Η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος πυροδότησε όχι μόνο πολιτικές εξελίξεις αλλά και ένα ζωηρό δημόσιο διάλογο που άπτονται ζητημάτων της θέσης της χώρας στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική. Μία σκέψη και μία απορία, μεταξύ των πολλών, θεωρητικών και πρακτικών, που με απασχολούν και συζητώ, θα ήθελα να καταθέσω στο παρόν σύντομο κείμενο.
Η Σκέψη: Χρήσιμο είναι σε κρίσιμες στιγμές να θυμόμαστε και να εφαρμόζουμε πρακτικά, ο/η καθένας/μία από το δικό του/ης μετερίζι και στο μέτρο των δυνατοτήτων του/ης, τη γνωστή ρήση του Βολταίρου: ‘διαφωνώ με την άποψή σου αλλά θα αγωνιστώ ακόμη και με τη ζωή μου για το δικαίωμά σου να την εκφράζεις ελεύθερα’.
[quote text_size=”small”]
Σε μια ευνομούμενη και δημοκρατικά οργανωμένη κοινωνία, τουλάχιστον σύμφωνα με τη δική μου αντίληψη, το ‘θα αγωνιστώ με την ίδια τη ζωή μου για το δικαίωμά σου να εκφράζεις ελεύθερα τη γνώμη σου’ δεν σημαίνει απλά και μόνο το αυτονόητο: ότι δεν θα επιτρέψω να τιμωρηθείς με μέτρα καταστολής για το περιεχόμενο της άποψής σου. Υποδηλώνει ακόμη περισσότερο, προσδίδοντας ποιοτική, προστιθέμενη αξία στη δημοκρατική πολιτεία, ότι η ‘θέση’ και η ‘αντίθεση’ δεν γίνονται αντικείμενο χλεύης ή μηδενισμού εκατέρωθεν αλλά, αντίθετα, αποτελούν βάση γόνιμης ‘σύνθεσης’ ή δημιουργικής ‘αναδόμησης’.
[/quote]
Υπό το πρίσμα αυτό, η δημόσια συζήτηση που διεξάγεται με αφορμή το επικείμενο δημοψήφισμα δεν οικοδομεί, για άλλη μια φορά, την ποιοτική προστιθέμενη αξία που έχει ανάγκη η Ελληνική Δημοκρατία. Η λογική του ‘εμείς’ ή ‘αυτοί’ και της συγκρότησης ‘μετώπου’ με την προβολή εικόνων (π.χ. ουρές πολιτών μπροστά από ΑΤΜ) και συνθημάτων και ετικετών (π.χ. έθνικολαϊκιστές, κινδυνολόγοι, λαμόγια, λομπίστες της δραχμής, νεοκομμουνιστές) δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να αναμοχλεύουν διχαστικά πάθη, να ανασύρουν από το χρονοντούλαπο της ιστορίας διαχωριστικές γραμμές και να αναπαράγουν το φόβο, με τρόπο που υπονομεύουν την ελεύθερη, δημοκρατική έκφραση της γνώμης, ‘κανιβαλίζουν’ την ορθή σκέψη και την ανάγκη να πειστούν με νηφάλιο και τεκμηριωμένο λόγο όλο και περισσότεροι Έλληνες πολίτες ότι η Ελλάδα βρίσκεται και πρέπει να παραμείνει στον πυρήνα της ΟΝΕ και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η Απορία: Ποια Στρατηγική Λογική Επίλυσης Προβλήματος Εξυπηρετεί το Δημοψήφισμα;
[quote text_size=”small”]
Σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση, το ΌΧΙ στο Δημοψήφισμα είναι ένα μέσο διπλωματικής πίεσης μιας συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης. Επίσης, δεν χωρεί αμφιβολία, αν κανείς συμφωνεί ή όχι πολιτικά, ότι κάθε δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση έχει το αναφαίρετο και συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να προσφεύγει, όπως και όποτε το κρίνει σκόπιμο, στην ετυμηγορία του κυρίαρχου λαού μέσω εκλογών ή δημοψηφίσματος.
[/quote]
Υπό το φως των εξελίξεων μέχρι σήμερα, ένα καίριο ερώτημα τίθεται: μετά τις χθεσινές και κατηγορηματικές δηλώσεις κορυφαίων ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι γι’ αυτούς το ΌΧΙ υποδηλώνει, ουσιαστικά, την απόφαση του ελληνικού λαού να δεχτεί μια προοπτική έξω από τη ζώνη του Ευρώ, τι διαπραγματευτική ισχύ, διπλωματική αξία και στρατηγική σκοπιμότητα θα έχει ένα βροντερό ΌΧΙ για την επίλυση του προβλήματος που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική κυβέρνηση;
Το βασικό επιχείρημα της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι οι εταίροι πρέπει να σεβαστούν τη Δημοκρατία και το δικαίωμα κάθε λαού να εκφράζει την άποψή του. Ωστόσο, είναι φανερό ότι οι εταίροι έχουν ήδη έτοιμη την απάντησή τους: ‘ακριβώς επειδή σεβόμαστε την άποψη του ελληνικού λαού, είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε την ελληνική κυβέρνηση να μετουσιώσει την ετυμηγορία του ελληνικού λαού σε πράξη, δηλαδή να βγει συντεταγμένα και με τη χορήγηση χρηματοδοτικής βοήθειας έξω από το Ευρώ’ (χαρά που θα κάνει ο Σόιμπλε, που έχει έτοιμο και το σχέδιο).
Βέβαια, ας δεχτούμε ότι δικαίως οι εταίροι θα εγκαλεστούν ότι παρερμηνεύουν την ετυμηγορία του ελληνικού λαού. Η επιλογή που θα έχει η ελληνική κυβέρνηση είναι να πείσει ή να επιβάλει με την ισχύ της (hard ή soft) τη δική της ερμηνεία πάνω στους Ευρωπαίους εταίρους μας.
[quote text_size=”small”]
Αν κρατήσουμε ως σταθερή παράμετρο την ασφυκτική πίεση του χρόνου, στρατηγικά σκεφτόμενοι πρέπει να αναρωτηθούμε αν ο διεθνής συσχετισμός ισχύος και οι συντελεστές εξωτερικής και εσωτερικής εξισορρόπησης που διαθέτει σήμερα η ελληνική πολιτεία επιτρέπουν την αποτελεσματική ευόδωση αυτής της επιλογής.
[/quote]
Εκτός εάν, η ελληνική κυβέρνηση, που δημόσια αναζητά την προσχώρηση των άλλων στο ‘ρεαλισμό’ ή που σημαντικά μέλη της οποίας δημόσια διατείνονται ότι πρεσβεύουν τη ρεαλιστική θεώρηση των διεθνών σχέσεων, πράγματι πιστεύει ότι η επίκληση της ηθικής, του δικαίου, της αλληλεγγύης των λαών και άλλων κανονιστικών νορμών είναι οι βασικοί παράγοντες που καθορίζουν τις διακρατικές σχέσεις στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής ευρύτερα και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ειδικότερα;
Υπό το πρίσμα της παραπάνω ανάλυσης, η απορία παραμένει κατά πόσο το ΌΧΙ εξυπηρετεί τον κεντρικό πολιτικό στόχο της κυβέρνησης που, τουλάχιστον απ’ όσο γνωρίζω, παραμένει η επίτευξη ενός ‘έντιμου συμβιβασμού’ με τη μορφή μιας ενιαίας, συνολικής συμφωνίας που θα προάγει τρεις επιμέρους στρατηγικούς στόχους: α) τη μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, β) τη δημιουργία και ενδυνάμωση συνθηκών που θα προωθούν την ανάπτυξη και γ) την αποτελεσματική αντιμετώπιση του μη βιώσιμου ελληνικού χρέους.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
