Εμείς οι Δωδεκανήσιοι έχουμε το προνόμιο να έχει αποτυπωθεί φωτογραφικά και κατά τρόπο μοναδικό η στιγμή της πρώτης έπαρσης της σημαίας της χώρας ύστερα από αιώνες σκλαβιάς.
Αυτή η φωτογραφία του αείμνηστου ροδίτη φωτογράφου Αντώνη Πάχου έμελλε να γαλουχήσει γενιές και γενιές, κατά τρόπο απλό, εύληπτο, χωρίς να υπάρχει ανάγκη κανενός περιττού σχολιασμού, αποτυπώνοντας μία ιστορική στιγμή που επέπρωτο να μείνει αναλλοίωτη στη συλλογική μας μνήμη.
Έχω την τύχη να βλέπω αυτήν την φωτογραφία όχι μόνο ως ιστορική αλλά και ως καθαρά οικογενειακή. Από την άλλη, συνειδητοποιώ πόσο άτυχος είμαι, νιώθοντας την απουσία του παππού μου, προσπαθώντας να μαντέψω πώς θα μπορούσε εκείνος να ερμηνεύσει αυτήν την τόσο σημαντική στιγμή της δικής του ζωής, υπό το πρίσμα των συγκυριών που βιώνει η χώρα σήμερα. Και όσο πλησίαζε η μέρα της φετινής 64ης επετείου της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, ενόσω ακούγονταν οι προετοιμασίες των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας των πολιτών κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης παρέλασης κατά των τοπικών φορέων εξουσίας – τόσο περισσότερο ένιωθα και συνεχίζω να νιώθω αυτήν του την απουσία, αλλά συγχρόνως και την αδιαμφισβήτητη παρουσία του. Τις εκτιμήσεις του για το σήμερα όμως, είναι βέβαιο ότι δεν θα τις μάθω ποτέ..
Μη έχοντας άλλη επιλογή, αποφάσισα να αποπειραθώ να επαναπροσεγγίσω αυτό που βλέπω σε αυτή τη μοναδική ιστορική φωτογραφία. Μία φωτογραφία που νιώθω εκείνη πια να με βλέπει στα μάτια, σε κάθε δημόσια υπηρεσία κι αν συμβεί να μπω εδώ στη Ρόδο. Και ίσως είναι χρήσιμο αυτήν την επαναπροσέγγιση να την κάνετε και εσείς, οι Δωδεκανήσιοι αναγνώστες όπου κι αν βρίσκεστε – είτε ανήκετε σε αυτούς που ετοιμάζονται να διαμαρτυρηθούν στην φετινή παρέλαση της 7ης Μαρτίου, είτε ανήκετε σε αυτούς που ίσως κληθείτε ex officio να αντιμετωπίσετε τη λαϊκή δυσαρέσκεια-.
Είναι αλήθεια ότι η κατάσταση που βιώνουμε στη χώρα τα τρία τελευταία χρόνια δεν είναι ανεξήγητη. Είναι αλήθεια ότι επί δεκαετίες η κακή διαχείριση του δημόσιου χρήματος αγκύλωσε τις οικονομικές δομές ολόκληρης της χώρας. Είναι αλήθεια ότι η αναρρίχηση στην εξουσία ανθρώπων χωρίς γνώσεις, χωρίς ιδεολογία, χωρίς όραμα είχε ως αποτέλεσμα η ποιότητα του πολιτικού λόγου να ανάγεται απλώς στο ταλέντο να βολεύονται οι παντός είδους “ημέτεροι” σε θέσεις-κλειδιά. Είναι αλήθεια ότι οι θεσμοί έχασαν το ορθό τους περιεχόμενο, αποψιλωμένοι παντελώς από τις έννοιες του καθήκοντος και του αισθήματος ευθύνης.
Όλα αυτά τα χρόνια είχε καταστεί ‘δίδαγμα της κοινής πείρας’ ότι η συντριπτική πλειοψηφία των διευθυνόντων κάθε δημόσια υπηρεσία θα είχε κερδίσει επαξίως(;) μία ζηλευτή θέση στην εκάστοτε κομματική ιεραρχία. Είχε καταστεί πλέον αξίωμα ότι χωρίς πολιτικές γνωριμίες ήταν τουλάχιστον αδύνατον να βρεθεί μια αξιοπρεπής δουλειά -είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα. Έγινε κανόνας ότι μόνο ο κάθε λογής κομματικά ενταγμένος είχε μέλλον σε αυτή τη χώρα, και βέβαια ο πάσης φύσεως ‘ανένταχτος’, όσο ταλαντούχος ή μορφωμένος και να ήταν, δεν θα είχε καμμία θέση πουθενά.
Και όλα αυτά βέβαια, δεν συνέβαιναν μόνο στην υπόλοιπη Ελλάδα. Συνέβαιναν, και συνεχίζουν να συμβαίνουν ακόμα και σήμερα στον όμορφο τόπο, που απεικονίζεται σ΄αυτήν την παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία με τα τόσα πολλά ζευγάρια μάτια, γεμάτα ελπίδα για ένα καλύτερο, ένα δίκαιο αύριο.
Είναι γεγονός ότι ακόμα και σήμερα, τα Δωδεκάνησα αποτελούν ίσως την πιο προνομιούχο περιφέρεια της χώρας από πολλές απόψεις.
Δεν ζήσαμε ποτέ εμφύλιο σπαραγμό. Δεν επιτρέψαμε ποτέ ως κοινωνία να γίνουμε βορά εθνοτικών και θρησκευτικών παθών. Ανέκαθεν βιώναμε και συνεχίζουμε να βιώνουμε ομαλά την πολυπολιτισμικότητά μας. Ξέραμε πάντοτε να είμαστε καλοί γείτονες ο ένας με τον άλλον, κι ας προσευχόμασταν σε διαφορετικό θεό. Καταφέρναμε πάντοτε να λειαίνουμε τις διαφορές μας, εστιάζοντας σε ό,τι καλύτερο μπορούσαν να μάς προσφέρουν τα νησιά μας κι η ζωή μας στον τόπο μας. Εκμεταλλευθήκαμε έγκαιρα και πριν από οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας τον τουρισμό ως κύρια πηγή πλούτου. Καταστήσαμε τον άλλοτε φτωχό τόπο μας υπόδειγμα επαγγελματισμού όσον αφορά την τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Αναπτύξαμε μια δυνατή και μορφωμένη μεσαία τάξη. Γίναμε ο βασικότερος πόλος εισροής τουριστικού συναλλάγματος, στις εύκολες και στις δύσκολες στιγμές της νεώτερης Ιστορίας μας.
Και φυσικά, έγιναν και λάθη.
Και μάλιστα, πολλά.
Τουλάχιστον όμως, αυτά τα λάθη ήταν αποτέλεσμα δράσης και όχι αδράνειας.
Σήμερα καλούμαστε να επαναξιολογήσουμε το παρελθόν μας και την μέχρι σήμερα επιτυχή μας πορεία μέσα στα πλαίσια του γενικότερου εθνικού μας γίγνεσθαι. Εγχείρημα δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες. Ακόμα όμως και τώρα, μπορούμε να είμαστε περήφανοι για πολλά περισσότερα πράγματα απ’όσα θα έχουν να αναπολήσουν οι συμπατριώτες μας στις υπόλοιπες γωνιές της χώρας. Και αυτό δεν συμβαίνει επειδή απλώς τυχαίνει να είμαστε ανεπτυγμένοι τουριστικά.
Το μυστικό της επιτυχίας είναι όλη αυτή η ομόνοια που αβίαστα απεικονίζεται στην ιστορική αυτή φωτογραφία, αλλά και η μετουσίωσή της σε πράξη. Κι ας φαίνονται να υπερισχύουν προς στιγμήν οι επιπτώσεις των βλαβερών κρατιστικών και κομματαρχικών πρακτικών που καθόρισαν την εθνική μας πορεία τις τελευταίες δεκαετίες. Εάν όμως κρατήσουμε γερά μέσα μας την αίσθηση που μάς δωρίζει απλόχερα αυτή η φωτογραφία που δεν ξαναγίνεται, τότε πραγματικά δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.
Οι κοινωνικές διαμαρτυρίες είναι και δίκαιες και εύλογες, ύστερα από την οικονομική κατάρρευση της χώρας ως σύνολο. Οι άμυνες των φορέων εξουσίας φαντάζουν αμήχανες μπροστά στη μαζική στηλίτευση των μειωμένων ηθικών αντιστάσεων που επέδειξε χρόνια τώρα το πολιτικό σύστημα, όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο.
Όμως, βλέποντας αυτήν τη φωτογραφία και τους κυριολεκτικά ‘κρεμασμένους στον αέρα’ Δωδεκανήσιους απλούς ανθρώπους, κάθε θρησκείας και καταγωγής -επιτέλους, είναι καιρός να ειπωθεί ότι ανάμεσα σε όλο αυτό το πλήθος υπήρχαν και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας που ζουν ανάμεσά μας ακόμα και σήμερα αναπολώντας εκείνες τις ιστορικές στιγμές του τόπου μας -, ας μην μας διαφεύγει μια πολύ σημαντική λεπτομέρεια :
Τόσο αυτοί που θα βρίσκονται στο βάθρο των επισήμων, όσο και οι άλλοι που θα βρίσκονται απέναντί τους, αν παρατηρήσουν αυτήν την φωτογραφία λίγο πιο προσεκτικά, όλοι ανεξαιρέτως θα αναγνωρίσουν τους δικούς τους προγόνους μέσα στην τόσο ομοιόμορφα συγκινητική σύναξη ελπίδων και ψυχών, που συνέβη 64 χρόνια πριν.
Και δεν έχει καμμία σημασία σε ποιό σημείο του φωτογραφικού κάδρου θα τούς βρουν. Η μνήμη, η κοινή, συλλογική, δωδεκανησιακή μας μνήμη δεν γνωρίζει ούτε πρωτόκολλο, ούτε τόπο, ούτε χρόνο, ούτε θέση.
Αυτή η φωτογραφία υπάρχει για να ενισχύει τον κοινωνικό μας ιστό. Για να ενδυναμώνει την αλληλεγγύη που υπάρχει ανάμεσα σε ανθρώπους με κοινές ρίζες.
Αυτή εδώ η φωτογραφία υπάρχει για να ενώνει και όχι για να χωρίζει.
Δεν μάς επιτρέπεται να το ξεχάσουμε αυτό ποτέ.
Χρόνια μας πολλά.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
