H ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΥΣΗ του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα επηρεάσει έντονα την ανεργία, όχι μόνο από την άμεση απώλεια θέσεων εργασίας στις κλονιζόμενες επιχειρήσεις, αλλά και από την έλλειψη ευκαιριών αυτοαπασχόλησης.
Η Ελλάδα έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες στον τομέα αυτόν ανάμεσα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ενα μέρος του ενεργού πληθυσμού (άτομα ηλικίας 18 έως 64 ετών), περίπου το 20% ή 1,2 εκατομμύρια άτομα, οδηγείται στο να ιδρύσει μια μικρή επιχείρηση, για να βρει απασχόληση και να μη μείνει στην ανεργία.
Με τον τρόπο αυτό λειτουργεί η λεγόμενη «επιχειρηματικότητα ανάγκης», δηλαδή η ομάδα των ατόμων που στράφηκαν στην επιχειρηματική δραστηριότητα λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων ικανοποιητικής απασχόλησης με μορφή εξαρτημένης εργασίας. Δηλαδή, προκειμένου κάποιος να μείνει άνεργος, προτίμησε να ανοίξει τη δική του επιχείρηση. Η αντίθετη ροπή είναι η «επιχειρηματικότητα ευκαιρίας», όταν δηλαδή κάποιος έχει πραγματικά μια γνήσια, νεωτεριστική και πρωτοπόρα ιδέα, που μόνο ο ίδιος μπορεί να υλοποιήσει. O Bill Gates για παράδειγμα δεν έγινε επιχειρηματίας για να μη μείνει άνεργος!
Η χειροτέρευση του επιχειρηματικού κλίματος στην Ελλάδα, που αναφέρεται σε επίσημες μελέτες, αποτυπώνει μια δυσάρεστη κινητικότητα και στη μεσαία τάξη, της οποίας οι αυτοαπασχολούμενοι αποτελούν τον βασικό κορμό. Μαζί με τους συνταξιούχους εκτιμάται ότι έχουμε περίπου 3 εκατομμύρια άτομα που ποτέ τους δεν άσκησαν εξαρτημένη εργασία και τώρα βρίσκονται με δραματικά μειωμένα εισοδήματα ή και χωρίς προοπτικές απασχόλησης.
Ενα άλλο καινούργιο φαινόμενο που παρατηρείται στην αυτοαπασχόληση είναι η μετατόπιση των ηλικιών προς τα 45 και 50 για είσοδο σε επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα άτομα αυτά προφανώς έχουν χάσει την προηγούμενη δουλειά τους, συνήθως βάζουν μπροστά τις όποιες λίγες καταθέσεις τους ή κεφάλαια συγγενικών προσώπων, και ξεκινούν «κάτι», με ελάχιστη οργάνωση και ενδεχομένως με ανεπαρκείς γνώσεις για τις συνθήκες της αγοράς, τις προοπτικές και εν γένει ό,τι χρειάζεται για να πετύχει μια επιχείρηση. Γι’Α αυτό συχνά τέτοιες προσπάθειες αποτυγχάνουν και βλέπει κανείς τόσα κλειστά μικρομάγαζα όπου γυρίσει το μάτι του.
Η αυτοαπασχόληση (μαζί με την αδήλωτη οικονομία) στήριξαν την ανάπτυξη της χώρας για δεκαετίες μέχρι τώρα. Αυτό ας μην το ξεχνάμε.
Η μεσαία τάξη δεν αποτελείται από επιστήμονες και τραπεζίτες, αλλά από εκατοντάδες επαγγέλματα και εκατοντάδες χιλιάδες επιτηδευματίες. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των Ο.Ε., Ε.Ε. και προσωπικών εταιριών στην Ελλάδα ξεπερνάει τις 900 χιλιάδες. Oλο αυτό το οικοδόμημα σήμερα βρίσκεται σε σεισμογενές υπόβαθρο. Δεν είναι μόνο η απώλεια εισοδήματος, αλλά κυρίως η απώλεια της ελπίδας που κρατούσε τους ανθρώπους αυτούς ενεργούς και προσέφερε μερίδιο προοπτικής στην οικονομική ζωή της χώρας.