του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΝΟΥΠΑΚΗ
Επανεξέταση και, προφανώς, αναπροσαρμογή της ελληνικής θέσης στο ζήτημα του Νοτίου Διαδρόμου επιτάσσουν οι ραγδαίες εξελίξεις στο ενεργειακό στερέωμα που στην ουσία έδειξαν την “πόρτα” στον ελληνικού ενδιαφέροντος αγωγό ITGI, αφήνοντας μία μόνο ελληνική συμμετοχή, τον αγωγό TAP, στα προκριματικά για την τελική φάση του αγώνα των αγωγών που θα μεταφέρουν στην Ευρώπη το αέριο από το κοίτασμα Shah Deniz II της Κασπίας.
Η απόφαση της κοινοπραξίας του Shah Deniz, που τελεί υπό τη διαχείριση της BP, διαμηνύουν οι αρμόδιοι ότι είναι οριστική και ότι ο ITGI, στον οποίο μετέχουν η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison, έχει αποκλειστεί. Ενεργοί παραμένουν, εκτός του TAP, οι αγωγοί Nabucco και SEEP, που ωστόσο προκρίνουν τη βορειότερη διαδρομή Βουλγαρία-Αυστρία, παρακάμπτοντας την Ελλάδα. Για τον λόγο αυτό και συνιστά νίκη υπέρ της Ελλάδας η απόφαση της κοινοπραξίας να παραμείνει στο παιχνίδι για την τελική φάση ο TAP, έργο που προτείνουν η νορβηγική Statoil, η ελβετική EGL και η γερμανική E.ON, και διασχίζει την ελληνική επικράτεια περνώντας από Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο.
Υστέρηση στα τεχνοοικονομικά
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, ο βασικός λόγος που οδήγησε την κοινοπραξία σε αυτή την απόφαση είναι η υστέρηση του αγωγού ITGI σε τεχνικά και οικονομικά κριτήρια. Κυριότερα, ο ITGI προσέφερε τη λιγότερο αποδοτική δυνατότητα κλιμάκωσης της μεταφορικής του ικανότητας από τα 10 στα 20 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Αβεβαιότητα περιέβαλλε επίσης τη δυνατότητα της ΔΕΠΑ να χρηματοδοτήσει το ελληνικό σκέλος του αγωγού, δεδομένων και των συνεχιζόμενων παλινωδιών στο θέμα της ιδιωτικοποίησής της.
Ο αποκλεισμός του ITGI, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν οι ίδιοι παράγοντες δεν ισοδυναμεί με ήττα της Ελλάδας, γιατί δεν διεγράφη η ίδια η χώρα, αλλά μόνο ο ένας από τους δύο αγωγούς που περνούσαν από το έδαφός της, και για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Αρχίζει επομένως να διαφαίνεται ότι με τον TAP να υποστηρίζει την ελληνική διαδρομή, η Ελλάδα έχει πλέον περισσότερες πιθανότητες να αναδειχθεί νικήτρια, απ’ όσες θα είχε σε περίπτωση επιλογής του ITGI, καθώς ο TAP με ισχυρούς μετόχους να εγγυώνται την κεφαλαιακή του επάρκεια και την αρτιότητα του τεχνικού του σκέλους, αποτελεί τον πλέον ισχυρό αντίπαλο για τους Nabucco και SEEP, και φυσικά ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια της Ελλάδας. Η τελική επιτυχία του TAP θεωρείται κρίσιμη για τον μελλοντικό ρόλο της χώρας στα ενεργειακά δρώμενα της ευρύτερης περιοχής και την ανάδειξή της όχι μόνο σε ενεργειακό κόμβο αλλά και πόλο επενδύσεων, ιδίως στην παρούσα οικονομική συγκυρία.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε και ο Rikard Scoufias, διευθυντής του TAP στην Ελλάδα, η υλοποίηση μίας τόσο μεγάλης επένδυσης -η οποία ειρήσθω εν παρόδω θα ανέλθει στο 1,5 δισ. Ευρώ- “θα τονώσει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών στην Ελλάδα”, κάτι που είναι και το μεγάλο ζητούμενο για την ταχύτερη έξοδο της χώρας από την ύφεση.
Προϋπόθεση για την πραγματοποίηση της επένδυσης και τη δημιουργία των 2.000 θέσεων εργασίας που θα προκύψουν θα αποτελέσει η συνειδητοποίηση εκ μέρους της ελληνικής πλευράς ότι ο TAP αποτελεί τη μοναδική πλέον, αλλά και την πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική, ευκαιρία της χώρας να πρωταγωνιστήσει στο άνοιγμα του Νοτίου Διαδρόμου και να μεταβάλει προς όφελός της το αρνητικό κλίμα το οποίο έχει δημιουργηθεί με τις τελευταίες εξελίξεις στο οικονομικό πεδίο αλλά και με τη ματαίωση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη. Η Ελλάδα συνεχίζει επομένως να παραμένει ενεργά στο παιχνίδι των αγωγών και πρέπει να ενεργήσει άμεσα για να αποσείσει τις όποιες αμφιβολίες περί στιβαρής ελληνικής συμμετοχής στον Νότιο Διάδρομο που μπορούν να προκαλέσουν αβεβαιότητα στους κόλπους του Shah Deniz για την επιλογή της Ελλάδας.
Το ΕΛΙΑΜΕΠ
Ενδιαφέρον παρουσιάζει, στο όλο πλαίσιο της συζήτησης για τους αγωγούς, μελέτη του ΕΛΙΑΜΕΠ, που αναλύει τη γεωπολιτική λογική υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής του Νοτίου Διαδρόμου, επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της στους λόγους για τους οποίους έχει αποδυναμωθεί στρατηγικά το φαραωνικών διαστάσεων σχέδιο Nabucco, συγκριτικά με τις άλλες δύο μικρότερες και λιγότερο κοστοβόρες εναλλακτικές τους, δηλαδή το ITGI και το TAP. Σύμφωνα με τους ιθύνοντες του Ινστιτούτου, προκειμένου να διασφαλισθεί ο ρόλος της Ελλάδος στη Στρατηγική του Νοτίου Διαδρόμου, είναι κρίσιμο να γίνει κατανοητό το γιατί το Nabucco έχει χάσει μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητάς του. Τονίζουν, δε, πως σε μια τόσο δύσκολη περίοδο για την Ελλάδα, τέτοιου είδους ενεργειακά σχέδια αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία για τη χώρα μας, προκειμένου να αδράξει σημαντικά διπλωματικά και οικονομικά οφέλη.
Οι ανησυχίες Χατζηδάκη
Για άλλη μια φορά σοβαρές ανησυχίες για τις εξελίξεις σχετικά με τους ενεργειακούς αγωγούς ITGI (Τουρκία-Ελλάδα-Ιταλία) και τον ρωσικό South Stream εξέφρασε προ ημερών ο αρμόδιος τομεάρχης της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης, με νέα ερώτησή του προς τον ΥΠΕΚΑ. Ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι, παρά τον καθησυχαστικό τόνο του ΥΠΕΚΑ, στον μεν ITGI οι αποφάσεις της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν, από όπου ξεκινά ο αγωγός, ήταν απολύτως αρνητικές με το έργο, στον δε South Stream η ίδια η απάντηση του Υπουργείου στην ερώτηση που κατέθεσε ο βουλευτής της Ν.Δ. δημιούργησε ερωτηματικά.
Ειδικότερα, για τον ITGI, που με αφετηρία από το Αζερμπαϊτζάν θα διασφάλιζε διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών, ο κ. Χατζηδάκης υπενθύμισε πως, ήδη, από τις 3 Ιανουαρίου 2012 με ερώτησή του είχε προειδοποιήσει ότι ο αγωγός κινδύνευε, τονίζοντας πως το αζέρικο αέριο από το Shah Deniz διεκδικούσαν και 3 παρόμοιοι αγωγοί, που, όμως, παρακάμπτουν την Ελλάδα: ο Nabucco, που αντιμετωπίζει προβλήματα, ο Trans Adriatic Pipeline-TAP και ένα σχέδιο αγωγού της BP και, προφανώς, το αέριο δεν επαρκούσε για όλους.
“Αν και το Υπουργείο με την απάντησή του απέρριπτε τους φόβους αυτούς, δυστυχώς, η απόφαση του Αζερμπαϊτζάν τους επιβεβαίωσε”, ανέφερε. Στις 20 Φεβρουαρίου 2012 η ΒΡ ανακοίνωσε εκ μέρους της κοινοπραξίας που αναπτύσσει τη δεύτερη φάση του πεδίου Shah Deniz ότι αποκλείει τον ITGI από την περαιτέρω φάση αξιολόγησης των αγωγών που διεκδικούν τη μεταφορά των 10 δισ. κυβικών μέτρων αερίου προς την Ε.Ε. Διαπίστωσε, πως ο αποκλεισμός του ITGI αποτέλεσε μεγάλη εθνική απώλεια, αλλά ακόμη μεγαλύτερη απώλεια θα αποτελέσει ο ενδεχόμενος πλήρης αποκλεισμός της Ελλάδος από τη συμμετοχή της στη Στρατηγική του Νοτίου Διαδρόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με βάση τα δεδομένα αυτά, o κ.Χατζηδάκης απηύθυνε στον ΥΠΕΚΑ, τα εξής ερωτήματα: ποιοί λόγοι οδήγησαν στην απόρριψη του σχεδίου ITGI από την κοινοπραξία του Shah Deniz και τι έπραξε ο ίδιος για να αποτρέψει αυτήν την αποτυχία και ποιά είναι τα εναλλακτικά σχέδια που επεξεργάζεται, ώστε να διασφαλιστεί η συμμετοχή της χώρας μας στη Στρατηγική του Νοτίου Διαδρόμου της Ε.Ε. ; Ακόμη τoν κάλεσε να πάρει θέση πώς σκοπεύει να συνδέσει το σχέδιο του Δι-Αδριατικού Αγωγού, που παραμένει ακόμα ζωντανό, με αυτά τα εναλλακτικά σχέδια…
Το άρθρο δημοσιεύεται στην εφημερίδα ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
