Πριν ταξιδέψω στο Ιράν, στο μυαλό μου υπήρχαν οι διάφορες πληροφορίες που είναι καταχωρημένες μέσα μας ως στερεότυπα. Ήμουν λοιπόν αρχικά συγκρατημένος. Όταν ο γλύπτης Tony Cragg και το μουσείο σύγχρονης τέχνης της Τεχεράνης με κάλεσαν για διάλεξη εκεί. Εκ φύσεως κι εκ θέσεως όμως επιρρεπής στο άγνωστο και την περιπέτεια, αφέθηκα. Όσο γινόταν βέβαια, για να βιώσω την πενθήμερη παραμονή μου δίχως προκαταλήψεις.
Δεν μπορώ να μιλήσω πέρα από το ό, τι εγώ έζησα και πέρα από τον χώρο που κινήθηκα, αυτόν της τέχνης.
Είναι πραγματικότητα το ότι η θρησκεία είναι ο βασικός μοχλός παντού.
Υπάρχει όμως κάτι το διαφορετικό σε σχέση με τις αραβικές χώρες. Και ειδικά τις σουνιτικές, που τις χαρακτηρίζει μια δογματική, άκρως συντηρητική θεολογία.
ΤΟ ΙΡΆΝ ΕΙΝΑΙ ΣΙΙΤΙΚΟ
Δεν μπορώ να βεβαιώσω αν η αναλογικότητα (η μέση οδός κατά την αριστοτελική άποψη) όσον αφορά το μέγεθος της συντηρητικής συμπεριφοράς που διαπίστωσα εκεί, οφείλεται στον Σιιτισμό.
Όμως μπορώ να’ μαι σίγουρος ότι οι άνθρωποι που γνώρισα στον χώρο της τέχνης εκεί είναι αξιόλογοι. Με πνεύμα προοδευτικό και με γνώσεις της σύγχρονης καλλιτεχνικής πραγματικότητας.
Άλλωστε, το γεγονός ότι κάλεσαν να εκθέσει στην Τεχεράνη ο ανατρεπτικός -αν μη τι άλλο ως προς τις μορφές και την φυσική ανατομία- Tony Cragg και μάλιστα έργα του που δεν έκρυβαν σαφείς ερωτικούς υπαινιγμούς, δείχνει κάτι.
Στα εγκαίνια οι αρχές ήταν παρούσες και ύμνησαν τον Βρετανό καλλιτέχνη που ζει και εργάζεται στη Γερμανία, χρησιμοποιώντας μάλιστα στίχους του μεγάλου ποιητή Τζελαλεντίν Ρουμί. Έστω κι αν αυτό έγινε με πολιτική σκοπιμότητα, δεν παύει να’ ναι θετικό. Γιατί ο κόσμος που ήρθε στα εγκαίνια και τις επόμενες μέρες ήταν εντυπωσιακός. Υπήρχαν παντού δε μέσα στο μουσείο, όπως και στους γύρω δρόμους, αφίσες που ανακοίνωναν την έκθεση.
Όλες οι γενιές ήταν παρούσες.
ΔΙΧΩΣ ΕΝΟΧΕΣ…
Τα σχόλια κι οι ερωτήσεις -το διαπίστωσα κι από τη συνέντευξη τύπου που συμμετείχα, καθότι έχω γράψει το θεωρητικό κείμενο ανάλυσης του έργου- ήταν έξυπνες, σύγχρονες και απρόσμενα τολμηρές, δίχως ενοχές. Αυτό όμως που μ’ εντυπωσίασε ιδιαίτερα η ήταν η νεολαία κι ειδικά οι νεαρές γυναίκες. Με την μαντήλα στο μισό του κεφαλιού τους οι περισσότερες, έδειχναν να’ ναι πρωτοπόρες σε ζητήματα σύγχρονης δημιουργίας.
Μέσα στο δαιδαλώδες μουσείο, που θυμίζει αρχιτεκτονικά το μουσείο Guggenheim της Νέας Υόρκης, η γυναικεία παρουσία ήταν καθοριστική. Χειρίζονταν τα περισσότερα ζητήματα με διάθεση αποτελεσματικότητας.
Ζορισμένο από τον δύσκαμπτο Ουαχαμπιτισμό του Σαουδαραβικού Ισλάμ, αλλά και από την αμερικανική πολιτική εναντίον του, το Ιράν μπορεί να ελπίζει στην πλούσια ιστορία του, αλλά και στη δυναμική γυναικεία νεολαία του. Δίπλα στον συντηρητισμό της θρησκείας, η διάθεση για καινοτομία και σύγχρονο πολιτισμό είναι εμφανής. Όσο πιο γρήγορα βρει το Ιράν την ισορροπία ανάμεσα σ’ αυτούς τους πόλους που συχνά δημιουργούν ένα παράδοξο, τόσο και θα κάνει βήματα προς ένα δημιουργικό άνοιγμα της χώρας προς τον πολιτισμό. Κι αυτό είναι κάτι που ισχύει παντού όπου παράδοση, συντηρητισμός κι εκσυγχρονισμός δυσλειτουργούν, ενώ θα πρέπει να συλλειτουργούν γόνιμα.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
