των NIALL FERGUSON , PIEREPAOLO BARBIERI
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κηρύξει πόλεμο στην ανεργία των νέων. Σε συνάντηση την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι, την οποία οργάνωσε το Ινστιτούτο Μπεργκρούεν, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, ζήτησε από τους ομολόγους του στην Ευρωπαϊκή Ενωση «να δράσουν επειγόντως», προκειμένου να αντιμετωπίσουν το ζήτημα.
Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προειδοποίησε ότι επίκειται «καταστροφή», η οποία «θα θέσει σε κίνδυνο την ενότητα της Ευρώπης». Ο υπουργός Εργασίας της Ιταλίας, Ενρίκο Τζιοβανίνι, πρόσθεσε ότι «θα πρέπει να σώσουμε μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων». Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ενρίκο Λέτα, είχε δηλώσει ότι επιδιώκει η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε., στις 28 Ιουνίου, να δώσει «τη μάχη» εναντίον της ανεργίας των νέων.
Η κρίση είναι πραγματική. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, στη Γαλλία, η ανεργία στους νέους ξεπερνά το 23%. Στην Ιταλία, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 34%. Τα ποσοστά της ανεργίας στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία είναι χειρότερα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι πολύ μεγάλα ποσοστά άνεργων νέων είναι άνεργοι για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών.
Είναι αλήθεια ότι τα επίσημα στοιχεία της Εurostat διογκώνουν το πρόβλημα, καθώς δεν συμπεριλαμβάνουν τους φοιτητές στο εργατικό δυναμικό. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και τα πραγματικά στοιχεία για τους νέους που ούτε εργάζονται ούτε σπουδάζουν ούτε ακολουθούν προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, είναι ανησυχητικά. Στην Ιταλία και την Ελλάδα, ποσοστό άνω του ενός πέμπτου των εργαζομένων εντάσσεται σε αυτή την κατηγορία. Σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία, οι «φούσκες» στον κατασκευαστικό τομέα ώθησαν πολλούς νέους να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους. Σήμερα, ελάχιστοι εξ αυτών έχουν πιθανότητες να βρουν δουλειά.
Παρ’ όλα αυτά, τα σχέδια για την αντιμετώπιση της ανεργίας που συζητήθηκαν στη διάρκεια της συνάντησης στο Παρίσι μάς φαίνονται ανεπαρκή. Και χειρότερα, επιπλέον, επειδή ενέχουν τον κίνδυνο να αποσπάσουν την προσοχή των Ευρωπαίων ηγετών από αυτό που πραγματικά πρέπει να γίνει, για να τονωθεί η ευρωπαϊκή οικονομία.
Στα θετικά αυτής της συνάντησης ήταν η πρόταση της υπουργού Εργασίας της Γερμανίας, Oύρσουλα φον Λέιν, η οποία ανακοίνωσε ένα σχέδιο συνεργασίας μεταξύ της Γερμανίας και της Ισπανίας, στο πλαίσιο του οποίου, νέοι εργαζόμενοι θα μαθαίνουν ξένες γλώσσες. Αυτό μπορεί να μοιάζει μικρό βήμα, αλλά αυξάνει την κινητικότητα στον τομέα της εργασίας στην Ευρωζώνη των δύο ταχυτήτων – και συνεπώς είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Επίσης, πολύ λογική ιδέα είναι ένα πρόγραμμα Erasmus για δημιουργία θέσεων εργασίας και μαθητείας για νέους.
Ομως, τα σχέδια που συζητήθηκαν την περασμένη εβδομάδα μοιάζουν απογοητευτικά, όπως η «ατζέντα για την ανάπτυξη» του Φρανσουά Ολάντ, η οποία ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Τα σχέδια αυτά ήταν επίσης ένας σπουδαίος τρόπος για να αποφευχθεί η συζήτηση για τις διαρθρωτικές αλλαγές που τόσο ανάγκη έχει η χώρα αλλά και η Ευρώπη. Ο Ολάντ είχε μόλις κηρύξει πόλεμο στην ανεργία και κατόπιν απέρριψε τις εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία.
Επίσης, όλοι γνωρίζουν ότι το 2013 είναι έτος κρίσιμων εκλογών στη Γερμανία. Ενα σχέδιο για την καταπολέμηση της ανεργίας θα έδινε την ευκαιρία στην καγκελάριο Μέρκελ να μη φανεί απομονωμένη στην επικείμενη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., και θα περιόριζε τις πρόσφατες επικρίσεις από τους πολιτικούς της αντιπάλους στο εσωτερικό. Ωστόσο, αυτό που στ’ αλήθεια έχει σημασία δεν είναι μερικά δισεκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αυτό που έχει σημασία είναι να επιταχυνθεί η τραπεζική ένωση, όπως ζητεί μετ’επιτάσεως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Στη πραγματικότητα, ο καλύτερος τρόπος για να τονωθεί η απασχόληση στην περιφέρεια είναι να τελειώνουμε με τον κατακερματισμό του τραπεζικού συστήματος, που εξακολουθεί να πλήττει τη Ευρώπη. Οσο οι Ελληνες, οι Πορτογάλοι, οι Ισπανοί επιχειρηματίες εξακολουθούν να πληρώνουν επιτόκιο δανεισμού 4 – 6% υψηλότερο από ό,τι πληρώνουν οι Γερμανοί συνάδελφοί τους, πώς μπορούν να ξεκινήσουν νέες επιχειρήσεις;
Είναι απαραίτητη η ταχύτερη εφαρμογή ενός πλαισίου επίβλεψης των ευρωπαϊκών τραπεζών υπό την εποπτεία της ΕΚΤ. Ακόμη καλύτερο θα ήταν να υπάρξει συμφωνία για τους άλλους πυλώνες της τραπεζικής ένωσης: να θεσπιστεί ένα πλαίσιο για τις εθνικές νομοθεσίες με στόχο την αντιμετώπιση προβλημάτων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, όπου θα εξασφαλίζεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στο επίπεδο της Ε.Ε. και θα ανοίγει ένας δρόμος για εγγύηση των καταθέσεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
O κ. Niall Ferguson είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Ο κ. Pierpaolo Barbieri είναι υπότροφος στην έδρα Ernest May στο Ηarvard Kennedy School και συγγραφέας του βιβλίου «Hitler’ s Shadow Empire».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “THE NEW YORK TIMES”, αναδημοσιεύεται μεταφρασμένο στην εφημερίδα “ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
