του ROMAIN GARBAYE
Ο Τόνι Μπλερ είχε γνωρίσει κι αυτός το 2001 ένα κύμα εκτεταμένων ταραχών. Από το κύμα εκείνο, όμως, είχαν πληγεί μόνο οι φτωχές πόλεις της Βόρειας Αγγλίας. Και είχαν λάβει μέρος μόνο νεαροί ασιατικής καταγωγής, για να χρησιμοποιήσουμε τη συνήθη ορολογία της Βρετανίας για τους ανθρώπους από το Πακιστάν, την Ινδία ή το Μπανγκλαντές. Οι βίαιες ταραχές είχαν προκληθεί τότε από προκλήσεις ακροδεξιών ομάδων, για να γενικευτούν στη συνέχεια σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Διατυπώθηκαν τότε οι πρώτες επίσημες κριτικές του πολυπολιτιστικού μοντέλου και επιδιώχθηκε η υιοθέτηση μιας νέας πολιτικής για την ενσωμάτωση, που θα βασιζόταν στις κοινές αξίες και την κοινωνική συνοχή.
Από ορισμένες απόψεις, οι πρόσφατες ταραχές θυμίζουν περισσότερο εκείνες της εποχής Θάτσερ που είχαν εκδηλωθεί σε μια αντίστοιχη συγκυρία φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων. Το Τότεναμ, όπου ξεκίνησαν όλα αυτή τη φορά, είχε γνωρίσει πολύ βίαιες ταραχές και το 1985 οπότε είχαν γίνει σημαντικές καταστροφές και είχε σκοτωθεί ένας αστυνομικός. Αφορμή ήταν όπως και τώρα ο θάνατος ενός μαύρου στη διάρκεια επιχείρησης της αστυνομίας. Τα αίτια ήταν η κοινωνικοοικονομική καθυστέρηση μιας ομάδας του πληθυσμού, η κρίση των πόλεων και η ρατσιστική συμπεριφορά της αστυνομίας.
Πέρα από αυτούς τους παραλληλισμούς όμως, όλα ή σχεδόν όλα είναι σήμερα διαφορετικά. Είναι πιο δύσκολο να ερμηνεύσει κανείς τις σημερινές ταραχές με βάση τις εθνοτικές εντάσεις ή τον αστυνομικό ρατσισμό όσο κι αν οι διαστάσεις αυτές είναι παρούσες. Το καινούργιο στοιχείο αυτών των γεγονότων είναι η δίψα για λεηλασία. Οι ειδικοί είχαν προειδοποιήσει: εδώ και αρκετά χρόνια, ο βρετανός γεωγράφος Ντάνι Ντόρλινγκ είχε επισημάνει τους κινδύνους από την αύξηση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων. Να λοιπόν ένα στοιχείο που πρέπει να προβληματίσει τον Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος μίλησε για «άρρωστη» κοινωνία. Από τότε που ανέλαβε την εξουσία δεν έπαψε να δικαιολογεί την πολιτική των περικοπών με βάση την έννοια του big society: μιας κοινωνίας δηλαδή όπου τις δημόσιες υπηρεσίες δεν θα τις διαχειρίζεται ένα γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό κράτος, αλλά εθελοντές που θα συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή ζωή της περιοχής τους. Μένει να φανεί πώς από τα συντρίμμια των ταραχών θα γεννηθεί αυτή η «μεγάλη κοινωνία».
Ο Ρομέν Γκαρμπέ είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris – ΙΙΙ και συγγραφέας του βιβλίου «Ταραχές ή ενσωμάτωση; Γαλλοβρετανικές συγκρίσεις» (εκδ. Les Presses de Sciences – Po, 2011)
Το άρθρο δημοσιεύεται σην LE MONDE και στα ΝΕΑ
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
