του ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΟΣΧΟΒΑ
Για όσους θυμούνται, στόχος της τρόικας ήταν εξ αρχής η απόλυση υπαλλήλων του δημοσίου. Από την ένταξη μας στο πρώτο Μνημόνιο, μιλούσαν για 7.οοο απολύσεις.
Έτσι, μετά την συμφωνία με την τρόικα, για απολύσεις 15.000 δημοσίων υπαλλήλων μέχρι το 2014, το ερώτημα που προκύπτει, κατά την γνώμη μου είναι το εξής:
Αν η κυβέρνηση Παπανδρέου, το 2010, είχε κάνει πράξη όσα ζητούσε από τότε η τρόικα, σήμερα θα βρισκόμασταν στο σημείο αυτό;
Οι απαντήσεις διίστανται. Αρκετοί συνομιλητές μου, (ξεκαθαρίζω: βουλευτές που ψήσισαν Μνημόνια και εφαρμοστικούς) υποστηρίζουν ότι τα πράγματα θα ήταν καλύτερα.
Ως προς το δημοσιονομικό σκέλος, λένε, θα ήμασταν σε θέση να πετύχουμε ακόμη και πλεονάσματα το 2012 και θα είχαμε αφαιρέσει το πρόσχημα από την τρόικα να ζητά επιπλέον μέτρα, τρία χρόνια τώρα. Ακούγεται λογικό.
Γνώμη μου; Θα ήμασταν στα ίδια, συν 15.000 ακόμη ανθρώπους στην ανεργία. Έχω την εκτίμηση πως η στόχευση της τρόικας ήταν τριπλή:
Αφ’ ενός, εσωτερική υποτίμηση. Με ενιαίο νόμισμα αυτό επιτυγχάνεται μόνο με την μείωση μισθών.
Αφ’ ετέρου, τιμωρητική διάθεση. Υπακούοντας εν μέρει σε αφελή στερεότυπα («ο Νότος τρέφει τεμπέληδες») αλλά και στον λαϊκισμό που εμφιλοχωρεί και σε «ανεπτυγμένες χώρες του Βορρά» θέλησαν να στείλουν το μήνυμα προς τυχόν πιθανούς μιμητές της ελληνικής «φούσκας».
Και τρίτον, ιδεοληπτικά στερεότυπα και συνταγές λιτότητας, βγαλμένες κατ’ ευθείαν από τα εγχειρίδια της σχολής του Σικάγου, καθόρισαν τις επιλογές τους έναντι της Ελλάδας.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τραγικούς χειρισμούς των κυβερνήσεων από το 2009 (για να μην αναφέρω τις κυβερνήσεις Καραμανλή από το 2008 που έσκασε η κρίση) δημιούργησαν το σημερινό εκρηκτικό μίγμα.
Αποτέλεσμα, να έχουν υποστεί όλες τις «θυσίες» λαϊκά στρώματα και μικρομεσαίοι, αλλά ένα σεβαστό τμήμα του εγχώριου κατεστημένου να παραμένει αλώβητο ουσιαστικά. Φοβισμένο ίσως, αλλά αλώβητο.
Η ελληνική περίπτωση είχε, τω όντι, μια επιπλέον ιδιαιτερότητα. Ένα «αμαρτωλό κουαρτέτο» μεταξύ ισχυρών τραπεζών, πολιτικών, media και επιχειρήσεων.
Οι τράπεζες, διέθεταν επιρροή (sic) στο ελληνικό πολιτικό κατεστημένο που με τη σειρά του μοίραζε έργα σε ημετέρους, μέσα από σχέσεις διαπλοκής και με φιλικά media που εξυπηρετούσαν την «σχέση» αυτή.
Θα μου πείτε, είναι αυτό ελληνική ιδιαιτερότητα; Απαντώ: Όχι, είναι προφανώς σύμπτωμα του υπάρχοντος καπιταλιστικού συστήματος, Η κρίση αυτή, είναι κρίση συστημική.
Όμως στην Ελλάδα, υποστηρίζω, αυτό είχε ξεπεράσει τα όρια. Ήταν ορατό δια γυμνού οφθαλμού. Στην Κύπρο, να συμπληρώσω, ήταν ακόμη πιο ευδιάκριτο – για να το πω κομψά.
Καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει, καμία ανάκαμψη δεν επιτυγχάνεται, αν αυτό το αμαρτωλό τετράγωνο δεν σπάσει.
Και, υπ’ αυτή την έννοια, η τρόικα είχε δίκιο που θέλησε να σπάσει το απόστημα.
Υ.Γ. Μια χρήσιμη ιστορική αναδρομή, πίσω στο 1948. Ο εμφύλιος έβαινε στο τέλος του, οι Άγγλοι παραδέχονταν την οικονομική αδυναμία τους και παραχωρούσαν τη σκυτάλη της «αναμόρφωσης» της Ελλάδας στην νέα υπερδύναμη, τις ΗΠΑ.
Η οικονομική βοήθεια από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, μέσω του δόγματος Τρούμαν, έρεε αφειδώς. Αλλά…
Αναλογίες και συνειρμοί με την σημερινή εποχή, δεκτές και… επιβεβλημένες.
«Προτού ακόμα έρθουν οι Αμερικανοί με το δόγμα Τρούμαν και τον πακτωλό των δολαρίων τους, οι προκάτοχοι τους, οι Άγγλοι, είχαν επισημάνει τη βουλιμία με την οποία είχαν καταβροχθίσει τη «βοήθεια» τους οι εκπρόσωποι της ελληνικής οικονομικής ολιγαρχίας – βοήθεια που προορίζοταν να χρησιμοποιηθεί για τα θεμέλια της ανόρθωσης της κατεστραμμένης ελληνικής οικονομίας μετά τον κυκλώνα της Κατοχής. Η διακομματική επιτροπή των Άγγλων βουλευτών που επισκέφθηκε την Ελλάδα για να μελετήσει την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κατάσταση, διαπίστωσε πως υπήρχαν 3.000 εξαιρετικά πλούσιες οικογένειες στην Αθήνα. Ένα μεγάλο τμήμα αυτής της μειονότητας, κρατούσε τον πλούτο του υπό μορφή χρυσού, σε εποχή που οι Αρχές προσπαθούσαν να πείσουν τους πολίτες να έχουν εμπιστοσύνη στη δραχμή και να καταθέτουν τις οικονομίες τους στις τράπεζες. […] Αλλά η μεγάλη ευκαιρία για τους χρυσοκάνθαρους της Ελλάδας παρουσιάστηκε όταν η Αμερική, επειγόμενη να δώσει τέλος στον εμφύλιο πόλεμο, άνοιξε διάπλατα το θηραυροφυλάκιο της για να ενισχύσει την κυβέρνηση της Ελλάδας και να αναζωογονήσει την παραπαίουσα ελληνική οικονομία. […] Οι Αμερικανοί «ειδικοί» που ήρθαν στην Ελλάδα έμαθαν νωρίς να συνεργάζονται στενά με την ελληνική οικονομική ολιγαρχία. Δεν άργησαν να μυηθούν στη χρησιμοποίηση των πόστων τους για να ευνοούν τα συμφέροντα ορισμένων ομάδων βιομηχάνων και εμπόρων, επι προμηθεία φυσικά».
Από το βιβλίο του Ανδρέα Γ. Παπανδρέου «Η Δημοκρατία στο απόσπασμα», σελ 134-135, εκδόσεις Λιβάνη
Το άρθρο δημοσιεύεται στο www.thepaper.gr