Ένας σεμνός άνθρωπος στο θρόνο του Αγίου Πέτρου και “ πρόσωπο της χρονιάς “ για το περιοδικό ΤΙΜΕ. Η εκλογή ενός Λατινοαμερικάνου Πάπα, πριν εννέα μήνες, ήταν λογικό να προκαλέσει αίσθηση.
Το γεγονός ότι, για πρώτη φορά, προερχόταν από το ( αποτελεσματικό στη δράση του ) τάγμα των Ιησουιτών και η επιλογή, επίσης για πρώτη φορά, του ονόματος Φραγκίσκος ήταν ενδεικτικό του τι θα ακολουθούσε : ένας διαφορετικός Πάπας, που μιλά απλά για καθημερινά πράγματα και όχι ως καθηγητής δογματικής – Ενας θρησκευτικός ηγέτης που αγκαλιάζει ουσιαστικά τους πιο αδύναμους : φτωχούς, ανάπηρους, πρόσφυγες και μιλά στο όνομά τους – ένας ποιμένας που απαρνείται τιμές και επικοινωνεί προσωπικά με καθημερινούς ανθρώπους
Οι εκδότες των ανά τον κόσμο περιοδικών των πατέρων Ιησουιτών τού ζήτησαν να δημοσιεύσουν από κοινού συνέντευξή του. Αυτός δέχθηκε και απάντησε στις ερωτήσεις που συγκεντρώθηκαν. Μια μικρή σταχυολόγηση ακολουθεί, για να καταλάβουμε την προσωπικότητά του
-Ποιος είναι ο Γεώργιος – Μάριος Μπεργκόλια ?
“ Δεν ξέρω αν είναι ο πιο σωστός ορισμός… Εγώ είμαι ένας αμαρτωλός προς τον οποίο ο Κύριος έστρεψε το βλέμμα. Αυτό είπα και όταν με ρώτησαν αν δέχομαι την παπική εκλογή . Είμαι αμαρτωλός, αλλά λόγω του ελέους και της απείρου υπομονής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εν πνεύματι μετανοίας, δέχομαι ”
-Γιατί μπήκατε στο τάγμα του Ιησού ?
“ Ημουν στην ιερατική σχολή και ήθελα κάτι παραπάνω. Στο Τάγμα με εντυπωσίασαν 3 πράγματα : το αποστολικό πνεύμα, η κοινότητα και η πειθαρχία. Περίεργο αυτό γιατί είμαι γεννημένος απειθάρχητος. Αλλά η πειθαρχία τους, ο τρόπος οργάνωσης του χρόνου με εντυπωσίασαν πολύ. Οπως και η ζωή σε κοινότητα, γιατί δεν έβλεπα τον εαυτό μου ως ιερέα μοναχικό. Αυτό γίνεται κατανοητό και από το γεγονός πως επέλεξα, ως Πάπας, να ζω στο ξενώνα της Αγίας Μάρθας και όχι στο παπικό διαμέρισμα.
Οταν πήγα στο παπικό διαμέρισμα κάτι μέσα μου είπε καθαρά “ όχι “ Το παπικό διαμέρισμα δεν είναι πολυτελές, είναι ιστορικό, καλόγουστο και μεγάλο αλλά σαν ανάπωδο χωνί ! Εχει στενή είσοδο, μπαίνεις με το σταγονό- μετρο και εγώ χωρίς κόσμο δεν μπορώ να ζήσω. Εχω ανάγκη να ζω με άλλους. ”
-Ποιο στοιχείο της πνευματικότητας των Ιησουιτών σας βοηθά να ασκείτε το διακόνημά σας ?
“ Η διάκριση. Θε’ι’κό είναι να μη σε συντρίβει το μέγιστο αλλά να μπορείς να μείνεις και στο ελάχιστο. Να μπορείς να κάνεις τα μικρά καθημερινά πράγματα με καρδιά μεγάλη και ανοιχτή το Θεό και τους άλλους. Να βλέπεις και να εκτιμάς τα μικρά πράγματα μέσα στο μεγάλο πλαίσιο, εκείνο της Βασιλείας του Θεού. Αυτή η αρχή μας βοηθά να υιοθετήσουμε τη στάση της διάκρισης, για να νιώσουμε τα πράγματα του Θεού μέσα από τη δική του οπτική γωνία.
Για τον άγιο Ιγνάτιο Λογιόλα, ιδρυτή του τάγματος, οι μεγάλες αρχές πρέπει να πραγματώνονται στις συνθήκες του τόπου, του χρόνου και των προσώπων… Πολλοί νομίζουν ότι οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις είναι δυνατό να έρθουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εγώ νομίζω ότι χρειάζεται χρόνος, για να μπουν οι βάσεις, για μια αλλαγή αληθινή και αποτελεσματική.
-Θεωρείτε ότι η προηγούμενη εμπειρία σας στη διοίκηση (προιστάμενος των Ιησουιτών της Αργεντινής, αρχιεπίσκοπος Μπουένος Αιρες ) μπορεί να σάς βοηθήσει στη διοίκηση της παγκόσμιας Εκκλησίας ?
“ Ο τρόπος διοίκησής μου ως Προ’ι’στάμενος του τάγματος είχε πολλές ελλείψεις. Βρέθηκα Προ’ι’στάμενος πολύ νέος, 36 ετών, μια τρέλα. Δεν έκανα τις παραίτητες διαβουλεύσεις, αποφάσιζα με τρόπο απότομο… Ο αυταρχικός μου τρόπος στη λήψη αποφάσεων μού δημιούργησε πολλά προβλήματα. Εζησα μια μεγάλη εσωτερική κρίση…Με τον καιρό έμαθα πολλά. Ο Κύριος επέτρεψε αυτή την αγωγή στη διοίκηση, μέσα από τα ελαττώματα και τα αμαρτήματά μου.
Ως Αρχιεπίσκοπος, κάθε 15 μέρες συναντούσα τους βοηθούς επισκόπους, αρκετές φορές το χρόνο και τους ιερείς. Θέταμε τα ερωτήματα και συζητούσαμε. Αυτό με βοήθησε πολύ να πάρω τις καλύτερες αποφάσεις
Θέλω διαβουλεύσεις αληθινές όχι τυπικές. Το συμβούλιο των οκτώ καρδιναλίων, δεν ήταν απόφαση μόνο δική μου, αλλά καρπός διαβούλευσης με τους άλλους καρδιναλίους πριν από την παπική εκλογή ”.
-Πώς εναρμονιζόμαστε με τη ζωή της Εκκλησίας ?
“ … εγώ βλέπω την αγιότητα μέσα στον υπομονετικό λαό του Θεού : η γυναίκα που ανατρέφει το παιδί της, ο άνδρας που εργάζςται για να φέρει ψωμί στο σπίτι… Συνδέω συχνά την αγιότητα με την υπομονή, όχι με την έννοια να σηκώνουμε βάρη, αλλά ως σταθερότητα, να τραβάμε μπροστά, μέρα με τη μέρα… Η Εκκλησία είναι μητέρα, είναι γόνιμη. Πρέπει να είναι γόνιμη. Οταν αντιλαμβάνομαι αρνητικές συμπεριφορές στους λειτουργούς της Εκκλησίας σκέφτομαι, να ένα γεροντοπαλίκαρο να μια γεροντοκόρη ! Δεν είναι ούτε πατέρες ούτε μητέρες. Δεν είναι ικανοί να δώσουν ζωή.
Πολλές εφημερίδες αναφέρθηκαν στο τηλεφώνημα που έκανα σε ένα νέο που μού έγραψε ένα γράμμα. Για μένα αυτό ήταν μια πράξη γονιμότητας. Ειδα ότι είναι ένας νέος που μεγαλώνει, γνώρισε ένα πατέρα και του λέει κάτι από τη ζωή του. Ο πατέρας δεν μπορεί να πει “ δε με ενδιαφέρει !”
-Ποιες είναι οι επιθυμίες σας για την Εκκλησία τα επόμενα χρόνια ?
“ Αυτό που περισσότερο χρειάζεται η Εκκλησία σήμερα είναι η ικανότητα να γιατρέψει τις πληγές και να θερμάνει τις καρδιές των πιστών, η προσέγγιση Βλέπω την Εκκλησία ως υπαίθριο νοσοκομείο μετά τη μάχη. Οραματίζομαι την Εκκλησία μητέρα και ποιμένα. Ο λαός του Θεού θέλει ποιμένες και όχι υπαλληλους. Επίσης η Εκκλησία πρέπει να βρίσκει νέους δρόμους, να πάει προς αυτούς που δεν την πλησιάζουν, που έφυγαν ή είναι αδιάφοροι ”
-Πώς θα γίνει ποιματική σε χριστιανούς που ζουν σε πολύπλοκες καταστάσεις ?
“ Πρέπει να αναγγείλουμε το Ευαγγέλιο σε κάθε δρόμο…
Στο Μπουένος Αιρες δεχόμουν επιστολές από ομοφυλόφυλους που είναι κοινωνικά πληγωμένοι, γιατί μού έλεγαν ότι αισθάνονται ότι η Εκκλησία πάντα τους απέρριπτε. Αλλά η Εκκλησία δεν θέλει να κάνει αυτό. Κατά τη πτήση επιστροφή από το Ρίο ( όπου συμμετείχα στην Παγκόσμια Μέρα Καθολικής Νεολαίας, τον περασμένο Ιούλιο ) στη Ρώμη είπα ότι αν ένας άνθρωπος ομοφυλόφιλος είναι καλής θελήσεως και αναζητά το Θεό, εγώ δεν είμαι αυτός που θα τον κρίνω. Λέγοντας αυτό εξέφρασα αυτό που λέει η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας. Η θρησκεία έχει το δικαίωμα να εκφράζει τη γνώμη της προς όφελος του κόσμου, αλλά ο Θεός στη Δημιουργία μάς έκανε ελεύθερους. Η πνευματική παρέμβαση στην προσωπική ζωή δεν είναι δυνατή.
Δεν μπορούμε να επιμένουμε μόνο σε θέματα σχετικά με την έκτρωση, το γάμο των ομοφυλοφίλων και τη χρήση αντισυλληπτικών… ”
-Τι σκέφτεστε για τις υπηρεσίες της Αγίας ΄Εδρας και τις σχέσεις με τις άλλες χριστιανικές εκκλησίες
“ Οι οργανισμοί της Αγίας Έδρας πρέπει να βοηθούν τις τοπικές Εκκλησίες και τις Συνόδους των Επισκόπων, να είναι διαμοσολαβητές και όχι διαχειριστές. .. Από τους Ορθόδοξους Αδελφούς μας μπορεί να μάθουμε περισσότερα πάνω στην έννοια της επισκοπικής συλλογικότητας και στην παράδοση της συνοδικότητας. Στις διαχριστιανικές σχέσεις είναι σπουδαίο όχι μόνο να γνωρίσουμε καλύτερα τους άλλους αλλά επίσης να αναγνωρίσουμε όσα το Άγιο Πνεύμα έχει σπείρει στους άλλους και τα οποία είναι δώρο και για εμάς… Πρεπει να βαδίσουμε ενωμένοι στις διαφορές, δεν υπάρχει άλλη οδός που να μάς ενώνει ”
-Ποιος ο ρόλος της γυναίκας στην Εκκλησία ?
“ Ειναι ανάγκη να διευρύνουμε την επιρροή της γυναικείας παρουσίας στην Εκκλησία. Η εκκλησία δεν μπορεί να είναι αυθεντική χωρίς τη γυναίκα και το ρόλο της. Η Παναγία, μια γυναίκα, είναι πιο σημαντική από τους Επισκόπους, Το λέω γιατί δεν πρέπει να συγχέουμε το ρόλο με την αξία. Η γυναικεία ιδιαιτερότητα είναι απαραίτητη στους χώρους που λαμβάνονται οι σημαντικές αποφάσεις. Η πρόκληση σήμερα είναι να σκεφτούμε την ειδική θέση της γυναικας κυρίως εκεί που ασκείται η εξουσία στους διάφορους τομείς της Εκκλησίας ”
-Πώς γίνεται η συνάντηση με το Θεό ?
“ Αν ένας άνθρωπος λέει ότι συνάντησε το Θεό με βεβαιότητα αυτό δεν είναι καλό σημάδι. Πρέπει να αφήνουμε χώρο στον Κύριο, όχι στις βεβαιότητές μας, πρέπει να είμαστε ταπεινοί. Αλλιώς θα βρούμε ένα Θεό στα μέτρα μας… Αν ο χριστιανός είναι συντηρητικός, αν θέλει τα πάντα καθαρά και σίγουρα τότε δε βρίσκει τίποτα. Ο Θεός βρίσκεται στη ζωή του καθενός, ακόμα και αν η ζωή υπήρξε μια αποτυχία, υπάρχει πάντα ένας χώρος στον οποίο ο καλός σπόρος μπορεί να βλαστήσει… Πρέπει να ελπίζουμε, η ελπίδα είναι το δώρο του Θεού”
[ Τα αποσπάσματα είναι από το περιοδικό ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ, τεύχος Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2013, που εκδίδεται από τους πατέρες Ιησουίτες της Αθήνας ]
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ