Ο Ηλίας Καραβόλιας σημειώνει ότι μπορεί ο πολίτης να ακούει για μνημόνια, καθαρή έξοδο, αγορές, αναδιάρθρωση χρέους, αλλά τελικά δεν ξεχνάει την πραγματικότητα. Αυτή πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια νέα παραγωγική στήριξη της οικονομίας, για την οποία προτείνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις.
Aφού ξεπεράσουμε το δίλημμα ναι ή όχι στην προληπτική πιστωτική γραμμή (με ανάλυση κόστους/οφέλους και όχι με προχειρότητα) και το πρόβλημα του πότε να βγούμε στις αγορές, πρέπει σαν χώρα να βάλουμε προτεραιότητες. Και να ιεραρχήσουμε τα αναγκαία για την οικονομία. Καταρχήν απαιτείται να προχωρήσουν νομοθετικές πρωτοβουλίες για δραστική ανακούφιση των χρεών σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις. Ταυτόχρονα πρέπει να αρχίσουν οι τράπεζες (τώρα που απέφυγαν τον κίνδυνο κατάρρευσης) τις πιστώσεις σε βιώσιμα και αποδοτικά έργα ιδιωτών.
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων – Παγκόσμια Τράπεζα: οι διεθνείς πυλώνες ανάπτυξης
Αυτό όμως που άμεσα πρέπει να υποστηριχθεί είναι η ανάγκη νέας παραγωγικής στήριξης της οικονομίας από δύο διεθνείς πυλώνες ανάπτυξης. Την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Παγκόσμια Τράπεζα. Η Ελλάδα είτε με βιώσιμο χρέος μετά το 2030. Είτε με ανέφικτους στόχους πλεονασμάτων, πρέπει να προσφύγει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στην Παγκόσμια Τράπεζα. Σκοπός, να συνάψει κοινοπρακτικό ομoλογιακό δάνειο Ανάπτυξης και Υποδομών (ειδικής ρήτρας και αποπληρωμής) για συγκεκριμένα παραγωγικά έργα. Με επιτόκιο ίσο με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της χώρας. Δεν νομίζω ότι ζητώντας π.χ. 4-5 δισ. (για αρχή) ότι θα το θεωρήσουν παράλογο αίτημα οι θεσμοί αυτοί. Αρκεί να αποδείξουμε την βιωσιμότητα στις αποπληρωμές των δανείων με ορθολογική άνοδο των δημοσίων δαπανών.
Ο σκοπός για Κοινοπρακτικό ομολογιακό δάνειο Ανάπτυξης και Υποδομών
Ποιός είναι ο σκοπός ενός τέτοιου εργαλείου; Σκοπός τέτοιων μακρόπνοων και βιώσιμων έργων υποδομής (σε ενέργεια, μεταφορές, γεωργία, ορυκτοβιομηχανία) πρέπει να είναι η δημιουργία τουλάχιστον 100.000 θέσεων απασχόλησης εντός τριών ετών. Αυτό θα συμβεί με την μέθοδο των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Και υπό την επίβλεψη και εποπτεία των δύο ξένων Τραπεζών (και όχι των δικών μας υπουργείων). Αυτό θα σημαίνει τουλάχιστον:
- Τρεις μονάδες πτώση στην ανεργία (και συνεχή πολλαπλασιαστική επίδραση στην απασχόληση).
- Αύξηση του ΑΕΠ περίπου 3-4% (εκτιμήσεις δικές μου).
- Αύξηση ζήτησης χρήματος για νέες επενδύσεις.
Για να γίνει το τελευταίο, απαιτείται παράλληλα στοχευμένη προσέλκυση επενδύσεων ιδιωτικού τομέα. Προϋπόθεση για αυτό να αρχίσουμε 3ετή σταδιακή αποκλιμάκωση των φορολογικών συντελεστών. (Σημ: υπολογίζω ότι σε βάθος τριετίας, θα δημιουργηθούν πρόσθετες 50-70.000 θέσεις εργασίας από περίπου 1,5 δισ. ιδιωτικές επενδύσεις παράλληλες με τις ΣΔΙΤ. Συνολικά το side effect μπορεί να φθάσει τις 200.000 προσλήψεις. Ενδιάμεσα, καθώς θα γεννιούνται θέσεις εργασίας, πρέπει να αυξάνεται τόσο ο κατώτατος όσο και ο μέσος μισθός. Έτσι, θα τονωθεί το εισόδημα και θα κινηθεί το εμπόριο. Μια λελογισμένη σταδιακή αύξηση κατά 25% των μισθών θα ωθήσει το ΑΕΠ τουλάχιστον 1,5 %, με βάση τους πολλαπλασιαστές που τρέχουν στην Οικονομία.
Αποπληρωμή οφειλών Δημοσίου προς επιχειρήσεις
Μια άλλη αναγκαία περίπτωση δραστικής παρέμβασης για τόνωση της ρευστότητας και της απασχόλησης, είναι η εξής:
Δεδομένου ότι το Δημόσιο δεν μπορεί να ανταπεξέλθει εφάπαξ στο ύψος των οφειλών του προς επιχειρήσεις, πρέπει να μεριμνήσει ώστε το μαξιλάρι ασφαλείας (capital buffer) να “σπάει” ανά 12μηνο και για 3 έτη. Να καταβάλλονται ετησίως τουλάχιστον, 1-1,2 δισ. στις περίπου 50.000 επιχειρήσεις που χρωστάει. Πρέπει να δεσμευτεί η όποια κυβέρνηση ότι θα το κάνει. Με τον όρο όμως οι επιχειρήσεις αυτές να απορροφούν έστω και έναν άνεργο ετησίως. Με τουλάχιστον εξάμηνη σύμβαση. Εάν δε κάποιες εξ αυτών δηλώσουν ότι έχουν την δυνατότητα να προσλάβουν περισσότερους του ενός άτομα, αυτές να έχουν και προτεραιότητα στην αποπληρωμή των οφειλών από το Δημόσιο. Αλλά και προτεραιότητα σε σταδιακή πτώση φορολογικών συντελεστών (όπως είπα κλιμακωτά προς το 20% εντός τριών ετών πρέπει να είναι ο στόχος). Κάτι που φυσικά, πρέπει να ισχύει και για νέες επιχειρήσεις.
Πως θα επιδράσουν οι παρεμβάσεις
Με αυτόν λοιπόν τον συνδυασμό παρεμβάσεων εντός τριών ετών θα απορροφηθούν περίπου 200.000 άνεργοι. Θα αυξηθεί η ζήτηση και το ΑΕΠ (περίπου 2,5% υπολογίζω ετησίως) από κατανάλωση (σταδιακά λοιπόν μπορεί να πέφτει και ο ΦΠΑ σε επίπεδα κάτω του 20%) και κυρίως απο επενδύσεις. Εννοείται ότι θα σταθεροποιηθούν τα δημόσια έσοδα, έστω και στον παράλογο στόχο πλεονάσματος του 3,5%.
Με απλά λόγια: θα “πέσουν” στην οικονομία 200.000 νέοι μισθοί, ώστε να επανεκκινήθει με ρυθμούς ανάπτυξης μεγαλύτερους απο 2,5%. Κάποια όνειρα για 4% ανάπτυξη θα είχαν βάση σε άλλες εποχές, όχι σήμερα. Άλλωστε οι υψηλοί φόροι και οι επικείμενες μειώσεις συντάξεων θα ρίξουν το εθνικό εισόδημα, έστω και οριακά, δυστυχώς.
Διαφύλαξη κοινωνικού κράτους
Εκτός τώρα της μείωσης της σπατάλης στο Δημόσιο πρέπει να τρέξει και η παράλληλη διαφύλαξη του κοινωνικού κράτους. Ώστε να μην διαλυθεί ο ιστός της κοινωνικής συνοχής. Σαφέστατα δεν πρέπει να συνεχίζουν οι ελλειμματικοί προϋπολογισμοί σε ΔΕΚΟ και Υπουργεία.
Περιγράφω σε παλιότερο άρθρο μου (www.athenspress.gr19/11/2012) ποιές είναι οι μέθοδοι, χρόνια τώρα, που συνδέονται με τους μεγάλους κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες στο Δημόσιο. Εκεί παράλληλα θίγω και τις συνδικαλιστικές συντεχνίες. Και τα βολέματα στην κρατική μηχανή. Απόστημα που πρέπει να σπάσει. Χωρίς να καταργηθούν τα δίκαια και όχι τα παράλογα των εργατικών κεκτημένων. Ένας ανούσιος παρασιτικός συνδικαλισμός λίγων βολεμένων συντεχνιών, που βλάπτουν συχνά πυκνά το κοινωνικό σύνολο διεκδικώντας δήθεν κεκτημένα, πρέπει να παταχθεί πάραυτα. Γιατί μόνο έτσι θα αναχαιτιστεί η προπαγάνδα διχασμού που εκπέμπεται μανιωδώς, εδώ και πολλά χρόνια. Και που ωθεί την ελληνική κοινωνία σε μια πολεμικού τύπου διχοτόμηση: στους προνομιούχους του Δημοσίου και στους αδικημένους του ιδιωτικού τομέα.
Η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν οι καρχαρίες του ιδιωτικού τομέα που άλωσαν το Δημόσιο. Και τα μικρά συντεχνιακά τρωκτικά, επιβαρύνοντας σήμερα με ανεργία και περικοπές τους υγιείς και ικανούς εργαζόμενους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Γι αυτό το λόγο πρέπει να αποτυπωθούν τα αληθινά νούμερα. Και οι μεγάλες πληγές από οργανωμένα ιδιωτικά συμφέροντα σε Δήμους, Νοσοκομεία, ΔΕΚΟ και Υπουργεία.
Απολύσεις στο Δημόσιο οδηγούν σε χειρότερο δρόμο
Αλλά οφείλω όμως εδώ να πώ το αυτονόητο. Οι απολύσεις πχ. 10-20.000 ανθρώπων από το Δημόσιο, σε περίοδο ανεργίας 20% και οριακής ανάπτυξης, είναι κινήσεις επιδείνωσης της κατάστασης. Μας οδηγούν σε χειρότερο δρόμο. Μιλάμε για σταθερούς μισθούς που θα βγουν από την κατανάλωση, δηλαδή από τους τζίρους στο εμπόριο. Μιλάμε για σταθερές καταβολές σε δόσεις δανείων που αν χαθούν θα βουλιάξουν και άλλο τις τράπεζες.
Αυτά είναι δυστυχώς αναγκαία κακά που αν τα σταθμίσουμε ορθολογικά θα δούμε ότι το όφελος είναι μακροπρόθεσμα πολύ λιγότερο από το βραχυπρόθεσμο κόστος στην ήδη σκοτωμένη οικονομία. Ο φόβος του νεοκρατισμού δεν πρέπει να μας ωθεί σε καταστροφικές και ανεπανόρθωτες επεμβάσεις στο κύκλωμα εισοδήματος – ζήτησης-δημοσίων εσόδων. Αυτές οι απολύσεις μπορούσαν να γίνουν σταδιακά ομαλά και σχεδιασμένα στα πρώτα χρόνια της βουτιάς μας στην λιτότητα. Κυρίως έπρεπε να γίνουν πριν την κρίση, όταν είχαμε ανάπτυξη.
Αυτά είναι δυστυχώς που δεν λένε τα κόμματα. Αυτά είναι που δεν εξηγεί το ολιστικό πρόγραμμα. Απεναντίας “δεσμεύεται” για αποκατάσταση αδικιών και επαναφορά εισοδημάτων και κάποιων προνομιών, που ορθώς κόπηκαν, σε μια πιθανή πρότερη κατάσταση που συντηρεί τα ελλείμματα και την κακοδιαχείριση.
Μετά τα μνημόνια και τις αγορές δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις
Ο κόσμος κουράστηκε και ξέρει ότι δεν υπάρχουν γρήγορες, μαγικές λύσεις. Ένα μεγάλο μέρος όμως των ανέργων και της μεσαίας τάξης, πολιτών που έπαθαν οικονομική και κοινωνική καθίζηση απότομα, νέοι άνθρωποι με γνώσεις και σπουδές, ακούνε, διαβάζουν, προβληματίζονται και είναι πιθανό να απέχουν από τις εκλογές. Και αυτό γιατί πίσω από τον χαμηλό μισθό, πάνω στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ και τα σημειώματα τραπεζών και εφορίας, υπάρχουν οι οδυνηροί αριθμοί της καθημερινότητας, της μηνιαίας ανελαστικής δαπάνης σε εποχές χαμηλού εισοδήματος .
Καθώς ο πολίτης ακούει για μνημόνια, καθαρή έξοδο, για αγορές, για αναδιάρθρωση χρέους. Στροβιλίζεται σε έναν κυκεώνα παραπλανητικής και κατευθυνόμενης καθίζησης της λογικής. Αλλά τελικά δεν ξεχνάει την πραγματικότητα. Δεν ξεφεύγει από τους μικρούς αριθμούς που διαχειριζόμαστε σε σπίτια, γραφεία, μαγαζιά. Δεν κατανοεί όμως – και δικαίως – ότι τα λεφτά λείπουν επειδή πάσχουν οι μεγάλοι αριθμοί στα δημοσιονομικά που ρυθμίζουν τις ζωές μας. Και φυσικά, ξέρει πλέον ο κόσμος πώς το οικονομικό σύστημα μιας μόνιμης επιτροπείας θα επιτίθεται στην Εργασία.
Ο Έλληνας ξέρει πώς και γιατί κάποιοι ρυθμίζουν λογιστικά τους μεγάλους αριθμούς. Γιαυτό και θέλει από τους πολιτικούς να του βελτιώσουν τα νούμερα της ζωής του. Όχι απλά να καταγγέλλουν την μεγάλη κλοπή του ιδρώτα του από τους λίγους. Η μεγάλη μερίδα του πληθυσμού ξέρει ότι το μακροπρόθεσμο αβέβαιο αντάλλαγμα ευημερίας, δεν αντισταθμίζει το βαρύ κόστος του Τώρα, του Σήμερα. Το είπε άλλωστε, πριν πολλά χρόνια και σε καιρό μεγάλης ύφεσης, ο Keynes: το μόνο σίγουρο μακροπρόθεσμα, είναι ότι όλοι θα πεθάνουμε!
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Ηλία Καραβόλια στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
