Βήματα που θα απεμπλέξουν την πορεία τής πΓΔΜ προς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ ζητούν οι διεθνείς παίκτες στην περιοχή από Αθήνα-Σκόπια και ορίζουν το θέμα τού ονόματος με το οποίο η γείτων θα αναγνωρισθεί διεθνώς ως «διμερή διένεξη». Ωστόσο, το πρόβλημα είναι διεθνές και το ανεπίλυτό του εμποδίζει την ΕΕ να ανακοινώσει χρόνο έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη γείτονα και την κρατά εκτός ΝΑΤΟ, βάσει της ομόφωνης απόφασης των ηγετών του. «Η διευκόλυνση των Σκοπίων προϋποθέτει λύση για το όνομα» επιμένει για το -δηλούμενο ως μόνο πρόβλημα- η Ελλάδα και αναθερμαίνει τη «Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης» από την ευρωπαϊκή προεδρία τού 2003 στην ΕΕ.
Η ηγεσία τής κυβέρνησης θεωρεί υπερβάσιμα τα τεχνοκρατικά προβλήματα που έχουν οδηγήσει στο ευρωβαλκανικό τέλμα, «χωρίς αλλοίωση των ενταξιακών κριτηρίων και, αντιστοίχως, χωρίς προσφορά ψευδών ελπίδων στα κράτη της περιοχής».
Για την εμπέδωση της πρωτοβουλίας έχει προγραμματισθεί βαλκανική μίνι-περιοδεία του υπουργού αναπληρωτή Εξωτερικών Δημ.Δρούτσα από την οποία, σε πρώτη φάση, θα εξαιρεθούν το Κόσσοβο και η πΓΔ.
Ο διεθνής παράγων πάντως ζητεί γρήγορη λύση για το όνομα, στο πλαίσιο διεθνούς σχεδιασμού για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στα Βαλκάνια…«με τον οποίο η πρωτοβουλία της Αθήνας φιλοδοξεί να συντονισθεί».
Ο σχεδιασμός αναφέρεται στον ορισμό μιας γεωπολιτικής ζώνης με την πΓΔ στο κέντρο της στην οποία θα απορροφώνται οι κραδασμοί από τα άλυτα ή τα ανεπαρκώς λυμένα βαλκανικά προβλήματα».
«Κατά πολλούς διμερές»
Η ελληνική πρωτοβουλία συνδέθηκε και με την προσδοκία – «να αποκτήσουν δυναμική επίλυσης προβλήματα όπως η κατά πολλούς διμερής διένεξη Ελλάδας και πΓΔ». Αυτή η προσδοκία έφερε στο τραπέζι και το ενδεχόμενο διμερών διαβουλεύσεων με τα Σκόπια.
Ωστόσο, ο διεθνής παράγοντας δεν ζητεί μόνον τον υποβιβασμό τού θέματος σε διμερές αλλά και «εξετάζει φόρμες επίλυσής του σε στάδια», η οποία θα ολοκληρωθεί μετά απ’ την ένταξη σε ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Οι «σκέψεις» αυτές έχουν εξετασθεί και από την ελληνική πλευρά ως σενάρια εργασίας αλλά, πλέον, δεν τροφοδοτούν την αρχική αισιοδοξία όσων υποστήριζαν διμερείς διαβουλεύσεις με τα Σκόπια.
Η κυβέρνηση βεβαιώνει ότι «το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι δεδομένο, στην αρμοδιότητα του ΟΗΕ», ενώ ο Μάθιου Νίμετζ ξεδιπλώνει νέα παρέμβασή του σε συναντήσεις με τους πρέσβεις Βασιλάκη και Γιόλεβσκι.
Βόρεια ή…«εσωτερικού»;
Στο τραπέζι υπάρχει το «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» για όλες τις χρήσεις, το οποίο σε κάποια φάση της λύσης μπορεί να αποδεχθούν και οι δύο πλευρές.
Ποιος, όμως, πως και από πότε μπορεί να διασφαλίσει την τήρηση του γράμματος μιας συμφωνίας, εάν τα Σκόπια αξιοποιήσουν «το Δημοκρατία τής Μακεδονίας» στο εσωτερικό τής χώρας, κατοχυρώνοντάς το σε έγγραφα χρησιμοποιούμενα σε εξωτερικές σχέσεις;
Σε ποια βάση μπορεί να υπάρξει παρέμβαση στον αυτοπροσδιορισμό των σλαβικής καταγωγής της γείτονος ως «μακεδόνων», ενόσω βάσει της λύσης θα (πρέπει να) αποκαλούνται «βορειομακεδόνες»;
Εν όψει μιας λύσης που δεν απαντά στα ανωτέρω και κατ’ ουσίαν είναι διπλής ονομασίας, τα Σκόπια παροτρύνονται τώρα να αφήσουν στην άκρη τον «μακεδονισμό» και τα σχετικά μ’ αυτόν εθνικοαλυτρωτικά.
Πολυεθνικότητα και…
Δεδομένων αυτών, έχει ιδιαίτερη σημασία το πώς ο πρόεδρος της Δημοκρατίας περιέγραψε τις ελληνικές «κόκκινες γραμμές» και το περιθώριο για λύση που αυτές οι γραμμές επιτρέπουν στην Αθήνα. Το περιθώριο αυτό μπορεί να διευρυνθεί κατά πολύ από τη δέσμευση των ισχυρών διεθνών παικτών να υιοθετήσουν λύση συμφωνημένη στον ΟΗΕ.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του γενικού γραμματέα τών Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κιμούν στην Αθήνα, ο Κάρολος Παπούλιας τάχθηκε υπέρ μίας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό, για κάθε χρήση έναντι πάντων.
«Παρά τις επί περισσότερα από 15 χρόνια, το πρόβλημα είναι απλό» είπε και τόνισε ότι «η Ελλάδα δεν επιδιώκει να βαφτίσει τη γείτονα αλλά να αντισταθεί στον σφετερισμό. Ο γεωγραφικός χώρος Μακεδονία είναι -από τον Μεσαίωνα- πολυεθνική περιοχή και όχι πατρίδα ενός έθνους….
…αδικοπραξία
…Τα Σκόπια -ως κράτος και ως εθνότητα- είναι ένα μέρος, ενώ αυτοπροβάλλονται ως το Όλον. Αποκαλούν το κράτος τους ‘‘Μακεδονία’’ και τη γλώσσα τους ‘‘μακεδονική’’, προσπαθώντας -μέσω των ονομάτων- να εγγράψουν υποθήκες στο σύνολο της Μακεδονίας…
… Εκεί κατατείνει η ρητορική τους για ‘‘μεγάλη διαμελισμένη μακεδονική πατρίδα’’. Αυτή είναι η αδικοπραξία των Σκοπίων», τόνισε ο κ.Παπούλιας.