Ο Λευτέρης Κουσούλης εντοπίζει το επίκαιρο να λειτουργεί ως ιδεολογία. Σημειώνει πως ο επικαιρισμός είναι τα τείχη του οικισμού και προβλέπει ότι η χώρα θα αναμετρηθεί με το ανεπίκαιρο. Αυτό που η καθημερινότητα επαναφέρει μηχανικά.
Μια φιλοσοφία επικαιρισμού έχει εγκατασταθεί. Κάτι σαν ιδεολογία του επίκαιρου. Με το επίκαιρο αρχίζουν όλα, με το επίκαιρο τελειώνουν όλα. Είναι σαν να κλείνει εντός του το άπειρο του χρόνου.
Το επίκαιρο ως ιδεολογία
Η δημοσιογραφική λειτουργία, με τον εντυπωσιασμό και την ένταση και την ταχύτητα των Μέσων επικοινωνίας της εποχής, μας λέει ότι ο κόσμος γεννιέται και πεθαίνει μέσα στο 24ωρο.
Κάθε περιγραφή και απόδοση του κόσμου με τη λογική και τον ορίζοντα του 24ώρου είναι εξ αντικειμένου ψευδής. Και κάθε συμπέρασμα που αντλείται από το 24ωρο ή συνδέεται μαζί του είναι αθεμελίωτο και ως τέτοιο ετοιμόρροπο.
Και όμως πορευόμαστε σε αυτό το κενό. Κάθε στιγμή αναγγέλλεται η συντέλεια του κόσμου. Η διάσταση της διάρκειας έχει χαθεί, ο μακρύς χρόνος μοιάζει με επινόηση, η ιδέα ότι υπάρχει αύριο που κυοφορεί το δικό του κόσμο διαγράφεται, όλα εδώ και τώρα.
Είναι μια αντίληψη που αγαπάει η εξουσία. Συνδέεται με τη σταθερότητά της, διαμορφώνει εύκολα την εντύπωση της αιώνιας κυριαρχίας, ως καθεστώς του παρόντος. Αδιατάρακτο, αφού ο χρόνος έχει εξορισθεί. Μαζί και η αβεβαιότητά του.
Αυτή η σάρωση του επίκαιρου παίρνει στο πέρασμά της κάθε διάσταση τραγικότητας της ύπαρξης. Κάθε πλευρά παρατεταμένης δοκιμασίας, κάθε ανησυχία ή εγρήγορση, κάθε φόβο ή προπαρασκευή για τον κίνδυνο, κάθε σχέδιο και κάθε φαντασία ανατροπής.
Η αναμέτρηση με το ανεπίκαιρο
Ο επικαιρισμός είναι τα τείχη του οικισμού. Η περίκλειστη φύση του. Η τρομαγμένη συνείδησή του.
Αυτό το δίχτυ που έχει τυλίξει και καθολικά σκεπάσει σαν πένθιμο πέπλο τον σημερινό εαυτό μας, έχουμε χρέος να το ξηλώσουμε μέρα-μέρα. Θυμίζοντας ακούραστα ότι η ζωή ξεδιπλώνεται στον μακρύ χρόνο, συντελείται στη δοκιμασία της μεγάλης διαδρομής και αποκτά ή χάνει το νόημά της με το ανεπίκαιρο. Αυτό που διαφεύγει από τη δημοσιογραφική εκδοχή και αντέχει στην αδιαφορία της.
Με τον γρανίτη του ανεπίκαιρου θα αναμετρηθεί η χώρα. Αυτό που η καθημερινότητα επαναφέρει μηχανικά, που αναιρεί την επανάληψη του 24ώρου και εμείς, δειλοί και φοβισμένοι, ονομάζουμε επίκαιρο για να γλιτώσουμε από την ευθύνη της συνείδησής του.
Αν δεν είμαστε αποξενωμένοι από τον εαυτό μας θα απευθύναμε κάθε μέρα με τις πράξεις μας έναν ύμνο στο ανεπίκαιρο.
* Το σκίτσο είναι του Θοδωρή Μακρή