ΑΛΕΚΑ ΚΑΤΣΕΛΗ: Η ΙΕΡΕΙΑ ΠΟΥ ΣΑΡΚΩΝΕ ΤΟΝ ΛΟΓΟ

Μοίρασε το

Πάνε είκοσι χρόνια αφότου το Ελληνικό Θέατρο θρήνησε τον Σεπτέμβριο του 1994 για μία από τις πιό διαλεκτές εκπροσώπους του, ένα σύμβολο της μεγάλης εποχής της Αναγέννησής και της άνδρωσής του. Την Αλέκα Κατσέλη. Μία προσωπικότητα, όχι απλώς μία ηθοποιό, που λάμπρυνε όχι μονάχα τη σκηνή του θεάτρου, αλλά και σα δασκάλα χάρισε στον χώρο μία μεγάλη χορεία άρτιων και ταλαντούχων ηθοποιών, ενώ και σαν ελεύθερο πνεύμα συμπορεύτηκε πάντοτε και ταυτίσθηκε με όλες τις προοδευτικές μάχες που δόθηκαν στον τόπο μας.

aleka

Η Αλέκα Κατσέλη ανήκε σ’ εκείνην την «ηρωϊκή» γενηά του Ελληνικού Θεάτρου. Αντάμα με ογκόλιθους του χώρου, σαν τον Βεάκη, την Παξινού, τον Κωτσόπουλο, τον Κατράκη, την Αρώνη (για ν’ αναφέρω μερικούς μόνον) και μεγάλους σκηνοθέτες όπως ο Ροντήρης, ο Κουν, ο σύζυγός της Πέλος Κατσέλης κι άλλες μεγάλες προσωπικότητες της ελληνικής διανόησης, αποτέλεσαν την κινητήρια δύναμη για την αναμόρφωση, την ‘εξύψωση’ εάν θέλετε στη συνείδηση του ευρύτερου κοινού,  του θεάτρου, ως παράδοση αφ’ ενός κι ως καινοτόμο ρεύμα και ‘ζωτική δύναμη’ της κοινωνικής και πνευματικής ζωής αφ’ ετέρου.

Και μάλιστα, η αφοσίωση όλης εκείνης της γενηάς στη δημιουργική και αναζωογόνο δύναμη του θεάτρου ήταν τέτοια, που για λίγους από τους εκπροσώπους της θα μπορούσε κανείς να πει ότι ξεχώριζε τη ζωή του από το θέατρο. Χωρίς τούτο να σημαίνει ταύτιση εξωπραγματική. Απεναντίας, τούτο φανερώνει τη δύναμη και την αδρομέρεια της τέχνης τους, που κατορθώνουν να εν-τυπώσουν (με την πλήρη έννοα του όρου) τόσο βαθηά τον χαρακτήρα που υποδύονται στην σκηνή στην προσωπικότητά τους, να τον κάνουν ένα με το Είναι τους, που στο μυαλό του θεατή, ο ήρωας να ταυτίζεται με το πραγματικό πρόσωπο.

Και η Αλέκα Κατσέλη ήταν ηθοποιός τέτοιου βεληνεκούς κι αξίας. Λίγοι είναι οι ρόλοι που υποδύθηκε και δεν ταυτίαθηκαν με εκείνην: η άφθαστη ερμηνεία της σαν Μήδεια, σαν Κλυταιμνήστρα, η ασύγκριτη Φιλουμένα Μαρτουράνο, η συνταρακτική μάνα στον Αγαπητικό της Βοσκοπούλας (έργο που αποκατέστησε στη συνείδηση του κοινού, που το θεωρούσε ‘μπουλουκτσίδικο’ ο μέγας Πέλος Κατσέλης). Γιατί η Κατσέλη μπορούσε κι ΕΝΣΑΡΚΩΝΕ πραγματικά τον ρόλο της κι η ερμηνεία του έφθανε στον θεατή σα βιωμένο και ζωντανό γεγονός, σαν πραγματικότητα πάλλουσα και συνταρακτική. Ποιός, έχοντάς την ακούσει, μπορεί να λησμονήσει τη χαρακτηριστική φωνή της, που χωρίς υπερβολή υποστασίωνε τις λέξεις, προβάλλοντάς τες σ’ όλη τους την υλικότητα, που έφερνε ανάγλυφη την εικόνα που περιέγραφε. Κατ’ άλλους, η Κατσέλη ανεξάλειπτα έχει μείνει σαν η «Ιέρεια της Ολυμπιακής Φλόγας», που δονούσε την Ολυμπία με τη φωνή της και που κανείς, μεταρσιωτικά ριγώντας, θαρρούσε πως όντως μεταλαμπάδευε την ιερή κι άσβεστη φλόγα στον κόσμο. Εάν κάποιος αναρωτήθηκε ποτέ πως γίνεται πραγματικότητα η ρήση των Γραφών ‘να κάνει σάρκα τις λέξεις’, κατά την ταπεινή μου άποψη, η εμπειρία μίας ερμηνείας από την Αλέκα Κατσέλη το αποδεικνύει έμπρακτα….

Κι έτσι ήταν και στην πραγματική ζωή της, η Αλέκα Κατσέλη. Ένας άνθρωπος που έδινε ζωή στο περιβάλλον της, ακαταδάμαστη από τις περιπέτειες και τις ασθένειες, δυναμική κι αλύγιστη στην υποστήριξη των απόψεών της κι ασυμβίβαστη στην ηθική πλευρά της Τέχνης της και της ζωής. Πάντοτε στρατευμένη στα μεγάλα συμβάντα του τόπου, από την κοινωνική προσφορά της στον Πόλεμο, στη γενναιότητα κι αυταπάρνηση που έδειξε στην υπόθεση Μπελογιάννη, στην υψηλόφρονα στάση της απέναντι στη Δικτατορία…..Η ίδια της η ζωή στάθηκε ένα μάθημα για όσους είχαν την τύχη να τους περιβάλλει η παρουσία της.

Ακόμη και στα δεινά και τους κατατρεγμούς της μοίρας, η Αλέκα Κατσέλη αντιστάθηκε, πληθωρική όπως πάντα να σφύζει από ζωντάνια. Ποιός θα μπορέσει άραγε να λησμονήσει την συνταρακτική τελευταία της ερμηνεία, στο «Μήδειας Υλικό», «διδάσκοντας» (όπως θα έλεγαν οι Αρχαίοι) έναν ρόλο που η γυναικεία τραγικότητα τον κάνει τόσο ιδιαίτερο και με τον οποίο είχε ερμηνευτικά ταυτισθεί όσο με κανέναν άλλο.

Είκοσι χρόνια μετά, η αναγκαία σύγκριση του τότε με το τώρα, που αναπόφευκτα η ανάμνηση μας προκαλεί, μας κάνει ν’ αναπολούμε τις αρχές που το ίδιο το πρόσωπο της Αλέκας Κατσέλη ενσάρκωνε σε κάθε πτυχή της ζωής, αποδεικνύοντας ότι το θέατρο δεν είναι μία Καλδερονική ‘ζωή σαν όνειρο’ απλώς, αλλά πως είναι η αφορμή για να παρασταθούν και να εξυψωθούν τα παθήματα, οι καταδρομές κι οι αρετές αυτής καθαυτής της ζήσης μας, αλλά κι ο τρόπος της κάθαρσης που περνά μέσα από το πάθος για τη ζωή. Και το θέατρο για την Αλέκα Κατσέλη ήταν το alter ego του ασύγκριτου και ολοκληρωτικού πάθους της για τη ζωή, που αντανακλούσε τόσο γλαφυρά στην ίδια της την τέχνη, κάνοντας τα δύο πράγματα –ζωή και θέατρο—ευεργετικά αξεχώριστα.

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου