Ποια θα μπορούσαν να είναι τα δυο βασικά χαρακτηριστικά της εποχής μας. Αυτής της παγκοσμιοποίησης; Το πρώτο ξεκίνησε εκεί στις αρχές του 2000 ως λόγος για την μεγάλη πατρίδα. Αυτήν της Τεχνικής, όπου το άνοιγμα των συνόρων συνάδει με το άνοιγμα των αγορών. Συνέδει με την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων και με το παθος της καινοτομίας, εφαρμόζοντας στην πράξη την θεωρία του Σουμπετερ περί δημιουργικής καταστροφής.
Ταυτόχρονα ο πολύ-πολιτισμός θα προχωρούσε δίχως δυσκολίες στο πρόγραμμα εφαρμογής μιας υπερεθνικής αδελφοποίησης λαών και πολιτισμών.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό περιέργως είναι η αύξηση των πολεμικών επιχειρήσεων. Η παγιοποίηση, ως “φυσιολογικό ” πλέον φαινόμενο της καθημερινότητας μας, της τρομοκρατίας, η ανεξέλεγκτη μετανάστευση, η επιστροφή της θρησκείας, η απειλή του περιβάλλοντος και η οικονομική και βιομηχανική κατάρρευση.
Και τα δυο ανώτερα χαρακτηριστικά είναι ενδογενή στοιχεία της παγκοσμιοποίησης. Και προκαλούν πολλαπλές αντιδράσεις στους ανθρώπους. Οι πολίτες λειτουργούν ενστικτωδώς ανάμεσα στο “εγώ” και το “μαζί”.
Από την μια βλέπουμε να αναπτύσσεται ένα είδος ατομικού φρουρίου προστασίας. Μιας διάθεσης έντονης αυτοπροστασίας ως τα όρια ενός ατομισμού της επιβίωσης. Και από την άλλη ένα κίνημα συλλογικής αντί-παγκοσμιοποιημένης συμπεριφοράς (κάτι σαν alter mondialisme) που έχει τα εξής στοιχεία:
Αναζήτησή αυτονομίας μέσα στο σύνολο. Επιστροφή στην φύση. Δημιουργία μικρό-κυκλωμάτων και μικρό- συνόλων που επιδιώκουν το “ζούμε μαζί” γιατί κάποιος γενικός κίνδυνος τους απειλεί.
Ποιος είναι αυτός ο κίνδυνος;
Πάνω από όλα είναι η αβεβαιότητα για το μέλλον. Είναι η ιδέα ότι το αύριο θα είναι σίγουρα χειρότερα. Γι’ αυτό και κάποιοι γίνονται αναχωρήτες ή ζουν σε κοινότητες. Τι φοβούνται; Την κλιματική αλλαγή, την αποτυχία εξυγίανσης του διεφθαρμένου συστήματος ή των κρατικών μηχανισμών, την πολιτισμική παρακμή θεωρώντας ότι σήμερα ζούμε σε έναν πολιτισμό-σκουπίδια και κυρίως την αδυναμία των υπαρχόντων δομών να αμυνθούν σε αυτη την επερχόμενη καταστροφή;
ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΒΊΩΣΗ
Μήπως ζούμε μια ψυχολογία Αποκάλυψης; Ο σοσιολόγος Μπέρτραντ Βινταλ που ασχολήθηκε με το θέμα παρατήρησε ότι το φαινόμενο αυτό αναπτύσσεται σε χώρες όπου το επίπεδο ζωής είναι Σταθερό.
Το φάντασμα της ανασφάλειας λοιπόν γεννιέται εκεί που υπάρχει τεχνο-υλικο παρόν ανεπτυγμένο. Εκεί αναπτύσσεται κι η αγωνία της επιβίωσης. (Κάτι βέβαια που δεν θα μπορούσε να γίνει στην Συρία όπως καταλαβαίνετε).
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που παίρνει της διαστάσεις κινήματος αυτό του “επιβιωτισμου” (survivalism). Το κίνημα αυτό ξεκίνησε τα χρόνια του ’60 στις ΗΠΑ σαν αντίδραση προς τον κομμουνισμό και την πτώση των ηθικών αξιών των νέων.
Σήμερα έχει επεκταθεί στην Ευρώπη ειδικά από τις αρχές του 2000. Οι πιο ακραίοι μιλούν για το πιθανό τέλος του κόσμου, για περιβαλλοντολογική καταστροφή, για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο κλπ.
Τα ΜΜΕ δεν βοηθούν συχνά με τα ανάλογα ρεπορτάζ στον κατευνασμό αυτού του παροξυσμού. Είναι δε πολλοί οι πονηροί επιχειρηματίες και κυβερνώντες που καλλιεργούν τέτοιες καταστάσεις στην ψυχολογία του κόσμου.
Πάνω από όλα όμως η ηρεμία της λογικής απειλείται από πολιτικούς πρωταγωνιστές όπως οι Πούτιν, Τραμπ ή Ερντογαν που μοιάζουν να έχουν βάλει ταφόπλακα στην κοινωνία της εμπιστοσύνης όπως αυτή γεννήθηκε και δομήθηκε τον 16ο αιώνα λέγοντας ότι το αύριο θα είναι καλύτερο και που επέτρεψε στον Μαρξ να επαγγέλεται ότι θα περάσουμε από την τροφική ανάγκη στην ευζωία. Ο μύθος αυτός δείχνει να έχει σήμερα τελειώσει μπροστά στο συλλογικό πνεύμα επιβίωσης που κυριαρχεί.
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα στο new deal
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
