επιφανειακή άρδευση (στάγδην) για πιο υψηλές αποδόσεις. Δεν προσβάλλεται, ιδιαίτερα, από έντομα ενώ προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν διάφοροι μύκητες του γένους Septoria, οι παγετοί και οι δυνατοί άνεμοι. Επίσης, τα φύλλα της επειδή είναι γλυκά προτιμώνται από κουνέλια και λαγούς. Συγκομίζεται το φθινόπωρο, όταν τα φυτά έχουν ένα ύψος 40 – 60 εκατοστά (περίπου).
Το φυτό καλλιεργείται κυρίως στην Παραγουάη, την Κένυα, την Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Βιετνάμ, τη Βραζιλία, την Ινδία, την Αργεντινή, την Κολομβία, κ.ά. Σε πειράματα, στη χώρα μας, η απόδοση σε ξηρά φύλλα μπορεί να φτάσει και τα 500 κιλά/στρ, με μέση στρεμματική απόδοση γύρω στα 200 – 400 κιλά/στρ. Οι αποδόσεις εξαρτώνται από την ποικιλία, τις εδαφοκλιματικές συνθήκες και τις καλλιεργητικές φροντίδες με το κέρδος/στρ να κυμαίνεται από 100 – 250 ευρώ. Η τιμή πώλησης των ξηρών φύλλων της στέβιας κυμαίνεται από 2,5 – 3 ευρώ/κιλό. Απαραίτητα, πριν κάποιος παραγωγός προχωρήσει σε επένδυση σε στέβια, θα πρέπει να συμβουλευτεί κάποιο σύμβουλο – γεωπόνο. Αυτό για να έχει ένα προτεινόμενο επιχειρηματικό σχέδιο και πλάνο εξεύρεσης – εμπορίας αγορών ώστε να μειώσει τους πιθανούς κινδύνους από την καλλιέργεια. Σημαντικό, είναι επίσης, να δημιουργηθούν ομάδες παραγωγών ή ευρύτερα συλλογικά σχήματα για μείωση του κόστους παραγωγής.
Αγροτικός συνεταιρισμός “Στέβια Ελλάς”
Από τους κορυφαίους παραγωγούς προϊόντων στέβιας, στην Ευρώπη, είναι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός “Στέβια Ελλάς”. Ιδρύθηκε το 2012 και έχει έδρα τη Λαμία. Οι 55 παραγωγοί – μέλη του καλλιεργούν σε έκταση μεγαλύτερη των 500 στρεμμάτων, στην ευρύτερη περιοχή της Λαμίας. Λόγω της εγκατάλειψης της παραδοσιακής καλλιέργειας του καπνού, στράφηκαν στη στέβια καθώς απαιτεί την ίδια τεχνογνωσία και μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα ίδια μηχανήματα που είχαν για τον καπνό χωρίς να προβούν σε μεγαλύτερες δαπάνες για την εγκατάσταση της νέας καλλιέργειας. Παράγουν, περίπου, 100 τόνους οι οποίοι κατευθύνονται στη Γαλλία για περαιτέρω επεξεργασία καθώς ο Συνεταιρισμός διαθέτει, προς το παρόν, μόνο μονάδα αποθήκευσης και μεταφοράς. Από τη Γαλλία, τα προϊόντα τους είτε σε κρυσταλλική μορφή είτε σε φύλλα τσαγιού πηγαίνουν σε άλλες συνεργαζομένες μονάδες για να χρησιμοποιηθούν στα δικά τους προϊόντα σαν πρώτη ύλη ή κατευθύνονται στην αγορά με το brand name “La Mia Stevia”.
Στα πλάνα της “Στέβια Ελλάς” είναι η δημιουργία μονάδας διαχείρισης, αποξήρανσης και τεμαχισμού των φύλλων στέβιας. Επίσης, έχουν στόχο να επεκταθούν σε περισσότερες αγορές του εξωτερικού (Ολλανδία, ΗΠΑ, Μέση Ανατολή) εκτός αυτές της Γαλλίας, του Βελγίου και της Γερμανίας στις οποίες ήδη έχει παρουσία η εταιρεία. Τέλος, ένας ακόμη στόχος τους είναι η προσέλκυση νέων μελών και η επέκταση της καλλιεργήσιμης έκτασης του Συνεταιρισμού.
Γλυκαντικό για δίαιτα και όχι μόνο
Η στέβια είναι πολύ πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Προτιμάται, επομένως, σε διάφορα προϊόντα αντί αυτής, όπως αναψυκτικά, γλυκά, γιαούρτι, παγωτά, κ.ά. Υπάρχει στο εμπόριο σε κρυσταλλική μορφή, αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα και σε μορφή ταμπλέτας. Coca-Cola και Pepsi ήταν από τις πρώτες εταιρείες που κυκλοφόρησαν στην αγορά light αναψυκτικά με στέβια. Στη χώρα μας, η ΕΨΑ, από το 2011, διαθέτει τη σειρά ΕΨΑ light σε λεμονάδα, πορτοκαλάδα, cola αλλά και γλυκαντικές σταγόνες στέβια. Όμως, η γνωστότερη εταιρεία που παράγει αναψυκτικά με στέβια, από το 2012, είναι η Green Cola με τις βασικές της εγκαταστάσεις στην Ορεστιάδα. Η Green Cola βρίσκεται, μάλιστα, σε περισσότερες από 20 χώρες του εξωτερικού ενώ light αναψυκτικά προσφέρουν, πια, αρκετές εγχώριες εταιρείες εμφιάλωσης.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη στέβια αντί για κάποια άλλη γλυκαντική ουσία σε διάφορα είδη καφέ, τσάι, κρύα ή ζεστά ροφήματα αλλά και σε μαρμελάδες, μπισκότα, κέικ, φαγητά ή σάλτσες. Ήδη, κυκλοφορούν στην αγορά σοκολάτες και μπισκότα με στέβια. Πλεονεκτεί στη μαγειρική, έναντι της ασπαρτάμης, γιατί η κρυσταλλική της μορφή δεν αλλοιώνεται σε θερμοκρασία έως και 200 °C. Θα πρέπει να γνωρίζετε, όμως, πως η στέβια δεν καραμελώνει και δεν “δένει” τα υλικά στη ζαχαροπλαστική όπως η ζάχαρη.
Οφέλη από την κατανάλωση
Το σημαντικό πλεονέκτημα της στέβιας είναι πως δεν έχει θερμίδες. Έτσι, την προτιμούν άτομα που κάνουν δίαιτα ή προσέχουν τη διατροφή τους. Κυρίως από όσους πάσχουν από διαβήτη μιας και δεν επηρεάζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Το εκχύλισμα της, φαίνεται από έρευνες, πως διαθέτει αντιβακτηριακή δράση. Επίσης, δεν δημιουργεί τερηδόνα στα δόντια ενώ χαρακτηρίζεται ως “μη εθιστική”, γλυκαντική ουσία.
Αν και η στέβια δεν έχει θερμίδες, δεν πρέπει να το παρακάνουμε στην κατανάλωσή της. Αυτό γιατί πολλές φορές αυτό που παχαίνει δεν είναι η ζάχαρη αλλά το λίπος που έχει η κάθε τροφή. Ακόμη, δεν είναι όλες οι συσκευασίες στέβια εντελώς “φυσικά” εκχυλίσματα του φυτού. Για να διατηρείται σε διάφορες τροφές αρκετό καιρό, μπορεί να συμβεί, να υποβάλλεται σε εκτεταμένη επεξεργασία.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
