“Ο πλανήτης μας θα έχει, μόλις, τέσσερα χρόνια ζωής αν εξαφανιστούν οι μέλισσες”, Albert Einstein. Η μελισσοκομία είναι, επομένως, μια σημαντική δραστηριότητα παράγωγα της οποίας είναι το μέλι, η γύρη, ο βασιλικός πολτός, το κερί και η πρόπολη. Για τους αρχαίους Έλληνες, το μέλι αποτελούσε προσφορά προς τους Θεούς ώστε να εξασφαλίσουν την εύνοιά τους. Είναι από τα παλιότερα γλυκαντικά, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και με πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό.
Σύμφωνα με την Οδηγία 2001/110/ΕΚ το μέλι “είναι η φυσική γλυκιά ουσία που παράγουν οι µέλισσες του είδους Apis mellifera από το νέκταρ των φυτών ή από εκκρίσεις ζώντων µερών φυτών ή εκκρίματα εντόµων αποµυζούντων φυτά ευρισκόµενα πάνω στα ζώντα µέρη των φυτών, τα οποία οι µέλισσες συλλέγουν, µετατρέπουν αναµειγνύοντας µε ειδικές ύλες του σώµατός τους, αποθέτουν, αφυδατώνουν, εναποθηκεύουν και φυλάσσουν στις κηρήθρες της κυψέλης, προκειµένου να ωριµάσουν”.
ΤΙ ΠΑΡΑΓΕΙ ΤΟ ΜΈΛΙ
- Ανθόμελο. Παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών, κυρίως δε θυμαριού, εσπεριδοειδών (πορτοκαλιάς), βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης, καστανιάς και κουμαριάς.
- Μέλι από μελιτώματα. Παράγεται από εκκρίματα των φυτών ή εντόμων που απομυζούν τα φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών.
Η ποιότητα του µελιού συνδέεται στενά µε την προέλευσή του. Το χρώµα του ποικίλλει από σχεδόν άχρωµο έως καφέ σκούρο. Η γεύση και το άρωµα ποικίλουν. Η ονοµασία του συµπληρώνεται από ενδείξεις σχετικές µε την προέλευσή του από άνθη ή φυτά, από συγκεκριµένη περιοχή, έδαφος ή τοποθεσία, καθώς και/ή από ειδικά ποιοτικά κριτήρια. Είναι, επίσης, υποχρεωτική η επισήµανση διηθηµένου µελιού ή µελιού ζαχαροπλαστικής σε οποιαδήποτε εµπορική συναλλαγή της αγοράς χύμα µελιού.
ΤΟ ΜΈΛΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Με παραγωγή μελιού 22,5 χιλιάδες τόνους περίπου, η χώρα μας βρίσκεται στην 6η θέση στην Ευρώπη. Τα βασικά του είδη είναι το θυμαρίσιο, το πευκόμελο, το μέλι των ελάτων, της καστανιάς, το βαμβακόμελο, των ανθέων κ.ά. Μάλιστα, κάποια από τα είδη του (θυμάρι, έλατο, πεύκο, ερείκη) δεν βρίσκονται σε άλλες χώρες. Η μέση ετήσια απόδοση μελιού ανά κυψέλη ανέρχεται στα 15 κιλά, από τις χαμηλότερες στην Ε.Ε. Η διαφοροποίηση στις αποδόσεις ανάμεσα στις χώρες οφείλεται σε περιβαλλοντικές διαφορές (κλίμα, πυκνότητα αποικιών μελισσών, διαφορετικά μεγέθη κυψελών, κ.ά).
[quote text_size=”small”]
Συνήθως, στην αγορά η τιμή παραγωγού με απευθείας διάθεση στους καταναλωτές είναι τα 9 – 11 ευρώ/kg. Αν μεσολαβήσει έμπορος, η τιμή διαμορφώνεται στα 3 – 5 ευρώ/kg. Το κόστος παραγωγής στη χώρα μας είναι από τα υψηλότερα της Ε.Ε. Διαμορφώνεται στα 5,40 ευρώ/kg άρα για να έχει κέρδος στην τσέπη του ένας Έλληνας μελισσοκόμος τον συμφέρει να πουλάει ο ίδιος το προϊόν στην αγορά. Εισάγουμε κυρίως από Βουλγαρία (> 50%, 1.321 τόνοι το 2015) σε πολύ χαμηλές τιμές, γεγονός που ευνοεί τις “ελληνοποιήσεις” και προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό στο εγχώριο μέλι.
[/quote]
Επίσης, μικρότερες ποσότητες από Καναδά και Κίνα. Εξάγουμε, περίπου, 2.100 τόνους σε χώρες της Ε.Ε ως επί το πλείστον.
Το ελληνικό μέλι είναι λιγότερο επεξεργασμένο, πιο αρωματικό και πιο πυκνό από τα υπόλοιπα της Ε.Ε. Μέλια ΠΟΠ (Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης) στη χώρα μας είναι αυτό της ελάτης Μαινάλου “Βανίλια” και το “Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης”. Το “Βανίλια” παράγεται από τα μαύρα έλατα του όρους Μαινάλου στην Αρκαδία. Είναι ανοιχτόχρωμο και ονομαστό για τη γεύση του και τη μικρή συγκέντρωσή του σε σάκχαρα. Το “Πευκοθυμαρόμελο” αποτελεί φυσική ανάμιξη θυμαρίσιου μελιού με πευκόμελο. Απαντά στην Κρήτη και προκύπτει από την ιδιαίτερη διαχείριση των μελισσιών.
ΤΟ ΜΈΛΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Στην Ε.Ε. σημειώνεται παραγωγή, περίπου, 204 χιλιάδες τόνοι μελιού. Αυτή επικεντρώνεται στις κεντρικές και νότιες χώρες όπου οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν την εφαρμογή της μελισσοκομίας. Όμως, με κατανάλωση σχεδόν διπλάσια, εισάγονται, 200 χιλιάδες τόνοι (περίπου). Το 50% αυτών γίνονται από Κίνα. Συναντάται, κυρίως, το ανθόμελο. Δηλαδή μέλι είτε από πολλές ποικιλίες νέκταρ φυτών (πολυανθοφορικό) είτε από μια ποικιλία (μονοανθοφορικό – ακακίας συνήθως). Κύρια παραγωγική χώρα η Ρουμανία (35 χιλιάδες τόνοι). Ακολουθούν η Ισπανία (32,2 χιλιάδες), η Ουγγαρία (30,7 χιλιάδες), η Γερμανία (23,4 χιλιάδες τόνοι), η Ιταλία (23 χιλιάδες), κ.ά. (δεδομένα 2015).
[quote text_size=”small”]
Παγκοσμίως, την τελευταία δεκαετία, η παραγωγή μελιού σημειώνει άνοδο της τάξης του 25%. Το 2013, σύμφωνα με τον FAO (Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας), παρήχθησαν 1,66 εκατομ. τόνοι. Τα σκήπτρα στον τομέα κατέχει η Κίνα (466 χιλιάδες τόνοι) και ακολουθούν η Ε.Ε. (με 204 χιλιάδες), η Τουρκία (95 χιλιάδες) και η Αργεντινή (80 χιλιάδες τόνοι).
[/quote]
Η Κίνα τροφοδεί, όπως είναι φυσικό, την παγκόσμια αγορά (144.756 τόνοι εξαγωγών το 2015) και κυρίως χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Ολλανδία, κ.ά.
Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία ερίζουν για την πατρότητα της ονομασίας προέλευσης του ακριβότερου μελιού στον κόσμο … Ο λόγος? Για το “Manuka” το οποίο κοστίζει 220 ευρώ το κιλό, περίπου 8 ευρώ δηλαδή η κουταλιά! Αποτελεί παραδοσιακό ιατρικό των Μαορί, των ιθαγενών της Νέας Ζηλανδίας, εδώ και πολλές γενιές. Επιστημονικές έρευνες σε Ευρώπη και Ασία έχουν δείξει πως το μέλι “Manuka” περιέχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυσικά ένζυμα ενώ θεωρείται πως βοηθά στην καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων, την διατήρηση καλού επιπέδου ανοσίας, την σωστή πέψη και την στοματική υγεία.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ
Με μόλις 64 θερμίδες ανά κουταλιά, το μέλι υπερέχει σαφώς της ζάχαρης. Είναι πλούσιο σε πρωτεϊνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, χαλκό, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο και κάλιο). Περιέχει φλαβονοειδή και φαινολικό οξύ που το καθιστούν φυσικό καταπραϋντικό για το κοινό κρυολόγημα και τον βήχα. Επιπροσθέτως, η γλυκόζη και η φρουκτόζη του τροφοδοτούν άμεσα τον οργανισμό με ενέργεια. Η κατανάλωσή του θεωρείται πως αυξάνει την ερωτική επιθυμία. Ειδικά σε συνδυασμό με τα καρύδια, αποτελούν ένα από τα καλύτερα αφροδισιακά. Απαγορευτικό για βρέφη που δεν έχουν συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο ζωής τους. Αυτό διότι υπάρχει ο κίνδυνος να πάθουν αλλαντίαση, μια τοξική δηλητηρίαση που οφείλεται σε βακτήριο (κλωστηρίδιο της αλλαντίασης) σπόρια του οποίου υπάρχουν στο μέλι.