Πέρα από τις δυο βασικές αντίπαλες πολιτικές ιδεολογίες που ο κόσμος γνωρίζει ως δεξιά κι αριστερά, υπάρχει και η πολιτική αντίληψη του κέντρου. Αυτήν επικαλούνται συχνά όσοι πολίτες θέλουν να μην είναι των “άκρων”. Όσοι πιστεύουν ότι κάπου στην μέση είναι η αλήθεια.
Η θέση αυτή περί κέντρου είναι παιδί του Αριστοτέλη. Ο Σταγειρίτης φιλόσοφος εισήγαγε την θεωρία της μεσότητας ως στάση σώφρονα απέναντι στα άκρα.
Έλεγε για παράδειγμα ότι η άκρα δικαιοσύνη είναι άκρα αδικία. Στην πολιτική το κέντρο ερχόταν πάντα ως ισορροπία ανάμεσα στον διπολισμό των άκρων. Πως γίνεται όμως, όπως μας δείχνει η ιστορία των κομμάτων, τα κεντρώα κόμματα, ειδικά σε περιόδους κρίσεων να χάνουν συνεχώς έδαφος; Και γενικώς να μην έχουν διάρκεια ζωής και να διαλύονται; Άλλωστε η μη αντοχή στον χρόνο των Κεντρώων κομμάτων είναι αποδεδειγμένο γεγονός σε Ελλάδα και Ευρώπη.
Γιατί γίνεται αυτό;
ΤΟ ΚΈΝΤΡΟ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΤΙΚΟ ΑΠΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥ…
Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι το κέντρο μιας γραμμής από μόνο του είναι στατικό κι ακίνητο. Για να γίνει κινητικό, άρα να ζωντανέψει, πρέπει να κινηθεί. Έστω και για λίγο είτε προς τα δεξιά είτε προς τα αριστερά της γραμμής. Συνεπώς η ζωντάνια (κι εν προκειμένω η πολιτική ζωντάνια), πρέπει να λειτουργήσει αναλογικά προς δεξιά ή αριστερά.
Αυτές οι δυο πορείες είναι που παρήγαγαν δημιουργικές διαμάχες στην ιστορία των ιδεών. Ειδικά στο τέλος του 19ου αιώνα και σε όλον τον 20ο αιώνα. Από αριστερά υπάρχει ο Μαρξ, ο Σαιντ Σιμόν, ο Ζωρες, ο Μπερνστάιν ως και οι θεωρητικοί του αναρχισμού Προυντόν ή Μπακούνιν. Από δεξιά υπάρχει η “Άριστο-κρατική” σκέψη του Νίτσε, αυτή της αντί-επανάστασης των Μπούρκε, Μαιστρ, Μποναλντ, Μπαρες, αλλά και η φιλελεύθερη παράδοση των Τοκβίλ η Αντάμ Σμιθ. Τα έργα των ανωτέρω κι από τις δυο πλευρές έχουν διαβαστεί από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλον τον κόσμο.
Θεωρητικοί του κέντρου δεν υπάρχουν που να σημάδεψαν την ανθρωπότητα… Κι αυτό γιατί η ιδεολογία του κέντρου είναι ο ρεαλισμός, δηλαδή ένα είδος διαρκούς συμβιβασμού μεταξύ του επιθυμητού και του εφικτού.
Η ιστορία όμως του κόσμου στηρίχτηκε κυρίως σε στοχαστές δεξιάς η αριστερής απόκλισης.
ΟΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΕΞΙΆ Ή ΑΡΙΣΤΕΡΆ
Σε στιγμές κρίσης, σε στιγμές δηλαδή που πρέπει να γίνει εξ’ανάγκης μια επιλογή (κρίση, από το κρίνω που σημαίνει διαχωρίζω, επιλέγω), η πολιτική παίρνει την μια ή την άλλη πορεία. Και ποτέ δεν μένει σε αυτή του κέντρου. Παίρνει δηλαδή κεντροδεξιά η κεντροαριστερή στροφή. Και δεν μένει στατικά ακίνητη. Κι αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό για την σημερινή μας κρίση. Πρέπει να το καταλάβουμε πριν εκπλαγούμε με ψηφοφορίες του κόσμου και μετά είναι αργά για να έχουμε προλάβει καταστάσεις .
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
