Οι αγρότες είναι μια κατηγορία επαγγελματιών που αντιμετωπίζουν ποικίλα προβλήματα υγείας από τις εργασίες τους. Προβλήματα που είτε αφορούν μικροτραυματισμούς είτε σημαντικές βλάβες. Ένα όργανο του σώματος αρκετά ευαίσθητο στην κόπωση ή στην υπερέκθεση στον ήλιο και τα διάφορα εντομοκτόνα/φυτοφάρμακα είναι τα μάτια. Όποια και να είναι η αιτία μιας μεταβολής στην όραση δεν θα πρέπει να αγνοηθεί καθώς μπορεί να χειροτερέψει και να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του πάσχοντα.
Η βοήθεια από γιατρό είναι πάντα απαραίτητη και για το λόγο αυτό ζητήσαμε ενημέρωση από έναν οφθαλμίατρο που έχει ασχοληθεί με πάρα πολλά περιστατικά στα χρόνια της (έως σήμερα) επαγγελματικής του δραστηριότητας, τον Δρ. Ιωάννη Μηνά Ασλανίδη. Ο κύριος Ι.Μ. Ασλανίδης, με εξειδικευμένες σπουδές στο γλαύκωμα και τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, από το 2005 έχει ιδρύσει και διευθύνει το Οφθαλμολογικό Διαθλαστικό Κέντρο “Εμμετρωπία” με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης. Είναι Επίκουρος Καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Weil – Cornell Medical College της Νέας Υόρκης και επιστημονικός σύμβουλος της ιατρικής βιομηχανίας laser και απεικονιστικών συστημάτων στην οφθαλμολογία.
Σε ένα διάλλειμα του κυρίου Ασλανίδη τον συναντήσαμε στο “Εμμετρωπία” στο οποίο λειτουργεί, από τα λίγα στην Ελλάδα στο χώρο της οφθαλμολογίας, Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς ένας ασθενής μπορεί να κάνει την όποια οφθαλμολογική του επέμβαση χωρίς να χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο, εξαλείφοντας έτσι τον κίνδυνο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
Σας ευχαριστώ πολύ κύριε Ασλανίδη για την συνέντευξη αυτή και θα ήθελα για αρχή να μας αναφέρετε τι τραύματα όρασης παρατηρείτε, συνήθως, σε ασθενείς σας που είναι αγρότες;
Τα τραύματα είναι, τις πιο πολλές φορές, εποχικά. Τα περισσότερα από αυτά παρατηρούνται από Δεκέμβριο μέχρι Φεβρουάριο, κατά την περίοδο δηλαδή συλλογής των ελιών. Είναι κυρίως 2 ειδών, χημικά και διάφοροι τραυματισμοί από κλαδιά. Στην πρώτη περίπτωση όταν ένα άτομο “χτυπηθεί” από ελαιόκαρπο, αν αυτός μάλιστα είναι πράσινος είναι πιο έντονο το φαινόμενο, τα αιθέρια έλαια της ελιάς δημιουργούν μια έντονη χημική αντίδραση στον βολβό με αποτέλεσμα μια έντονη φλεγμονή. Στην περίπτωση τραυματισμού είναι δυνατό να δημιουργηθεί είτε ένα απλό εξωτερικό αιμάτωμα είτε ακόμη και ύφαιμα. Το ύφαιμα είναι αιμορραγία στον πρόσθιο θάλαμο του ματιού ή μπορεί να υπάρξει και διαμπερές τραύμα του κερατοειδούς ή ακόμη και αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς με αιμορραγία.
Αν συμβεί κάποιος τραυματισμός τότε τι θα πρέπει να κάνει το άτομο που χτύπησε;
Για Πρώτες Βοήθειες μπορεί κάποιος να ξεπλύνει με άφθονο νερό το τραυματισμένο μάτι και αν έχει την όρασή του καλό θα είναι να πάει σε κάποιο Κέντρο Υγείας για περαιτέρω εξέταση. Αν όμως έχει απώλεια όρασης, η οποία δεν επανέρχεται στο πρώτο μισάωρο με 1 ώρα, τότε δεν απευθύνεται καν σε Κέντρο Υγείας. Επιβάλλεται η άμεση επίσκεψη σε οφθαλμίατρο γιατί το πιθανότερο είναι να έχει κάποιο πολύ σοβαρό πρόβλημα. Δεν πρέπει ο καθένας από μόνος του να κάνει διάγνωση της κατάστασης γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερα, σοβαρότερα και μη αναστρέψιμα προβλήματα.
Θα λέγατε, αν κρίνετε από τα περιστατικά που έχετε εξετάσει στο ιατρείο σας, πως τηρούν οι αγρότες μέτρα προφύλαξης κατά τις αγροτικές τους δουλειές;
Νομίζω πως όχι. Βλέπω και ο ίδιος πως ούτε όταν μαζεύουν τις ελιές ούτε όταν ψεκάζουν με διάφορα εντομοκτόνα ή φυτοφάρμακα φοράνε προστατευτικά γυαλιά. Και είναι λυπηρό γιατί τέτοια ειδικά γυαλιά πουλάνε τα περισσότερα καταστήματα και είναι εύκολο να τα προμηθευτούν. Ειδικά όταν ψεκάζουν, αν φοράνε έστω ένα γυαλί ηλίου θα έχουν μια κάποια προστασία.
Οι εκφυλιστικές παθήσεις των οφθαλμών έχουν μεταβληθεί τα τελευταία χρόνια;
Θα έλεγα πως παρατηρούμε αύξηση τέτοιων παθήσεων γιατί οι αγρότες, συνήθως, εκτίθενται ημερησίως και για πολλά χρόνια σε μεγάλη ηλιοφάνεια. Η ηλιοφάνεια φαίνεται να ευνοεί την πρώϊμη γήρανση του ματιού. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε πρώϊμη πρεσβυωπία, πρώϊμους καταρράκτες και, το χειρότερο, εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Θα πρέπει να φοράνε οπωσδήποτε ένα καλό ζευγάρι γυαλιά ηλίου κάθε φορά που πηγαίνουν στο χωράφι. Αυτό δεν θα πρέπει να το βλέπουν ως πολυτέλεια αλλά ως κάτι αναγκαίο για την καλή προστασία των οφθαλμών τους και της γενικότερης κατάστασης της όρασής τους.
Κάνουν προληπτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις;
Όχι. Πρέπει να συμβεί κάτι για να έρθουν στον οφθαλμίατρο.
Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό;
Διότι σαφώς δεν υπάρχει η σωστή ενημέρωση. Ειδικά τα διάφορα ατυχήματα μάλλον βαίνουν με τα χρόνια αυξανόμενα άρα και οι νεότερες γενιές δεν είναι επαρκώς ενημερωμένες ούτε για τους κινδύνους των αγροτικών εργασιών ούτε για μέτρα προφύλαξης. Έχει τύχει να ακούσω για περιστατικά χειρουργημένα που υποτροπίασαν γιατί πήγαν π.χ. μετά από 1 βδομάδα να μαζέψουν ελιές χωρίς προστασία. Δεν νοείται κάτι τέτοιο και δυστυχώς από αυτό καταλαβαίνω πως κανείς δεν ενημέρωσε αυτούς τους ανθρώπους για τους κινδύνους αυτής τους της πράξης.
Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποιο δύσκολο περιστατικό που θυμάστε να έχετε αντιμετωπίσει;
Ναι, θα σας αναφέρω επιγραμματικά ένα τέτοιο περιστατικό για αποφυγή. Χτύπημα από κλαδί, παθαίνει διαμπερές τραύμα αλλά συνεχίζει να δουλεύει χωρίς να βλέπει και χωρίς όμως να δίνει σημασία σε αυτό. Περιμένει όλη την υπόλοιπη μέρα (μάταια) πως θα “φτιάξει” η κατάσταση και έρχεται στο ιατρείο την επομένη με αιμορραγία. Η όραση σε αυτό το μάτι έχει πολύ μικρή πιθανότητα πια να επανέλθει λόγω της αιμορραγίας που προκλήθηκε σε όλα τα επίπεδα (μπροστά και πίσω) και διότι ακόμα και χειρουργικά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν διάφορα δευτερογενή προβλήματα.
Μια συμβουλή που θα είχατε να μας δώσετε;
Πρώτα και πάνω απ΄ όλα πρόληψη, αυτή είναι πάντα άλλωστε η καλύτερη θεραπεία. Αν σας συμβεί κάποιος τραυματισμός, ανοιγοκλείσετε το μάτι σας και δεν βλέπετε (κάτι που συνεχίζεται για ώρα) τότε κρατήστε κλειστό το μάτι και απευθυνθείτε γρήγορα σε κάποιον οφθαλμίατρο.
Και για το τέλος, ποιοι είναι οι στόχοι κ. Ασλανίδη της “Εμμετρωπία” για το 2016;
Σε ότι αφορά το Οφθαλμολογικό Κέντρο θα θέλαμε, σαφώς, η διεπιστημονική ομάδα της “Εμμετρωπία” να μπορεί να αντιμετωπίζει επιτυχώς όλα της τα περιστατικά. Σχετικά με το Μαθησιακό μας Κέντρο πιστεύουμε πως όλο και περισσότερα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή δυσλεξία θα έρθουν να εξεταστούν με τη μέθοδο R.A.D.A.R. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται σε συγκεκριμένες ποσοτικές μετρήσεις αναφορικά με ένα πλήθος παραμέτρων που επηρεάζουν την αναγνωστική ικανότητα ενός ατόμου. Με ένα καινούριο μηχάνημα που διαθέτουμε και μετά από πολυετείς έρευνες των συνεργατών του Κέντρου μπορούμε πια με λεπτομέρεια να εντοπίσουμε το πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουμε. Καθότι δεν μπορώ να ακούω πια τη φράση “το παιδί μου δεν παίρνει τα γράμματα”. Τα παιδιά αυτά δεν είναι ούτε τεμπέλικα ούτε χαζά αλλά ακριβώς επειδή δεν έχουν την ίδια μαθησιακή διαδικασία με τα υπόλοιπα θέλουν ιδιαίτερη προσοχή και αγωγή.
Το τελευταίο σχόλιο της συνάντησης ανήκει, εννοείται, στον γιατρό. “Είτε απλό είτε πιο σοβαρό, το οποιοδήποτε θέμα που έχει να κάνει με τα μάτια μας δεν θα πρέπει να αγνοηθεί. Έχουμε μόνο ένα ζευγάρι μάτια και επιβάλλεται να τα προσέχουμε”.
Ο Δρ. Ιωάννης Ασλανίδης