Χιόνιζε πολύ το περασμένο Σαββατοκύριακο, εδώ στη Νέα Υόρκη και βρήκα καιρό να καθήσω να ακούσω μερικές απο τις συζητητικές εκπομπές των Αθηναϊκών δορυφορικών τηλεοπτικών καναλιών. Απόρησα που κανένας πολιτικός σχολιαστής (ή και ευθυμογράφος) δεν επισήμανε μέχρι τώρα πόσο συνεπείς στις ιστορικές μας παραδόσεις είναι οι συμμετέχοντες σ’ αυτές τις εκπομπές, αλλά και το τηλεοπτικό κοινό που τις παρακολουθεί. Πράγμα πού έχει και τα καλά του και τα κακά.
Οι παραδόσεις αυτές προφανώς δεν έχουν αλλάξει και πολύ, απο τότε που «οι αρχαίοι ημών πρόγονοι» μαζεύονταν στην αρχαία Αγορά, και έλεγαν ο καθ’ ένας «το μακρύ και το κοντό» του άλλου, μέχρι που σκοτείνιαζε και έρχονταν οι πιό τολμηρές απο τις γυναίκες τους, όπως η Ξανθίπη του φιλόσοφου Σωκράτη, για να τους περιμαζέψουν.
Η πολυλογία τότε λέγονταν «Αγόρευση», καθότι γίνονταν στην αγορά. Σήμερα θα την έλεγαν «παράθυρο». Το χαρακτηριστικό των συζητήσεων εκείνων, ήταν βέβαια, η έλλειψη περιορισμών, θεματολογικών και πρακτικών. Οι αρχαίοι προ-προ-πάπποι μας, ήταν πρόθυμοι ν’ακούσουν και να συζητήσουν απο θεολογικές δοξασίες κάποιου περιοδεύοντα Μεσανατολίτη «σοφού», όπως ο Απόστολος Παύλος, μέχρι τις κοινωνικές θεωρίες του Πλάτωνα, τις πολιτικές θεωρίες του Σταγειρίτη Αριστοτέλη, και την φραστική επιδεξιότητα του Δημοσθένη με τους Φιλιππικούς λόγους του ή το τέχνασμα της αναφοράς «περί όνου σκιάς», για να τους κάνει να τον προσέξουν και να μη μιλάνε μεταξύ τους κλπ. Προφανώς συνέχισαν τα ενδιαφέροντα αυτά και τις συζητήσεις, ακόμη κι όταν οι Ρωμαίοι πλησίαζαν για να τους κατακτήσουν. ‘Η και μετά την κατάκτησή τους.
Δυστυχώς, η σημερινή παγκόσμια πραγματικότητα δεν αφήνει πολλά περιθώρια για απεριόριστη συζήτηση. Μ’ αυτό τον γνώμονα λοιπόν, να μερικές ιδέες, πρακτικές ελπίζω, για την αντιμετώπιση του πρώτου προβλήματος που απασχολεί την χώρα απο τον προηγούμενο αιώνα: του δημόσιου χρέους (άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα αλλοιώς) και της φοροαποφυγής.
1. 1) Το υπερβολικό εξωτερικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι πραγματικότητα. Δεν είναι σύνθημα. Η συζήτηση για τις ευθύνες, το Σύνταγμα, τα κόμματα, τους οργανισμούς, τα επώνυμα και ανώνυμα άτομα κλπ, είναι χρήσιμη βέβαια για τους ξένους δανειστές, γιατί παρατείνει την αβεβαιότητα και το χρέος μεγαλώνει, αλλά μέχρι να τελειώσει το θέμα, άς αναβληθεί καλύτερα η συζήτηση απ’ τους ίδιους τους αγορεύοντες (λόγω …απεργίας των συζητητών, όπως είναι της μόδας και συνηθίζεται.) Η αναπόφευκτη πραγματικότητα είναι πώς αναλογικά με τον πληθυσμό και με το Ακαθάριστο Εθνικό Προιόν της χώρας, το Ελληνικό χρέος είναι πολύ μεγαλύτερο απο το δημόσιο χρέος της Γερμανίας, της Αμερικής κλπ.
1. 2) Άν δεν αντιμετωπίσουμε μόνοι μας το πρόβλημα, θα το αντιμετωπίσουν άλλοι για λογαριασμό μας. Θα μας στοιχίσει «ο κούκος αηδόνι» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα το μετανοιώσουμε πικρά, και φυσικά πάλι θα αναγκαστούμε να συμμορφωθούμε, δηλαδή να πληρώσουμε, γιατί έχουν τρόπους να μας αναγκάσουν.
2. 3) Για να πληρωθεί το χρέος χρειάζονται λεφτά. Απο τις δυνατότητες που έχει το σημερινό κράτος να βρεί λεφτά, ξεχωρίζουν σε μέγεθος οι διάφορες φορολογίες και οι εισπράξεις για παροχή υπηρεσιών και κρατικών διευκολύνσεων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, μεταφορές, ακίνητα κλπ.) Μακάρι να βρεθούν κι άλλες πηγές, αλλά ποιό θα είναι το αντάλλαγμα σε βάρος των παιδιών που γεννιούνται σήμερα στην Ελλάδα;. Δεν πρόκειται να βρεθεί κανένας να δώσει ελεημοσύνη.
3. 4) Όλες οι δυνατότητες που έχει το κράτος να εισπράξει λεφτά, στηρίζονται στην αναλογικά δίκαιη συμμετοχή των πολιτών στα οικονομικά βάρη της ύπαρξης του κράτους. Μακροχρόνια,τα κράτη εισπράττουν πολύ περισσότερα λεφτά απο την αναλογικά δίκαιη συμμετοχή όλων των μικρομεσαίου εισοδήματος πολιτών στο φορολογικό βάρος, απ’ ότι βγάζουν απο την πολυέξοδη (και συνήθως αποτυχημένη) καταπολέμηση της φοροκλοπής, φοροαποφυγής, φοροδιαφυγής κλπ απο τους μεγάλους καταφερτζήδες. Υπάρχουν πολλά στοιχεία γιαυτό και στό Αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών, και στον Διεθνή Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά και σε άλλες χώρες.
4. 5) Ο δικαιότερος τρόπος αναλογικής συμμετοχής των πολιτών στηρίζεται στον προσδιορισμό του πραγματικού εισοδήματος του καθένα. Δεν είναι δίκαιη η φορολογία άν όλοι πληρώνουν το ίδιο ποσοστό, αφού δεν έχουν όλοι το ίδιο εισόδημα. Τα 1.000 Ευρώ είναι πολύ μεγαλύτερο ποσοστό για τον μισθωτό των Ε20,000 από ότι για τον επιχειρηματία των Ε150,000.
Πως μπορεί να προσδιορίζεται το εισόδημα κάθε χρόνο, μόνιμα και χωρίς απάτες, καταχρήσεις, λαδώματα, τραπεζικές «διευκολύνσεις» στο εξωτερικό, λαθροχειρίες κλπ.
Αλλά και πώς μπορεί να πεισθεί ο μέσος άνθρωπος ότι υπάρχει ειλικρίνεια εισοδήματος, σε μια χώρα όπου οι πάντες έχουν πιστέψει πως όλοι οι άλλοι είναι απατεώνες, και συνεπώς γιατί να πιαστεί αυτός κορόϊδο:
Πρακτική απάντηση στο ερώτημα αυτό δίνει ένα άλλο ερώτημα:
Γιατί να μή αντιγράψουμε τους ξένους;
Πώς έχουν αντιμετωπίσει τό πρόβλημα αυτό άλλες χώρες;
Δεν είμαστε οι μόνοι που χρωστάμε. Τα συνταξιοδοτικά αποθεματικά των εργαζόμενων όλου του κόσμου, τα διαχειρίζονται τράπεζες που τα δανείζουν σε επιχειρήσεις και σε πολλά κράτη. Με τί όρους και με ποιά κριτήρια; Ανάλογα με τον ανταγωνισμό μεταξύ των δανειοληπτών. Η Ελλάδα, όταν έψαχνε απεγνωσμένα στην διεθνή αγορά για δανεικά (γιατί «μαζί τα φάγαμε» με παροχές «κοινωνικής δικαιοσύνης», αντί να δημιουργήσουμε κάποιο απόθεμα), είχε να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό των Ισπανών, Ιταλών και Ιρλανδών που είχαν κιαυτοί τις δικές τους δανειακές ανάγκες. Αυτοί οι συσχετισμοί καθορίζουν τους όρους των δανείων.
Καί τι έγινε; Η κάθε χώρα ξεπληρώνει τα δάνειά της ανάλογα με το πόσο αποδοτικά λειτουργεί η φοροείσπραξη στο εσωτερικά της. Οι ΗΠΑ έχουν μια απ’ τις καλύτερα οργανωμένες οικονομίες του κόσμου. Να τί έχει εφαρμοστεί στην Αμερική (και σε άλλες χώρες) και έχει αποδώσει. Μπορεί να φανούν ίσως βαρετές στον μέσο Έλληνα οι πληροφορίες αυτές, αλλά είναι απαραίτητες για να γίνει αντιληπτός ο μηχανισμός.
1-Κάθε ενήλικος έχει ένα τραπεζικό άτοκο λογαριασμό, έστω με μια ελάχιστη κατάθεση. Στον λογαριασμό αυτό κατατίθεται κάθε μήνα, βδομάδα, μέρα ή χρόνο, ο οποιοσδήποτε μισθός, σύνταξη, προμήθεια, αποζημίωση ή άλλο έσοδο εισπράξει ο δικαιούχος, απο οποιαδήποτε πηγή. Οι καταθέσεις γίνονται μόνο ηλεκτρονικά και αυτόματα απο το κάθε λογιστήριο που εκδίδει την πληρωμή κατευθείαν στον τράπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. Περιοδικές καταθέσεις σε χαρτονόμισμα ή επιταγή σε χαρτί δεν γίνονται δεκτές απο καμμιά τράπεζα, εκτός απο την πρώτη δοσοληψία. Καμμία κρατική υπηρεσία ή ιδιωτική εταιρία δεν κάνει περιοδικές πληρωμές μέ επιταγή απ’ ευθείας στο δικαιούχο. Όλες οι πληρωμές πηγαίνουν ηλεκτρονικά και αυτομάτως στον λογαριασμό του δικαιούχου στη τράπεζα, και παράλληλα καταγράφονται αυτόματα στο κεντρικό κομπιούτερ των διατραπεζικών συναλλαγών, όπου είναι υποχρεωμένες να συμμετέχουν όλες οι τράπεζες για να μήν πέφτουν θύματα απάτης, και για να πληρώνουν φόρο εισοδήματος για τις συναλλαγές που πραγματοποιούν
2-Η τράπεζα όπου υπάρχει ο λογαριασμός, δίνει στον ιδιοκτήτη του μια χρεωστική κάρτα που μοιάζει με πιστωτική αλλά δεν έχει κανένα πιστωτικό δικαίωμα.
3-Ο ιδιοκτήτης του λογαριασμού χρησιμοποιεί την χρεωστική κάρτα ή ένα βιβλιάριο επιταγών, με τυπωμένα τα στοιχεία του επάνω}, και μπορεί να την χρησιμοποιήσει για να πληρώσει απο ένα σάντουιτς ή ένα δρομολόγιο ταξί, μέχρι και μιά Μερσεντές, αρκεί να έχει αρκετά λεφτά στο τραπεζικό του λογαριασμό. Ο πωλητής περνά την κάρτα μέσα απο ένα scanner μεγέθους αναπτήρα, συνδεδεμένο με το κινητό του τηλέφωνο, που μέσα σε δευτερόλεπτα διαβάζει τα στοιχεία του κατόχου, τον αριθμό του λογαριασμού, και τα στοιχεία της τράπεζας, ελέγχει την επάρκεια χρημάτων του λογαριασμού, αφαιρεί το ποσό απο το λογαριασμό του αγοραστή, και το καταθέτει στο λογαριασμό του πωλητή στην τράπεζα του πωλητή, όπου και καταχωρεί αυτομάτως την δοσοληψία στις φορολογήσιμες εισπράξεις του πωλητή. Και ο αγοραστής και ο πωλητής παίρνουν στο τέλος του μήνα μέσω Ιντερνετ αναλυτική κατάσταση των δοσοληψιών που έκαναν. Την συγκεντρωτική κατάσταση εισπράξεων όλης της χρονιάς υποχρεούται ο πωλητής να την χρησιμοποιήσει για να κάνει την φορολογική του δήλωση, ενώ η τράπεζα ύποχρεώνεται να στείλει ηλεκτρονικό αντίγραφο στην Εφορία της περιοχής του πωλητή και του αγοραστή.
4-Επειδή κάποιος μπορεί να μήν έχει παρακολουθήσει καλά την ταμειακή του κατάσταση, και να προσπαθήσει να πληρώσει κάτι με την χρεωστική του κάρτα, ενώ δεν έχει αρκετά λεφτά στον λογαριασμό του, μπορεί, άν θέλει, να διατηρεί και έντοκο λογαριασμό ταμιευτηρίου στην τράπεζά του, που να είναι συνδεδεμένος με τον λογαριασμό της χρεωστικής κάρτας του, για περιπτώ-σεις έκτακτης ανάγκης. ‘Ετσι, ο λογαριασμός ταμιευτηρίου δανείζει αυτομά-τως λεφτά στον λογαριασμό χρεωστική κάρτας, για μια-δυό δοσοληψίες μέχρι να καταθέσει ο ιδιοκτήτης κιάλλα λεφτά στον λογαριασμό ταμιευτη-ρίου και στο λογαριασμό χρεωστικής κάρτας. Όσο για την ταυτόχρονη έκδοση και πιστωτικής κάρτας συνδεμένης με την χρεωστική, πολλές τράπεζες την αποθαρρύνουν μέχρι να αποδείξει ο πελάτης ότι ξέρει να διαχειρίζεται τα λεφτά του, χωρίς να δημιουργεί χρέη δυσανάλογα με τα έσοδά του.
Τι πλεονεκτήματα μπορεί να δημιουργήσει στην Ελληνική οικονομική ζωή η μεθόδευση αυτή;
1–Πρώτα-πρώτα, απλουστεύεται ο φορολογικός έλεγχος, γιατί ο διατραπεζικός ηλεκτρονικός μηχανισμός αυτόματα κάνει τις χρεωπιστώσεις στους λογαριασμούς και των δύο πλευρών, πωλητή και αγοραστή.
2–Δεύτερο, η απλούστευση του φορολογικού ελέγχου μειώνει το κόστος του, για τον κρατικό μηχανισμό, διότι ο ίδιος διατραπεζικός ηλεκτρονικός μηχανισμός στέλνει ετήσιο συγκεντρωτικό αντίγραφο δοσοληψιών με πλήρη φορολογικά στοιχεία στην εφορία και των δύο, και στην τράπεζα και των δύο.
3–Τρίτο, καταργεί την χρησιμότητα του επίμαχου νόμου περί φορολογικών τεκμηρίων διαβίωσης, νόμου που δεν θα μπορούσε να αντέξει στην δημοκρα-τική αντίληψη των δικαιωμάτων του πολίτη σε πολλές χώρες.
4–Τέταρτο, απλουστεύει την υποβολή και το κόστος σύνταξης των φορολο-γικών δηλώσεων πολλών πολιτών. Φυσικά, δεν χρειάζεται η υποβολή απο-δείξεων γιατί όλες οι δοσοληψίες είναι ήδη καταχωρημένες στην διατραπε-ζική αρχή, και συνεπώς και στην εφορία. Τις αποδείξεις/τιμολόγια, απλώς τις φυλάγει κανείς στο αρχείο του . Ο φορολογούμενος εξετάζει την συγκεν-τρωτική ετήσια κατάσταση πληρωμών του που του έστειλε η τράπεζα, σημει-ώνει εκείνες που επιτρέπεται απο τον φορολογικό κώδικα να αφαιρεθούν νομίμως σαν έξοδα, και τα αφαιρεί.
5–Πέμπτο, διευκολύνεται η εφορία να διαπιστώνει άν τα έξοδα που αφαιρεί κάποιος φορολογούμενς είναι λογικά, ή άν ξεπερνούν τον μέσο όρο εξόδων για άτομα με παρόμοιο επίπεδο εισοδήματος. Με τον ίδιο τρόπο η εφορία αποφασίζει ποιόν θα καλέσει στο γραφείο της για έλεγχο ακρίβειας εξόδων. (Τα έσοδα είναι ήδη γνωστά.}
6–Έκτο, η αυτοματοποίηση της χρεωπιστωτικής καταχώρησης όλων των δοσοληψιών απο πολλαπλούς ανεξάρτητους φορείς, δύο τράπεζες για την κάθε συναλλαγή, συν τον δια-τραπεζικό μηχανισμό} επιτρέπει την γρήγορη επιστροφή χρημάτων στους φορολογούμενους που πλήρωσαν περισσότερο απ’ όσο χρειαζόταν, ώστε τα χρήματα αυτά να ξανακυκλοφορήσουν γρήγορα στην αγορά πού τα έχει ανάγκη.
7–Έβδομο, η ευρεία, πρακτική αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και του Ιντερνετ για την συγκέντρωση, καταχώρηση, άμεση επεξεργασία και συσχετισμό όλων των στοιχείων για όλες τις οικονομικές δοσοληψίες στην χώρα, δημιουργεί ζήτηση για εξειδικευμένες τεχνολογικές εργασιακές θέσεις, για πολλούς νέους Έλληνες που έχουν το απαραίτητο εκπαιδευτικό υπόβαθρο.
Φυσικά η διαδικασία μάθησης και εφαρμογής του συστήματος αυτού θα χρειαστεί κάποιο χρόνο, όπως χρειάστηκε και στις χώρες που το χρησιμοποι-ούν πιά μόνιμα. Αλλά η σοβαρότητα των προβλημάτων της οικονομίας, ίσως να αποτελέσει καλό κίνητρο για την αποτελεσματικότερη και γρηγορότερη τεχνολογική αντιμετώπισή τους. Κι ακόμη, ίσως να αποτελέσει κίνητρο για τα μή πελατειακά κόμματα του Ελληνικού πολιτικού φάσματος (άν υπάρ-χουν), να συνεργαστούν καλύτερα με τα παραδοσιακά κόμματα, για να τους μειώσουν το πλεονέκτημα των άδηλων παροχών προς τους «ημέτερους» .
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
