Από το δεύτερο ταξίδι του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στην Ουάσιγκτον και μετά, το πολιτικό του σχέδιο άρχισε να αναδεικνύεται ξεκάθαρα. Στο οικονομικό επίπεδο επιδιώκει να ανοίξει το θέμα της επιμήκυνσης του χρέους τον Δεκέμβριο του 2013 και όχι μετά τις ευρωεκλογές που θέλει το Βερολίνο, έτσι ώστε να οριστικοποιηθεί η απόφαση εντός της ελληνικής προεδρίας μέχρι το Μάιο του 2014, πριν τις ευρωεκλογές, για να την «πουλήσει» στην εκλογική πελατεία.
Αν όλα αυτά επιτευχθούν, το καλοκαίρι του 2014 θα βγει η Ελλάδα στις αγορές να ζητήσει μικρά δάνεια, χωρίς να προκαλέσει, και να πάρει μη κακά επιτόκια, δηλαδή προς το 5%. Αν και αυτό πετύχει, τότε θα ζητήσει πράσινο φως από την Τρόικα για πρόωρες εκλογές, μάλλον ταυτόχρονα με τις δημοτικές τον Οκτώβριο του 2014, προκειμένου να διεκδικήσει την αυτοδυναμία. Σε όλα αυτά το κερασάκι είναι ότι χωρίς βαρίδια, δηλαδή χωρίς Βενιζέλο και ΔΗΜΑΡ, θα ανοίξω τις επενδύσεις που εσείς θέλετε και μαζί θα πετύχουμε την ανάπτυξη που θα δικαιώσει όλους. Αυτό είναι το σχέδιο, η φαντασίωση αν προτιμάτε, του Αντώνη Σαμαρά που έχει στο μεταξύ δηλώσει «όχι άλλα μέτρα, τουλάχιστον οριζόντια».
Μπορεί άραγε η φαντασίωση του Σαμαρά να γίνει πραγματικότητα; Στον κβαντικό κόσμο που ζούμε, όλα είναι δυνατά, όμως τίποτε δεν δείχνει ότι αυτά θα συμβούν. Το αντίθετο μάλιστα. Πρώτον, στην Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας κατέστη σαφές ότι δεν βγαίνει «κούρεμα» και θα υπάρξει τρίτο πακέτο δανεισμού. Δεύτερον, τινάχθηκε στον αέρα ο προϋπολογισμός του 2013, καθώς τα δηλωθέντα εισοδήματα έκαναν «βουτιά» 12 δισ. το 2013 που σημαίνει πτώση 47% στους βεβαιωθέντες φόρους, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις. Τρίτον, η Τρόικα επιμένει σε μέτρα, έστω μη οριζόντια, για την κάλυψη των 4,5 δισ. ευρώ του χρηματοδοτικού κενού το 2014. Τέταρτον, η Τρόικα έδειξε τα δόντια της με το επίδομα θέρμανσης που σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις και για το οριστικό σχέδιο του προϋπολογισμού θα είναι εξαιρετικά δύσκολες. Το προσχέδιο θα πεταχτεί στα σκουπίδια…
Το μείζον πρόβλημα είναι η ύπαρξη και κυρίως η διατηρησιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος πάνω στο οποίο επιχειρείται να θεμελιωθεί το περιβόητο success story. Εδώ, πέρα από τις όποιες καθυστερήσεις και ταμειακές αλχημείες, υπάρχει μια εξουθενωτική πραγματικότητα που αφορά στα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία εκτιμάται ότι θα έχουν το 2014 ελλείμματα 2,5-3,5 δισ. ευρώ σύμφωνα με αναλογιστές και υπηρεσιακούς παράγοντες, που δεν συμμερίζονται την αισιόδοξη πρόβλεψη του υπουργείου Εργασίας για έλλειμμα 1,8 δισ. ευρώ, ακόμη κι αν επιτευχθεί ο στόχος για επιπλέον έσοδα κατά 1 δισ. ευρώ. Δηλαδή, ενώ μπορεί το αρχικό σχέδιο Σαμαρά να κουτσοπροχωράει, ξαφνικά μέσα στο α΄ εξάμηνο του 2014 θα ενεργοποιηθεί η βόμβα των Ταμείων, οπότε και θα τεθεί το μέγα ερώτημα: «πρωτογενές πλεόνασμα ή κούρεμα 20% των συντάξεων;»
Κατά συνέπεια, τα δημοσιονομικά σενάρια είναι σενάρια γραφείου κακών λογιστών και αν δεν αρθεί το πρόβλημα του χρέους και δεν υπάρξουν σοβαρές αποδείξεις διατηρησιμότητας του πρωτογενούς πλεονάσματος, δηλαδή να επιβεβαιωθούν έως και το 2016, σοβαρά ξένα κεφάλαια δεν πρόκειται να έρθουν. Αυτό φαίνεται ήδη. Το πακέτο των 28 ακινήτων φιλέτων του δημοσίου που έβγαλε στο σφυρί το ΤΑΙΠΕΔ είχε μόνο τρεις ενδιαφερόμενους, ήτοι δύο κρατικές τράπεζες (Εθνική/Πανγαία, Eurobank Properties) και μια κυπριακή off shore… Ο ΟΠΑΠ αγοράστηκε με ομολογιακό δάνειο με ενέχυρο τις μετοχές του, που δεν προβλεπόταν από τον διαγωνισμό και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, οι ξένοι που κατέχουν το 44,5% της κεφαλαιοποίησης είναι «παίκτες» του στιλ take the money and run. Άλλωστε, οι ξένοι βλέπουν ανάπτυξη ουσιαστικά από το 2017, δηλαδή εμμένουν στο δικό τους σενάριο.
Αν σε αυτά προσθέσουμε τη συνέχιση της διολίσθησης της οικονομίας στην ύφεση, καθώς στο 8μηνο είχαμε συρρίκνωση 3,8% της βιομηχανικής παραγωγής και κάμψη των εξαγωγών 5,7% τον Αύγουστο και γενικά όλοι οι δείκτες πάνε από το κακό στο χειρότερο, με την ανεργία να βλέπει πλέον το 30%, καταλαβαίνουμε πως τα πράγματα πάνε αλλιώς. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει περαιτέρω συρρίκνωση της κατανάλωσης, ιδιωτικής και δημόσιας, ενώ η υπερφορολόγηση των νοικοκυριών με τους τρεις ΦΑΠ και τους άλλους φόρους έχει στερέψει τη φοροδοτική τους ικανότητα. Ήδη έχουν προστεθεί το 2013 ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το κράτος της τάξεως των 5,5 δισ. ευρώ.
Με δυο λόγια η πραγματικότητα κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από τους σχεδιασμούς Σαμαρά. Άλλωστε, υπάρχει και το εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης. Θα περιμένει ο Βενιζέλος να τον καταπιεί στις εκλογές ο Σαμαράς; Ή θα περιμένει να τον ρίξουν οι 75+800 πασόκοι του Καρχιμάκη; Κι αν οι του ΠΑΣΟΚ δεν κινηθούν, μήπως κινηθούν οι καραμανλικοί (κοινωνιστές!) για να σώσουν την παράταξη από τους αυταρχικούς σαμαρικούς; Το «σενάριο Κουβέλη» πλανάται στα υπόγεια του Μαξίμου… και η χώρα εξακολουθεί να οδεύει με αυξανόμενη ταχύτητα προς τον τοίχο.
Το άρθρο δημοσιεύεται στο www.makisandronopoulos.blogspot.com και στο www.paratiritis.gr