Οι παλαιότεροι αλλά και εκείνοι που γνωρίζουν την μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία της χώρας, ενθυμούνται πως η κινητήριος δύναμη που έδωσε φτερά εξουσίας στο νεοϊδρυθέν μετά τη χούντα Κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν η νεολαία που είχε συναρπαστεί από το όραμα της Αλλαγής.
Τριάντα εννέα χρόνια μετά, οι ηρωικές εποχές έχουν παρέλθει, οι μεγάλες νίκες ανήκουν στην ιστορία, και το ΠΑΣΟΚ μοιάζει σαν εκτιθέμενο μουσειακό είδος. Λόγω δε της μικρής χρονικής απόστασης από την κατάρρευσή του, επικρατούν στις κρίσεις πολιτών και αναλυτών, κυρίως οι αρνητικές εντυπώσεις, παρά η όποια προσφορά του στον τόπο. Μάλιστα η φετινή επέτειος συνέπεσε με δημοσκοπήσεις που καταδεικνύουν πως η απήχηση του Κινήματος στο δυναμικό τμήμα της κοινωνίας, τη νεολαία, με την οποία είχε παλαιότερα προνομιακή σχέση, είναι πλέον μηδενική.
Το μέλλον λοιπόν είναι άδηλο και ο προβληματισμός των στελεχών που έχουν απομείνει, μεγάλος, και έχει να κάνει με την αγωνία πλέον της επιβίωσης ή της περαιτέρω συρρίκνωσης, με επακόλουθο αποτέλεσμα την πλήρη διάλυση ενός πολιτικού σχηματισμού που κυριάρχησε για δεκαετίες στην πολιτική ζωή της χώρας. Αν μπορούμε να σχηματοποιήσουμε τους λόγους της πολύχρονης κυριαρχίας του ΠΑΣΟΚ, μέχρι που έσκασε στα χέρια του η κρίση δανεισμού σαν αποτέλεσμα της αφροσύνης περί τα οικονομικά της δεκαετίας του 2000, θα επισημαίναμε τους εξής: Πρώτος ήταν η χαρισματική προσωπικότητα του ιδρυτή του, δεύτερος η πατριωτική διάσταση που ενίσχυε ελληνοκεντρικά την διεθνιστική σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία του και τρίτος η καταπληκτική δυνατότητά του να μεταλλάσσεται και να μετεξελίσσεται ανάλογα με το εσωτερικό αλλά και το διεθνές περιβάλλον. Μια ενδιαφέρουσα μελέτη για το θέμα αυτό θα ήταν οι ιδεολογικές διαφορές αλλά και οι συγγένειες του ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου με εκείνο του Κ. Σημίτη.
Πως έφθασε το άλλοτε πανίσχυρο Κίνημα στη σημερινή παρακμή; Με απόλυτα φυσικό τρόπο αφού εξέλιπαν οι πάρα πάνω λόγοι που το γιγάντωσαν. Φυσικά όταν εκλήθη να διαχειριστεί την πρωτοφανή κρίση που κληρονόμησε, όχι μόνο βρέθηκε απροετοίμαστο, αλλά κυρίως χωρίς αντίληψη του μεγέθους του προβλήματος που οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια τη χώρα στην καταστροφή. Ούτε ο ήπιος και ευγενής ΓΑΠ ήταν ο Ανδρέας, ούτε το επιτελείο, γαλουχημένο από το λαϊκισμό του πελατειακού κράτους, ήταν διατεθειμένο να θυσιάσει την πολιτική του καριέρα ερχόμενο σε σύγκρουση με τους πελάτες-ψηφοφόρους του. Έμειναν δυο τρεις να παλεύουν, οι πολλοί να παρατηρούν και κάποιοι άλλοι μαζί με κάποια ΜΜΕ, χαιρέκακα να καραδοκούν να κληρονομήσουν τα «ιμάτια». Απ’ το αποτέλεσμα φάνηκε πως οι πολίτες αποστασιοποιήθηκαν μαζικά, δικαιώνοντας τη ρήση του Ανδρέα πως το ΠΑΣΟΚ, «δεν τεμαχίζεται και δεν κληρονομείται», αφήνοντας τους επιγόνους με ένα «πουκάμισο αδειανό». Τα τριακοστά ένατα γενέθλια του, βρίσκουν το κόμμα του Α. Παπανδρέου να συγκυβερνά με τον ιδεολογικό του αντίπαλο τη ΝΔ, με τα ελάχιστα άξια και ιστορικά στελέχη του να χρεώνονται τις απάνθρωπες απαιτήσεις της τρόικας και να καίνε το πολιτικό τους μέλλον, και το ΠΑΣΟΚ χωρίς πολιτική πυξίδα, να αναζητά πατριωτικό ρόλο στη σωτηρία της χώρας. Ένα ρόλο που ανεύθυνα απεμπόλησαν προ τριετίας τα κορυφαία στελέχη του, όταν έθεταν τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρό τους υπό εκβιαστική ομηρία, τη στιγμή μάλιστα της μάχης, για να συνεχίσουν ανερυθρίαστα να εφαρμόζουν την ίδια και σκληρότερη πολιτική, συνεργαζόμενοι με τους πολιτικούς του αντιπάλους.