Το σουσάμι θεωρούνταν πως έχει μαγικές ιδιότητες. Εξ’ ου και η φράση που έλεγε ο Αλή Μπαμπάς, στο ομώνυμο παραμύθι, όποτε ήθελε να ανοίξει την είσοδο της σπηλιάς με τον θησαυρό. Αποτελεί το βασικό συστατικό του χαλβά. Όχι του σιμιγδαλένιου …αυτόν του μπακάλη, τον τύπου “Μακεδονικό”. Μας δίνει, επίσης, το ταχίνι ενώ οι σπόροι του καλύπτουν και νοστιμίζουν διάφορα αρτοποιήματα (ψωμί, κουλούρια, μπισκότα, κέϊκ, κ.ά). Ο λόγος, φυσικά, για το σουσάμι (Sesamum indicum).
ΠΩΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ ΤΟ ΣΟΥΣΆΜΙ
Το σουσάμι είναι ετήσιο, ποώδες φυτό, το οποίο σε ύψος μπορεί να φθάσει μέχρι 2 μέτρα (το μέγιστο). Προτιμά τα θερμά και ξηρά κλίματα. Ιδανικό εύρος θερμοκρασιών 26-30 οC. Σπέρνεται, χύδην, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαϊου με μέσα Ιουνίου αφού πρώτα έχει προετοιμαστεί σωστά το έδαφος. Σημαντικό το όργωμα και η καταπολέμηση των ζιζανίων, μιας και ο σπόρος του είναι πολύ μικρός σε μέγεθος. Προσοχή πρέπει να δίνεται στην εδαφική υγρασία του εδάφους ώστε να υπάρχει επάρκεια νερού κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Συνήθως, η καλλιέργειά του εντάσσεται σε αμειψισπορά και ακολουθείται από κάποιο χειμερινό σιτηρό ή όσπριο. Μέση στρεμματική απόδοση έχει τα 150-200 κιλά/ στρέμμα που αποδίδουν στον παραγωγό περί τα 300-400 ευρώ. Η εποχή της συγκομιδής εξαρτάται από την ποικιλία. Πραγματοποιείται με εκρίζωση των φυτών ή με χρήση κατάλληλης θεριζοαλωνιστικής μηχανής. Ακολουθούν δεματοποίηση και ξήρανση. Παρουσιάζει μικρό αριθμό εχθρών και ασθενειών.
[quote text_size=”small”]
Στη χώρα μας, τη δεκαετία του 1970 οι εκτάσεις με σουσάμι ανέρχονταν σε 200.000 – 300.000 στρέμματα περίπου. Τα επόμενα χρόνια, σταδιακά, μειώθηκαν. Σήμερα, ανέρχονται περίπου σε 6.500 στρέμματα και εντοπίζονται περισσότερο σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης (Έβρο, Σέρρες, Ξάνθη, Κιλκίς, Ροδόπη) όπου και καλλιεργούνται, κυρίως, ντόπιες ποικιλίες.
[/quote]
Συναντώνται, επίσης, οι ποικιλίες Early Russian (Αμερικάνικη, πολύ πρώιμη), η Margo (Αμερικάνικη, όψιμη) και η Δωδεκανήσου (γηγενής, μεσοπρώιμη). Η μεταποίηση του προϊόντος και η δημιουργία ομάδων παραγωγών, ίσως, αποτελούν μια λύση για την εξάπλωση της καλλιέργειας.
Στο εξωτερικό, οι κυριότερες χώρες που καλλιεργούν σουσάμι είναι η Μιανμάρ, οι Ινδίες (μεγαλύτερος εξαγωγέας), η Κίνα, οι ΗΠΑ, το Σουδάν, η Τουρκία, το Μεξικό, κ.ά.
ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΠΟΥ
Το σουσάμι θεωρείται τροφή υψηλής θρεπτικής αξίας. Οι σπόροι του έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε έλαιο (45-60%). Το σησαμέλαιο χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, την κονσερβοποιία (παραγωγή μαργαρίνης), την παραγωγή σαπουνιών και χρωμάτων. Είναι πολύ ανθεκτικό στο μαγείρεμα (τηγάνισμα) μιας και οι υψηλές θερμοκρασίες όχι μόνο δεν καταστρέφουν τα αντιοξειδωτικά που περιέχει, αλλά αντίθετα τα “δυναμώνουν”. Επίσης, εάν η εξαγωγή του γίνει με διαφορετική μέθοδο, τότε το έλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη φαρμακοβιομηχανία και την παραγωγή εντομοκτόνων. Το υπόλειμμα (πίτα) μετά την λήψη του σησαμέλαιου από τον σπόρο, χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή. Έχει μεγάλη θρεπτική αξία και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες. Μπορεί να καταναλωθεί και από τον άνθρωπο αφού υποστεί, πρώτα, επεξεργασία.
Ένα άλλο προϊόν του σπόρου του σουσαμιού, που προκύπτει μετά από κατάλληλη διαδικασία, είναι το άλευρο. Ακόμη, διάφορα είδη ζαχαροπλαστικής με μέλι προέρχονται από το σουσάμι, όπως είναι τα παστέλια. Τέλος, το σιρόπι του χρησιμοποιείται εναντίον του συναχιού, των παρασίτων του δέρματος, κ.λπ.
ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ
[quote text_size=”small”]
Το σουσάμι αποτελεί καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, οι οποίες βρίσκονται στο φλοιό ή στο περίβλημα του σπόρου. Περιέχει αρκετή βιταμίνη Ε, σε μορφή γ-τοκοφερόλης, που ενισχύει την αντιγηραντική και αντιοξειδωτική του δράση. Έχει, επίσης, σε σημαντικές ποσότητες λιγνάνες όπως είναι η σεσαμίνη, η σεσαμινόλη, κ.ά.
[/quote]
Οι λιγνάνες αποτελούν μια ομάδα οιστρογόνων φυτικής προέλευσης και είναι γνωστές για τις ιδιότητές τους όσον αφορά την πρόληψη του καρκίνου. Από έρευνες, έχει βρεθεί πως η σεσαμινόλη καταστέλλει την οξείδωση των λιπών και εμφανίζει καλύτερο αντιοξειδωτικό αποτέλεσμα από την α-τοκοφερόλη (βιταμίνη Ε). Ακόμη, αποτελέσματα μελετών δείχνουν πως η σεσαμίνη είναι μια ουσία που επιφέρει μείωση της χοληστερόλης. Εμποδίζει τη συσσώρευση της χοληστερόλης στο συκώτι ενώ δρα βοηθητικά με τη βιταμίνη Ε μειώνοντας τα επίπεδα της χοληστερόλης του ορού. Επίσης, από διάφορες έρευνες φαίνεται πως η σεσαμίνη παίζει σημαντικό ρόλο και στην πρόληψη της αρτηριοσκλήρυνσης. Συστηματική χορήγηση βιταμίνης Ε και σεσαμίνης μείωσε κατά τι την αυξημένη αρτηριακή πίεση, το οξειδωτικό στρες και την τάση για δημιουργία θρόμβων στο αίμα.
Το σουσάμι είναι, ακόμη, πλούσιο σε μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία όπως είναι το ασβέστιο, ο φώσφορος, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος και το σελήνιο. Ίσως, ο πιο βασικός λόγος που πολλοί το χρησιμοποιούν είναι λόγω της σημαντικής περιεκτικότητάς του σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (50%) και φυτικές πρωτεΐνες (20%) υψηλής βιολογικής αξίας. Επίσης, είναι πλούσιο σε αμινοξέα όπως είναι η μεθειονίνη, η τρυπτοφάνη, η λευκίνη και η αργινίνη αλλά φτωχό σε λυσίνη. Έτσι, ο συνδυασμός του με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη (όσπρια και ξηροί καρποί) το μετατρέπει σε super τροφή. Τέλος, περιέχει υδατάνθρακες (18-20% του ολικού του βάρους) κυρίως με τη μορφή φυτικών ινών.
ΣΟΥΣΆΜΙ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Το ταχίνι και τα παστέλια έχουν την τιμητική τους την περίοδο των νηστειών. Ωστόσο, προτιμώνται από αθλητές ή vegans στο καθημερινό τους διαιτολόγιο. Το ταχίνι συνοδεύει άριστα ψωμί ή φρυγανιές για πρωινό, αποτελεί το βασικό συστατικό της ταχινόπιτας ενώ αν προστεθεί στο γιαούρτι (αντί για μέλι) δίνει ένα εξαιρετικό επιδόρπιο. Το σουσάμι χρησιμοποιείται κατά κόρον ως επικάλυψη σε αρτοποιήματα αλλά και σε σαλάτες. Υπάρχει, αλήθεια, τίποτα το αρνητικό; Ναι … οι πολλές τους θερμίδες! Γι΄ αυτό απαιτείται μέτρο κατά την κατανάλωση σουσαμιού, χαλβά και ταχινιού αφού τα 100 γρ. έχουν 566, 330 και 680 θερμίδες αντίστοιχα.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο της Μελίνας Κριτσωτάκη στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
