(Ανα)ζητείται (αυτο)διοικητική αυτοτέλεια

Ουρανία Σαγιάκου Δικηγόρος, Πολιτευτής Δυτικού Τομέα Β' Αθήνας

Μοίρασε το

Η Ράνια Σαγιάκου επισημαίνει το κενό γράμμα της αυτο-διοικητικής αυτοτέλειας, παρά τις επιταγές του Συντάγματος. Με πιο απλά λόγια, ο έλεγχος της κεντρικής εξουσίας επί της Αυτοδιοίκησης παραμένει, με τις όποιες επιπτώσεις στην ανάπτυξη της χώρας.


Αυτοδιοίκηση και κεντρική εξουσία, μια σχέση που δεν θα αποτελούσε υπερβολή να υποστηρίξει κάποιος ότι την χαρακτηρίζει μια αθέατη αντιπαλότητα.

Κυρίως από το γεγονός των επιδιώξεων της εκάστοτε κεντρικής διοίκησης να χειραγωγήσει την Αυτοδιοίκηση και να την μετατρέψει σε γρανάζι του κρατικού μηχανισμού.

Η Αυτοδιοίκηση με βαθιά ιστορικότητα είναι εκείνος ο θεσμός που βρίσκεται κοντύτερα στον Πολίτη, με τους εκπροσώπους της να βιώνουν επί της ουσίας την καθημερινότητα των Πολιτών – Δημοτών τους και εκ των συνθηκών να καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα και αιτήματα, άμεσα και με αποτελεσματικότητα.

Με βαθιές ρίζες στην προεπαναστατική Ελλάδα του 1821, προϋπάρχει του Κράτους και των μηχανισμών του, ενώ καταλυτική υπήρξε η συμβολή της στην οργάνωση και την προετοιμασία της Ελληνικής επανάστασης.

Ως αιρετός θεσμός νομιμοποιείται να υπερασπίζεται τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας ακόμη και κόντρα στις επιταγές της εκάστοτε κεντρικής εξουσίας.

Στο Ελληνικό Σύνταγμα και ειδικότερα στο άρθρο 102 περιγράφονται, αφενός ο δομικός χαρακτήρας της Αυτοδιοίκησης, αφετέρου η σχέση της με την κεντρική κυβέρνηση.

«Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων», αναφέρει η παρ. 1 του άρθρου 102, ενώ στην συνέχεια, στην παρ. 2 του ιδίου άρθρου, καθορίζεται με απόλυτη σαφήνεια η βούληση του Συνταγματικού Νομοθέτη: «Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια».

Επιπλέον στην παρ. 4 του ανωτέρου άρθρου περιγράφεται με απόλυτο τρόπο που δεν επιδέχεται καμιάς αμφισβήτησης, η σχέση κράτους και αυτοδιοίκησης: «Το Κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους».

Έτσι ο έλεγχος της κεντρικής εξουσίας εξαντλείται στην νομιμότητα των πράξεων και της εν γένει δραστηριότητας του θεσμού και όχι στην σκοπιμότητα αυτών. Απλά και με σαφήνεια το Σύνταγμα μας θέτει τις επιταγές του, που βεβαίως πρέπει να γίνονται σεβαστές, όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη, μέσω των κρατικών λειτουργών.

Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη αντίδραση τριών Δημάρχων της Δυτικής Θεσσαλονίκης, που με επιστολή τους κατήγγειλαν τον συντονιστή της Αποκεντρωμένης (κρατικής) Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, τον οποίον και εγκαλούσαν για την απόφαση του να ακυρώσει τις αποφάσεις τριών δημοτικών συμβουλίων, οι Δήμοι των οποίων προχώρησαν στην υπογραφή προγραμματικών συμβάσεων, για έργα ζωτικής αναπτυξιακής σημασίας για τις περιοχές τους.

Να σημειωθεί, ότι οι τρεις Δήμαρχοι, μη αποδεχόμενοι την ακύρωση των αποφάσεων των δημοτικών τους συμβουλίων, προσέφυγαν στην επιτροπή του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο σχετικό νόμο, και εν τέλει δικαιώθηκαν, αφού οι αποφάσεις του συντονιστή της αποκεντρωμένης κρίθηκαν μη νόμιμες και ακυρωτέες.

Με το παραπάνω χαρακτηριστικό γεγονός, το οποίο δεν αποτελεί και μοναδική παρενέργεια, αναδεικνύεται το πώς αντιλαμβανόμαστε και εφαρμόζουμε την Συνταγματική επιταγή, που στην συγκεκριμένη περίπτωση ο έλεγχος έπρεπε να ασκηθεί μόνο ως προς την Νομιμότητα και όχι, όπως τουλάχιστον αναφέρουν οι τρεις Δήμαρχοι σε θέματα σκοπιμότητας.

Το παραπάνω βεβαίως σχετίζεται και με αυτό που λέμε «Διοικητική αυτοτέλεια».

Όσο αφορά δε την «οικονομική αυτοτέλεια» της Αυτοδιοίκησης, δικαιολογημένα υποστηρίζεται ότι αυτό αποτελεί μια «πονεμένη ιστορία». Γιατί οικονομικά αυτοτελής Αυτοδιοίκηση θα υπάρξει όταν το κεντρικό κράτος θα αποφασίσει πραγματικά να αποκεντρώσει φορολογικού χαρακτήρα αρμοδιότητες στον θεσμό, τέτοιες που θα του προσδίδουν φορολογική εξουσία.

Το σημερινό, συνεχώς μεταβαλλόμενο και διαρκώς εξελισσόμενο οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και θεσμικό περιβάλλον, απαιτεί διοικητική ευκινησία και αποκεντρωμένες λειτουργίες, με την συμμετοχή μάλιστα των Πολιτών, σε ένα ευρύ πλαίσιο Δημοκρατικού πλουραλισμού.

Η Αυτοδιοίκηση στις νέες συνθήκες μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην αναπτυξιακή, παραγωγική αλλά και πολιτική προοπτική της Χώρας.

Κάποτε πρέπει να δοθούν στον θεσμό οι εξουσίες με το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο για να λέμε ότι έχουμε μια πραγματική Αυτοδιοίκηση. 

Τουλάχιστον ας ξεκινήσουμε με τον σεβασμό στην εφαρμογή του άρθρου 102 του Συντάγματος. 

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου