Οι απορίες και παρατηρήσεις πολλών φίλων, αλλά και αναγνωστών του new–deal, με υποχρεώνουν να επανέλθω στην πρόταση πολιτειακής αλλαγής, την οποία διετύπωσα στο άρθρο μου ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ. Προφανώς, υπέπεσα κι εγώ στο λάθος όλων όσων νοιώθοντας ότι γνωρίζουν καλά ένα θέμα δεν αντιλαμβάνονται ότι οι άλλοι ίσως δεν το αντιλαμβάνονται καν.
Προς επανόρθωση πρέπει να εξηγήσω το περιεχόμενο και τη σημασία της προτεινόμενης πολιτειακής αλλαγής. Δεν ήμουν βέβαιος πως να το κάνω και από που να ξεκινήσω. Τι είναι σημαντικότερο, η εκλογή και οι αρμοδιότητες του προέδρου, η καθιέρωση της απλής αναλογικής, το ενιαίο ψηφοδέλτιο ή η λαϊκή πρωτοβουλία για δημοψήφισμα; Όσο και αν έχω ασχοληθεί με το θέμα αδυνατούσα να προκρίνω μια από τις αλλαγές ως τη σημαντικότερη.
Την απάντηση στο ερώτημά μου την έδωσε, ως απο μηχανής Θεός, ο πρώην υπουργός κ. Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, με το εξαιρετικό του άρθρο «Ανάγκη για Συνταγματικό Δικαστήριο», το οποίο δημοσιεύθηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ. Το σημαντικότερο σημείο του άρθρου είναι η τελευταία του παράγραφος, όπου κ. Βαρβιτσιώτης λέει: «Νομίζω ότι επέστη η στιγμή να σκεφθούμε μήπως θα έπρεπε να αναβιώσει ο θεσμός της Γερουσίας, όχι ως δεύτερου νομοθετικού σώματος, αλλά ως οργάνου σταθερότητας του πολιτικού μας συστήματος.»
Λοιπόν ακριβώς αυτή είναι η σημαντικότερη πτυχή της προτεινόμενης πολιτειακής αλλαγής: η συγκρότηση Γερουσίας, ως ελεγκτικού και όχι νομοθετικού σώματος (Άνω Βουλή), όπως π.χ. στις Η.Π.Α. όπου το επιβάλλει ο ομοσπονδιακός χαρακτήρας του κράτους. Η χώρα μας δεν έχει ανάγκη από μια Βουλή των 300 μελών. Η Αρχή της Αντιπροσωπευτικότητος δεν φαλκιδεύεται εάν ο αριθμός των βουλευτών μειωθεί στους 200 και εκλέγονται και 100 γερουσιαστές, μέσω ενός ενιαίου εθνικού ψηφοδελτίου, όπως πρότεινε και ο καθηγητής κ. Αθανάσιος Διαμαντόπουλος σε πρόσφατο βιβλίο του. Ας φαντασθούμε 100 γερουσιαστές εκλεγμένους χωρίς την παρέμβαση των κομμάτων, ας φαντασθούμε πως έχουμε τη δυνατότητα να επιλέξουμε τους άριστους, ανεξαρτήτως πολιτικής προελεύσεως και τοποθετήσεως ενός εκάστου…
Ο ρόλος της Γερουσίας θα είναι ελεγκτικός και ρυθμιστικός. Σε αυτή θα υπάγονται όλες οι ανεξάρτητες αρχές ενώ θα επικυρώνει την εκλογή της δικαστικής ηγεσίας από τους ίδιους τους δικαστικούς λειτουργούς ή θα την ορίζει αντί του Υπουργικού Συμβουλίου. Η πλήρης ανεξαρτησία της δικαιοσύνης επιβάλλει την πρώτη λύση, η οποία, όμως, έχει το μειονέκτημα της εισαγωγής πολιτικών και λοιπών κριτηρίων στη διαδικασία εκλογής: πόσο εύκολο θα είναι για τους προέδρους και αντιπροέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων να διοικήσουν τους χθεσινούς εκλογείς των; Συνεπώς, η επιλογή της ηγεσίας των δικαστών από μια επιτροπή της Γερουσίας εξασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή αξιοκρατία χωρίς να βάζει σε δοκιμασία τις σχέσεις των μελών των ανωτάτων δικαστηρίων και χωρίς να φαλκιδεύει το κύρος της ηγεσίας των.
Υποθέτω όλοι αντιλαμβανόμαστε γιατί προέταξα την επιλογή της ηγεσίας της δικαιοσύνης ως σημαντικής -ίσως της σημαντικότερης- αρμοδιότητος της Γερουσίας: χωρίς -αληθώς- ανεξάρτητη δικαιοσύνη δεν υπάρχει πλήρης διαχωρισμός των εξουσιών, άρα χάνεται η πεμπτουσία του προτεινόμενου πολιτειακού συστήματος. Ομοίως και για τις -πολλές πλέον- ανεξάρτητες αρχές, οι οποίες έχουν αποκτήσει πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινή μας ζωή ενώ στην πραγματικότητα μόνον ανεξάρτητες δεν είναι, στο βαθμό που η κυβέρνηση ή η εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία τις ορίζει.
Περαιτέρω, η Γερουσία θα είναι το ισχυρό ελεγκτικό αντίβαρο στις εξουσίες του εκλεγμένου Προέδρου, τις πράξεις του οποίου θα ελέγχει και θα περιορίζει.
– Οι υπουργοί, τους οποίους βεβαίως ορίζει ο Πρόεδρος, θα πρέπει να γίνουν αποδεκτοί από τη Γερουσία πριν αναλάβουν τα καθήκοντά τους. Ομοίως, οι επι κεφαλής των κρατικών επιχειρήσεων και οργανισμών.
– Επίσης, οι αρχηγοί των μυστικών υπηρεσιών, του Σ.Δ.Ο.Ε., ο Επίτροπος στην Ε.Ε., οι έλληνες δικαστές σε διεθνή δικαστήρια κ.α.
– Οι γερουσιαστές θα μπορούν να ελέγχουν τη λειτουργία όλων των βαθμίδων της διοικήσεως, είτε πρωτοβουλιακώς είτε κατόπιν αναφορών/καταγγελιών πολιτών.
– Η οριστική κρίση επί της συνταγματικότητος των νόμων θα εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Γερουσίας, η οποία θα επέχει θέση Συνταγματικού Δικαστηρίου, αλλά, χωρίς να αναιρείται η δυνατότητα των πρωτοδικείων να κρίνουν. Έτσι, χωρίς να περιστέλλονται οι αρμοδιότητες της δικαιοσύνης, κάτι που θα συνιστούσε οπισθδρόμηση, η χώρα αποκτά ένα έγκυρο και αξιόπιστο σώμα, δημοκρατικώς νομιμοποιημένο, το οποίο θα μπορεί να επιβάλλει την τήρηση του συντάγματος έναντι κάθε προσπάθειας παρακάμψεως από την εκτελεστικής εξουσία και τακόμματα.
– Σημαντικά νομοθετήματα όπως προϋπολογισμός ή νομοι με συνταγματική ισχύ θα πρέπει, όπωσδήποτε, να εγκριθούν και από τη Γερουσία.
– Η Γερουσία θα μπορεί να αποφασίζει την προκήρυξη δημοψηφίσματος χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Προέδρου.
Νομίζω ότι έδωσα ένα ικανοποιητικό περίγραμμα των αρμοδιοτήτων της Γερουσίας, εκ των οποίων αποδεικνύεται σαφώς η ανάγκη ιδρύσεώς της. Θέλω να προσθέσω ότι η Γερουσία, με τις αρμοδιότητες που αποκτά, γίνεται το καλύτερο όπλο του δημοκρατικού πολιτεύματος έναντι πάσης φύσεως διαφθοράς και διαπλοκής! Όμως, πρέπει, επίσης, να καταστεί σαφές ότι η Γερουσία μπορεί να σκήσει το ρόλο της μόνο στα πλαίσια πολιτεύματος Προεδρικής Δημοκρατίας, το οποίο επανακαθορίζει -και περιορίζει- τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητες της εκτελεστικής (Πρόεδρος της Δημοκρατίας) και της νομοθετικής (Βουλή) εξουσίας. Η εισαγωγή του θεσμού της Γερουσίας στο σημερινό κοινοβουλευτικό σύστημα (κομματοκρατία) θα δημιουργήσει συγκρούσεις μεταξύ των παλαιών και του νέου θεσμού, καθ’ ότι εντός ενός ασαφούς (υβριδικού) πλαισίου θα προσπαθούν οι μεν γερουσιαστές να ενισχύσουν και να κατοχυρώσουν το ρόλο τους οι δε βουλευτές και υπουργοί να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους.
Η χώρα έχει ανάγκη από ένα σύγχρονο, αληθώς δημοκρατικό και απολύτως λειτουργικό σύστημα διακυβερνήσεως. Μόνον η Προεδρική Δημοκρατία, ενισχυμένη με το θεσμό της ισχυρής Γερουσίας και το ενιαίο ψηφοδέλτιο,το προσφέρει. Υπο το πρίσμα αυτό απογοητεύει -ας μου επιτραπεί η έκφραση- η ατολμία του κ. Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, να μην προχωρήσει σε πλήρη πρόταση υιοθετήσεως του νέου συστήματος. Θα περιμέναμε από το Νέστορα της Συντηρητικής Παρατάξεως και καλύτερο Υ.Εθ.Α. των τελευταίων 40 ετών, να ρίξει το κύρος του υπέρ των ριζοσπαστικών αλλαγών. Υπάρχει ακόμη χρόνος να το κάνει, του το επιβάλλει η πολιτική του ιστορία…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
