Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΓΡΙΠΗΣ

ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΙΟΥ

ΠΟΣΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΟΣΩΝ ECDC 

Συχνές ερωτήσεις για τον ιό της γρίπης Α(Η1Ν1)v

ΕΡ1: Τι είναι ο ιός της γρίπης Α(Η1Ν1)v;

Ο σημερινός ιός της γρίπης A(H1N1)v είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει τους ανθρώπους και περιέχει τμήματα γονιδίων από ιούς της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων σε ένα συνδυασμό που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει παρατηρηθεί πουθενά στον κόσμο. Οι νέοι ιοί συχνά εμφανίζονται ως αποτέλεσμα μίας αναδιάταξης γονιδίων από δύο άλλους ιούς (ανταλλαγή γονιδίων). Ο υφιστάμενος ιός A(H1N1)v είναι το αποτέλεσμα συνδυασμού δύο ιών της γρίπης των χοίρων οι οποίοι περιείχαν γονίδια προερχόμενα από τα πτηνά και τον άνθρωπο. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αυτή η αναδιάταξη συνέβη στο Μεξικό.

ΕΡ2: Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη νέα γρίπη Α(Η1Ν1)v και τη γρίπη των χοίρων;

Η τυπική γρίπη των χοίρων είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη της αναπνευστικής οδού σε χοίρους, η οποία προκαλείται από τον ιό της γρίπης τύπου Α. Η θνησιμότητα είναι χαμηλή στους χοίρους και η ανάρρωση συνήθως επέρχεται μέσα σε 7 με 10 μέρες . Γριπώδεις μολύνσεις με προέλευση από χοίρους εμφανίζονται επίσης σε άγρια πτηνά, πουλερικά, ίππους και ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από είδος σε είδος θεωρείται σπάνιο περιστατικό. Μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί τρεις υπότυποι του ιού της γρίπης τύπου Α στους χοίρους: ο Η1Ν1, ο Η1Ν2 και ο Η3Ν2.

Ανθρωποζωονόσοι που οφείλονται σε ιούς της γρίπης των χοίρων έχουν ανιχνευθεί κατά καιρούς από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, συνήθως σε άτομα άμεσα εκτεθειμένα σε χοίρους (π.χ. εργαζόμενους σε χοιροστάσια κλπ.). Στην Ευρώπη έχουν αναφερθεί συνολικά 17 κρούσματα από το 1958. Το 1976 ανιχνεύθηκε έξαρση μολύνσεων ανθρώπων από τον ιό της γρίπης των χοίρων στις ΗΠΑ μεταξύ των νεοσυλλέκτων σε στρατιωτικό στρατόπεδο του Fort Dix στο New Jersey. Θεωρήθηκε ότι συνδεόταν με χοίρους, αλλά αυτό ποτέ δεν αποδείχθηκε. Αντιθέτως, σημειώθηκε περιορισμένη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, με περισσότερες από 200 μολύνσεις που οδήγησαν σε νοσηλεία 12 ατόμων και ένα θάνατο.

Σε αντίθεση με τον ιό της γρίπης των χοίρων, ο ιός της νέας γρίπης Α(Η1Ν1)v είναι ικανός να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στοκχόλμη, Ιούνιος 2009

ΕΡ3: Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης Α(Η1Ν1)v;

Τα συμπτώματα της γρίπης A(H1N1)v στους ανθρώπους συνήθως είναι παρόμοια με τα συμπτώματα της κοινής εποχικής γρίπης των ανθρώπων:

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές ακόμη και σε εμφανώς? υγιή άτομα που προσβάλλονται από τον ιό.

ΕΡ4: Πώς προσβάλλονται οι άνθρωποι από τον ιό της γρίπης Α(Η1Ν1)v;

Οι άνθρωποι μολύνονται από τον ιό της γρίπης A(H1N1)v με τον ίδιο τρόπο όπως και στη συνηθισμένη εποχική γρίπη. Ο ιός διασπείρεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τα σταγονίδια από μολυσμένο άτομο όταν βήχει ή φτερνίζεται. Έμμεσα διασπείρεται όταν σταγονίδια ή εκκρίσεις από τη μύτη και τον φάρυγγα παραμείνουν στα χέρια και άλλες επιφάνειες τις οποίες στη συνέχεια αγγίζουν άλλα υγιή άτομα τα οποία με τη σειρά τους ακουμπούν το δικό τους στόμα ή τη δική τους μύτη.

ΕΡ5: Πόσος είναι ο χρόνος επώασης; Για πόσο διάστημα μπορεί ένα μολυσμένο άτομο να διασπείρει τον ιό σε άλλα;

Οι συνεχιζόμενες έρευνες δείχνουν ότι ο χρόνος επώασης είναι από μία μέχρι επτά ημέρες. Σήμερα πιστεύεται ότι αυτός ο ιός έχει τις ίδιες ιδιότητες όσον αφορά τη διασπορά του με τους ιούς της εποχικής γρίπης. Με βάση αυτό το δεδομένο, οι ενήλικες που νοσούν μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο σε άλλα άτομα για περίπου πέντε ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, και τα παιδιά συνεχίζουν να μεταδίδουν τη νόσο για περίπου επτά ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Ωστόσο, είναι συνετό να θεωρείται κάποιος ικανός να μεταδώσει τη νόσο για ολόκληρο το διάστημα στο οποίο έχει συμπτώματα.

ΕΡ6: Μπορεί αυτός ο ιός της γρίπης να μεταδοθεί στον άνθρωπο με την κατανάλωση χοιρινού κρέατος και παραγωγών του;

Όχι. Ο ιός της γρίπης δεν μεταδίδεται με την κατανάλωση κατάλληλα κατεργασμένου και μαγειρεμένου χοιρινού κρέατος και παραγώγων του χοιρινού κρέατος. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) δεν έχουν υπόψη τους κανένα επιστημονικό στοιχείο που να υποδεικνύει ότι οι ιοί της γρίπης μπορούν να μεταδοθούν στον άνθρωπο από την κατανάλωση χοιρινού κρέατος και των προϊόντων του χοιρινού.

Άσχετα από την τρέχουσα επιδημία, οι καθιερωμένες συμβουλές για την ασφάλεια των τροφίμων είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση ωμού κρέατος προκειμένου να προληφθεί ο πιθανός κίνδυνος από νοσήματα που μεταδίδονται από τα τρόφιμα. Συνιστάται πάντα να ακολουθούνται οι σωστές πρακτικές για την υγιεινή των τροφίμων στους χώρους μαγειρέματος και να πλένονται τα χέρια και όλες οι επιφάνειες και ο εξοπλισμός με σαπούνι και πολύ ζεστό νερό μετά από την κατεργασία ωμού κρέατος. Το σχολαστικό μαγείρεμα του χοιρινού κρέατος (σε θερμοκρασία που εσωτερικά θα φτάσει τους 70°C ή και περισσότερο) σκοτώνει ιούς και βακτηρίδια.

ΕΡ7: Πώς μπορεί ο ιός A(H1N1)v να μεταδίδεται και να αναμεταδίδεται από τον άνθρωπο στους χοίρους και πάλι στον άνθρωπο;

Καναδοί αξιωματούχοι ανέφεραν στις 2 Μαΐου του 2009 ότι εργαζόμενος σε αγρόκτημα που είχε προσβληθεί ο ίδιος από τον ιό της γρίπης A(H1N1)v μετέδωσε τον ιό σε χοίρους στην Αλμπέρτα του Καναδά. Επιστήμονες του ΠΟΥ ειδικοί σε θέματα ασφάλειας τροφίμων επιβεβαίωσαν στις 3 Μαΐου του 2009 ότι υπάρχει κίνδυνος η νόσος να μπορεί να μολύνει επίσης άτομα που εργάζονται κοντά σε άρρωστους χοίρους σε εκτροφεία ή σε σφαγεία. Κατά το παρελθόν καταγράφηκαν αρκετές περιπτώσεις στις οποίες οι άνθρωποι κόλλησαν άλλους τύπους γρίπης των χοίρων από επαφή με μολυσμένους χοίρους.

Ωστόσο, αξιωματούχοι του τομέα υγείας επανέλαβαν ότι είναι ασφαλές να τρώμε κατάλληλα μαγειρευμένο χοιρινό κρέας δεδομένου ότι ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί με την κατανάλωση κατάλληλα κατεργασμένου και μαγειρεμένου χοιρινού κρέατος ή παραγώγων του χοιρινού κρέατος (βλέπε επίσης την ΕΡ6).

ΕΡ8: Υπάρχει εμβόλιο κατά του ιού της γρίπης A(H1N1)v;

Παρόλο που για τους χοίρους υπάρχει εμβόλιο κατά της γρίπης των χοίρων, δεν υπάρχει κανένα εμβόλιο που να προστατεύει τον άνθρωπο από τον ιό της γρίπης A(H1N1)v (βλέπε επίσης την ΕΡ9). Η διαδικασία ανάπτυξης ενός εμβολίου κατά της γρίπης A(H1N1)v είναι σήμερα στη φάση της παραγωγής.

ΕΡ9: Είναι αποτελεσματικό το εμβόλιο κατά της εποχικής γρίπης των ανθρώπων και κατά αυτού του ιού της γρίπης A(H1N1)v;

Υπάρχουν συγκεκριμένες ομοιότητες ανάμεσα στους ιούς της συνηθισμένης γρίπης των ανθρώπων Η1Ν1 (οι οποίοι καλύπτονται από το εποχικό αντιγριπικό εμβόλιο) και στη νέα γρίπη A(H1N1)v, αλλά τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει σημαντική διασταυρούμενη προστασία.

ΕΡ10: Μπορεί να αντιμετωπιστεί ο ιός της γρίπης A(H1N1)v;

Μέχρι στιγμής, τα περισσότερα κρούσματα της νέας γρίπης A(H1N1)v σε ανθρώπους είναι ήπια και το πιθανότερο είναι η πλειονότητα των ασθενών να αναρρώσουν χωρίς παρέμβαση. Τα υφιστάμενα στοιχεία δείχνουν ότι ο ιός της γρίπης A(H1N1)v είναι ευαίσθητος σε αγωγή με αντιικά φάρμακα όπως οι αναστολείς της νευραμινιδάσης αλλά ανθεκτικός στις αμανταδίνες. Τα αντιικά θα μπορούσαν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα και να περιορίσουν την εξέλιξη της νόσου.

ΕΡ11: Πώς έχει η κατάσταση στην Ευρώπη;

Η κατάσταση εξελίσσεται διαρκώς, επομένως για τα τελευταία δεδομένα πρέπει να συμβουλεύεστε την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων. Λεπτομέρειες με επικαιροποιημένα στοιχεία μπορεί να βρίσκετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.ecdc.europa.eu/en/Health_topics/novel_influenza_virus/2009_Outbreak/

ΕΡ12: Τι γίνεται για την κατάσταση;

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) παρακολουθεί την εξέλιξη της πανδημίας ή την κατάσταση από επιδημιολογικής άποψης και αξιολογεί τους κινδύνους: στον ιστοχώρο του Κέντρου αναρτώνται καθημερινές ενημερώσεις για την κατάσταση, στις οποίες περιλαμβάνονται τακτικές αξιολογήσεις των κινδύνων, μια σειρά εγγράφων με οδηγίες, όπως πληροφορίες για τα μέτρα ατομικής προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται, ενημέρωση για τους ταξιδιώτες, οδηγίες για το χειρισμό περιστατικών και στοιχεία για σημεία επαφής σε κάθε χώρα. Έχει καταρτιστεί ένας κοινός ορισμός για το τι συνιστά ‘περιστατικό’ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο οποίος και χρησιμοποιείται για την καθημερινή αναφορά περιστατικών σε επίπεδο ΕΕ. Επιπλέον, ενισχύονται οι διαγνωστικές δυνατότητες για τον νέο αυτό ιό στα Κράτη Μέλη της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τα Κράτη Μέλη της ΕΕ για όλα τα θέματα της διαχείρισης κινδύνου στο πλαίσιο του Συστήματος Έγκαιρου Συναγερμού και Αντίδρασης (EWRS). Η Επιτροπή Υγειονομικής Ασφάλειας συνεδριάζει επίσης για να συζητήσει την κατάσταση και η Παγκόσμια Πρωτοβουλία Υγειονομικής Ασφάλειας ανταλλάσσει πληροφορίες για την τρέχουσα κατάσταση και τη λήψη μέτρων. Οι Υπουργοί Υγείας της ΕΕ συναντήθηκαν εκτάκτως για να συζητήσουν την κατάσταση στις 30 Απριλίου του 2009, όπου και επιβεβαίωσαν την ανάγκη της συνεργασίας και της συνένωσης δυνάμεων εντός της ΕΕ.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) στην Ατλάντα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από κοινού με τα Κράτη Μέλη της, καθώς και το Περιφερειακό Γραφείο για την Ευρώπη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας παρακολουθούν και αξιολογούν από κοντά την κατάσταση. Οι υγειονομικές αρχές στο Μεξικό έχουν λάβει μία σειρά από μέτρα για τον έλεγχο και τη διαχείριση της έξαρσης όπως το κλείσιμο των σχολείων, η παρότρυνση για αποφυγή μαζικών συγκεντρώσεων και η διανομή προσωπίδων και αντιικών σκευασμάτων. Επιπλέον, έχουν εκδώσει οδηγίες για τα μέτρα υγιεινής με σκοπό την αποφυγή της εξάπλωσης της γρίπης. Οι αρχές δημόσιας υγείας των ΗΠΑ έχουν θέσει σε εφαρμογή την πολιτική αντιμετώπισης εκτάκτου ανάγκης και αποστέλλουν αντιικά φάρμακα, εξοπλισμό ατομικής υγιεινής και μέσα προστασίας του αναπνευστικού συστήματος σε όλες τις Πολιτείες και τις επικράτειες των ΗΠΑ προκειμένου να τις βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν την έξαρση της γρίπης. Επίσης προβαίνουν στην έκδοση επικαιροποιημένων ενδιάμεσων οδηγιών σε καθημερινή βάση αντιδρώντας στην ταχύτατα εξελισσόμενη κατάσταση.

ΕΡ13: Η εξέλιξη μιας πανδημίας: πώς εξαπλώνεται η γρίπη;

Ένα από τα στοιχεία για τον προσδιορισμό ενός πανδημικού ιού είναι ότι πρόκειται για έναν νέο ιό της γρίπης. Επομένως, πολλοί άνθρωποι, αν όχι οι περισσότεροι, έχουν ελάχιστη ανοσία ή δεν έχουν καθόλου ανοσία σε αυτόν – μικρότερη απ’ ό,τι στον συνηθισμένο εποχικό ιό. Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιο ποσοστό των ανθρώπων θα βρεθεί σε αυτήν την κατάσταση.

Σε μια πανδημία, κάποιοι άνθρωποι δεν θα εμφανίσουν κανένα απολύτως σύμπτωμα (ασυμπτωματικές προσβολές) και πολλοί θα έχουν ήπια συμπτώματα. Ωστόσο, ένα μικρό ποσοστό θα έχει πιο σοβαρά συμπτώματα και θα ωφεληθεί από τη νοσηλεία του σε νοσοκομεία, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό θα πεθάνει, συνήθως από τις επιπλοκές της γριπώδους συνδρομής.

Ο καλύτερος τρόπος για να εκτιμηθούν αυτά τα ποσοστά είναι να ανατρέξουμε στην εμπειρία των προγενέστερων πανδημιών κατά τα έτη 1918, 1957 και 1968. Αυτές οι τρεις πανδημίες διέφεραν σε πολλά από τα χαρακτηριστικά τους, ειδικά όσον αφορά τη σοβαρότητά τους. Περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτό το θέμα μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.ecdc.europa.eu/en/files/pdf/Health_topics/The_way_flu_spreads.pdf

ΕΡ14: Τι θα πρέπει να κάνω, αν θέλω να ταξιδέψω σε περιοχές όπου έχει αναφερθεί μετάδοση της νόσου;

Σε ανακοίνωσή του στις 27 Απριλίου του 2009, ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ συνέστησε να μην περιοριστούν οι διεθνείς μετακινήσεις, αν και θεωρείται συνετό οι άνθρωποι που ασθενούν να αναβάλλουν για αργότερα τις μετακινήσεις τους στο εξωτερικό. Κάθε άτομο που αναπτύσσει συμπτώματα μετά από διεθνές ταξίδι θα πρέπει να αναζητά άμεση ιατρική βοήθεια.

Στα άτομα που σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε περιοχές όπου έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού της γρίπης A(H1N1)v δίνεται η συμβουλή να ενημερώνονται από την ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και την ιστοσελίδα του υπουργείου εξωτερικών της χώρας τους ή των ιδρυμάτων δημόσιας υγείας της πατρίδας τους. Σε όλους τους ταξιδιώτες δίνεται η οδηγία να τηρούν ορισμένα μέτρα γενικής υγιεινής, όπως:

ΕΡ15: Ποια είναι τα απαιτούμενα προληπτικά μέτρα για ταξιδιώτες που επιστρέφουν από περιοχές όπου έχει αναφερθεί μετάδοση της νόσου;

Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από περιοχές όπου έχει αναφερθεί μετάδοση της νόσου θα πρέπει να παρακολουθούν την ατομική τους υγεία και θα πρέπει να απευθυνθούν αμέσως σε γιατρό αν, μέσα στο διάστημα των επτά ημερών από την επιστροφή τους, εκδηλώσουν:

και ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

ΕΡ16: Τι θα πρέπει να κάνω για να προφυλαχτώ από τη μετάδοση της νόσου;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα εμβόλιο για προστασία από αυτόν τον νέο ιό A(H1N1)v. Υπάρχουν καθημερινές ενέργειες οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη διασποράς των μικροβίων που προκαλούν ασθένειες του αναπνευστικού όπως η γρίπη. Ακολουθήστε τα παρακάτω καθημερινά βήματα για να προστατέψετε την υγεία σας:

Πρώτον και κυριότερο: πλένετε τα χέρια σας. Προσπαθήστε να διατηρήσετε την καλή γενική υγεία σας. Κοιμηθείτε αρκετά, κάντε σωματική άσκηση, μετριάστε το άγχος σας, πιείτε πολλά υγρά και φάτε τροφές πλούσιες σε θρεπτική αξία. Προσπαθήστε να μην αγγίζετε επιφάνειες που ενδέχεται να είναι μολυσμένες με τον ιό της γρίπης. Αποφύγετε το άγγιγμα των ματιών σας, της μύτης και του στόματός σας: τα μικρόβια διασπείρονται με αυτόν τον τρόπο. Αποφύγετε την επαφή με άτομα που ασθενούν και αποφύγετε το συνωστισμό και τις μαζικές συγκεντρώσεις.

ΕΡ17: Ποιες επιφάνειες είναι πιθανότερο να αποτελούν πηγές μόλυνσης;

Ο ιός μπορεί να διασπείρεται όταν ένα άτομο αγγίξει κάτι που είναι μολυσμένο και στη συνέχεια ακουμπήσει τα μάτια του, τη μύτη του ή το στόμα του. Τα σταγονίδια από βήξιμο ή φτέρνισμα ενός μολυσμένου ατόμου κινούνται στον αέρα. Διασπορά του ιού είναι δυνατή και όταν ένας άνθρωπος έρθει σε επαφή με τα σταγονίδια από το αναπνευστικό σύστημα άλλου ατόμου πάνω σε επιφάνειες όπως γραφεία, βιβλία και χειρολαβές, για παράδειγμα, και στη συνέχεια ακουμπήσει τα δικά του μάτια, το στόμα ή τη μύτη του χωρίς να έχει πλύνει τα χέρια του. Οι μελέτες έχουν αποδείξει ότι ο ιός της γρίπης μπορεί να επιβιώσει και να μολύνει κάποιο άτομο για 2 έως 8 ώρες από τη στιγμή που θα εναποτεθεί πάνω σε μία επιφάνεια.

ΕΡ18: Τι θα πρέπει να κάνω όσον αφορά την οικιακή καθαριότητα για να αποτρέψω τη διασπορά του ιού της γρίπης;

Είναι σημαντικό να διατηρείτε όλες τις επιφάνειες καθαρές, ειδικά τα κομοδίνα στα υπνοδωμάτια, τις επιφάνειες στα μπάνια και στους πάγκους της κουζίνας, καθαρίζοντάς τις με οικιακό απολυμαντικό σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα του προϊόντος.

ΕΡ19: Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέψω τη διασπορά του ιού όταν νοσήσω;

ΕΡ20: Ποια είναι η καλύτερη τεχνική για το πλύσιμο των χεριών μου για να αποφύγω τη μετάδοση της γρίπης;

Το συχνό πλύσιμο των χεριών σας θα βοηθήσει να προφυλαχθείτε από τα μικρόβιά σας. Πλυθείτε με σαπούνι και νερό ή καθαρίστε τα χέρια σας με αλκοολούχο διάλυμα χεριών. Σας συνιστούμε να πλένετε τα χέρια σας – με σαπούνι και ζεστό νερό – τουλάχιστον για 20 δευτερόλεπτα (μετρώντας στα ελληνικά μέχρι το 40 ή μέχρι το 20 βάζοντας τη λέξη «και» πριν από κάθε αριθμό, π.χ. και ένα, και δυο,… και δεκαεννιά, και είκοσι). Αν δεν υπάρχει σαπούνι και νερό, μπορούν να χρησιμοποιούνται μαντιλάκια μιας χρήσης για τα χέρια με αλκοολούχο διάλυμα ή απολυμαντικά προϊόντα σε μορφή ζελέ. Μπορείτε να τα βρείτε στα περισσότερα πολυκαταστήματα και στα φαρμακεία. Όταν χρησιμοποιείτε απολυμαντικό ζελέ, τρίψτε τα χέρια σας μέχρι να στεγνώσει το ζελέ. Το ζελέ δεν χρειάζεται νερό για να δράσει. Το οινόπνευμα που περιέχει σκοτώνει τα μικρόβια των χεριών σας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη γρίπη A(H1N1)v επισκεφθείτε τον ιστοχώρο μας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.ecdc.europa.eu