Ο Ηλίας Καραβόλιας διαβλέπει ότι ο δυτικός νεοκρατισμός θα επικρατήσει στην μετά covid 19 εποχή. Η πανδημία αλλάζει τα οικονομικά δεδομένα στις δυτικές οικονομίες, οι οποίες ολοένα και περισσότερο θα αρχίσουν να μοιάζουν με το μοντέλο που ανέδειξε την Κίνα σε πανίσχυρο παίκτη του διεθνούς συστήματος.
Ήταν Νοέμβριος του 2017. Πριν επιβάλλει ο πρόεδρος Τραμπ τους δασμούς των ΗΠΑ σε κινεζικά προϊόντα. Τότε ο πάντα διορατικός και έμπειρος Αθ. Παπανδρόπουλος μιλούσε για το πώς ο καλπάζων “κινεζικός νεοκρατισμός” θα δημιουργούσε τις συνθήκες για την επικράτηση παρόμοιου μοντέλου νεοκρατισμού στον δυτικό κόσμο. Τότε πολλοί αναλυτές ίσως να το είδαν ως μια ακόμη θεωρητική προσέγγιση για την Κίνα και την μεγέθυνση της.
Πέρασαν μόλις δυόμισι χρόνια και ζούμε ένα φαινόμενο απίστευτο στην παγκόσμια ιστορία. Θάνατοι χιλιάδων ανθρώπων και ταυτόχρονο εγκλεισμό της Οικονομίας σε Ευρώπη-ΗΠΑ. Όλοι παραθέτουν δεδομένα μετά από μελέτες, ώστε να κατανοήσουμε το πρωτόγνωρο φαινόμενο για την ανθρωπότητα. Ταυτόχρονα είναι γνωστές πολλές διεθνείς αναλύσεις για τον πολυετή ρυθμό καπιταλιστικής μεγέθυνσης της Κίνας. Ένα εντυπωσιακό κατόρθωμα κυρίως μέσω των εξαγωγών της. Κατόρθωμα που όμως άρχισε προ ενός έτους να επιβραδύνεται ως φαινόμενο μετά και την επιβολή δασμών σε κινεζικά προιόντα από τον Τραμπ. Ήταν φυσικά εμφανή τα σημάδια του εμπορικού πολέμου που τότε ξεκινούσε. Πόλεμος που κορυφώθηκε με την απαγόρευση / έξωση από τις ΗΠΑ του τηλεπικοινωνιακού κολοσσού Huawei και της ανάπτυξης δικτύων 5G στις τηλεπικοινωνίες – μείζον πεδίο πολέμου στο παγκόσμιο ψηφιακό τοπίo.
Τα στοιχεία λοιπόν έδειχναν τον Νοέμβριο 2019 ότι το κινεζικό καθεστώς προσπαθούσε να δείξει στην παγκόσμια κοινή γνώμη βελτίωση στην καμπύλη επιβράδυνσης του ΑΕΠ της μετά τον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ. Τι ζούμε σήμερα, τρεις μήνες μετά; Έχουμε οικονομική καθήλωση σε ΕΕ-ΗΠΑ. Ζούμε σοκ πτώσης σε εργασία και κατανάλωση, άρα σε προσφορά και ζήτηση. Και επίσης ακούμε για τεράστιες ποσότητες νέου χρήματος που θα εκδοθεί από ΕΚΤ, FED, ΕΕ, Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση ΗΠΑ, ώστε να τονωθούν συνολικά οι οικονομίες.
Δυτικός νεοκρατισμός
Με απλά λόγια. Στην Δύση έχουμε σχεδόν σταματήσει και να παράγουμε αλλά και να ψωνίζουμε προϊόντα και υπηρεσίες. Ενώ σήμερα, σχεδόν μόνο η Κίνα παράγει -που δεν έχει πια καραντινα στα εργοστάσια της. Και φυσικά εμείς είμαστε που θα ψωνίσουμε ξανά – μετά την καραντίνα – τα προιόντα της. Αφού εντωμεταξύ η παραγωγή αμερικανικών/ευρωπαϊκών προϊόντων είχε ήδη άρχισε να πέφτει αρκετά πριν την πανδημία.
Να θυμήσω ότι το Πεκίνο έχει στην κατοχή του συνολικά $1,12 τρισ. αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Και είναι άγνωστο, σε μένα τουλάχιστον, πόσα αμερικανικά και ευρωπαϊκά εταιρικά. Κατέχει δε και αρκετά ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα, περίπου 500 δισ. λένε κάποιες πηγές. Έχει λοιπόν συγκριτικό πλεονέκτημα στις νομισματικές σχέσεις. Ας το κρατήσουμε αυτό γιατί είναι ύψιστης σημασία στο καθεστώς οικονομικού νεοκρατισμού που έχτισε μεθοδικά.
Ευρώπη και ΗΠΑ περνούν δύσκολη περίοδο με την μεγάλη ύφεση προ των πυλών. Αφού με τα μηδενικά επιτόκια το χρήμα δεν κυκλοφόρησε τελικά εντός του παραγωγικού / εμπορικού κυκλώματος, τώρα η δημοσιονομική επέκταση θα είναι μάλλον αναγκαστική επιλογή. Και φυσικά θα είναι βόμβα στα θεμέλια των Πολιτειών στην Αμερική αλλά και των κρατών-μελών στην ήπειρο μας.
Η κρατική παρέμβαση σχεδόν μονόδρομος
Η λύση όμως είναι σχεδόν μονόδρομος. Κρατική παρέμβαση που ίσως στο άμεσο μέλλον να περιλαμβάνει και κρατικοποιήσεις εταιρειών. Προγράμματα νέας λιτότητας. Ασυμφωνία εταίρων στην ΕΕ για το ύψος και την μορφή των δημοσιονομικών στόχων και στην έκδοση ευρωομολόγων (να μην επαναλαμβάνουμε όσα γράφουν εδώ και εβδομάδες πολλοί έγκριτοι αναλυτές)
Κυρίως γεννιέται μια “ορθολογική διστακτικότητα” για εκκαθάριση εταιρειών στον ιδιωτικό τομέα, αφού το ΑΕΠ θα υποχωρήσει παντού και η ανεργία θα εκτοξευθεί τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ. Η σπειροειδής αυτή συσχέτιση θα γεννήσει ένα κύμα νεοκρατισμού ειδικού τύπου. Θα διαφέρει μεν ως προς τα βασικά του χαρακτηριστικά από το κινεζικό οικονομικό καθεστώς. (Σημ: όσο και αν ζούμε βιοπολιτική επιβολή από φιλελεύθερες κυβερνήσεις). Αλλά ελλοχεύει ένας κίνδυνος. Πιθανή – έστω και μερική – κρατικοποίηση του δυτικού τραπεζικού συστήματος θα οδηγήσει τις οικονομίες της Δύσης σε μια νέα φάση. Σε ένα νέο είδος μεταλλαγμένου κρατικοδίαιτου καπιταλισμού με άγνωστες τις πιθανές στρεβλώσεις από φαινόμενα εκμετάλλευσης ευκαιριών εκ μέρους των ολιγαρχικών ελίτ.
Ο δυτικός νεοκρατισμός των πολλών τρισ. δολαρίων/ευρώ που θα διατεθούν είναι φυσικά αναγκαία παράπλευρη συνέπεια της μεγάλης κρίσης που ζούμε λόγω της απίστευτης οικονομικής αδράνειας. Μένει στις κυβερνήσεις να σχεδιάσουν κεντρικά (αναγκαστικά) και με χρονοδιάγραμμα ακρίβειας έναν στρατηγικό τρόπο απεγκλωβισμού αγορών και οικονομιών από τον πιθανό κίνδυνο της υπερπροστατευτικής πολιτικής. Μια πολιτική που κάνει ακριβώς την ίδια ζημιά με την πλήρη απορρύθμιση αγορών, την υπερφιλελευθεροποίηση κανόνων και μέτρων εποπτείας στις οικονομίες.
Δεν είναι κακό να αναστηθεί ο Κέυνς. Αρκεί να μην ξεθάψουμε μαζί του και τον κρατικό καπιταλισμό που σήμερα δεν μπορεί να μοιράσει ισότιμα στους λαούς την ευημερία άσχετα αν και η παγκοσμιοποίηση φαίνεται να απέτυχε σε αυτό…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
