της ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ
Το περίφημο «θα συμμαχούσα ακόμα και με τον διάβολο για να υπερασπιστώ τα συμφέροντα του ελληνικού λαού απέναντι στο ΔΝΤ και την τρόικα» του κ. Αλέξη Τσίπρα στην Ελλη Στάη προκάλεσε πολλά κακεντρεχή σχόλια αλλά και γκρίνιες στο εσωτερικό του κόμματός του. Ωστόσο είναι μια φράση που έχει ακουστεί πολλάκις από χείλη πολιτικών και όχι μόνον.
Ο Λένιν «θα συμμαχούσε με τον διάβολο» για να πετύχει τους πολιτικούς του στόχους, ο Τσόρτσιλ θα συμμαχούσε «ακόμη και με τον ίδιο τον διάβολο» (συμμάχησε με τον Στάλιν), «προκειμένου να νικήσει τον Χίτλερ». Ελληνες πολιτικοί, παλαιότεροι (ο Χ. Φλωράκης το ’89 θα συμμαχούσε ακόμη και με τον διάβολο -συμμάχησε με τη Ν.Δ. και μετά με το ΠΑΣΟΚ- για να ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο), αλλά και νεότεροι (π.χ. ο Γιάννης Δημαράς, θα συμμαχούσε κι αυτός με τον Εωσφόρο -συμμάχησε με τους Ανεξάρτητους Ελληνες- «για την εθνική μας κυριαρχία»). Στην πολιτική, συχνότατα, οι ηγέτες, οι αρχηγοί κομμάτων αναγκάζονται να συνεργαστούν με τον ιδεολογικό τους αντίπαλο, με τον πολιτικό εχθρό, με τον ανταγωνιστή, «ακόμα και με τον διάβολο» «προς επίτευξη ορισμένου στόχου». Στη δημόσια συζήτηση οι φιλοπάτριδες εμφανίζονται πρόθυμοι να βυθιστούν ακόμη και στο έρεβος, για το εθνικό καλό.
«Θα συμμαχούσα ακόμα και με τον διάβολο για την πατρίδα μου, αρκεί να διατηρηθεί η πατρίδα μου» είχε πει ο σερ Βασίλειος Μαρκεζίνης, περιγράφοντας τα όρια της ανθρώπινης θυσίας για τον υψηλό σκοπό.
Η φράση λειτουργεί σαν ένα είδος μεταφοράς, αλληγορίας: η σωτηρία αξίζει ακόμη και τη σύναψη μιας ανίερης συμφωνίας• ακόμη και την πτώση του ήρωα – πολιτικού -καθοδηγητή – διανοητή σε μια άβυσσο, σε μια κόλαση, εάν πρόκειται να ακολουθήσει το καθαρτήριο και ο παράδεισος. Η συνεργασία με τον διάβολο φέρνει την ανατροπή, δίνει μια υπόσχεση λύτρωσης. Οχι σε ένα φανταστικό παρόν ούτε σε ένα άχρονο μέλλον. Αλλά σε ένα χειροπιαστό χρονολογημένο σήμερα.
Εδώ, βέβαια, δεν πρόκειται για ένα Μεφιστοφελή, όπως στο κλασικό αριστούργημα του Γκαίτε, που πείθει τον Φάουστ ότι μπορεί να του δώσει ξανά νιάτα και ομορφιά με αντάλλαγμα την ψυχή του. Αλλά για ένα Σατανά που συμμερίζεται, ας πούμε, τον αλτρουιστικό ηρωισμό ενός Προμηθέα, τον πόθο του σημερινού πολιτικού, λόγιου, ακτιβιστή για ομαλότητα και ισότητα. Για έναν έκπτωτο άγγελο, έναν φιλόπονο Λούσιφερ, που θα προσφέρει (έστω, μέσα στην αμαρτία, το σκοτάδι) τα ποθούμενα στον γήινο συνομιλητή του, αλλά δεν θα του κλέψει σε αντάλλαγμα την ψυχή – του είναι χρήσιμη για τη συνέχιση του «έργου» του…
Ομως, γιατί θα έπρεπε να συνεργαστεί κάποιος με τον διάβολο για να πετύχει το θαύμα; Τα αδιέξοδα είναι τεράστια και τάφροι χωρίζουν τις ελίτ από την κοινωνία. Ωστόσο κάτι νέο μπορεί σταδιακά να χτιστεί αν υιοθετηθεί -βαθμηδόν, με οδύνη και «αίμα»- μια κοινή γλώσσα, αν στοιχειοθετηθούν ορισμένοι κοινοί στόχοι (ο κρυστάλλινος λόγος της αλήθειας και του οράματος βρίσκει πάντα ευήκοα ώτα). Αν επανεξεταστούν οι στρεβλές αρχές που έχουν θεμελιώσει την ελληνική κοινωνία και γίνει προαπαιτούμενη η αρετή πολιτικών και πολιτών. Τότε ίσως βρεθεί ένα σημείο σύγκλισης ανάμεσα στην ιδιώτευση και την αλληλεγγύη, τον διχασμό και την αδελφοσύνη, την πτήση και την πτώση, την παραίτηση και την πυγμή, τη ρήξη και τη συνδιαλλαγή, το σφαγείο και την επιβίωση.
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
