Υπέρ ή κατά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης; Θέλουμε ή όχι την Ενωμένη Ευρώπη; Δεν υ-πάρχει πιο θεμελιώδες ερώτημα από αυτό, για όποιον καταπιάνεται με τα ευρωπαϊκά ζητήματα. Και η απάντηση που δίνει στο ερώτημα αυτό το ανά χείρας δοκίμιο είναι ένα ανεπιφύλακτο «ναι». Ναι στην ειρηνική και δημοκρατική ενοποίηση της Ευρώπης. Και μάλιστα, σήμερα περισσότερο από ποτέ .
Προφανέστατα, η Ένωση έχει κάνει τεράστια σφάλματα και επιλογές που την έχουν, τελικά, οδηγήσει σε ένα εκφυλιστικό του αρχικού σκοπού της αποτέλεσμα. Μεταξύ αυτών, ιδιαιτέρως πρέπει να υπογραμμιστεί η τραγική επιλογή των Βρυξελλών να αναγνωρίσουν, τόσο εντός όσο και εκτός των τειχών της Ένωσης, ως εκφραστές των ευρωπαϊκών ιδεωδών ανθρώπους, η όλη προσωπική και πολιτική πορεία των οποίων δεν έχει την παραμικρή σχέση με τα εν λόγω ιδεώδη, αλλά απλά χρησιμοποιούν ευκαιριακά ένα φιλοευρωπαϊκό προσωπείο, για λόγους πολιτικού καιροσκοπισμού. Αυτά τα λάθη, καθώς και οι αστοχίες στον θεσμικό σχεδιασμό της Ένωσης, οφείλουν να επισημαίνονται και να στηλιτεύονται, και μάλιστα με αυστηρότητα ανάλογη των καταστρεπτικών τους συνεπειών για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αυτό είναι το πρώτο βήμα.
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός και να αποφύγει να πέσει στη παγίδα του στείρου αρνητισμού και του αντιευρωπαϊσμού. Αυτή είναι η ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στον κριτικά σκεπτόμενο φιλοευρωπαίο και στον αντιευρωπαϊστή: η απάντηση που δίνουν στο ερώτημα «τι να κάνουμε», αφού γίνει η διαπίστωση των κακώς κειμένων. Ο δεύτερος θα απαντήσει: να απορρίψουμε την Ένωση, να ξεχάσουμε τις ονειροφαντασίες περί ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπισθεν ολοταχώς, επιστροφή στους εθνικισμούς, στο περίκλειστο εθνικό κράτος και στην περιχαράκωση του «εμείς εναντίον των άλλων», στο φανταστικό καταφύγιο της μοναχικής πορείας μικρών ή μεσαίων -στην καλύτερη περίπτωση- κρατών μέσα στο ανελέητο διεθνές οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον του 21ου αιώνα. Ακριβώς επειδή επιδιώκει την αναίρεση της μέχρι σήμερα πορείας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ο αντιευρωπαϊστής βολεύεται με τη διατήρηση των τρωτών σημείων της Ένωσης. Ο πρώτος, όμως, θα διεκδικήσει ένα άλμα προς τα εμπρός και την διόρθωση αυτών των κακώς κειμένων, χωρίς να υποστηρίζει ότι για όλα τα δεινά φταίει η Ευρώπη και μόνο η Ευρώπη, μια ιδέα που εξυπηρετεί τα πολιτικά και οικονομικά κατεστημένα εντός των κρατών μελών, τα οποία έτσι απαλλάσσονται από τις δικές τους τεράστιες ευθύνες, βρίσκοντας έναν βολικό αποδιοπομπαίο τράγο και την ευκαιρία να διαιωνίσουν τη δική τους επιρροή, όπως επίσης και τις παθογένειες που είναι συμφυείς με το σύστημα διαπλοκής μεταξύ εξουσίας και μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και που οδήγησαν στην κρίση. Το σημαντικότερο, ο κριτικά σκεπτόμενος φιλοευρωπαίος θα υπογραμμίσει ότι ασφαλώς η Ένωση φέρει και η ίδια μεγάλο μερίδιο της ευθύνης για τη σημερινή κατάσταση και οφείλει να δώσει λόγο και να απολογηθεί για αυτό εμπράκτως, δηλαδή αλλάζοντας ρότα, χωρίς όμως να αμφισβητεί ότι το ευρωπαϊκό πολιτικό πείραμα υπήρξε ό,τι πιο ανατρεπτικό και ριζοσπαστικό στην ταραγμένη ιστορία αυτής της ηπείρου και, συγχρόνως, ότι παραμένει η καλύτερη ελπίδα των Ευρωπαίων για ένα καλύτερο, κοινό μέλλον σε έναν κόσμο γεμάτο νέες προκλήσεις .
[quote text_size=”small”]
Θα εκτιμήσει το γεγονός ότι, στην πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα μεγάλο ιστορικό παράδοξο, δεν θα έπρεπε καν να υπάρχει, δεδομένης της μακραίωνης παράδοσης πολέμων, διχασμών, εθνικισμού, τυραννίας και μίσους μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.
[/quote]
Ότι η ίδια η ιδέα της ειρηνικής ευρωπαϊκής ενοποίησης είναι, στον πυρήνα της, μια ιδέα εξόχως ρομαντική, μια ουτοπία τόσο εύθραυστη και φευγαλέα όσο ένα όνειρο. Και ακριβώς για τον λόγο αυτό, αξίζει κανείς να αγωνιστεί για αυτήν.
Στις κρίσιμες μέρες μας, ευρωπαϊστές δεν είναι αυτοί που κάνουν πως δεν βλέπουν τις ευρωπαϊκές στρεβλώσεις ή υιοθετούν άκριτα και δογματικά μια επιλογή κατεύθυνσης, η οποία μπορεί να εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα ή το δικό τους status, αλλά τελικά, αναπόδραστα, οδηγεί στην αποδόμηση της Ένωσης, μέσα από μια πορεία εκφυλισμού του πολιτικού της νοήματος, του λόγου ύπαρξής της. Όσοι υιοθετούν αυτή τη στάση γίνονται, σκόπιμα ή ασυνείδητα, οι καλύτεροι σύμμαχοι των αντιευρωπαϊστών. Αληθινοί ευρωπαϊστές, όμως, είναι αυτοί που παραμένουν, από ρομαντισμό, ίσως, και σε πείσμα των καιρών, πιστοί σε μια ευρωπαϊκή ιδέα, η οποία κακοποιείται βάναυσα σήμερα από κάποιους που την επικαλούνται μόνο ως μια φράση κενή πολιτικού και φιλοσοφικού περιεχομένου. Οι καλοπροαίρετοι ευρωσκεπτικιστές, δηλαδή, αυτοί που ασκούν δριμεία κριτική σε αυτήν την πορεία καταστροφής, αρνούνται να συμβιβαστούν με τη σημερινή εικόνα της Ευρώπης και με αυτούς που την χουν οδηγήσει εκεί, προειδοποιούν σε όλους τους τόνους, αντιμάχονται επιλογές βαθύτατα αντιδημοκρατικές και, άρα, αντιευρωπαϊκές στον πυρήνα τους και προτείνουν αξιόπιστες εναλλακτικές, οι οποίες συντείνουν στην επανεκκίνηση της Ευρώπης ως Ένωσης αξιών, ειρήνης, ελευθερίας, δικαιοσύνης και αλληλεγγύης. Χρέος του ευρωπαϊστή δεν είναι να συναινεί σε ένα παρηκμασμένο και απονομιμοποιημένο κατεστημένο, δήθεν για το καλό της ευρωπαϊκής ενότητας και σταθερότητας, αλλά να επιδιώκει την ανατροπή του .
[quote text_size=”small”]
Όχι γιατί εχθρεύεται την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, αλλά αντιθέτως, ακριβώς επειδή την ενστερνίζεται, έχει συνείδηση του αληθούς της νοήματος και της αξίας της, θλίβεται και οργίζεται με τη σημερινή της κατάσταση και επιθυμεί να της ξαναδώσει το πολιτικό και κοινωνικό όραμα για χάρη του οποίου γεννήθηκε και που σήμερα της λείπει.
[/quote]
Η δημιουργική κριτική σε αυτό το πνεύμα, στηριζόμενη σε πειστικά επιχειρήματα και συνοδευόμενη από συγκεκριμένες προτάσεις για το μέλλον της Ευρώπης, όχι μόνο δεν είναι αντιευρωπαϊκή, αλλά, αντιθέτως, αποσκοπεί στην ανοικοδόμηση της Ένωσης πάνω σε νέα και ισχυρά θεμέλια. Μακριά από το να συναινεί σε μία μοιρολατρική αποδοχή ενός αναπόδραστου και μάλλον ζοφερού μέλλοντος για την Ευρώπη, συνιστά ένα κάλεσμα σε αφύπνιση και σε αγώνα για την αποτροπή του . Αλήθεια, τι πιο φιλοευρωπαϊκό από αυτό;
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
