Η Βρετανία συνιστά μια μικρογραφία της Ευρώπης, με τις κοινωνικές, ταξικές και περιφερειακές ανισότητες της. Πρόκειται για ανισότητες που συντηρούνται στο πέρασμα των αιώνων, αναδιαμορφώνονται αλλά εξακολουθούν να υφίστανται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της μετάβασης σε ένα πιο φιλελευθεροποιημένο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, όπου κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζουν η ακμή του τριτογενούς τομέα, η παρακμή του πρωτογενούς τομέα (με τα χαρακτηριστικά που τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα), η υποβάθμιση του κράτους πρόνοιας, η επικυριαρχία των αγορών έναντι της Πολιτικής, η μεταβίβαση ισχύος από τα κράτη σε πολυεθνικούς κολοσσούς της τεχνολογίας, των τραπεζών, των επενδυτικών κεφαλαίων.
Το βρετανικό δημοψήφισμα κατέδειξε ότι οι “αδικημένοι” αυτού του μοντέλου είναι περισσότεροι από τους ωφελημένους. Η αγγλική επαρχία ψήφισε brexit. Οι πόλεις bremain. Οι νέοι, μορφωμένοι και περισσότερο εξοικειωμένοι με τις νέες τάσεις, bremain, οι πιο ηλικιωμένοι και παραδοσιακοί, brexit. Η Σκωτία και η Βόρειος Ιρλανδία, περιοχές όπου η παγκοσμιοποίηση και τα γενναιόδωρα κοινοτικά προγράμματα έφερε ευημερία, bremain. Οι περιοχές όπου η παγκοσμιοποίηση επέφερε παρακμή, brexit.
Αλήθεια όμως, με την ψήφο τους οι “αδικημένοι” οι οποίοι παρασύρθηκαν από τις αυταπάτες της Αριστεράς, τις εθνικιστικές παραδόσεις της Δεξιάς (οι οποίες αμφότερες συνασπίστηκαν εναντίον της ΕΕ) και τις προτροπές να πλήξουν έναν μάλλον κατασκευασμένο “εχθρό”, τι πέτυχαν σε ατομικό επίπεδο;
Έβγαλαν γλώσσα στην παγκοσμιοποίηση ή αμφισβήτησαν την ευρωπαϊκή ιδέα που παρά τις ατέλειες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος εξασφάλισε 70 χρόνια ειρήνης και κάμποσα χρόνια διαρκούς ανάπτυξης στην Ευρώπη;
Πέτυχαν ένα κτύπημα στο φιλελεύθερο (για κάποιους “νεοφιλελεύθερο”…) μοντέλο ανάπτυξης που θεμελίωσε στη Βρετανία η Μάργκαρετ Θάτσερ και εξέλιξαν οι διάδοχοι της με τη βοήθεια της ΕΕ και την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων; Ή απλώς ράπισαν τις παρωχημένες ευρωπαϊκές δομές και τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών – γνήσιο τέκνο του τρόπου οργάνωσης του γαλλικού και γερμανικού κράτους – οι οποίες προκαλούσαν έτσι κι αλλιώς δυσανεξία στην βρετανική ελίτ, συμπεριλαμβανομένης και της Βασίλισσας Ελισάβετ…;
Το πιθανότερο είναι πως επιβράβευσαν, προφανώς άθελα τους, τις προσπάθειες της βρετανικής ελίτ για ανατροπή του γενναιόδωρου κοινωνικού κράτους, βάση του οποίου (αν)οικοδομήθηκε η Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας), μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σίγουρα πάντως δεν αναίρεσαν τις ισχυρές τάσεις προσαρμογής της Βρετανίας στις επιταγές της παγκοσμιοποίησης.
Κάπως έτσι, το οξύμωρο είναι πως το Brexit προέκυψε με την ψήφο εκείνων που υποτίθεται έχουν μεγαλύτερη ανάγκη της προστασίας του κράτους και υπό αυτή την έννοια μοιάζουν μάλλον παραπλανημένοι. Στράφηκαν εναντίον της Ευρώπης γενικά και αόριστα που τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορείας παραμένει αλληλέγγυα των αδικημένων και στερημένων και ίσως να παραμείνουν για αρκετό καιρό αδικημένοι και στερημένοι, (πάντως, κοινωνικά ήσυχοι και εθνικά δικαιωμένοι…), έως ότου ολοκληρωθεί η μετάβαση της Βρετανίας στην απόλυτη φιλελευθεροποίηση της οικονομίας της και παραχθεί πλούτος ικανός, ώστε το κράτος να μεριμνήσει για τις βασικές ανάγκες επιβίωσης τους.
Το οξύμωρο για εκείνους που ψήφισαν Bremain είναι πως η μοίρα δεν τους επιφυλάσσει και τόσο δυσάρεστες εκπλήξεις. Χωρίς να το επικροτήσουν, η απομάκρυνση της Βρετανίας από τις παρωχημένες και αναποτελεσματικές ευρωπαϊκές δομές ανοίγει πλέον το δρόμο της σταδιακής ενσωμάτωσης της Βρετανίας στις νεοδιαμορφωμένες ατλαντικές δομές, η οποία θα εξελιχθεί παράλληλα και σε συνάρτηση με τους όρους, τις προϋποθέσεις και το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ (η έξοδος δεν θα γίνει αμέσως, οι διαπραγματεύσεις του “διαζυγίου”, μπορεί να διαρκέσουν έως και δυο χρόνια). Σε κάθε περίπτωση, διανοίγονται στις βρετανικές επιχειρήσεις νέες ευκαιρίες, σε νέες αγορές πιο εξοικειωμένες στον ελεύθερο ανταγωνισμό και επιφυλάσσεται στο City, μετά από ένα εύλογο, αλλά μάλλον σύντομο διάστημα προσαρμογής, ένα νέος ρόλο στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα…
Με απλά λόγια η Βρετανία δεν θα μείνει μόνη. Ούτε θα αφεθεί απομονωμένη. Στην πιο κρίσιμη στιγμή για το μέλλον της Ευρώπης, όπου θα κριθεί το “λιγότερη” ή “περισσότερη”, το “φιλελεύθερη” ή “κρατικιστική” ΕΕ, η Βρετανία άνοιξε την πόρτα εξόδου και έχει την ευχέρεια να επιλέξει πρώτη και ξεχωριστά από τους 27 τους όρους αποχώρησης της, την ίδια στιγμή που δημιουργεί την επιλογή ένταξης της “ψυχή και σώμα” στο αμερικανικό άρμα. Σε κάθε περίπτωση, το Brexit της παρέχει την ευχέρεια να ελέγχει, επηρεάζει και καθορίζει τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, όπως διαχρονικά έπραττε, πίσω από την ασφάλεια της Μάγχης.
Από την άλλη η Ευρώπη μένει να τα βγάλει πέρα μόνη της, με τους παραδοσιακούς όρους του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, έως ότου υπάρξει ένα νέο status quo – άγνωστο ποιο. Με το γερμανικό ηγεμονισμό να έχει δεχθεί ένα ισχυρό ατλαντικό πλήγμα. Τις Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία να αναζητούν ετεροχρονισμένα τη δική της μετάβαση (κατά το βρετανικό πρότυπο) στη νέα εποχή, τη Ρωσία να διεκδικεί ρόλο ηγέτιδας δύναμης στις ευρωπαϊκές υποθέσεις και τα μικρά κράτη δορυφόροι να αναζητούν το κατάλληλο άρμα που θα προσκολληθούν, ώστε να διασφαλίσουν όσα περισσότερα από τα εθνικά τους συμφέροντα.
Υ.Γ. Προς τους εγχώριους παπαγάλους και όχι μόνο… Πέρα από τους αφορισμούς περί του …προπαγανδιστικού ρόλου των βρετανικών ΜΜΕ στην υπόθεση του βρετανικού δημοψηφίσματος. Πέρα από τις λαοφιλείς, αλλά κατά τα άλλα αφελείς επικλήσεις περί της ισχύος της “βούλησης” των λαών και της “λαϊκής κυριαρχίας”. Πέρα από ρηχές αποτιμήσεις για το τι συνιστά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος (π.χ. καταδίκη ή επικυριαρχία του ευρωσκεπτικισμού, νεοεθνικισμού, ξενοφοβίας και ό,τι άλλο προβάλλεται από ποικίλους κύκλους για ποικίλους ιδιοτελείς λόγους πολιτικών εντυπώσεων…), υπάρχει η εκπλήρωση της επιθυμίας της Βασίλισσας Ελισάβετ… Χώρια που η Βασίλισσα ποτέ δε χάνει…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
