Αρχικά, χωρίς την στάση πληρωμών από το κράτος (ή έστω με μία μερική στάση πληρωμών) φάνηκε να «τη γλιτώνουμε». Διατηρήσαμε τις καταθέσεις μας (έστω και με τις πλάτες των δανειστών μας) και διατηρήσαμε και ένα νόμισμα που κρατάει την αξία του (έστω, με την στήριξη της ΕΚΤ και των ισχυρών και εξωστρεφών οικονομιών της Ευρωζώνης). Θεωρητικά φτωχαίνουμε όλο και πιο πολύ αλλά όχι τόσο ώστε να θεωρούμε ότι φτάνουμε και στον πάτο. Το βιοτικό μας επίπεδο φτάνει σιγά-σιγά στα επίπεδα των αρχών του 2000, αλλά και τότε σχετικά πλούσιοι θεωρούμασταν (ή έστω σχετικά φτωχοί- σε σύγκριση πάντα με άλλες χώρες της περιοχής μας). Σπάει η φούσκα του πλαστού βιοτικού επιπέδου μας, αλλά ανακαλύπτουμε άραγε το βιοτικό επίπεδο που μας ταιριάζει πραγματικά (και με βάση τις πραγματικές μας ανάγκες);
Η επώδυνη πλευρά πάντως του συμβιβασμού του PSI έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια και δεν δείχνει να φτάνει σε κάποιο τέλος. Το PSI πυροδότησε έναν εσωτερικό κύκλο χρεωκοπιών με ζημιά στον τραπεζικό τομέα και κλείσιμο ιδιωτικών επιχειρήσεων, με ταυτόχρονη απώλεια πολλών θέσεων εργασίας (σχεδόν μόνο στον ιδιωτικό τομέα). Πιο μακροπρόθεσμη συνέπεια ήταν και είναι η αδυναμία πρόσληψης αυτών των ανέργων για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και ποτέ ξανά. Έτσι πλήττονται κυρίως οι αδύναμοι κρίκοι της κοινωνίας μας (νέοι άνεργοι, νέοι χωρίς προϋπηρεσία, απολυμένοι μεγαλύτερης ηλικίας (κοντά στα 50) που είναι πιθανό να μη μπορέσουν να δουλέψουν ποτέ ξανά). Είναι αυτοί που γενικότερα δεν έχουν ή δεν είχαν ποτέ στο παρόν μοντέλο της οικονομίας τις κατάλληλες “άκρες” για να συντηρήσουν μια δουλειά, ή για να συντηρηθούν σε μια δουλειά. Η ύφεση θα τους εξουθενώσει ακόμα πιο πολύ. Ήταν το τίμημα για το ότι οι ιδιώτες πιστωτές μας του PSI θα έχαναν ένα μέρος από τα λεφτά τους (που έτσι και αλλιώς θα το έχαναν σε περίπτωση γενικής στάσης πληρωμών του κράτους).
Οι εσωτερικές αυτές χρεωκοπίες, προκαλούν κουρέματα και στα ίδια τα ιδιωτικά χρέη, ή συνεχή δημιουργία νέων χρεών. Έτσι τα Ειρηνοδικεία της χώρας, επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για την διαγραφή χρεών, ενώ πολλοί άνεργοι τρώνε από προηγούμενες αποταμιεύσεις χωρίς να μπορούν να τις αναπληρώσουν. Πολλοί άνεργοι νέοι, τρώνε από τις συντάξεις των συνταξιούχων γονιών, και αν αυτό θεωρούνταν χρέος (και όχι δωρεά ανάγκης), τότε θα βρίσκονταν σε δυσθεώρητο ύψος το χρέος που τους αναλογεί κατά κεφαλή. Είναι ζήτημα αν θα μπορέσουν ποτέ να το ξεπληρώσουν. Είναι χαρακτηριστικό το εξής παράδειγμα: να βγάζεις 500 ευρώ το μήνα (πάνω- κάτω ένα μισθό της σημερινής εποχής), όταν πρέπει να πληρώνεις χίλια στους (ιδιώτες (ή και γονείς)) δανειστές για να ξεχρεώνεις όλο το συσσωρευμένο προηγούμενο χρέος που σε κράτησε όμως ζωντανό. Και αυτό φυσικά μεταφέρεται στην οικονομία και δημιουργεί ένα σωρό προβλήματα, κυρίως όμως μας κρατάει στον πάτο της ύφεσης.
[quote text_size=”small”]
Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της ύφεσης είναι ότι πολλοί από εμάς μπορεί να μη μπορέσουν να δουλέψουν ποτέ ξανά (σε αυτή την χώρα τουλάχιστον), γιατί δεν θα υπάρξουν ποτέ ξανά εκείνες οι συνθήκες που θα μας επιτρέψουν να γυρίσουμε στον χώρο της δουλειάς. Δε χρειάζεται να ανατρέξουμε στις λύσεις στην απόγνωση της ανεργίας που δίνουν οι οικογενειάρχες με παιδιά, κοντά στα 50, και με τα οικονομικά προβλήματα να σωρεύονται. Φαίνεται πάντως ότι πολλές αυτοκτονίες σημειώνονται στις ηλικίες των 55- 60 ετών.
[/quote]
Καμία σοβαρή αλλαγή όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει γύρω μας και πολύ περισσότερο εκεί που θα το περίμενε κανείς, δηλαδή στην παιδεία και την εκπαίδευση. Φαίνεται να μη δημιουργούνται οι συνθήκες εκείνες που θα επιτρέψουν διαφορετική ματιά προς την καινοτομία και την δημιουργικότητα, ώστε να υπάρξουν ξανά δουλειές και να βρεθεί απασχόληση για αυτούς που την στερούνται.
Ακόμη και αυτοί που υποφέρουν όμως με δυσκολία παρακολουθούν τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν: τη μείωση της γραφειοκρατίας, την ενθάρρυνση για επενδύσεις σε επιχειρήσεις εντάσεως γνώσης (γιατί για επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου δεν νομίζω να υπάρχει πλέον περιθώριο, ούτε χρονικά αλλά ούτε και από άποψη διαθεσιμότητας πόρων), την επένδυση της πολιτείας με δημόσιες δαπάνες στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας κτλ.
Κυρίως όμως στην πολιτική, έχω την αίσθηση ότι η πλειονότητα από εμάς θα κλοτσούσε με άνεση τον κουβά με τις θυσίες που κάναμε έως τώρα, για να πάρει την υπόσχεση για κάτι πιο βέβαιο προσωρινά, όπως μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο, «ελευθερία» χωρίς καθόλου αξιολόγηση στα σχολεία και τα ΑΕΙ, δημόσιες δαπάνες μόνο σε μισθούς και επιδόματα κ.α. Πολλοί ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν άκρα, έτσι για να τη «σπάσουν» στους παλαιο-πολιτικούς και ας πάνε στράφτι οι μέχρι τώρα θυσίες. Στην Ευρωζώνη όμως σχεδόν από τότε που μπήκαμε ως χώρα αδύναμος κρίκος θεωρούμασταν. Τώρα μπορεί να μας ξαφνιάζει το ότι γίναμε αδύναμοι κρίκοι και ως άτομα. Ο χρόνος πάντως θα δείξει για πόσο καιρό ακόμα.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
