Δεν θα ακολουθήσω την «παράδοση» αναρτώντας, σήμερα 24 Ιουλίου 2014, μια φωτογραφία από την επιστροφή ή την ορκωμοσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, 40 χρόνια πριν. Ούτε θα θριαμβολογήσω για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, η οποία όχι μόνον υπήρξε κολοβή, αλλά έγινε και στην πλάτη του κυπριακού ελληνισμού, αφού χωρίς την καταστροφή του 1974 (τουρκική εισβολή και κατοχή του 1/3 της Κύπρου) δεν θα είχε αποκατασταθεί η δημοκρατία. Ούτε θα επισημάνω τις ευθύνες (αν όντως υπάρχουν) του Καραμανλή για τον ΑΤΙΛΛΑ ΙΙ. Υπάρχουν οι ιστορικοί για όλα αυτά, η δική μου παρέμβαση είναι πολιτική και με αφορμή το χθες, μιλάει για το αύριο.
[quote text_size=”small”]
Στην πραγματικότητα, το 1974, δεν αποκαταστάθηκε η δημοκρατία, αλλά ο κοινοβουλευτισμός, ως προεδρευόμενη αντί βασιλευομένη, ένα πολίτευμα εκ φύσεως προβληματικό, αφού -χωρίς τον πλήρη διαχωρισμό των εξουσιών- μπορεί να λειτουργήσει μόνο σε κοινωνίες με σαφή κοινωνικό σχηματισμό (και διαχωρισμό…), δηλαδή τυπική κοινωνική πυραμίδα -και ανάλογη κατανομή ισχύος- όπως οι βορειοευρωπαϊκές. Το αποτέλεσμα εκείνου του λάθους το ζούμε σήμερα.
[/quote]
Αν το πείραμα Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη είχε εξελιχθεί, υπήρχαν πολλές πιθανότητες να είχε πετύχει και, περί τα μέσα της 10ετίας του ‘80, η χώρα να είχε εξελιχθεί σε μια σύγχρονη δυτική δημοκρατία, απαλλαγμένη από τις ακρότητες της -δήθεν δικαιωμένης άρα και εκδικητικής- αριστεράς, αλλά και από την άκρα δεξιά, η οποία θα είχε χάσει κάθε λόγο υπάρξεως. Θα είχε καθυστερήσει η ένταξη στην Ε.Ε., αλλά η εσωτερική σταθερότητα -και κυρίως η οικονομική πολιτική Μαρκεζίνη- θα είχε ίσως ακόμη καλύτερα αποτελέσματα στο πεδίο της ανάπτυξης. Το παράδειγμα της Ισπανίας το επιβεβαιώνει. Μάλιστα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα είχαμε τα τεράστια ελλείμματα της δεκαετίας του ‘80.
Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε τον καθοριστικό ρόλο του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην ομαλή μετάβαση από την -καταρρέουσα και γι’ αυτό πολύ επικίνδυνη- δικτατορία των παρανοϊκών ιωαννιδικών σε πολιτικό καθεστώς. Βεβαίως, ο ρόλος του Καραμανλή, υπήρξε καθοριστικός, αλλά όχι κυρίαρχος. Παραθέτω κατωτέρω την παρασκηνιακή ιστορία του συντάγματος του 1974, η οποία καταδεικνύει τα περιθώρια κινήσεων του Καραμανλή, αλλά και φωτίζει πτυχές της περιόδου, οι οποίες συνδέονται ευθέως με την σημερινή παρακμή.
Το αληθινό σύνταγμα του 1974, το Κέντρο και οι μοιραίοι άνθρωποι…
Παρά την ίδρυση της Ν.Δ., ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επηρεασμένος από το γκωλικό σύστημα της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας, στόχευε στη δημιουργία του Μετώπου των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων απέναντι στον λαϊκιστή και αντιευρωπαϊστή Α. Παπανδρέου και την Αριστερά.
Με κάθε μυστικότητα, διεξήχθη σειρά συνομιλιών με το νέο και πολλά υποσχόμενο σχήμα του κέντρου, την Κίνηση Νέων Πολιτικών Δυνάμεων1, για τη συγκρότηση του μετώπου, αλλά γρήγορα προσέκρουσαν στην πολυφωνία που υπήρχε εντός της Κ.Ν.Π.Δ. και στην υπόγεια σύγκρουση μεταξύ των Γιάγκου Πεσμαζόγλου και Γ. Α. Μαγκάκη. Μετά από έντονες εσωτερικές συζητήσεις και διαμάχες απερρίφθη η πρόταση Καραμανλή και έτσι κατέστη απαγορευτική η επιλογή του προεδρικού πολιτειακού συστήματος, τραγικό λάθος τις συνέπειες του οποίου πληρώνει σήμερα η χώρα.
Ακολούθησε ένα δεύτερο τραγικό λάθος, το οποίο αποτέλεσε την απαρχή διαλύσεως του κέντρου και την ταφόπλακα κάθε αληθινής εκσυγχρονιστικής προσπάθειας: αντί της αυτόνομης καθόδου της Κ.Ν.Π.Δ. στις εκλογές, επελέχθη η συνεργασία με τους παλαιοκομματικούς της Ε.Κ. (όσους δεν είχαν αποστατήσει το 1965) που είχαν συνασπισθεί γύρω από τον Γεώργιο Μαύρο.
Σε αμφότερες τις αποφάσεις καθοριστικό και κρίσιμο ρόλο έπαιξε ο Σάκης Πεπονής, ο οποίος επηρέαζε την ηγεσία της Κ.Ν.Π.Δ., κυρίως τους Δ. Τσάτσο & Γ. Α. Μαγκάκη και λιγότερο την Βιργινία Τσουδερού. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα πρέπει να προβληματισθεί πολύ για τα κίνητρα του Αναστάση Πεπονή, ο οποίος, ενδεχομένως, πίστευε ότι μπορούσε να ηγηθεί του σχηματισμού που θα προέκυπτε διότι ήταν αποδεκτός και από τις δύο πλευρές, τους παλαιοκομματικούς της Ε.Κ. και την Κ.Ν.Π.Δ.
Ανάλογος πρέπει να είναι ο προβληματισμός για τον -παρασκηνιακό- ρόλο του εκδότη Χρ. Λαμπράκη, της εμπιστοσύνης του οποίου απολάμβανε ο Πεπονής. Άραγε, ποιοι ήταν οι στόχοι του μοιραίου αυτού ανθρώπου, πόσο μεγάλη ήταν η ισχύς και επιρροή του; (Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αντώνης Σαμαράς τον είχε αποκαλέσει «αόρατο δικτάτορα»…) Ασφαλώς, θεωρούσε τον εαυτό του μέντορα του μεσαίου χώρου, παρά την αρνητική, για το κέντρο, συνεισφορά του κατά την προδικτατορική περίοδο!!! Άραγε, οι παρασκηνιακές του κινήσεις το 1974 είχαν εξ αρχής στόχο την ανάδειξη της κυριαρχίας του ΠΑ.ΣΟ.Κ.; Σε κάθε περίπτωση η ανάμιξή του στις μεταπολιτευτικές διεργασίες χαρακτηριζόταν από την λογική του «διαίρει και βασίλευε», ώστε να συνεχίσει να ελέγχει την μελλοντική πολιτική σκηνή. Και όπως καλώς γνωρίζουμε το πέτυχε…
Βάσει της συμφωνίας που προέκυψε, δημιουργήθηκε η Ε.Κ.-Ν.Δ., η οποία στις εκλογές του 1974 έλαβε 20% των ψήφων και 60 βουλευτές. Οι Νέες Δυνάμεις πίστευαν ότι, όπως ήταν εύλογο, θα ήλεγχαν την πλειοψηφία αλλά διεψεύσθησαν σκληρά και η απρονοησία της ηγεσίας των οδήγησε στην παταγώδη εκλογική τους αποτυχία: εξελέγησαν 33 παλαιοκομματικοί έναντι μόνον 27 των Νέων Δυνάμεων. Έτσι η ελπίδα μετασχηματισμού της Ε.Κ.-Ν.Δ. σε σύγχρονο Ευρωπαϊκό Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα αποδείχθηκε φρούδα. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι δόθηκε ο κρίσιμος χρόνος στον Ανδρέα Παπανδρέου να ενισχύσει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το οποίο είχε λάβει μόνο 13%, και να προσελκύσει στο λαϊκιστικό του μόρφωμα τις δυνάμεις του εκσυγχρονιστικού κέντρου, οι οποίες είχαν απογοητευθεί από το εγχείρημα της Ε.Κ.-Ν.Δ. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά: στις εκλογές του 1977 το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έλαβε 25% ενώ η Ε.ΔΗ.Κ. (νέα ονομασία της Ε.Κ.-Ν.Δ.) μόνο 12% και οδηγήθηκε στη διάλυση.
[quote text_size=”small”]
Το 1979, οι άνθρωποι των Νέων Δυνάμεων έκαναν την τελευταία τους προσπάθεια, ιδρύοντας το ΚΟ.ΔΗ.ΣΟ. Ήταν ήδη αργά, ο Καραμανλής είχε ήδη καθορίσει την πορεία του προς την Προεδρία έχοντας πετύχει την ένταξη στη Ε.Ο.Κ. όμως, στην πραγματικότητα την ατζέντα καθόριζε ο παράλογος λαϊκισμός της αριστεράς και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπό τον λαοπλάνο Ανδρέα Παπανδρέου. Στο πλαίσιο αυτί δεν υπήρχε περιθώριο για φωνές σύνεσης και μετριοπάθειας όπως των Ι. Πεσμαζόγλου, Β. Τσουδερού, Κ. Αλαβάνου. Οι εκλογές του 1981 επισφράγισαν τη νέα κατάσταση, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανήλθε στην εξουσία, οι συνέπειες είναι γνωστές…
[/quote]
Το συμπέρασμα είναι θλιβερό. Αν το 1974 οι Νέες Δυνάμεις είχαν αντιληφθεί το νέο πολιτικό περιβάλλον που είχε δημιουργηθεί στις πρώτες μέρες της μεταπολιτεύσεως και είχαν αποδεχθεί την πρόταση Καραμανλή για τη συγκρότηση ισχυρού κεντροδεξιού μετώπου, σύντομα θα είχαν κυριαρχήσει σε αυτό και η μοίρα της χώρας μας θα ήταν σήμερα διαφορετική. Το κλειδί ήταν η επιλογή του ημιπροεδρικού -έστω- πολιτειακού συστήματος, το οποίο θα οδηγούσε σε εντελώς διαφορετική κοινωνική διαμόρφωση, δεδομένου ότι εξασφάλιζε έναν ελάχιστο διαχωρισμό των εξουσιών, άρα τις απαιτούμενες ισορροπίες και ελέγχους ως αντίβαρα ισχυρών πολιτικών προσώπων αλλά και ως δικλείδες ασφαλείας έναντι διολισθήσεων σε καταστάσεις διαπλοκής και διαφθοράς, δηλαδή σε ότι ακριβώς συνέβη!
Η ιστορική ευκαιρία επιστρέφει!
Και σήμερα, ακριβώς 40 χρόνια μετά τον μοιραίο Ιούλιο του 1974 και εν όψει αδιέξοδης διαδικασίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, με το σύνταγμα να έχει ουσιαστικώς καταρρεύσει, βρισκόμαστε νε όψει ενός σπάνιου πολιτικο-ιστορικού déjà vu! Το κλειδί είναι ακριβώς το ίδιο: η αλλαγή του πολιτειακού συστήματος! Σήμερα ξέρουμε τι συνέβη, ξέρουμε ποια λάθη δεν πρέπει να επαναλάβουμε. Πλέον, έχει καταστεί σαφές ότι η κρίση δεν είναι μόνον οικονομική, είναι κυρίως πολιτική και πολιτισμική. Πολιτική, γιατί απέτυχαν οι θεσμοί μας, δεν υπήρξαν δικλείδες ασφαλείας, που να εξασφαλίζουν την καλή τους λειτουργία. Πολιτισμική, γιατί η κοινωνία αποδέχθηκε -σιωπηλώς- την παραπλάνηση, τη διαφθορά και την συνδιαλλαγή, δεν προστάτευσε τους θεσμούς και ανέχθηκε την κακή τους λειτουργία. Απείχε από την πολιτική με αποτέλεσμα να καταστεί εύκολη η επικράτηση των «επαγγελματιών της πολιτικής» και η συνταύτισή τους με κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες και χρηματοπιστωτικούς παράγοντες. Το αποτέλεσμα είναι η κρίση που βιώνουμε. Όσα μνημόνια και δανειακές συμβάσεις και αν εγκριθούν, όλα τα θα αποτύχουν όσο δεν επέρχονται οι απαραίτητες ριζικές αλλαγές στους θεσμούς.
[quote text_size=”small”]
Χρειαζόμαστε ένα ΝΕΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ, το οποίο θα βασίζεται στην πλήρη διάκριση των εξουσιών, ώστε να μην είναι δυνατή η συγκέντρωσή τους στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού και μέσω αυτού, στους κομματικούς μηχανισμούς. Αυτή είναι η αιτία της εκτροφής του τέρατος της διαπλοκής, γνήσιου τέκνου του πελατειακού κράτους σε όλα τα επίπεδα. Το πολιτικό σύστημα πρέπει να το αντιληφθεί και να πάψει να φέρεται με λογικές αυτοπροστασίας.
[/quote]
Πιστεύουμε ότι η Ριζική Πολιτική Μεταρρύθμιση, δηλαδή ένα προεδρικό πολιτειακό σύστημα πλήρους διαχωρισμού των εξουσιών και ισχυρών θεσμών ελέγχου, όπως μια ανεξάρτητη Γερουσία2, είναι η ισχυρή ασπίδα της αστικής δημοκρατίας έναντι κάθε λαϊκισμού και ολοκληρωτισμού, δεξιάς ή αριστερής προελεύσεως! Οι έλληνες πολίτες έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράσουν την άποψή τους χωρίς νομικίστικες δεσμεύσεις με μόνο κριτήριο το εθνικό μας συμφέρον.
1 Η πτώση της χούντας έφερε στο προσκήνιο νέες πολιτικές δυνάμεις, ωθώντας σχεδόν το σύνολο των αντιστασιακών -προσώπων και οργανώσεων- του αστικού χώρου να σχηματίσουν την Κίνηση των Νέων Πολιτικών Δυνάμεων (Κ.Ν.Π.Δ.), με κύριο στόχο τον γρήγορο εκσυγχρονισμό της χώρας ώστε να ενταχθεί στην τότε Ε.Ο.Κ. το ταχύτερο δυνατόν. Την Κ.Ν.Π.Δ. (που γρήγορα απέκτησε το παρατσούκλι ΚουΝουΠίΔι!!!) υποδέχθηκε με ενθουσιασμό το εκσυγχρονιστικό κίνημα και ότι καλύτερο είχε να παρουσιάσει ο τόπος εντάχθηκε σε αυτήν. Ονόματα όπως του Λάκη Κουρούκλη (Αθήνα), Θεοχάρη Μαναβή (Θεσσαλονίκη), Πέτρου Φιλιππίδη (Βόλος), Αναστασίας Μπάγκα και Γιώργου Μυλωνά (Ιωάννινα), Χιονίδη (Βέρροια), Ιωάννη Καραγιάννη (Ρόδος), Ιωάννη Παπαδόπουλου (Έβρος), Φοίβου Ιωαννίδη (Ηράκλειο), Νίκου Αργυρόπουλου (Φθιώτιδα), Θεόδωρου Αναγνωστόπουλου (Καρδίτσα) είναι χαρακτηριστικά. Ταυτοχρόνως δημιουργήθηκε οργάνωση νεολαίας με το όνομα Ε.ΣΟ.Ν. -μετέπειτα Ε.Σ.ΔΗ.Ν.- η οποία συγκέντρωσε τις φοιτητικές δυνάμεις του μεσαίου χώρου, έχοντας απέναντί της μόνο τον Ρήγα Φεραίο του ΚΚΕ εσ.
2 https://new-deal.gr/%ce%b3%ce%b5%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%b1-%ce%b5%ce%bd%ce%b1%cf%83-%ce%b8%ce%b5%cf%83%ce%bc%ce%bf%cf%83-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%ce%bb%cf%85%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b1%ce%b3/
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
