του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΒΑΤΑΓΓΕΛΟΥ
Τους τελευταίους μήνες ο κ. Στουρνάρας με τις δηλώσεις του, για τη τρέχουσα κατάσταση της Ελληνικής Οικονομίας και τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της, αποδεικνύει ότι ζει σε μία εντελώς δική του εικονική πραγματικότητα. Απλά δραστηριοποιείται αποκλειστικά μέσα στη φαντασιακή υπόσταση του success story που λανσάρισε ο κ. Πρωθυπουργός από τον Απρίλιο του 2013.
Πανηγυρίζει για τη δημοσιονομική προσαρμογή κατά το 2013 και το πρωτογενές πλεόνασμα του δεκάμηνου, όταν γνωρίζει και δυστυχώς για αυτόν γνωρίζει πολύ καλά , διότι διαθέτει άρτια τεχνοκρατική αντίληψη, ότι το πλεόνασμα των € 2,6 δις αποτελεί στην ουσία πλεόνασμα € 1,1 δις. (μετά από την αφαίρεση των αποδόσεων των Ελληνικών ομολόγων από τις Τράπεζες του Ευρωσυστήματος).
Ακόμη μειώνεται στα € 840 εκ (μετά και την αφαίρεση των μη εισέτι καταβληθέντων επιστροφών φόρων € 260 εκ) και ότι στο τέλος αποτελεί πρωτογενές έλλειμμα, εάν είχε υπάρξει ομαλή υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. (οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες του προγράμματος υστερούν του στόχου δεκάμηνου κατά € 1,6 δις).
Στο βωμό του δημοσιονομικού success story έχει θυσιαστεί η ιδιωτική οικονομία (νοικοκυριά και επιχειρήσεις), αλλά το χειρότερο είναι , ότι καμία συστηματική πρωτοβουλία ή ενέργεια δεν αναλαμβάνεται στη κατεύθυνση ανάσχεσης της ύφεσης και της δημιουργίας διατηρήσιμων προϋποθέσεων εξόδου από αυτήν.
Ο κ. Στουρνάρας γνωρίζει , ότι το καλύτερο σενάριο για τη πραγματική οικονομία εντός του 2014 θα είναι η διατήρηση της ανεργίας στη ζώνη του 27%, η συνέχιση της αποκλιμάκωσης των ιδιωτικών επενδύσεων, η οριακή μείωση του ΑΕΠ και η περαιτέρω συμπίεση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, τα οποία και έχουν ήδη απωλέσει κατά τα έτη 2008 – 2013 το 36% περίπου της αγοραστικής τους δύναμης.
Παρά ταύτα όχι μόνο συνεχίζει να υιοθετεί και να επικαλείται την εικονική πραγματικότητα του κ. Πρωθυπουργού, αλλά δυστυχώς για αυτόν διολισθαίνει πλέον στην υβριν (κατά την αρχαιοελληνική διάσταση της λέξης).
Υβρις 1η,
Βουλή των Ελλήνων (10/11/2013). Δήλωσε ότι «η δική μας Κυβέρνηση εξίσωσε το πετρέλαιο θέρμανσης με το πετρέλαιο κίνησης για να παραχθεί το λαθρεμπόριο και έχει παταχθεί το λαθρεμπόριο».
Οφείλει όμως να γνωρίζει ότι :
1. Ο νόμος 4072/2012 είχε ψηφιστεί ήδη από τον Απρίλιο 2012 και απλά η δική του Κυβέρνηση καθυστέρησε και συνεχίζει να καθυστερεί στην υλοποίηση της καθολικής εφαρμογής του συστήματος εισροών – εκροών καυσίμων, με συνέπεια να διατηρείται και για το χειμώνα του 2014 το επαχθές μέτρο της υπερφορολόγησης του πετρελαίου θέρμανσης.
2. Σύμφωνα με τη πρόσφατη μελέτη του Ι.Ο.Β.Ε, την οποία και τον προτρέπουμε να μελετήσει ενδελεχώς, η εξίσωση του Ε.Φ.Κ μεταξύ πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης έχει οδηγήσει σε ενεργειακή ένδεια και στην επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης, καθώς υπολογίσιμο τμήμα των πολιτών δεν είναι πλέον σε θέση να εξασφαλίσει το ελάχιστα απαιτούμενο επίπεδο θέρμανσης στην κατοικία του.
Επίσης οδήγησε σε σημαντική απώλεια φορολογικών εσόδων και σε κάθε περίπτωση σημαντικά μεγαλύτερη από την όποια ωφέλεια προέκυψε μέσω της μείωσης του λαθρεμπορίου καυσίμων.
3. Το 2011 (εν μέσω της κρίσης) οι φορολογηθείσες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης διαμορφώθηκαν σε 3,384 εκατ. χιλιόλιτρα.
Το 2013 οι αντίστοιχες ποσότητες θα φτάσουν μόλις σε 0,868 εκατ. χιλιόλιτρα, δηλαδή η πτώση της κατανάλωσης έναντι του 2011 θα διαμορφωθεί σε -74%.
Με απλά λόγια η Ελλάδα παγώνει, ενώ το περιβάλλον και η δημόσια υγεία υποβαθμίζονται με τη χρήση πάσης φύσεως καυσόξυλων για τη θέρμανση των κατοικιών.
4. Σε δημοσιονομικό επίπεδο τα έσοδα από ΕΦΚ πλέον ΦΠΑ πετρελαίου θέρμανσης ανήλθαν το 2011 (δηλαδή πριν την αύξηση του ΕΦΚ) σε € 690 εκατ. και το 2013 θα διαμορφωθούν σε € 495 εκατ. δηλαδή μέσα σε δύο έτη πτώση εσόδων κατά -28%. Σε συγκεντρωτικό επίπεδο εσόδων το εννεάμηνο 2012 τα συνολικά έσοδα από το ΦΠΑ πετρελαιοειδών ανήλθαν σε € 1,924 δις ενώ το 2013 την αντίστοιχη περίοδο σε 1,562 δις (στόχος εννεάμηνου 1,860 δις).
Με απλά λόγια, σε δημοσιονομικούς όρους, επιβεβαιώνεται η μέγιστη αποτυχία του μέτρου της εξίσωσης.
Υβρις 2η
Βουλή των Ελλήνων (10/11/2013). Δήλωσε ότι «το εάν αποτυγχάνει το πρόγραμμά μας το κρίνουν πρώτα από όλα οι αγορές και από πέρυσι μέχρι σήμερα τα επιτοκιακά περιθώρια έχουν πέσει».
Οφείλει όμως να γνωρίζει ότι :
1. Η μείωση στη δευτερογενή αγορά του spread του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου από το 30% το Μάιο του 2012 σε 6,7% το Νοέμβριο του 2013, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση απόδειξη επιτυχίας του προγράμματος. Οι τιμές, στη μειωμένης ρευστότητας δευτερογενή αγορά του Ελληνικού χρέους υπόκεινται σε ακραίες κερδοσκοπικές διακυμάνσεις και σε καμία περίπτωση δεν αντανακλούν κατά τρόπο αποτελεσματικό, σε βραχυχρόνια περίοδο, τη δίκαιη σχέση απόδοσης/κινδύνου που ενσωματώνει το δεκαετές ομόλογο. Πρωτίστως όμως η επιτυχία ή η αποτυχία ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής κρίνεται από τη δυναμική που μπορεί να δώσει ώστε να οδηγήσει σε εύλογο χρονικό ορίζοντα, στην αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας και δικαιοσύνης.
2. Το σημερινό πρόγραμμα, ακριβώς επειδή εστιάζεται μόνο στη τυφλή δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς καμία αναπτυξιακή διάσταση σε σχέση με τη πραγματική οικονομία, είναι εξόχως τοξικό για όλη την Ελληνική κοινωνία. Τα λαϊκά στρώματα έχουν ήδη εξοντωθεί ενώ η μεσαία τάξη οδηγείται και αυτή σε ταχύ αφανισμό. Ακόμα και το τελευταίο προπύργιο περιουσίας που αποτελούν τα ακίνητα εξοντώνεται με τη τιμωριτική και δημευτική λογική των πάσης φύσεως συμβούλων του κ. Υπουργού.
3. Επιπροσθέτως αποτελεί μέγιστη πρόκληση και βαθιά ύβριν, για το 27% των ανέργων, με το αντίστοιχο ποσοστό στους νέους ηλικιακά Έλληνες να υπερβαίνει το 60%, το επιχείρημα, ότι το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής είναι επιτυχές διότι ξένα κερδοσκοπικά κεφάλαια αγοράζουν δευτερογενώς τα Ελληνικά ομόλογα και τα spreads μειώνονται. Τα ανεκπλήρωτα όνειρα και οι χαμένες προσδοκίες μίας ολόκληρης γενιάς Ελλήνων δεν αποκαθίστανται από τα κέρδη των επενδυτικών και κερδοσκοπικών σχημάτων που δραστηριοποιούνται στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές και χρηματαγορές.
Υβρις 3η
Στα πλαίσια συνέντευξής του μετά τη λήξη του Eurogroup (14/11/2013).
Δήλωσε ότι «δεν γίνεται να αρθούν από 1/1/2014 όλα τα μέτρα προστασίας της πρώτης κατοικίας, διότι εάν στη παρούσα φάση απελευθερωθούν πλήρως οι πλειστηριασμοί, η αγορά θα πλημυρίσει από σπίτια και αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση τις τιμές, με συνέπεια να ζημιωθούν οι Τράπεζες».
Προφανώς ο κ. Υπουργός αδιαφορεί ολοκληρωτικά για τους ιδιοκτήτες που θα απολέσουν τη πρώτη και τις περισσότερες φορές μοναδική κατοικία τους. Συνεπώς η διατήρηση της όποιας προστασίας από την 1/1/2014 θα διασφαλιστεί, προσωρινά έστω, χάριν και μόνο της προστασίας των Τραπεζών προς αποφυγή της εγγραφής ζημιών στα αποτελέσματά τους.
Υβρις 4η
Στα πλαίσια συνέντευξής του μετά τη λήξη του Eurogroup (14/11/2013).
Δήλωσε ότι «προς κάλυψη του Δημοσιονομικού κενού για το 2014 η Κυβέρνηση θα προτείνει μέτρα της τάξεως 0,7% του ΑΕΠ ή € 1,3 δις περίπου, προσθέτοντας ότι τα μέτρα δεν θα έχουν χαρακτήρα λιτότητας αλλά δημοσιονομικό χαρακτήρα, όπως συλλογή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, μείωση δαπανών ΔΕΚΟ, συγχωνεύσεις σε υγεία και παιδεία κλπ ».
Μόλις στις αρχές Νοεμβρίου σύσσωμο το οικονομικό επιτελείο μιλούσε για διαρθρωτικές παρεμβάσεις ύψους € 500 – 600 εκατ. και εντός ολίγων ημερών το τελικό ποσό αναπροσαρμόστηκε 2,5 φορές υψηλότερα του αρχικού. Καλόπιστα θα δεχθούμε τη παράμετρο της τεχνικής αστοχίας. Ευχόμαστε να υπάρχει πραγματικό περιθώριο διαρθρωτικών παρεμβάσεων εντός μόλις ενός έτους, δηλαδή πάταξη εισφοροδιαφυγής / εξοικονόμηση μη αναγκαίων δαπανών και περαιτέρω εκσυγχρονισμός των δομών λειτουργίας του στενού και ευρύτερου Δημόσιου τομέα που θα αποδώσουν τα επιθυμητά μεγέθη (1,3 δις).
Η ύβρις όμως του κ. Υπουργού εδράζεται στο γεγονός, ότι γνωρίζει πως το συνολικό πρόγραμμα είναι ατελέσφορο, ότι οι δημοσιονομικές θυσίες της περιόδου 2010 – 2013 θα πέσουν στο καιάδα των δανειστών, διότι με βάση τα μέχρι σήμερα συμφωνηθέντα η Ελληνική Δημοκρατία έχει την υποχρέωση, κατά τα προσεχή έτη, παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων σε τέτοιο δυσθεώρητο ύψος (ως ποσοστό του ΑΕΠ) που είναι παντελώς ανέφικτο να υλοποιηθούν, παρά μόνο εάν η οικονομία αναπτύσσεται συστηματικά με ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ άνω του 4% (+/-).
Το χειρότερο εξ΄ όλων είναι ότι τα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα ζητούνται από τους δανειστές όχι για να υποστηριχθεί η αναπτυξιακή διαδικασία (στοιχείο που θα ήταν υπό μετρήσιμες συνθήκες εύλογο και επιθυμητό), αλλά για τη πληρωμή των τοκοχρεολυσίων.
Η υλοποίηση της σημερινής στρατηγικής των δανειστών θα κρατήσει, μετά πλήρους βεβαιότητας, την Ελλάδα και στη μετά το μνημόνιο εποχή σε ένα φαύλο κύκλο αναζήτησης συνεχώς περισσότερων δημοσιονομικών πόρων δηλαδή μέτρων, για συνεχώς μεγαλύτερα πρωτογενή πλεονάσματα προς κάλυψη του όποιου δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού, ώστε να οδηγηθεί ταχύτατα o λόγος Χρέος/ΑΕΠ στη ζώνη του 115% -120% μέχρι το 2023 – 2025.
Υπό αυτό το πρίσμα η Ελλάδα θα δοκιμαστεί περαιτέρω και μάλιστα μαρτυρικά, σε συνθήκες αμιγώς πειραματικές (δηλαδή συνθήκες εργαστηρίου) προς επιβεβαίωση της κυρίαρχης καλβινικής Γερμανικής αντίληψης περί της δημοσιονομικής ανάταξης, ηθικής και αρετής.
Οι αριθμοί μόνο για τους αριθμούς και χωρίς καμία μέριμνα για την ανάπτυξη και για τη κοινωνία των πολιτών.
Η ανάπτυξη κατά το Γερμανικό δόγμα θα έρθει μόνο μέσω της διαχρονικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας που προϋποθέτει ακραία εσωτερική υποτίμηση εισοδημάτων και περιουσιών, συνδυαστικά με σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία. Είναι βέβαιο ότι η παρούσα Ελληνική γενιά θα έχει αποβιώσει με τη τοξική Γερμανική συνταγή και είναι αμφίβολο εάν η επόμενη θα απολαύσει τους καρπούς της ανάπτυξης.
Η στρατηγική αυτή συνεπώς αποτελεί ένα βέβαιο σπιράλ θανάτου για την όποια ελπίδα οικονομικής ανάπτυξης και ανάταξης της κοινωνίας.
Όμως ο τεχνοκράτης Υπουργός έχει πάνω απ’ όλα την ηθική ευθύνη του έμπειρου οικονομολόγου (η πολιτική ευθύνη ανήκει στη Κυβέρνηση του success story) στο να μιλήσει και να εξηγήσει με παρρησία ότι τα «νούμερα δεν βγαίνουν» και ότι απαιτείται ΑΜΕΣΑ αναδιάρθρωση του χρέους, με σημαντική χρονική επιμήκυνση της αποπληρωμής κεφαλαίου, μείωση των επιτοκίων, περίοδος χάριτος τουλάχιστον πενταετής (2014-2019) ως προς τη καταβολή τόκων και χρεολυσίων προς τον επίσημο τομέα, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΤ (rollover ομολόγων), καθώς και ρήτρα ανάπτυξης για τις μετά το 2019 καταβολές (με ελάχιστο κατώφλι το 1,5% – 2%).
Στην υπόψη περίοδο χάριτος τα ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα που θα απελευθερωθούν θα πρέπει να διοχετεύονται σε δομημένες και καλά εστιασμένες αναπτυξιακές δράσεις (πχ μέσω του Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου), ώστε από κοινού με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, της ΕΤΕΠ και των ιδιωτικών επενδύσεων (ξένων και εγχωρίων) να δημιουργήσουν ένα αναπτυξιακό σοκ, ένα βίαιο restart της Ελληνικής οικονομίας.
Συνοψίζοντας, είναι σαφές ότι όλα τα παραπάνω σημεία 1 έως 4 προσδιορίζουν συστηματική ύβριν έναντι της κοινωνίας των πολιτών και δυστυχώς εδράζονται στη συγκεκριμένη αντίληψη που διατηρεί και υπηρετεί ο κ. Υπουργός για το σήμερα και το αύριο της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Θα του συστήναμε όταν βρίσκεται στο γραφείο του στη Πλατεία Συντάγματος και το βλέμμα του ατενίζει από το παράθυρο προς τη Βουλή των Ελλήνων να επικεντρώνεται προς τη μεγάλη Ελληνική σημαία που κυματίζει, περήφανη ακόμα, στη κορυφή του κτιρίου.
Μόνο έτσι μπορεί, λέμε μπορεί, να επανέλθει στη θλιβερή σημερινή πραγματικότητα ώστε να παλέψει με ειλικρίνεια για να την αλλάξει.
Μόνο έτσι μπορεί να εμπνευστεί από το παλμό της Ελληνικής σημαίας και να μιλήσει ήδη από σήμερα της γλώσσα της αλήθειας, ώστε να αποφύγει τη νέμεσι της κοινωνίας που πλησιάζει γρήγορα και απειλητικά σαν βουερό ποτάμι τιμωρίας της αλαζονείας των πάσης φύσεως τεχνοκρατών και όχι μόνο.
ΥΓ. Η ύβρις ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων.
Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο -που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση-, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν», δηλ. παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς[, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους.
Οι αρχαίοι πίστευαν πως μια «ὕβρις» συνήθως προκαλούσε την επέμβαση των θεών, και κυρίως του Δία, που έστελνε στον υβριστή την «ἄτην», δηλαδή το θόλωμα, την τύφλωση του νου.
Αυτή με τη σειρά της οδηγούσε τον υβριστή σε νέες ύβρεις, ώσπου να διαπράξει μια πολύ μεγάλη α-νοησία, να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα, το οποίο προκαλούσε την «νέμεσιν», την οργή και εκδίκηση δηλαδή των θεών, που επέφερε την «τίσιν», δηλ. την τιμωρία και τη συντριβή/καταστροφή του.
Ο Γιώργος Αβατάγγελος, είναι μέλος της Συμφωνίας για τη Νέα Ελλάδα, μέλος της ΟΠΕ οικονομικών