Τα τελευταία δημοσιεύματα για δύο αντιπαρατιθέμενες γραμμές στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης παραπέμπουν στη διλημματική κατάσταση ιδεολογικού και πολιτικού προσδιορισμού που αντιμετώπισε στο κόμμα και την κυβέρνηση ο Ανδρέας Παπανδρέου, η οποία με την ασθένεια και το θάνατό του, έκλεισε με την επικράτηση του της οικονομικής επιλογής του λεγόμενου εκσυγχρονισμού ως γενικότερου πολιτικού προσανατολισμού της χώρας. Έχει ιδιαίτερη σημασία ότι από τις αναφορές του υπουργείου Οικονομικών και των ΜΜΕ για το προσχέδιο του «επικαιροποιημένου προγράμματος σταθερότητας» που θα παρουσιάσει η κυβέρνηση στις Βρυξέλες, απουσιάζει επιδεικτικά -ως μη όφειλε- ο προσδιορισμός «και ανάπτυξης»… Διότι αυτός ακριβώς ο προσδιορισμός παραπέμπει στην ειδοποιό διαφορά που χαρακτήρισε τις δύο επιλογές που είχε μπροστά του μερικές δεκαετίες πριν ο Ανδρέας Παπανδρέου: Την επιδίωξη σταθεροποίησης της οικονομίας με βάση ένα μοντέλο νεοφιλελευθερισμού, όπως υποστήριζαν οι εκσυγχρονιστές και, από την άλλη, την στροφή της χώρας προς ένα νέο, δικό της πρότυπο εθνικής στρατηγικής, όπως επιθυμούσαν οι τότε αποκαλούμενοι αναπτυξιακοί. Στην πρώτη περίπτωση, βασικός άξονας ήταν η δέσμευση της ελληνικής οικονομίας με κανόνες που επιβάλλονταν από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις παγκοσμιοποιημένες αγορές και, συνεπώς, η συμμόρφωση της χώρας σε πολιτικές επιλογές που, νομοτελειακά, δεν απέβαιναν πάντα προς όφελος των συμφερόντων της και μόνον. Στη δεύτερη περίπτωση, απέναντι σ’ αυτό, ήταν η αντίληψη πως με την αναζήτηση ενός νέου δικού της μοντέλου ανάπτυξης, μέσα από μέτρα κοινωνικής δικαιοσύνης και αναδιανομής του εισοδήματος η χώρα θα δημιουργούσε τα δικά της περιθώρια κινήσεων και εθνικής στρατηγικής στην διεθνή πολιτική, όπου και θα θεμελίωνε ρόλο σοβαρού παράγοντα στη διαμόρφωσή της…
Όλη η τράπουλα είναι πια στο τραπέζι και περιμένει τους παίχτες που θα τραβήξουν τα χαρτιά και θα κάνουν το παιγνίδι τους. Ήδη ο Επίτιμος της Ν.Δ. έκανε την πρότασή του για κυβέρνηση εθνικής ανάγκης με πολλούς εμφανείς και απόκρυφους στόχους. Αυτό, ωστόσο, που πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής από την όλη παρέμβαση Μητσοτάκη είναι η προσπάθεια του να σηματοδοτήσει την επαναφορά του εκσυγχρονιστικού σημιτισμού με τη μορφή συνταγής για διάσωση της ελληνικής οικονομίας και, παρεμπιπτόντως, και της χώρας. Το «τάιμινγκ» ήταν το ιδανικό. Κυρίως τώρα που, πριν λίγες μέρες, ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου υπογράμμισε πως το διακύβευμα στην δύσκολη αυτή στιγμή αφορά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Και, ουσιαστικά, απέρριψε την όποια σκέψη για μια κυβέρνηση-απλό «εκκαθαριστή υποχρεώσεων προς τρίτους». Δεδομένης, μάλιστα, της ιδιαίτερης σχέσης του σημερινού Πρωθυπουργού με τη διεθνή πολιτική σκακιέρα, η αναφορά του αυτή σε συνδυασμό με την πρόσφατη δήλωσή του ότι «θα τα καταφέρουμε και μόνοι μας» στην κρίσιμη οικονομική αυτή κατάσταση αποκτά έννοια σημείου αναφοράς της σκέψης του για τον τρόπο εξόδου από την κρίση.
Αν έχουν βάση οι διαρροές από διάφορα γραφεία του υπουργείου Οικονομικών που καθημερινά τροφοδοτούν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και την ραδιοτηλεοπτική καθημερινότητα, τα μέτρα δημοσιονομικής τάξης και φορολογικής μεταρρύθμισης ελάχιστα διαφέρουν από τη φορομπηχτική λαίλαπα και τον εκτροχιασμό των δημοσίων οικονομικών που χαρακτήρισαν την πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης. Ούτε και διαφέρουν από την νεοφιλελεύθερη πολιτική του σημιτισμού, επιφανείς εκπρόσωποι του οποίου διαφεντεύουν αυτή τη στιγμή όχι μόνο το οικονομικό επιτελείο τη κυβέρνησης, αλλά και το Μέγαρο Μαξίμου. Γιατί, ακριβώς, εστιάζουν στην σταθεροποίηση ως προϋπόθεση ανάκαμψης της οικονομίας. Κι αν αληθεύουν άλλα δημοσιεύματα που μιλούν για σύγκρουση της Λούκας Κατσέλη με τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, είναι γιατί η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνισμού και Ναυτιλίας επιμένει ότι δεν νοείται πολιτική για τη σταθεροποίηση της οικονομίας χωρίς την ταυτόχρονη υιοθέτηση συγκεκριμένων αναπτυξιακών πολιτικών. Κάτι που ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου, εξ άλλου, τόνισε στην ομιλία του στο Ζάππειο.
Βέβαια, υπάρχουν και αυτοί που ισχυρίζονται ότι με τον τρόπο αυτό ο Γιώργος Παπανδρέου επιχειρεί την περιθωριοποίηση των εκπροσώπων του εκσυγχρονισμού μέσα από την πολύ πιθανή αποτυχία τους να τιθασέψουν τα αφηνιασμένα άλογα της κρίσης της εθνικής μας οικονομίας. Μικροκομματική, βέβαια, η αντίληψη αυτή και εξαιρετικά πολύπλοκη στη σύλληψη και εφαρμογή της κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Ωστόσο, το επιπρόσθετο σφίξιμο του ζωναριού, που -κατά τις διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών – υπόσχεται η κυβέρνηση, ελάχιστα πείθει ότι το πρωθυπουργικό όραμα ανάπτυξης αποτελεί προϋπόθεση ακόμα και για τη δημοσιονομική ισορροπία. Και, σίγουρα, αν επιμείνει το οικονομικό επιτελείο στη γραμμή που υπαγορεύουν τα κελεύσματα των αγορών, τα περί κοινωνικής ευαισθησίας και δικαιοσύνης, τα περί δίκαιης ανακατανομής του εισοδήματος και των φορολογικών βαρών θα παραμένουν εκτός των προγραμμάτων σταθερότητας που θα παρουσιαστούν στις Βρυξέλες.
Γι αυτό, επείγει όσο ποτέ άλλοτε, το ΠΑΣΟΚ να ξεκαθαρίσει αν η ύπαρξη δύο «γραμμών» στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης είναι ένα απλό πρόβλημα τεχνικής διαφωνίας ειδικών η αν αποτελεί ένα ευρύτερο επανεμφανιζόμενο πολιτικό πρόβλημα, ιδεολογικού και πολιτικού του αυτοπροσδιορισμού. Είναι άμεση η ανάγκη να σταθμιστεί αν βρισκόμαστε και πάλι μπροστά σε μια νέα έκδοση του διλήμματος «εκσυγχρονισμός η ανάπτυξη» και να μελετηθεί σε βάθος χρόνου όχι μόνο η επίδραση και τα αποτελέσματα του στην κομματική συνοχή αλλά και στο μέλλον της ίδιας της χώρας.
Το σκίτσο είναι του Χρήστου Τολιάδη από ΔΙΑΔΙΧΤΥ
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
