Η Μελίνα Κριτσωτάκη ταξιδεύει στην Αρκαδία. Το Φθινόπωρο είναι ανέκαθεν μια ωραία εποχή για εκδρομές. Τα φημισμένα ορεινά χωριά της Γορτυνίας, Δημητσάνα, Βυτίνα, Στεμνίτσα προσφέρονται για πεζοπορία και πολλά άλλα.
Το φθινόπωρο είναι ανέκαθεν μια ωραία εποχή για εκδρομές. Απαλλαγμένο από τα μελτέμια του καλοκαιριού και χωρίς υπερβολικές ζέστες αλλά με θερμοκρασίες που ευνοούν την πεζοπορία ή άλλα εναλλακτικά θαλάσσια σπόρ. Με τη φίλη μου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, Δρ Παναγιώτα Κόκκαλη, έχουμε αποφασίσει εδώ και μερικά χρόνια να “καλωσορίζουμε” κάθε εποχή του έτους με ένα ταξίδι που άλλοτε μοιραζόμαστε μαζί σας άλλοτε όχι. Το συγκεκριμένο μας ταξίδι, όμως, δεν γινόταν να μην το παρουσιάσουμε καθώς πήγαμε σε μαγευτικούς προορισμούς από άποψη φυσικού κάλλους και, ιδιαίτερης, ιστορικής σημασίας. Προορισμός μας, λοιπόν, ο νομός Αρκαδίας και πιο συγκεκριμένα μερικά από τα φημισμένα ορεινά χωριά της Γορτυνίας.
Μέσω της εθνικής οδού Αθηνών – Κορίνθου – Τρίπολης, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, αρχίζουμε να χαζεύουμε το μαγευτικό τοπίο της Αρκαδικής γης. Μετά από πρόσκληση των κουμπάρων της Παναγιώτας, του Γιώργου και της Ιωάννας Σταματόπουλου, θα περάσουμε 5 μέρες σε 3 πανέμορφα χωριά. Το όρος Μαίναλο δεσπόζει επιβλητικό με το τοπίο να εναλλάσσεται ανάμεσα σε πέτρινα χωριουδάκια, βουνά κατάφυτα από έλατα και κέδρους και φαράγγια.
Βυτίνα
Πρώτη μας στάση, η ειδυλλιακή Βυτίνα. Το χωριό, που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.033 μέτρων. Στα σοκάκια του, ο επισκέπτης συναντά διάσπαρτα πέτρινα, διώροφα σπιτάκια με κόκκινα κεραμίδια. Στην αρχαιότητα αποτελούσε τόπο λατρείας της θεάς Δήμητρας και του Ίππιου Ποσειδώνα, ερείπια ναού του οποίου σώζονται προς το χωριό Μαγούλιανα. Το 1821, κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, η Βυτίνα είχε αναγνωριστεί ως χριστιανικό βακούφι (ιερό μέρος). Υπήρξε κέντρο ανεφοδιασμού των αγωνιστών ενώ πυρπολήθηκε επτά φορές από τον σουλτάνο Ιμπραήμ Α΄.
Από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα στη Βυτίνα είναι ο Ιερός Ναός του Αγίου Τρύφωνα, στην πλατεία της κωμόπολης, ο οποίος χτίστηκε το 1846 με κύριο υλικό το μαύρο μάρμαρο από τη γύρω περιοχή. Στην πλατεία υπάρχει, ακόμη, το Λαογραφικό Μουσείο ένα πέτρινο κτίσμα με εκθέματα παλιές φωτογραφίες του μέρους, μηχανές, εργαλεία, εκκλησιαστικά είδη, αργαλειούς, παραδοσιακά ενδύματα, έπιπλα, κ.ά. Επισκεφθήκαμε, επίσης, τη Βιβλιοθήκη του χωριού με κειμήλια, έγγραφα και λογοτεχνικές εκδόσεις από τον 17ο αιώνα.
Πολυδιαφημιζόμενο σημείο της Βυτίνας είναι ο “Δρόμος της Αγάπης”. Ενδείκνυται για ρομαντικούς περιπάτους αφού πρόκειται για ένα κατάφυτο δρόμο από σφενδάμους, πλατάνια και καρυδιές. Τι πιο ειδυλλιακό, το φθινόπωρο, από το να περπατάς σε ένα δρόμο στρωμένο από χρυσοκίτρινο χρώμα φύλλων!
Σπεσιαλιτέ του μέρους, το παστό χοιρινό, το κυνήγι (πάπια, ζαρκάδι, ελάφι, αγριογούρουνο) και οι διάφορες πίτες. Προϊόντα παραγωγής τους είναι το μέλι από κωνοφόρα δένδρα, ποικίλα κρέατα, τυριά και, φυσικά, τσίπουρο. Πριν φύγουμε κάναμε και μια στάση για προμήθειες στον ξακουστό, εδώ και χρόνια, φούρνο του μπάρμπα – Κώστα, με το απίθανο, ζυμωτό ψωμί που ψήνουν στην πινακωτή και, κάπως έτσι, αφήνουμε τη Βυτίνα με κατεύθυνση προς Δημητσάνα.
Δημητσάνα
Η Δημητσάνα “μαγεύει” αμέσως τον επισκέπτη με την ατμόσφαιρα που αποπνέει. Τα αρχοντόσπιτα, τα γεφύρια, ένα αναστηλωμένο βυρσοδεψείο και οι εκκλησίες που ξεπροβάλλουν στα πλακόστρωτα σοκάκια της ξυπνούν ιστορικές μνήμες του παρελθόντος. Εδώ βρίσκονται σε άριστη κατάσταση τα πέτρινα σπίτια του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ και του Παλαιών Πατρών Γερμανού. Επισκεφθήκαμε το Λαογραφικό Μουσείο και τη Βιβλιοθήκη του χωριού, τα βιβλία της οποίας χρησιμοποιήθηκαν ως φυσίγγια κατά την επανάσταση του 1821. Στη Δημητσάνα, που έχει χαρακτηριστεί ως η “μπαρουταποθήκη του Έθνους”, σώζονται μπαρουτόμυλοι που λειτουργούσαν, κάποτε, από τις πηγές του Αη Γιάννη. Επίσης, υπάρχει Μουσείο Υδροκίνησης στο οποίο διοργανώνονται προβολές, εκθέσεις και ημερίδες. Σε αυτό παρουσιάζονται όλες οι τεχνικές (προ εκβιομηχάνισης) που χρησιμοποιούσαν το νερό για την παραγωγή διαφόρων προϊόντων.
Ακόμη, ξεχωρίζει σαν κτίσμα ο λεγόμενος “Ληνός των Κολοκοτρωναίων”, το οίκημα στο οποίο σκοτώθηκε ο αδελφός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ακριβώς κάτω από τη Δημητσάνα ξεκινά το φαράγγι του ποταμού Λούσιου, στο οποίο δεσπόζει η νέα Μονή Φιλοσόφου. Το παλιό (ερειπωμένο σήμερα) μοναστήρι είναι πιο χαμηλά, σαν να κρέμεται κυριολεκτικά μέσα στο φαράγγι, το οποίο λειτουργούσε σαν κρυφό σχολειό επί Τουρκοκρατίας.
Το χειμώνα, το χωριό έχει πολύ κίνηση από τους εκδρομείς ενώ όλο και περισσότεροι νέοι επιστρέφουν σε αυτό και ασχολούνται, επί το πλείστον, με τη γεωργία και τον τουρισμό. Ο Πολιτιστικός Αγροτουριστικός Σύλλογος Γυναικών της Δημητσάνας είναι αρκετά δραστήριος καθώς αναβιώνουν ανά διαστήματα τοπικά έθιμα (πιο γνωστό αυτό των Λαμπαδηδρομιών), διοργανώνουν διάφορους διαγωνισμούς, εκδρομές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Η τοπική κουζίνα κυριαρχείται από κρέατα. Σουβλιστό αρνί, κοκορέτσι, κυνήγι, διάφορα ψητά, χυλοπίτες αλλά και η παραδοσιακή φέτα και το τσίπουρο που έρεε άφθονο “απογείωσαν” τις μέρες της διαμονής μας. Τελευταίος προορισμός μας η Στεμνίτσα όπου, σύμφωνα με τον Παυσανία, στις πηγές της λούστηκε ο Δίας.
Στεμνίτσα
Η περιοχή φημίζεται για τους αργυροχρυσοχόους της οι οποίοι ταξίδευαν ανά τον κόσμο και λέγεται πως μέσω της συνθηματικής γλώσσας που μίλαγαν, τα μεστιτσιώτικα, έκαναν ακόμη και νοθείες στα κοσμήματα! Γι’ αυτό στη Στεμνίτσα υπάρχουν πολλά μικρά εκκλησάκια. Τα κατασκεύαζαν σαν τάμα για εξιλέωση. Εκτός από αυτά, που διάσπαρτα ο επισκέπτης τα συναντά στα λιθόστρωτα καλντερίμια του χωριού, το μάτι του περιπλανιέται και στα παλιά αρχοντικά πυργόσπιτα με τα ανώγια και κατώγια όπως και τα ξύλινα χαγιάτια τους.
Η ζωή στη Στεμνίτσα είναι συνυφασμένη με την ύπαιθρο και τον τουρισμό. Λειτουργεί, επίσης, ΙΕΚ Αργυροχρυσοχοΐας, το οποίο διοργανώνει κάθε χρόνο, Μάιο με Ιούνιο, τη λεγόμενη Εαρινή Σύναξη των Αργυροχρυσοχόων. Πρόκειται, στην ουσία, για τον ορεινό ημιμαραθώνιο του Μαίναλου που ακολουθεί το νέο σημασμένο μονοπάτι του.
Πεζοπορία
Η διαδρομή ξεκινά από τη Στεμνίτσα και καταλήγει στα Λαγκάδια. Γίνεται σε 5 μέρες και διασχίζει με διανυκτέρευση κάθε βράδυ και ένα άλλο χωριό. Εκτός αυτής της διαδρομής, για τους λάτρεις της πεζοπορίας, υπάρχουν και το κλασικό μονοπάτι του Λούσιου. Αυτό στη Γόρτυνα προς τα Κυκλώπεια τείχη αλλά και η ανάβαση από τη Στεμνίτσα στο αλπικό λιβάδι Σκέμνας. Επισκεφθήκαμε, επίσης, το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού και την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Με τις τοιχογραφίες του Φώτη Κόντογλου και το εντυπωσιακό καμπαναριό της. Και φυσικά δεν παραλείψαμε μια εκδρομή προς την αρχαία Γόρτυνα για να δούμε από κοντά το φημισμένο ιερό του Ασκληπιού.
Τσίπουρο και σπιτικά λικέρ “έδεσαν” με την παραδοσιακή κουζίνα του χωριού. Σε αυτήν επικρατούν, φυσικά, τα κρέατα και οι παραδοσιακές πίτες. Πριν αναχωρήσουμε για την Αθήνα, πλήρως αποφορτισμένες από τη ρουτίνα της καθημερινότητας και γεμάτες εικόνες όμορφης φύσης κάναμε και μια απαραίτητη στάση στο εργαστήριο παραδοσιακών γλυκών της Στεμνίτσας για μελομακάρονα, δίπλες, μέλι και μπόλικο γαλακτομπούρεκο. Εμείς ανανεώσαμε το ραντεβού μας με την ορεινή Αρκαδία για να επισκεφθούμε και τα υπόλοιπα πανέμορφα χωριά του Μαινάλου. Και να πάμε και στο χιονοδρομικό κέντρο όταν θα πέσουν τα πρώτα χιόνια!
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
