Με αφορμή σχόλιο γνωστού δημοσιογράφου στην ραδιοφωνική εκπομπή “ακραίως”, ότι η κυβέρνηση Σύριζα Ανέλ υπερφορολογεί τους πολίτες με σκοπό την αναδιανομή του πλούτου προς εκείνους που έχουν περισσότερες ανάγκες (δηλαδή των αδυνάτων) θα αποπειραθώ την ανάλυση δύο σκεπτικών.
Το ότι μία κοινωνία πρέπει να στηρίζει τους πιο αδύναμους ως προς τις βασικές τους ανάγκες, νομίζω δεν θα διαφωνήσει κανείς.
Αλλού όμως είναι το βασικό ερώτημα και εκεί βρίσκεται η σύγκρουση δύο λογικών.
Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΔΥΟ ΛΟΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙ ΑΔΥΝΑΤΩΝ
Πρέπει τα εισοδήματα των πολιτών να αναδιανέμονται σύμφωνα με τις ανάγκες τους ή σύμφωνα με την παραγωγική τους δυνατότητα και πραγματικότητα;
- Στην πρώτη περίπτωση, υπερφορολογούνται οι πάντες, και προφανώς αδίκως, με σκοπό την αναδιανομή του πλούτου για την στήριξη των “αδυνάτων”.
Αδύνατοι είναι
- αυτοί που έχουν πληγεί υπερβολικά από την κρίση, αλλά και
- αυτοί που έχουν παραδοθεί στον καναπέ της καφετερίας και βρίζουν “τους αλήτες που μας κατάντησαν έτσι”.
Αδύνατοι είναι
- αυτοί που έχουν αδυναμία πρόσβασης στην εργασία για αντικειμενικούς λόγους αλλά και
- αυτοί που δεν θα πάνε για δουλειά γιατί αξίζουν πολύ περισσότερα από αυτά που τους δίνουν αρνούμενοι την αποδοχή του νέου πραγματικού χαμηλότερου βιοτικού επιπέδου.
Αδύνατοι είναι
- οι πραγματικοί πρόσφυγες που έχουν έρθει από την φρίκη του πολέμου, αλλά και
- οι κάθε είδους λαθρομετανάστες που εκμεταλλεύονται την συγκεκριμένη κατάσταση για να αλλάξουν οικονομικό περιβάλλον.
Αυτό το πρώτο σκεπτικό ακούγεται ανθρώπινο, κοινωνικά αποδεκτό, αρεστό και σίγουρα πουλάει πιο πολύ στον δημόσιο λόγο. Έχει όμως δύο ερωτηματικά.
Το πρώτο είναι ο ορισμός των αδυνάτων, έτσι όπως τέθηκε πιο πάνω καθώς και η αδυναμία διαχωρισμού των πραγματικών αδυνάτων από τους “δήθεν”.
Το δεύτερο ερωτηματικό είναι η βιωσιμότητα μιας τέτοιας λογικής. Είναι προφανώς αμφίβολη, αμφισβητήσιμη, και ιστορικά ανύπαρκτη.
Αυτή η πρακτική δεν είναι βιώσιμη γιατί πολύ απλά οι παραγωγικοί πυλώνες μιας κοινωνίας, ελλείψει κινήτρων ή θα σταματήσουν να παράγουν ή θα παράγουν κάπου αλλού, όπου και θα αμείβονται πιο δίκαια για την παραγωγή τους. Μπορεί να είναι λάθος αλλά έτσι γίνεται, δεν την έφτιαξα εγώ αυτήν την νοοτροπία, έτσι τη βρήκα.
Σαν αποτέλεσμα, αυτής της πρώτης λογικής, έχουμε την ολοένα μειούμενη διαθεσιμότητα κερδοφορίας ή φορολογητέας ύλης. Άρα και ολοένα μειούμενο υποστηρικτικό κεφάλαιο. Μπαίνουμε δηλαδή σε μια σπειροειδή τροχιά με κατάληξη το απόλυτο μηδέν και όλο αυτό με μαθηματική ακρίβεια.
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ ΠΕΡΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
- Σε αντιπαράθεση της πρώτης λογικής υπάρχει η δεύτερη που λέει ότι οι πολίτες αμείβονται βάσει της παραγωγικής δραστηριότητας και ότι η αναδιανομή των εισοδημάτων γίνεται εκεί που υπάρχει πραγματικός πλεονάζων πλούτος.
Η δεύτερη λογική είναι αυτή που εφαρμόζουν οι περισσότερες φιλελεύθερες καπιταλιστικές χώρες και που μάλλον έχει λειτουργήσει καλύτερα, αν κρίνουμε από τα επίπεδα ζωής που έχουν.
Η δεύτερη λογική είναι αυτή των “κακών καπιταλιστών”. Οι οποίοι ναι μεν έχουν μικρότερη ποσοστιαία δαπάνη κοινωνικής πρόνοιας, αλλά λόγω της διαφοράς των μεγεθών των οικονομιών τα απόλυτα νούμερα κοινωνικής υποστήριξης κατά άτομο είναι μεγαλύτερα από αυτά των “καλών σοσιαλιστών”. Και αν δεν με πιστεύετε, συγκρίνετε έναν φτωχό που ζει σε μια μεσαία καπιταλιστική χώρα, π.χ. την Αυστρία, με έναν φτωχό που ζει στην σοσιαλιστική Βενεζουέλα. Την μεγαλύτερη αποθεματική χώρα πετρελαίου στον κόσμο. Την 5η μεγαλύτερη παραγωγική χώρα αργού πετρελαίου και την 8η μεγαλύτερη στο φυσικό αέριο.
Ό,ΤΙ ΛΆΜΠΕΙ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΧΡΥΣΌΣ
Βάσει αυτής της δεύτερης λογικής οι πολίτες αμείβονται βάσει της παραγωγικότητας που έχουν και όχι βάσει των αναγκών τους.
Και αν έχουν δημιουργήσει περισσότερες ανάγκες στον εαυτόν τους τότε θα πρέπει να γίνουν πιο παραγωγικοί. Ακούγεται λίγο σκληρό, αλλά μακροχρόνια έχει καλύτερα και πιο δίκαια αποτελέσματα.
Αυτή η λογική είναι αυτή που βασίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Στην ελεύθερη οικονομία (όσο ελεύθερη μπορεί να είναι). Στην επιχειρηματικότητα. Στην δίκαιη φορολογία. Και στην αναδιανομή του πλούτου, εκεί που υπάρχει και στα επίπεδα που επιτρέπεται. Χωρίς να θίγονται οι βασικές αρχές της κοινής λογικής.
Τελικό συμπέρασμα είναι πως. “Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός”.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Κώστα Αγγελάκη στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
