της JEROEN DE VREEDE*
Το ταμπού της ευθανασίας έχει περάσει. Ασθενείς ζητούν συχνότερα να τους δωθεί βοήθεια με αυτό τον τρόπο και οι γιατροί όλο και συχνότερα συμφωνούν. Τα τελευταία χρόνια το σύνολλο των σχετικών αιτήσεων έχει φτάσει τις 9100 ανά έτος. Οι γιατροί θα συμφωνήσουν για γύρω στις 4000 από αυτές. Ο οικογεννειακός γιατρός είναι αυτός που συνήθως το αποφασίζει.
Αυτό προκύπτει από έρευνα του VUmc, του ErasmusMC, του UMCU και του CBS (σημ.: ιατρικά και ερευνητικά κέντρα) η οποία σήμερα δημοσιεύεται στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό TheLancet.
Η ευθανασία είναι από το 2002 νόμιμη κι ο γιατρός οφείλει να επιμείνει σε πολύ ακριβείς και αυστηρούς κανόνες. Τα χρόνια μετά την εισαγωγή του νόμου, το ποσοστό των ευθανασιών μειώθηκε ως τις 2425 το 2005 κι αυξήθηκε ως τις 4050 το 2010. Το σύνολο των αιτήσεων από ασθενείς αυθήθηκε από περίπου 6500 το 2005 στις 9100 το 2010.
ΑΝΤΙΡΗΣΕΙΣ
…’’Πιθανά υπήρχαν γιατροί και ασθενείς με επιφυλάξεις, άμεσα μετά την εισαγωγή του νόμου’’ υποπτεύεται η ερευνήτρια BregjeOnwuteaka-Philipsen από το VUmc στο Άμστερνταμ. Ο νόμος είναι αυστηρός και σε περίπτωση λάθους ο γιατρός διώκεται.
… ’’Ο νόμος έχει φροντίσει ώστε η αίτηση για αυτή τη βοήθεια μπορεί να συζητηθεί ανοιχτά. Οι γιατροί δεν χρειάζεται πλέον να δρούν μυστικά’’, λέει ο WalburgdeJong της Ένωσης VrijwilligLevenseinde (NVVE). (σημ.: ένωση εθελοντικής ευθανασίας)
‘‘Ο νόμος έχει φροντίσει για διαφάνεια.’’
Στη συνέχεια δίνονται κάποια ποσοστά που δείχνουν ουσιαστικά πως ο νόμος γίνεται σεβαστός, έτσι διατηρούνται περίπου στα ίδια επίπεδα τα ποσοστά, με μικρές αυξομοιώσεις.
Παράλληλα με την ευθανασία οι γιατροί διαλέγουν και άλλες μορφές βοήθειας όπως πχ την αύξηση της χρήσης παυσίπονων σε τελικούς ασθενείς, όπως μορφίνη, ή σε παρηγορητική καταστολή, όπου οι ασθενείς κρατούνται σε βαθύ ύπνο ή κόμμα ώσπου να πεθάνουν. Μια στις οκτώ περιπτώσεις αφορούν την καταστολή αυτή.
Οι πιο συχνές περιπτώσεις που ζητείται ευθανασία είναι αυτές με καρκίνο: οκτώ στους δέκα ασθενείς, είναι καρκινοπαθείς.
Στη συνέχεια γίνονται σχόλια για την έκπληξη σε χώρες του εξωτερικού και την αρνητική αντίδραση του Βατικανού, όταν η Ολλανδία άρχισε να συζητάει το νόμο, ή την ψήφισή του την 1η Απριλίου του 2002. Ο τότε αρμόδιος υπουργός ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο κυριολεκτικά, για να ενημερώσει σχετικά.
Λες και ήταν κάτι άγνωστο ως τότε, λέει ο WalburgdeJong. Ασφαλώς υπήρχε ως λύση αλλά ήταν παράνομη και γι’ αυτό το λόγο μυστική. Ασθενείς και γιατροί είχαν ασφαλώς να αντιμετωπίσουν εκτός των άλλων θεμάτων και το νομικό ζήτημα.
Σε αντίθεση με τις εικασίες πολλών λοιπόν, τα ποσοστά έπεσαν μετά το 2002, χώρια που οι περιπτώσεις ευθανασίας ανάμεσα σε τελικούς ασθενείς, από 2,6% το 2001 έπεσαν στο 1,7% το 2005.
Είναι πιθανό να μην είχαν οι γιατροί και οι ασθενείς τόση εμπιστοσύνη στο νόμο, εξηγεί πάλι η BregjeOnwuteaka-Philipsen από το VUmc, η οποία ασχολείται εδώ και χρόνια με το αντικείμενο.
Σήμερα παρουσιάζει η ίδια μαζί με συναδέλφους της από το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο του Ρότερνταμ και της Ουτρέχτης και το CBS, τα νέα στοιχεία από την έρευνα που παρουσιάζονται κάθε πέντε χρόνια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Τα στοιχεία δείχνουν πως το 2010 υπάρχει πτώση την ποσοστών ευθανασίας σε σχέση με το 2005. Το ποσοστό είναι συγκρίσιμο με εκείνο αμέσως μετά την εισαγωγή του νόμου, αλλά αυξημένο σε σχέση με εκείνα του 1990 που δεν υπήρχε καθόλου νόμος.
Σαν βοήθεια για ευθανασία, θεωρείται επίσης η ετοιμασία και χορήγηση του φαρμάκου από το γιατρό ενώ ο ασθενής κάνει μόνος του το βήμα της λήψης. Παρότι οι γιατροί είναι πιο ανοιχτοί στη χορήγηση αυτής της βοήθειας, τα στοιχεία δείχνουν πως η ελαφρά αύξηση έχει σχέση με την συχνότερη αίτηση ασθενών για τέτοια βοήθεια. Ασφαλώς η επιθυμία του ασθενή δεν λαμβάνεται πάντα υπ’ όψιν αφού περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις οι γιατροί τις απορίπτουν. Αυτό γίνεται είτε γιατί ο ασθενής έχει ήδη πεθάνει, είτε γιατί δεν θεωρείται κατάλληλος υποψήφιος για τη χορήγηση αυτής της βοήθειας.
Παρηγορητική καταστολή
Παράληλα με την ευθανασία, έχει αυξηθεί και το ενδιαφέρον ως προς την Παρηγορητική Καταστολή. Δίνεται περισσότερη προσοχή και φροντίδα σε τελικούς ασθενείς. Τόσο η αύξηση των παυσίπονων όσο και η χορήγηση βαθιάς καταστολής, εμφανίζονται συχνότερα.
Σε περισσότερες από το ένα τρίτο των περιπτώσεων τελικών ασθενών στην Ολλανδία, η εντατικοποίηση του αγώνα κατά του πόνου, μπορεί να έχει προκαλέσει την επίσπευση του θανάτου, προκύπτει από τα νέα στοιχεία. Αυτές όμως οι περιπτώσεις δεν θεωρούνται ευθανασία σύμφωνα με το νόμο.
* Η JEROEN DE VREEDE είναι δημοσιογράφος. Το άρθρο της δημοσιεύτηκε στην Ολλανδική εφημερίδα UtrechtsNewsblad, στις 11Ιουλίου 2012. Την αποκλειστική αναδημοσίευση στο new-Deal επιμελήθηκε η Ωραιάνθη Αρμένη.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
