ΠΕΡΙ ΒΙΑΣ ΛΕΧΘΕΝΤA

Μοίρασε το

«Καταδικάζω τη βία απ’ όπου και αν προέρχεται», αυτή είναι η φράση που αναπαράγεται σχεδόν καθημερινά από την πλειοψηφία των δημοσιολόγων. Μια φράση που εν είδη τσιτάτου, επιχειρεί να στοιχειώσει τις σκέψεις ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.

Τι  σημαίνει όμως πραγματικά η καταδίκη της βίας απ’ όπου και αν προέρχεται;Ποιες είναι οι αξιακές της αναφορές και τι είναι αυτό που στην πράξη εννοεί εκείνος που την επικαλείται;

Προφανώς για την πλειοψηφία των ανθρώπων που διατυπώνουν αυτές τις θέσεις, η καταδίκη της βίας είναι ένα προαπαιτούμενο, μια ικανή και συνάμα αναγκαία συνθήκη για την ομαλή λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Όμως ειλικρινά πόσες είναι οι πολιτικές οικογένειες και οι ιδεολογικές στάσεις που ασπάζονται αυτή την εκδοχή; Ο κομουνισμός, ο φασισμός, ο αναρχισμός προφανώς όχι. Ο καθαρά αστικός χώρος είναι; Στις βασικές θεωρίες του κοινωνικού συμβολαίου, η χρήση της βίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι του, παίρνοντας τη μορφή του Λεβιάθαν στον Χομπς, είτε του δικαιώματος προάσπισης της ατομικής ιδιοκτησίας στον Λοκ, είτε ακόμη και με εκείνη της διασφάλισης της ελευθερίας και της ισότητας στον Ρουσώ.

Από την άλλη, ο μεγαλύτερος αστός και συντηρητικός κατά κοινή ομολογία θεωρητικός του 19ου αιώνα, ο Max Weber, ορίζει το ίδιο το Κράτος σε συνάρτηση με τη βία. Αυτό που διαφοροποιεί στο σκεπτικό του το Κράτος από οτιδήποτε άλλο, είναι η δυνατότητά του να έχει το μονοπώλιο άσκησης της νόμιμης βίας. Και προφανώς ο καθηγητής της Χαϊδελβέργης μόνο κομουνιστής ή φασίαστας δεν ήταν.κάθε άλλο μάλιστα.

Στην πραγματικότητα λοιπόν, το να λέει κανείς ότι καταδικάζει τη βία από όπου και αν προέρχεται είναι μια μεγάλη υποκρισία. Μου θυμίζει τις απαντήσεις που έδιναν παραδοσιακά τα μοντέλα σε διαγωνισμούς ομορφιάς, για την παγκόσμια ειρήνη. Είναι το ίδιο ιδεαλιστική και ανεδαφική τοποθέτηση να πιστεύει κανείς σε μια αέναη ειρηνική κατάσταση ανά την υφήλιο, με εκείνη της ύπαρξης μιας κοινωνίας χωρίς τη άσκηση βίας.

Χωρίς δηλαδή εσωτερικές συγκρούσεις και αντιθέσεις. Με οποιαδήποτε μορφή. Σωματική, λεκτική, συναισθηματική και ψυχολογική. Και αν κάτι έχει αλλάξει στο πέρασμα των αιώνων δεν είναι η ουσία της έννοιας της βίας αλλά ο τρόπος χρήσης της. Στις σύγχρονες Πολιτείες, με την αναγνώριση του γενικού εκλογικού δικαιώματος, την εισροή των μαζών στα κόμματα, και προφανώς την κατανάλωση, οι χρήσεις της βίας, δεν άλλαξαν αλλά σίγουρα διευρύνθηκαν.

Άλλωστε η ίδια η έννοια της βίας είναι συνυφασμένη με την έννοια της κοινωνίας. Εκτός αν δεχθούμε ότι στο εσωτερικό του κοινωνικού σχηματισμού δεν υπάρχουν τάξεις ή κοινωνικές διαστρωματώσεις, με διαφορετικά και αλληλοσυγκρουόμενα πολλές φορές συμφέροντα. Δηλαδή με λίγα λόγια να πιστεύει κανείς ιδανικά σε μια αναρχική, αταξική και χωρίς εξουσία κοινωνία. Όμως πόσοι από όλους αυτούς που επικαλούνται τη μη χρήση βίας είναι σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο αναρχικοί; Η απάντηση είναι προφανής.

Πέρα όμως από αυτό και για να επανέλθω στο ζήτημα της υποκρισίας, εκείνοι θεωρούν, ότι η βία απ’ όπου και αν προέρχεται είναι καταδικαστέα, θα έπρεπε μέσα σε αυτά τα 3,5 χρόνια του μνημονίου, να είχαν το λιγότερο φύγει από τον τόπο αυτό. Γιατί διαφορετικά πως άντεξαν τη σωματική βία της αστυνομίας και της Χρυσής Αυγής; Πως άντεξαν τη λεκτική βία των απειλών και των προειδοποιήσεων για τη επερχόμενη καταστροφή; Πως άντεξαν  τη συναισθηματική βία από τις επικρίσεις για τον τρόπο που ζούσαν τόσα χρόνια με ξένα λεφτά; Και φυσικά τη ψυχολογική βία από τα μεγάλα διλήμματα ή την ανασφάλεια διασφάλισης της εργασίας τους;

Πόσοι λοιπόν από τους τιμητές της μη άσκησης βίας, όλα αυτά τα χρόνια, σήκωσαν το ανάστημά τους και φώναξαν « μην μας ασκείται άλλη βία είμαστε κατά της;».

Έχω την αίσθηση ότι κανείς δεν το έπραξε! Απλά οι περισσότεροι επέλεξαν να αναπαράξουν άκριτα και χωρίς σκέψη τη περιώνυμη φράση. Όπως ακριβώς τα μοντέλα αναπαράγουν τη παγκόσμια ειρήνη.

 

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου