ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

Μοίρασε το

Κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της νεοφιλελεύθερης επέλασης με καταλύτη την κρίση και όχημα τα μνημόνια χάσαμε πολλά. Από τις λιγότερο εμφανείς -διότι συντελέστηκε ύπουλα, εν κρυπτώ- αλλά εξίσου βαριές απώλειες ήταν αυτή του νοήματος μερικών πολύ σημαντικών λέξεων. Λέξεων με διαχρονικά θετικό φορτίο στη συνείδηση των ανθρώπων, όπου ήταν ταυτισμένες με την πρόοδο, την ευημερία, την ευνομία, την ασφάλεια, γεγονός που καθιστά την υφαρπαγή τους ακόμα πιο ασυγχώρητη, τη βάναυση κακοποίησή τους ακόμα τραγικότερη και την ανάκτησή τους από εκείνους που δικαιούνται να τις επικαλούνται ακόμα πιο επείγουσα.

Μια από αυτές τις λέξεις είναι ο «ευρωπαϊσμός». Δηλωτική, άλλοτε, μιας ρομαντικής και ανατρεπτικής ιδέας για την ειρηνική και δημοκρατική συνένωση των λαών και των κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου πάνω στη βάση του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης, σήμερα χρησιμοποιείται, είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω σκοπιμότητας, για να προπαγανδίσει την επιβολή μιας δικτατορίας (ελλείψει καλύτερης περιγραφής) που, με καταλύτη την κρίση και όχημα την ευρωζώνη, πήρε την εξουσία με ένα μεταμοντέρνο πραξικόπημα, προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντα μιας νέου τύπου ηγεμονίας, η οποία δεν σέβεται καμία από τις θεμελιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής ενοποίησης, της ισονομίας των κρατών μελών μηδέ εξαιρουμένης. Ενός θεσμικού εκτρώματος που διοικεί μέσω άτυπων μεν, αλλά πανίσχυρων διακυβερνητικών διευθυντηρίων, τα οποία, ακριβώς επειδή δεν διαθέτουν επίσημη θεσμική υπόσταση και επίσημες αρμοδιότητες, έχουν de facto τεθεί υπεράνω και εκτός οποιουδήποτε πολιτικού ή δικαστικού ελέγχου, ακόμα κι όταν καταφεύγουν σε ωμούς εκβιασμούς ή σε μεθοδεύσεις που παραβιάζουν το γράμμα και το πνεύμα των Συνθηκών.

[quote text_size=”small”]

Πρόκειται για την απόλυτη διαστροφή της ευρωπαϊκής ιδέας και, συνεπώς, η ανατροπή της οφείλει να είναι το καθήκον κάθε συνεπούς ευρωπαϊστή.

[/quote]

Ψιλά γράμματα, βέβαια, για το εγχώριο αυτοαποκαλούμενο «φιλοευρωπαϊκό μέτωπο» που ομνύει υποκριτικά στο όνομα ενός ευρωπαϊκού ιδεώδους, το οποίο στην πραγματικότητα ουδόλως γνωρίζει και στο οποίο, κατά συνέπεια, δεν πιστεύει καν.

Μια άλλη λέξη που έχει υποφέρει πολύ είναι η «μεταρρύθμιση» και τα παράγωγά της. Η μεταρρύθμιση, ως δηλωτική μιας διαδικασίας αλλαγής, αναθεώρησης, ακόμα και επανίδρυσης σε ένα ορισμένο ιστορικό context, είναι μια λέξη που παραπέμπει στην αντικατάσταση του παλιού, του παρωχημένου, του οπισθοδρομικού με κάτι νέο , με την πρόοδο και τη βελτίωση. Κι όμως, τα τελευταία χρόνια -μάλιστα πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης, όπου απλώς η κατάχρησή της έφτασε σε σημείο παροξυσμού- έχει γίνει σημαία του νεοφιλελεύθερου στρατοπέδου, το οποίο τη χρησιμοποιεί για να σηματοδοτήσει την ολική απορρύθμιση, στην πραγματικότητα, όλων των κοινωνικών και εργατικών κατακτήσεων του 19ου και του 20ου αιώνα και την επιστροφή σε μια κατάσταση κοινωνικού δαρβινισμού, τη βαρβαρότητα της οποίας δεν αρκεί για να περιγράψει η φράση «εργασιακός μεσαίωνας».

[quote text_size=”small”]

Η αποδόμηση του κοινωνικού κράτους που στο πρόσφατο παρελθόν θεωρούνταν κατάκτηση και θεμέλιο της συνοχής των μεταπολεμικών ευρωπαϊκών κοινωνιών, η πλήρης κυριαρχία του ιδιωτικού επί του δημοσίου συμφέροντος, η παράδοση των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών ως βορά κερδοσκοπικών συμφερόντων, η εκπαραθύρωση της ισότητας και της ισονομίας από τον ελιτισμό, αυτό είναι το δόγμα των σημερινών «μεταρρυθμιστών».

[/quote]

Και η βίαιη επιβολή αυτού του δόγματος δεν ορρωδεί προ ουδενός, πολλώ δε μάλλον ενώπιον κάτι τόσο «αντιμεταρρυθμιστικού» όσο η δημοκρατική βούληση των λαών.

Ο κατάλογος συνεχίζεται και είναι μακρύς. Κάπως έτσι, έφτασε, λόγου χάρη, η λέξη «ορθολογισμός» να περιγράφει εξόχως ανορθολογικές (εκτός από άδικες και απάνθρωπες) πολιτικές και οικονομικές επιλογές, δογματισμούς, νοοτροπίες και αντιλήψεις που παραπέμπουν κατευθείαν στα φεουδαρχικά συστήματα προ του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και των μεγάλων επαναστάσεων, μεταφερόμενες στο μετανεωτερικό σκηνικό του 21ου αιώνα, ανέπαφες, ωστόσο, ως προς την ουσία τους.

[quote text_size=”small”]

Όπως και η λέξη «φιλελευθερισμός», έστω ως δεύτερο συνθετικό της λέξης «νεοφιλελευθερισμός», που κατέληξε συνώνυμη της ανελευθερίας και του δεσποτισμού, της τυραννίας των ισχυρών επί των αδυνάμων, των πλουσίων επί των φτωχών και των ολίγων επί των πολλών.

[/quote]

Ή ο «ρεαλισμός», που έγινε συνώνυμος της εθελοδουλίας, της άνευ όρου παράδοσης, της πειθήνιας υποταγής στα κελεύσματα των κάθε λογής επικυρίαρχων και η «νομιμότητα», που χρησιμοποιήθηκε σε μερικές από τις σκοτεινότερες στιγμές του μνημονιακού καθεστώτος για να δικαιολογήσει την ωμή αυθαιρεσία και τη βίαιη καταστολή. Και ούτω καθεξής, χωρίς καν να μετράμε τις δεκάδες άλλων παραποιημένων λέξεων, κατ’ ευφημισμόν χρησιμοποιούμενων φράσεων και αδόκιμων νεολογισμών που έχουν κατακλύσει τη σφαίρα του δημόσιου λόγου.

Οι λέξεις, όμως, και η χρήση τους έχουν σημασία και νόημα και αυτό το νόημα είναι η ζωή τους. Δεν είναι απλώς μέσο έκφρασης, αλλά διαμορφώνουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, κάτι που είχε εκφράσει με εξαιρετικό τρόπο ο Όργουελ όταν περιέγραφε τη Newspeak, τη γλώσσα της δυστοπικής τυραννίας του αριστουργηματικού «1984». Ο σφετερισμός των συγκεκριμένων λέξεων και η διαστρέβλωσή τους σε σημείο ώστε να φτάσουν να σημαίνουν το ακριβώς αντίθετο από το αρχικό τους νόημα έχει προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά, οδηγώντας σημαντικό τμήμα της κοινωνίας όχι απλά να τις αποστρέφεται, αλλά να τις μισεί. Για την αποκατάσταση αυτής της ζημιάς είναι απαραίτητο η δημοκρατική αντεπίθεση να εστιάσει όχι μόνο στο πεδίο των πολιτικών, αλλά και σε αυτό των ιδεών και των νοημάτων.

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου