Τον 20ο αιώνα τα κοινωνικοπολιτικά φαινόμενα εξηγήθηκαν βάσει του οικονομισμού. Γνήσιο παιδί αυτό της βιομηχανικής επανάστασης, γέννησε δυο βασικές αναλύσεις: τον Μαρξισμό και τον Φιλελευθερισμό. Αμφότερες εξήγησαν τα γεγονότα δίνοντας έμφαση στην έννοια της παραγωγής και της διανομής του πλούτου. Έτσι θα διανοίγετο ο δρόμος προς την ευτυχία. Υπό αυτή την οπτική Μαρξισμός και Φιλελευθερισμός υπακούουν σε μια φιλοσοφία “οικονομικού πνευματισμού” και υλισμού, όπου τα “ανώτερα” εξηγούνται μέσα από τα “κατώτερα”.
Οι φιλελεύθεροι στηρίχθηκαν στην οικονομία της αγοράς για την στήριξη της Δημοκρατίας κι οι Μαρξιστές στην κρατική ελεγχόμενη οικονομία. Αυτή η προσέγγιση έχει σήμερα ανατραπεί…
Στην Τουρκια πχ η φιλελεύθερη οικονομία κάνει θραύση. Εν τούτοις το κοσμικό κράτος που είχε ιδρύσει ο Ατατούρκ δεν προοδεύει κι ο Ερντογάν ως άλλος “Σουλτάνος” προχωρά στην εγκαθίδρυση μιας ηγεμονικής δικτατορικής Δημοκρατίας, στηρίζοντας την εκλογική του νίκη στο συντηρητικό Ισλάμ μέσω του οποίου δυναμώνει τα συμφέροντα του.
Αλλά και στην Κίνα, ο νεομαοϊσμός θεμελιώνεται, όπου ενώ από την μια έχουμε τεράστια οικονομική πρόοδο από την άλλη έχουμε τον αυταρχικό κι αντιδημοκρατικό τρόπο του ΚΚΚινας.
Τέτοια φαινόμενα ευτυχώς δεν έχουν ακόμα εκδηλωθεί στην Ευρώπη. Όμως η οικονομίστικη λογική συνεχίζει να κυριαρχεί. Σε αυτήν στηρίχτηκε ο Μακρον για να υποσχεθεί στις Γάλλους τεχνο-υλικη ευημερία και να νικήσει την απειλή του “λαϊκισμού ” όπως διακήρυττε.
Η σθεναρή φιλοευρωπαϊκή πολιτική του άρεσε στους ψηφοφόρους οι οποίοι θέλουν μεν να κάνουν (όπως οι περισσότεροι Ευρωπαίοι) κριτική στην ΕΕ αλλά δεν θέλουν έξοδο από αυτήν. Αυτός όμως ο αρχικός ενθουσιασμός έπεσε απότομα. Οι δημοσκοπήσεις προτίμησης είναι πολύ χαμηλές για τον Γάλλο πρόεδρο πριν ακόμα αρχίσει να εφαρμόζει την πολιτική του.
Ποιες οι αιτίες;
1: Οι Γάλλοι αντιλήφθηκαν ότι ο φόβος του λαϊκισμού ήταν υπερβολικός κι οργανωμένος ώστε να τους φοβίσει και να τους στρέψει προς τον Μακρον. ( Για αυτο άλλωστε η Λεπέν σκέφτεται να μην ζητήσει άλλο την έξοδο από το ευρώ).
2: Ο εργασιακός νόμος που θέλει να ψηφίσει είναι απόλυτα υπέρ των εργοδοτών κι αποδυναμώνει τους εργαζόμενους .
3: Το πρόγραμμα παιδείας του ήθελε αρχικά να αποδυναμώσει πολιτισμικά τους νέους αφαιρώντας τις κλασικές σπουδές από σχολεία. Υπό την πίεση όμως των διανοουμένων τα επανέφερε.
4: Η αντίληψη του ότι δεν υπάρχει “Γαλλική ιδιαιτερότητα” ενοχλεί τους εθνικά περήφανους Γάλλους .
5: Ενώ μίλησε για άνοιγμα αγορών προτείνει ταυτόχρονα προστατευτικά μέτρα για να αντιμετωπιστεί η Κίνα.
6: Καλλιεργεί την εικόνα ενός “Μονάρχη ” που όμως δεν στηρίζεται στον πολιτισμό αλλά στο μάνατζμεντ. Για αυτό και τον αποκαλούν εκτός από “Δια” και “Μονάρχη-μάνατζερ”. Αυτή η εικόνα του Γάλλου προέδρου, που στηρίζεται στην σύγχυση του εδώ-και-τώρα-όλα-ταυτόχρονα, μια κατ’ εξοχήν μετα-μοντέρνα εικόνα πολιτικής, τους θυμίζει το αναποφάσιστο και άτολμο του Ολάντ.
Και δεν αρέσει στους Γάλλους. Γιατί θέλουν πολιτική αλήθειας όπως έκανε ο Ντεγκωλ και με τον δικό τους τρόπο οι Μιτεράν και Σιρακ. Είναι πολύ δύσπιστοι περιμένοντας πράξεις. Αν δεν ακολουθήσει την πολιτική “Αλήθειας” ο Γάλλος πρόεδρος κινδυνεύει να απομυθοποιηθεί πολύ γρήγορα. Και τότε η επιστροφή των “λαϊκιστών” θα είναι πολύ πιο ισχυρή.