Η αλλαγή του εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερο (ίσως ακόμα και σε απλή αναλογική) προβάλει ως ο “άσσος στο μανίκι” του Αλέξη Τσίπρα, προκειμένου να υπερβεί το δίλημμα ταπεινωτική συμφωνία ή ηρωική έξοδο με εκλογές/δημοψήφισμα, όπως αυτό διαμορφώνεται πλέον ξεκάθαρα.
Ο υπογράφων είχε εγκαίρως διαγνώσει την εικονική πραγματικότητα της αξιολόγησης και το δίλημμα που θα καλούνταν να αντιμετωπίσει ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς είτε, στην περίπτωση που υπέγραφε τη νέα συμφωνία των δύο σε ένα Μνημονίων με τα εξοντωτικά μέτρα που τα συνοδεύουν, είτε στην περίπτωση που προσέφευγε στη λαϊκή ετυμηγορία για να αποφύγει την ανάληψη των ευθυνών από την αδιέξοδη διαπραγματευτική του τακτική, το πολιτικό κόστος θα ήταν τεράστιο και αναπόφευκτο.
Υπό αυτές τις συνθήκες, φαίνεται αναγκασμένος να παίξει το ύστατο χαρτί υπέρβασης του αδιεξόδου και κατ’ επέκταση τής πολιτικής του επιβίωσης, προτού φέρει προς ψήφιση στη Βουλή τους εφαρμοστικούς νόμους του 3ου/4ου Μνημονίου. Με την πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου ο Αλέξης Τσίπρας προσβλέπει:
α. να περιπλέξει περαιτέρω το γρίφο της αξιολόγησης. Ένας γρίφος που δεν αφορά τόσο στο περιεχόμενο της συμφωνίας που θα προκύψει τελικά από τη διαπραγμάτευση κυβέρνησης και θεσμών, όσο από το αν και κατά πόσο θα ψηφιστεί από τους βουλευτές της συμπολίτευσης. Αν λοιπόν ο Αλέξης Τσίπρας ανησυχεί για τυχόν απώλειες, η αλλαγή του εκλογικού νόμου ανακατεύει την κοινοβουλευτική τράπουλα. Από τη μια πλευρά, οι βουλευτές της συμπολίτευσης αποκτούν ένα πολιτικό άλλοθι για να “καταπιούν” το Μνημόνιο. Από την άλλη τα μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης μπαίνουν σε μια διαδικασία συναλλαγής προσφέροντας (αν χρειαστεί) στήριξη στην ψήφιση του Μνημονίου, με αντάλλαγμα αναλογικότερο εκλογικό νόμο.
β. να εξασφαλίσει όρους συνοχής στο ΣΥΡΙΖΑ σε μια στιγμή που η προοπτική υποταγής στις απαιτήσεις των δανειστών προκαλεί ήδη διαλυτικά φαινόμενα. Με επιβολή της απλής αναλογικής ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει στο παιχνίδι και διατηρεί αν όχι ρόλο πρωταγωνιστή, σίγουρα πάντως ρόλο ρυθμιστή των μελλοντικών πολιτικών εξελίξεων. Παράλληλα, ο χώρος της Αριστεράς επανασυσπειρώνεται με τον Αλέξη Τσίπρα να προβάλλει ως ο μεταρρυθμιστής ηγέτης, ο οποίος όχι μόνο ικανοποίησε ένα διαχρονικό αίτημα της Αριστεράς, αλλά εκείνος ο οποίος δεν παρέκκλινε της ρητορικής περί ενίσχυσης της Δημοκρατίας. Μπορεί βέβαια, η πρόταση να έρχεται σε μια στιγμή κατά την οποία βρίσκεται σε δυσχερή πολιτική θέση, πλην όμως είναι βέβαιο ότι έστω και καθυστερημένα η πρόταση του θα βρει ευήκοα ώτα σε ένα εκλογικό ακροατήριο που εξακολουθεί να πιστεύει πως η μάχη με τους δανειστές ήταν άνιση και άρα εξαρχής χαμένη, και πως ο Αλέξης Τσίπρας όταν μιλά για ρήξη με το παλιό, το εννοεί.
γ. να προσφέρει στα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης την προσδοκία μελλοντικών κυβερνητικών συνεργασιών, κάτι που συνδέεται άμεσα με την πολιτική τους επιβίωση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και η Ένωση Κεντρώων δεν θέλουν εκλογές, αλλά νέα κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, φοβούμενοι ότι νέες εκλογές σε κλίμα ακραίας πόλωσης και αδυσώπητων εκλογικών διλημμάτων θα ενισχύσει τη δυναμική αναβίωσης του δικομματισμού πιέζοντας προς τα κάτω τα εκλογικά τους ποσοστά.
δ. να απομονώσει πολιτικά τη ΝΔ αναδεικνύοντας την προσμονή της επανόδου στην εξουσία για την εξουσία. Είναι σαφές ότι η αλλαγή εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερο θα δυσχεράνει την ανακατάληψη της εξουσίας, την ίδια στιγμή που θα επιτρέψει τον Αλέξη Τσίπρα να ισχυριστεί ότι ο ίδιος είναι ανοικτός σε πολιτικές συνεργασίες, συνεννοήσεις και συναινέσεις.
ε. να επαναπροσδιορίσει επικοινωνιακά την πολιτική ατζέντα, μεταφέροντας το βάρος της δημόσιας συζήτησης από τα παρεπόμενα της αξιολόγησης στο πεδίο των θεσμικών αλλαγών και της ενίσχυσης του δημοκρατικού πολιτεύματος.
στ. να κερδίσει πολιτικό χρόνο έως ότου αναδιαμορφωθούν οι πολιτικές συνθήκες στην Ευρώπη. Δεν είναι μόνο το δημοψήφισμα στη Μεγάλη Βρετανία και το ενδεχόμενο ενός Brexit. Είναι και οι πολιτικές ανατροπές στη Γαλλία – οι οποίες κλονίζουν το έτσι κι αλλιώς ευάλωτο, στα κελεύσματα της παγκοσμιοποίησης, ευρωπαϊκό οικοδόμημα – και εξαναγκάζουν σε μια στάση αναμονής.
Η υποβολή πρότασης για αλλαγή του εκλογικού νόμου, είναι μια από τις τρεις επιλογές που έχει μπροστά του ο Αλέξης Τσίπρας, καθώς:
α. η προσφυγή σε δημοψήφισμα είναι μια ιδέα που διέρρευσε και μάλλον κάηκε, καθώς η πλειονότητα των πολιτών την αντιλαμβάνεται ως απροκάλυπτο πολιτικό καιροσκοπισμό και σίγουρα ως απόπειρα αποποίησης κυβερνητικών ευθυνών. Επιπλέον, ενέχει σοβαρούς κινδύνους (π.χ. επιτάγχυνσης του Grexit) που είναι αμφίβολο αν η κυβέρνηση μπορεί να διαχειριστεί εφόσον προκύψουν. Εκτός κι αν το Grexit και η επιστροφή στην δραχμή ήταν εξαρχής (και παραμένει) ο στρατηγικός στόχος του Αλέξη Τσίπρα…
β. η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες συνιστά εκ των πραγμάτων απόδειξη αδυναμίας διακυβέρνησης, και με το μπόνους των 50 εδρών σε ισχύ, ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας στη ΝΔ να διεκδικήσει ακόμα και την αυτοδυναμία.
[quote text_size=”small”]
Στην περίπτωση που τελικώς ο Αλέξης Τσίπρας επιλέξει να ρίξει στο τραπέζι και αυτό το χαρτί, τότε αναπόφευκτα το βάρος της συζήτησης θα μετατοπιστεί στην αναζήτηση πολιτικών λύσεων από την παρούσα Βουλή και ο σχηματισμός κυβέρνησης ευρείας συνεργασίας θα καταστεί το αντικείμενο πολιτικής διαπραγμάτευσης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με αντάλλαγμα την υπερψήφιση του εκλογικού νόμου.
[/quote]
Από την άλλη βέβαια μια τέτοια εξέλιξη ακυρώνει το σκεπτικό της “δεξιάς παρένθεσης” δια της μεταβίβασης της “καυτής πατάτας” στον Κυριάκο Μητσοτάκη, το οποίο ενθέρμως προωθούν ορισμένοι στο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζοντας ότι είναι προτιμότερη μια πρόσκαιρη ήττα (στις εκλογές, χωρίς την υπογραφή του “κατάπτυστου” Μνημονίου) παρά μια στρατηγική ήττα στις επερχόμενες εκλογές που αναπόφευκτα θα έρθει κάποια στιγμή με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει ήδη πιει το πικρό ποτήρι του 3ου και 4ου Μνημονίου…
Στην περίπτωση που τελικώς ο Αλέξης Τσίπρας πάρει την πρωτοβουλία να ρίξει στο τραπέζι τον “άσσο” του εκλογικού νόμου, θα έχει ενδιαφέρον η αντίδραση της ΝΔ. Διότι προφανής απόψη ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου μπορεί να συζητηθεί μόνο στο πλαίσιο θεσμικών αλλαγών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται συνταγματικές ρυθμίσεις για διατήρηση σταθερών εκλογικών κύκλων, δεν πείθει τους ψηφοφόρους της για την ισχυρή βούληση της ηγεσίας να διεκδικήσει τώρα την εξουσία και πάντως δεν είναι κατανοητή στη συντριπτική πλειονότητα των ψηφοφόρων.
* Το σκίτσο είναι του Θοδωρή Μακρή
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
