Ο Ελληνικός λαός έχει δημιουργήσει πολλές ένδοξες στιγμές, μια από αυτές είναι και όλα αυτά που συνοψίζονται σε αυτό που αναφέρουμε ως «Πολυτεχνείο». Η εξέγερση της νεολαίας απέναντι στη Χούντα και στην κυβέρνηση Μαρκεζίνη είχε όχι απλώς αντιδικτατορικά προτάγματα αλλά ξεκάθαρα πολιτικά με το: «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, έξω οι ΗΠΑ, έξω το ΝΑΤΟ».
Καταδείκνυε όχι μόνο πως ο κόσμος δεν ήθελε ημίμετρα και δήθεν φιλελευθεροποιήσεις αλλά κι ότι ήταν έτοιμος να επενδύσει στα αιτήματά του με διάρκεια και ένταση, όντας έτοιμος για πραγματικές ρήξεις και συγκρούσεις. Δεν έριξε τη Χούντα, για να είμαστε και ιστορικά ακριβείς, όμως πυροδότησε καταστάσεις που όχι μόνο οδήγησαν στην πτώση της, αλλά προκάλεσαν μια ριζοσπαστικοποίηση στην ελληνική νεολαία και κοινωνία εν γένει. Αυτό μεταφράστηκε με τη φιλελεύθερη για τα δεδομένα του πολιτική που αναγκάστηκε να ακολουθήσει ο Καραμανλής τα επόμενα χρόνια, τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981 με προτάγματα το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» και «λαϊκή κυριαρχία, εθνική ανεξαρτησία κλπ» και την μαχητικότητα της νεολαίας τα επόμενα 20 χρόνια.
Ο παραλληλισμός με την τότε εποχή πρέπει να είναι προσεχτικός. Δεν έχουμε χούντα σήμερα, παρά αυθεντικότατη αστική δημοκρατία. Ούτε υπάρχει φοιτητικό κίνημα. Αυτό που μπορούμε όμως κάλλιστα να ανιχνεύσουμε ανήκει καταρχήν στη σφαίρα της δυνατότητας και της αναγκαιότητας.
Πιο συγκεκριμένα.
Η νεολαία είναι ένα κατά τεκμήριο δυναμικό κομμάτι της κοινωνίας, ανήκοντας στο μεταίχμιο της προηγούμενης και της επόμενης γενιάς και βιώνοντας εντονότερα τις μεταβολές των συνθηκών. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κομμάτια της κοινωνίας έχει μέσα της το «παλιό που πασχίζει να κρατηθεί ζωντανό και το καινούργιο που παλεύει να γεννηθεί». Η αντίθεση αυτή έχει έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά και η δυνατότητα όξυνσής της, είναι που καθιστά τη νεολαία ικανή να πυροδοτήσει καταστάσεις. Αυτό σημαίνει με τη σειρά του δύο πράγματα:
α) ότι πρέπει να πιστέψουμε στους εαυτούς μας ως νεολαία και
β) ότι, στο βαθμό που μόνο τα πολιτικά υποκείμενα μπορούν να οξύνουν στοχευόμενα την παραπάνω αντίθεση, βαρύνονται αυτά με την ιστορική ευθύνη να το κάνουν.
Σημαντικό όμως ήταν και το διατακτικό της εξεγερμένης τότε νεολαίας. Ακόμα κι αν όλα ξεκίνησαν από πιο φοιτητικά ζητήματα, εκείνα δεν ήταν παρά η αφορμή. Καθόλου δεν περιορίστηκε ο όλος αγώνας σε καθαρά συντεχνιακό περιεχόμενο και αυτό ορθώς. «Ψωμί-παιδεία-ελευθερία», «έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ» διατράνωναν οι φοιτητές. Πρόκειται για πολιτικά προτάγματα που αναβάθμισαν μεν τη βαβούρα σε μια πραγματική εξέγερση κι εξασφάλισαν δε την επαφή με την ευρύτερη κοινωνία και «την αγωνία της για ζωή». Προτάγματα που έπιαναν το πρόβλημα στο σύνολό του κι απ’ τη ρίζα του.
Ένα άλλο δίδαγμα είναι ο χαρακτήρας που είχε πάρει το τότε φοιτητικό κίνημα. Και αυτός ήταν ένας ξεκάθαρα μετωπικός χαρακτήρας, κι όχι απλώς η συμπόρευση με μια πρωτοπόρα πολιτική δύναμη. Μετωπικός σημαίνει δράση από όλες τις δυνάμεις στη βάση ορισμένων προταγμάτων που όλοι συμφωνούνε. Μια ελάχιστη κοινή συμφωνία για το αναγκαίο. Και αυτό δεν ήταν η συμπόρευση απλώς ενάντια στη χούντα όπως πρότειναν τα μεγάλα κόμματα, αλλά το βάθεμα των αιτημάτων, πάντα όμως εντός των ορίων αφ’ ενός του αναγκαίου κι αφ’ ετέρου του περιεχομένου εκείνου που θα αφορούσε τον πλατύ κόσμο. Αυτό δεν πρέπει να λησμονείται, καθώς σκεφτείτε τι θα είχε γράψει η ιστορία αν κάθε δύναμη πάλευε τότε για να επιβάλλει ως προτάγματα του αγώνα τη δική της πλατφόρμα. Πόσο ιστορικά ανεύθυνο μα και αναποτελεσματικό θα ήταν; Ούτε οι συμμαχίες με τον εργαζόμενο – μη φοιτητικό κόσμο θα συγκροτούνταν, ούτε καν η πλειοψηφία των φοιτητών δεν θα συμμετείχε.
Όλα τα παραπάνω βέβαια μόνο αυθόρμητα και ξαφνικά δεν ήταν, εν αντιθέσει με τις σημερινές θεωρήσεις. Είχαν προηγηθεί έντονες διεργασίες στον φοιτητόκοσμο και είχε καλλιεργηθεί μια αγωνιστική μαχητική συνείδηση. Παράλληλα ο αγροτικός κι ο εργαζόμενος κόσμος είχε επίσης, σε χαμηλότερο επίπεδο, ζυμωθεί μέσα από κινητοποιήσεις (κινητοποιήσεις αγροτών στην Ελευσίνα, στα Σπάτα, στο Μενίδι, στο Καματερό, στα Μέγαρα, στο Πάγγαιο κλπ, αγώνες των εργαζομένων της ΔΕΗ, των μεταφορών, της βιομηχανίας τροφίμων, χαρτιού και κλωστουφαντουργίας καθώς και των οικοδόμων και των τυπογράφων) ενόψει δε και της παγκόσμιας τότε οικονομικής κρίσης του 1972-3. Αυτά δεν είχαν μεν ένα οργανωτικό αντίκρισμα, αλλά είχαν οδηγήσει στο άνοιγμα μιας συζήτησης σχετικά όχι μόνο με το αντιδικτατορικό, αλλά και το οικονομικό, το αντι-ιμπεριαλιστικό και το ξεκάθαρα πολιτικό.
Αυτά πρέπει να είναι ο σηματοδότης και για τα ζητήματα και τα καθήκοντα της νεολαίας σήμερα. Απέναντι στο παρόν του αυταρχισμού και της ανελευθερίας, της λιτότητας και της ανεργίας. Αλλά και απέναντι στην αμφιβολία για το αύριο: δηλαδή στο μέλλον της μετανάστευσης, της ανεργίας ή της με όρους εκμετάλλευσης εργασίας, της μη μόρφωσης (λόγω του βιοποριστικού προβλήματος) και της μη εκπαίδευσης (καθώς δεν –θα- υπάρχει δημόσια δωρεάν παιδεία). Οι δυνατότητες για πυροδότηση καταστάσεων, η πολιτικοποίηση και το βάθεμα των προταγμάτων, η μετωπική συγκρότηση γύρω από αυτά, το άνοιγμα μιας πολιτικής κουβέντας στις σχολές και τους συλλόγους, η διεπαφή με τον καημό της κοινωνίας είναι που πρέπει να κληρονομήσουμε από τον αγώνα του Πολυτεχνείου, κι ας αφήσουμε τα στεφάνια και τις συμβολικές καταλήψεις στην άκρη…
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
