Ο Κωστής Τριανταφύλλου είναι γνωστός από την δεκαετία του ’70 τόσο για τα εικαστικά του έργα, που συνεχίστηκαν με την παρουσίαση των ηλεκτρονικών του κεραυνών μέσα από ατομικές εκθέσεις σε μεγάλα μουσεία του εξωτερικού αλλά και της Ελλάδας, όσο και σαν ποιητής αλλά και σαν οπτικός ποιητής που κάθε φορά ο συγκερασμός ποίησης και εικαστικών δίνει μέσα από το προσωπικό του στίγμα την συνέχεια αυτής της ποιητικής έρευνας.
Το βιβλίο αυτό, με τον τίτλο π που φέρει τον ερμηνευτικό υπότιτλο-σφραγίδα ε μ π ι σ τ ε υ τ ι κ ό, επρόκειτο να βγει το 2009, μια που ξεκίνησε να γράφεται με την κρίση και τον πανικό της πανδημίας του ιού Η1Ν1. Το 2010 συνεχίστηκε με την νέα κρίση και τον καταθλιπτικό πανικό της οικονομικής αβεβαιότητας, αστάθειας και κατάρρευσης. Έτσι, τώρα, κυκλοφορεί μέσα από αυτό τον ιδιαίτερο τρόπο παρουσίασης που χρησιμοποίησε ο Κ.Τ. τόσο σε βιβλία του όσο και σε εκθέσεις του ή γλυπτά του που τα χαρακτήρισε σαν +ολική παρουσίαση. *1 Η μουσική σύνθεση του Κώστα Μαντζώρου “ π ”, Αθήνα 2009, βασίζεται κυρίως σε ηχογραφημένα αποσπάσματα του ποιητικού κειμένου που διαβάζει ο Κωστής. Λέξεις, όροι – στερεότυπα επαναλαμβάνονται δημιουργώντας ρυθμικά σχήματα που επανέρχονται ενώ μικρά μελωδικά σχήματα παραπέμπουν σε μεσαιωνικά ακούσματα. Αυτή η ηλεκτρακουστική σύνθεση συνοδεύει το βιβλίο με ένα CD.
Ο τρόπος γραφής, σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γραμματοσειρών και η άμεση σύνδεση με το διαδίκτυο δημιουργούν μια σύνθεση που από τον Απολινέρ και τους Ντανταϊστές, μέσα από το κίνημα της Οπτικής Ποίησης, χανόμαστε στην μεγάλη διαδικτυακή δημιουργία για να αποτυπωθούν σε ένα σπάνιο ποιητικό βιβλίο. Για να ενισχύσουν αυτή την ζωντανή ποιητική αίσθηση κάποια παλιότερα κείμενα δοκιμάζουν την παρέμβασή τους. Ποίηση Ελληνική και Γαλλική όσο και Αγγλικά κείμενα και εικόνες ποιημάτων και εικόνες που συνδιαλέγονται έτσι που να παραχθεί η ζητούμενη κυρίαρχη ποιητική αίσθηση μέσα από την ιδιαίτερη παρουσίαση όλων αυτών, που συνθέτουν το βιβλίο με τον χαρακτηριστικό τρόπο συνολικής παρουσίας που προτείνει ο Κωστής σε αυτό το καλλιτεχνικό βιβλίο με την υπόγεια εκρηκτική ύλη.
Οι εικόνες που συμπεριλαμβάνονται μέσα στο βιβλίο είναι αποτέλεσμα οπτικοποίησης, που αποτελούν και μέρος μιας ανάλογης έκθεσης έργων Οπτικής Ποίησης. Αυτά τα έργα έχουν γίνει παίρνοντας την λέξη ή το ίδιο το ποίημα και διερευνώντας την καλύτερη απόδοσή τους σε μια σχεδιαστική οπτικοποίηση. Τα ψηφιακά υλικά που τον βοήθησαν να αναδείξει την κρυφή πλευρά των γραμμάτων ή ολόκληρων ποιημάτων είναι η γνωστή σε όλους μας πλατφόρμα εργασίας Microsoft Office 2007 και όχι κάποιο σχεδιαστικό πρόγραμμα.
Και όπως γράφει, για να δημιουργηθεί μια εγκεφαλική κρίση, χρειάζεται : ποιητική κρίση, οικονομική κρίση, αφηγηματική κρίση, πολιτική κρίση… γλωσσική κρίση της κρίσης.
Πάνω σε ένα υδατογράφημα της “Kραυγής” του Munch, η κραυγή του φόβου για την πανδημία που έρχεται. Η άγνοια/έγνοια/αγωνία που μας οδηγεί να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τη ζωή από την πλευρά ενός ποιήματος μολυσμένου με τον ιό που μολύνει 13 συγγραφείς εκ των οποίων ένας πεθαίνει! Ο αυτοσαρκασμός και το χιούμορ δεν λείπουν από αυτό το εκρηκτικό βιβλίο.
Το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας*2, έχει διοργανώσει διεθνείς πολύτεχνες εκθέσεις και μέσα στο σκεπτικό του είναι ο διάλογος των τεχνών οι εκδόσεις βιβλίων και CD όπως το βιβλίο του Κ.Τ. και το CD του Κώστα Μαντζώρου.
*1 ( http://www.costis.gr/uploads/3/7/7/8/3778954/abc.pdf ) . Ένα μεγάλο απόσπασμα βρίσκεται στο τέλος αυτού του συνοπτικού «Δελτίου»
*2 Ιδρύθηκε το 1979, από μια μικρή ομάδα καλλιτεχνών και επιστημόνων με στόχο την καλλιέργεια και ανάπτυξη, μέσω της σύνδεσης τέχνης και επιστήμης, της δημιουργικότητας, της έρευνας και της αισθητικής παιδείας. Ιδρυτής και πρωτεργάτης του υπήρξε ο μεγάλος συνθέτης και στοχαστής του 20ου αιώνα, Γιάννης Ξενάκης. Το Κέντρο εγκαινιάστηκε επίσημα το 1986. Διευθυντής του ΚΣΥΜΕ από την ίδρυσή του μέχρι την 23η Μαΐου 2004 υπήρξε ο Στέφανος Βασιλειάδης. Πρόεδροι διετέλεσαν ο Γιάννης Ξενάκης, ο Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου και η Ζουζού Νικολούδη. www.ksyme.gr
Βιογραφίες στον ιστότοπο του εκδοτικού οίκου: http://www.ksyme.gr
Σύντομα βιογραφικά:
Κώστας Μαντζώρος
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Σπούδασε ανώτερα θεωρητικά της μουσικής με τον Γιάννη Ιωαννίδη, τον Χάρη Ξανθουδάκη και πιάνο με τον Michel Bischel. Παρακολούθησε το τμήμα Ηλεκτρακουστικής Μουσικής του Ωδείου Athenaeum. Δίδαξε στα σεμινάρια του Κέντρου Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας. Είναι συνεργάτης του Κέντρου Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας. Έχει γράψει έργα ηλεκτρακουστικής μουσικής, μικτά έργα και μουσική για το θέατρο. Συνθέσεις του έχουν παιχτεί σε διεθνείς και ελληνικές διοργανώσεις. http://www.myspace.com/cmantzoros
Κωστής Τριανταφύλλου
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1950. Από το 1969 έως και σήμερα, δημοσιεύει και διαβάζει την ποίησή του την οποία και παρουσιάζει ζωντανά μέσα από τα ποιητικά του δρώμενα . Συμμετέχει σε εκθέσεις Οπτικής Ποίησης. Έχει δημοσιεύσει στα περιοδικά Νέα Συντέλεια, Μανδραγόρας, Δέκατα, Νέο Επίπεδο, Χάρτης, Μορμώ, Πόλη των Γυναικών, Ιδεοδρόμιο, Σήμα, Χρονικό, Τραμ… στην Πρώτη Αντιστασιακή Ανθολογία Ποίησης, Παρίσι,1970. Από το 1969 έως και σήμερα διαβάζει την ποίησή του από την Αίθουσα της Εσπεράντο στην οδό Πατησίων και Αγίου Μελετίου το 1968 ,στο Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη στην οδό Ακαδημίας , στο Χαγιάτι, στην σχολή του Δολιανίτη το 1972 παράλληλα με την Πρώτη Εβδομάδα Ξένης Ποίησης που οργανώνει, στο Πολιτικό Καφενείο του Νικόλα Άσιμου στην Πλάκα, στην Αίθουσα Τέχνης Γιάννη Σταθά του Λεωνίδα Χρηστάκη και μετά την δεκαετία του ’70 έως σήμερα διαβάζει σε πολλές περιστάσεις καλεσμένος από διαφορετικούς φορείς. Μερικές από τις πιο πρόσφατες αναγνώσεις: 2010 ημέρα της ποίησης, καλεσμένος στον Ιανό από το διαδικτυακό περιοδικό Ποιείν. Για το περιβάλλον, ανάγνωση στο Γ. Ινστιτούτο Αθηνών, Ετ. Συγγραφέων, 2008 •Ανάγνωση στον Δ. Αθηναίων στα πλαίσια του συνέδριου Το Ταξίδι,2009 • Ανάγνωση στο Νοσότρος ,2009 • Η Λιάνα Σακελλίου παρουσιάζει τον Κ.Τ. στο 29ο Συμπόσιο Ποίησης της Πάτρας ,2009 • Ανάγνωση στο Συνεδριακό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Πάτρας,2009• 2001,”Bunker Poetico ‘’( 49.Venice Biennial,Curator H.Szeeman,developed with “ Isola della Poesia ” •2005 , Venice Biennial – Collateral Events and 2009, Biennale di Venezia – Eventi Collaterali / Save The Poetry – Night of Light, project by C.Davinio. •Συμμετέχει σε εκθέσεις Ποίησης και Νέων Τεχνολογιών. Από το περιοδικό και την κίνηση του Λωτού που οργανώνει το 1968, πρωτοεμφανίστηκαν πάρα πολλοί ποιητές και διανοούμενοι, μεταξύ αυτών: Β.Στεριάδης, Ν.Ησαΐα, Μ.Λαινά, Δ.Ποταμίτης, Π.Καπόνης, Κ.Μαυρουδής, Σ.Τράμπας, Γ.Λούλης, Ντ.Ζαχαρόπουλος, Γ.Γιωργής…
www.costis.eu
Κ.ΣΥ.Μ.Ε.
Το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας ιδρύθηκε το 1979 από μια μικρή ομάδα καλλιτεχνών και επιστημόνων με στόχο την καλλιέργεια και ανάπτυξη μέσω της σύνδεσης τέχνης και επιστήμης, της δημιουργικότητας, της έρευνας και της αισθητικής παιδείας. Ιδρυτής και πρωτεργάτης του υπήρξε ο Γιάννης Ξενάκης. Το Κέντρο εγκαινιάστηκε επίσημα το 1986. Διευθυντής του ΚΣΥΜΕ από την ίδρυσή του μέχρι την 23η Μαΐου 2004 υπήρξε ο Στέφανος Βασιλειάδης. Πρόεδροι διετέλεσαν ο Γιάννης Ξενάκης, ο Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου και η Ζουζού Νικολούδη. Πρόεδρος του ΔΣ είναι σήμερα ο Λυκούργος Αγγελόπουλος. Σήμερα το ΔΣ αποτελείται από τους: Άλκηστη Σουλογιάννη, Νίκο Κατωχιανό, Άκη Δαούτη και Μαρία Σκάρα. Το ΚΣΥΜΕ, από τα πρώτα χρόνια της δράσης του, μετέχει στην πνευματική, καλλιτεχνική και επιστημονική ζωή του τόπου μας με μια πολύπλευρη και αξιόλογη προσφορά στους ακόλουθους τομείς: Πολύτεχνη έκφραση, Μουσική Δημιουργία, Μουσική Έρευνα, Εκπαίδευση, Εκδηλώσεις, Παραγωγές – Εκδόσεις.
Η προαγωγή της Πολύτεχνης έκφρασης χαρακτηρίζεται από την μελέτη και την παρουσίαση τόσο πολύτεχνων παραδοσιακών δρώμενων όπου το ΚΣΥΜΕ σε όλα του τα προγράμματα (έρευνα, εκπαίδευση, συνέδρια, σεμινάρια, οδοιπορικά, καλλιτεχνικές εκδηλώσεις) ενέταξε συστηματικά πολύτεχνα δρώμενα, κυρίως από την ελληνική παράδοση , όσο και στην δημιουργία σύγχρονων πολύτεχνων έργων. Τα περισσότερα από τα έργα αυτά που δημιουργήθηκαν ή παρουσιάστηκαν από το ΚΣΥΜΕ ανήκουν στην κατηγορία αυτή των έργων που επανεμφανίζονται με νέες προτάσεις στις αρχές του αιώνα, στη μεγάλη δεκαετία του ’60 και προπαντός στο τέλος του 20ου αιώνα.
Πολύτεχνες Παραστάσεις Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες από τις κυριότερες και μεγαλύτερες σε πλήθος έργων και κοινού: -Δύο φεστιβάλ πολύτεχνης έκφρασης στο θέατρο «Αιξωνή» στα πλαίσια του Προγράμματος Καλειδοσκόπιο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη Γλυφάδα . -Φεστιβάλ «Πάνεμος», (εκτελέσεις πολύτεχνων έργων Ελλήνων και ξένων δημιουργών στο Ηρώδειο, σε ξενόγλωσσα ινστιτούτα, κλπ.) -Εκτελέσεις πολύτεχνων έργων κορυφαίων Ελλήνων συνθετών (Γιάννης Ξενάκης, Γιάννης Χρήστου), -7ήμερο εκδηλώσεων στα πλαίσια του Διεθνούς Συνεδρίου Μουσικής Πληροφορικής στους Δελφούς. -Κύκλος παρουσιάσεων πολύτεχνων έργων στις γκαλερί «Εύμαρος» και Ιλεάνα Τούντα -Παραγωγή και παρουσίαση σε συνεργασία με την ομάδα «Χορικά» της Ζουζούς Νικολούδη, πολύτεχνων έργων πολλών Ελλήνων συνθετών. Οι δυο τελευταίες από αυτές τις παραγωγές, σε συνδιοργάνωση με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ήταν το έργο «Τρωάδες» βασισμένο στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη και η χορογραφία με τίτλο «Μουσική» βασισμένη σε έργα μεγάλων συνθετών της Δύσης. – «Αργώ Πασιμέλουσα», βασισμένη σε κείμενα από τα ‘Αργοναυτικά’ του Απολλώνιου του Ρόδιου, πολύτεχνη παράσταση σε σκηνοθεσία Σπύρου Βραχωρίτη και μουσική Βασιλειάδη, Βελιανίτη και Γ. Αδάμη, παρουσίαση στην Ρόδο το 2002 με συμμετοχή περίπου 200 εκτελεστών.
Μουσική Δημιουργία Πάνω από 250 έργα δημιουργήθηκαν στα εργαστήρια του ΚΣΥΜΕ από Έλληνες και ξένους δημιουργούς. Πολλά απ’ αυτά παρουσιάστηκαν σε διοργανώσεις του ΚΣΥΜΕ ή άλλων μουσικών και θεατρικών οργανισμών και φεστιβάλ. Επίσης μεταδόθηκαν από την ελληνική ραδιοφωνία (Πρώτο και Τρίτο Πρόγραμμα), υποβλήθηκαν σε διεθνείς διαγωνισμούς και κάποια διακρίθηκαν. Τέλος ένας μικρός αριθμός έργων έχει περιληφθεί σε δισκογραφικές παραγωγές.
Μουσική Έρευνα – «Ηχητική Χαρτογράφηση της Ελλάδας»: Πρόγραμμα κατασκευής μέσου ηχητικής χαρτογράφησης του ελληνικού χώρου. Σε συνεργασία με το Ε.Μ.Π. και χρηματοδότηση από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Υπεύθυνος προγράμματος: Δημήτρης Καμαρωτός. -Το ΚΣΥΜΕ, υπό τον συνθέτη Θανάση Ρικάκη, λειτούργησε εργαστήρι μουσικής δημιουργίας και έρευνας βασισμένο στο σύστημα ΝΕΧΤ, και ίδρυσε το Τμήμα Ψυχοακουστικών Ερευνών που διοργάνωσε σειρά σεμιναρίων, το διεθνές συνέδριο Ψυχοακουστικής στο Ευγενίδειο, και αργότερα συνέβαλε, προσφέροντας τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό, στη δημιουργία του Ινστιτούτου Ψυχοακουστικών Ερευνών στη Θεσσαλονίκη σε συνεργασία με καθηγητές από τους κάτωθι φορείς : Columbia University, University of California at San Diego, CCRMA Stanford University, University of Kansas, Hospital of the State University of New York at Stonybrook, Ίδρυμα Έρευνας Λόγου,- Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αιγινήτειο, Α.Π.Θ, Α.Π.Θ, Α.Π.Θ., Πανεπιστήμιο Κρήτης, Univ. Paris VII. -Συμβολή στην εθνομουσικολογική έρευνα του Γ. Μανωλιδάκη πάνω στη μουσική ταυτότητα των περιοχών των Ιμαλαΐων και του Ινδικού Καυκάσου, με προσφορά του απαραίτητου τεχνολογικού εξοπλισμού για τις ηχογραφήσεις. Καρπός αυτής της συνεργασίας το CD «Λαλώ» με 29 αντιπροσωπευτικές μουσικές μαρτυρίες, απόηχους του Ελληνισμού που οι στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου μετέφεραν ως εκεί, όπως πιστεύουν οι ίδιοι. -ΥΔΕΕΣ και IMEL SOCRATES σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου της Πάτρας. Υπεύθυνος προγράμματος: Δημήτρης Καμαρωτός
Στα Εκπαιδευτικά προγράμματα περιλαμβάνονται: Χρόαι (1990-1992): Τριετές επιδοτούμενο καινοτομικό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης νέων, με τη συμβολή του Υπουργείου Πολιτισμού, της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου της ΕΟΚ. Εκπαίδευση 45 νέων -στα εργαστήρια και στους χώρους του ΚΣΥΜΕ- στον τομέα της έρευνας της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής με χρήση των επιτευγμάτων της σύγχρονης τεχνολογίας και εξειδίκευση στις τρεις κατευθύνσεις του προγράμματος σπουδών που είναι: -Καταγραφή και αρχειοθέτηση του υλικού, όπως αυτό μας παραδίδεται από μουσικά χειρόγραφα, την προφορική παράδοση, τα θεωρητικά κείμενα και τις ηχογραφήσεις .-Η εισαγωγή των δεδομένων σε υπολογιστές με βάση προγράμματα που αναπτύχθηκαν στο Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας. -Η αναλυτική και συγκριτική επεξεργασία των μουσικών στοιχείων με την εφαρμογή αρχών της τεχνητής νοημοσύνης Απόφοιτοι του ΧΡΟΑΙ σήμερα στελεχώνουν ερευνητικά κέντρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Εκδηλώσεις στα πλαίσια του ΧΡΟΑΙ: -Εξαήμερο εναρκτήριων μαθημάτων και μουσικών εκδηλώσεων στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο (27/08/90 – 01/09/90). -Εβδομάδα ηχογραφήσεων και εκδηλώσεων στην Ήπειρο. -Εβδομάδα ηχογραφήσεων και εκδηλώσεων στην Τσακωνιά.
Εμμέλεια (1988 -1993):Έξι ετήσια επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης 45 μουσικών στη μουσική δημιουργία με τη χρήση υπολογιστών και εξειδίκευσης στις εξής κατευθύνσεις: Σύνθεση – Έρευνα, Εκτέλεση – Ερμηνεία, Παρασήμανση – Γραφή σε υπολογιστές – Παιδαγωγική-Παραγωγή – ηχοληψία – Πολύτεχνη έκφραση- Σχέση Ελλάδας – Ευρώπης.
Αυτοτελή επιμορφωτικά προγράμματα:-Σεμινάρια Μουσικής Πληροφορικής με το σύστημα NEXT (1991)- Σεμινάριο Ψυχοακουστικής (5-10-1991 / 31-12-1991)-Σεμινάριο για τη χορωδιακή τέχνη (1991)-Σεμινάρια ΝΕΧΤ και Πολυαγωγίας στα πλαίσια του Συνεδρίου Μουσικής Πληροφορικής στους Δελφούς-Τέσσερα εβδομαδιαία σεμινάρια Πολυαγωγίας-150 περίπου, τρίωρες παρουσιάσεις, κυρίως σε μαθητές, της Πολυαγωγίας και γενικά του ρόλου της σύγχρονης τεχνολογίας στην μουσική δημιουργία, ερμηνεία και εκπαίδευση-Τριάντα τρίωρα σεμινάρια σε μαθητές, συνδυασμένα με εκτελέσεις σύντομων μουσικών προγραμμάτων σε 15 πόλεις της ελληνικής επαρχίας-διήμερα και τριήμερα σεμινάρια για πολύτεχνη αισθητική παιδεία σε συνεργασία με τα Παιδαγωγικά Τμήματα της Αλεξανδρούπολης, Ιωαννίνων, Πάτρας, Ρεθύμνου-ημερίδες και επιμορφωτικά διήμερα ή τριήμερα σε συνεργασία με τους κατά τόπους σχολικούς συμβούλους και την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση στην Ξάνθη, τη Δράμα, τη Χίο, την Πάτρα, την Άρτα, την Αμφιλοχία, την Καστοριά (1998-2002)- Συμβολή στη συγγραφή των βιβλίων μουσικής Γυμνασίου και Λυκείου του Ο.Ε.Δ.Β.-Η σύσταση θυγατρικής εταιρίας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με την επωνυμία «Ευμουσία», με σκοπό την άρτια μουσική εκπαίδευση των παιδιών και των νέων από καταξιωμένους και έμπειρους καθηγητές (1992)-Επίσης το ΚΣΥΜΕ σε συνεργασία με την εταιρεία Exodus ανέλαβε την υλοποίηση λογισμικού για την διδασκαλία της μουσικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. (2004- 2005)
Εκδηλώσεις, επιλογή
Συνέδρια – Συμπόσια-Συνέδριο Ψυχοακουστικής στην Αθήνα (1991)-Συνέδριο στο Παλέρμο αφιερωμένο στον ελληνικό μουσικό πολιτισμό σε συνεργασία με το «Centro per le Iniziative Musicali in Sicilia» (1992), πλαισιωμένο από συναυλίες παραδοσιακής, βυζαντινής και σύγχρονης μουσικής και εκθέσεις για την ελληνική μουσική-«Μουσική Πληροφορική Επιστήμη και Φιλοσοφία στη μουσική του μέλλοντος». Σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, Δελφοί (1-6.7.1992)-Συμμετοχή διακεκριμένων προσωπικοτήτων της μουσικής και της επιστήμης από 12 χώρες, με σημαντικές ανακοινώσεις και επίδειξη νέου πληροφοριακού εξοπλισμού, ανάμεσά τους οι Γιάννης Ξενάκης, Paul Lansky, Roger Reynolds, Tristan Murail, JeanBaptiste Barriere, Brad Garton, Perry Cook, Chris Chafe, καθώς και ερευνητές από τα πανεπιστήμια Columbia, Princeton, Stanford, τα κέντρα IRCAM, η ομάδα UPIC του CEMAMU και ΚΣΥΜΕ-«Επιστήμη και Τέχνη» , διεθνές συνέδριο στην Πάτρα για επιστήμη και τέχνη υπό την Προεδρία του Γιάννη Ξενάκη.-Ελληνο-ιταλικό συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για τη σύγχρονη μουσική, σε συνεργασία με το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών-Πέντε συμπόσια με θέμα «Η τέχνη στη ζωή μας» στις πόλεις Πρέβεζα, Ιωάννινα, Αγρίνιο, Άρτα, Μεσολόγγι, στα πλαίσια του οδοιπορικού στη Β.Δ. Ελλάδα.-Συμπόσιο στα πλαίσια του θεσμού «Δημήτρια ΚΕ». Συμμετοχή στο Πρόγραμμα “Ανδρομέδα” που διοργανώθηκε στο ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (2010).
Αφιερώματα-«Τρεις δεκαετίες μουσικής δημιουργίας- Τρεις γενιές συνθετών» 8-20.11.1990: δωδεκαήμερο με προβολές, εκτελέσεις και μεταδόσεις μουσικών και εικαστικών έργων στο Χώρο Τέχνης Εύμαρος-«Πάνεμος» 29 Μαΐου – 4 Ιουνίου 1991: Με αφορμή τα εβδομηντάχρονα του Γιάννη Ξενάκη πραγματοποιήθηκαν εννέα εκδηλώσεις πρωτοποριακής μουσικής που φιλοξενήθηκαν στο Ινστιτούτο Γκαίτε, στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αίθουσα Τελετών του Πολυτεχνείου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στο Ηρώδειο-«Μια πορεία συνέπειας και δημιουργίας» 6-12 Απριλίου 1992: Εβδομαδιαίο αφιέρωμα, με ομιλίες, συναυλίες, εκθέσεις και έκδοση τιμητικού λευκώματος, στο συνθέτη Νικηφόρο Ρώτα στην Εθνική Πινακοθήκη-«Πάνεμος» , διήμερο φεστιβάλ στο Ηρώδειο, 1994.
Οδοιπορικά.-«Η τέχνη στη ζωή μας» 9 – 16 Μαΐου 1990: Μουσικό οδοιπορικό στην Ελλάδα, διαδρομή σε 5 πόλεις της Δυτικής Στερεάς και της Ηπείρου σε συνεργασία με το Ιταλικό Ινστιτούτο Αθηνών, τον Ελληνικό Μουσικό Κύκλο, το Ίδρυμα Χουρμουζίου – Παπαϊωάννου, τους δήμους Αγρινίου, Αρταίων, Πρεβέζης, την Εταιρία Ηπειρωτικών Μελετών, το Γαλλικό Μορφωτικό Ίδρυμα, κ.α.-Εξαήμερο εναρκτήριων μαθημάτων και μουσικών εκδηλώσεων στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (27/08/90 – 01/09/90)-Εβδομάδα ηχογραφήσεων και εκδηλώσεων στην Ήπειρο-Εβδομάδα ηχογραφήσεων και εκδηλώσεων στην Τσακωνιά.
Μουσικές εκδηλώσεις. Το ΚΣΥΜΕ έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 250 μουσικές εκδηλώσεις σε ποικίλες διοργανώσεις (συνέδρια, συμπόσια, συναυλίες, οδοιπορικά, εκπαιδευτικά προγράμματα, κ.ά.). Ενδεικτικά αναφέρουμε:-«Αφιέρωμα στο Γιάννη Χρήστου» Αίθουσα Παλλάς, 7.10.99-«Η μουσική στη ζωή μας. Γνωριμία με τα όργανα της συμφωνικής ορχήστρας μέσα από τους δρόμους της ευρωπαϊκής και ελληνκής μουσικής». Τρίπολη, 19-21.12.1990, σε συνεργασία με τη Χορωδία Τρίπολης και με τη συνδρομή του Υπουργείου Πολιτισμού, της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς και του Κοινωνικού Ταμείου της ΕΟΚ.-«Δημήτρια ΚΕ, ‘Η Τέχνη στη Ζωή μας’ », Πενθήμερο Μουσικών εκδηλώσεων – Εργαστηρίων Πνευματικού Προβληματισμού, Θεσσαλονίκη, 8-12.10.1990, Α.Π.Θ, Δήμος Θεσσαλονίκης.
Παραγωγές- Εκδόσεις. –CD με 29 ηχογραφημένες μουσικές μαρτυρίες από τις περιοχές των Ιμαλαΐων και του Ινδικού Καυκάσου -κοινότητες που οι κάτοικοί τους δίκαια θεωρούν τον εαυτό τους απόγονο των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου- , καρπός της εθνομουσικολογικής έρευνας του Γιάννη Μανωλιδάκη, που το ΚΣΥΜΕ υποστήριξε διαθέτοντας τον απαραίτητο τεχνολογικό εξοπλισμό για τις ηχογραφήσεις. Η έκδοση συνοδεύεται από ένα πλούσιο σε κείμενα και φωτογραφίες ένθετο έντυπο.-«Ήχοι» συλλογή ποιημάτων του Βασίλη Καντίνσκυ .-«Από την Ελληνική Μουσική Πρωτοπορία του 20ου αιώνα», σε συνεργασία με την ΕΤΕΒΑ.-5 CD με έργα 34 ελλήνων συνθετών της μουσικής πρωτοπορίας που συνοδεύονται από το βιβλίο του μουσικολόγου Γ.Γ. Παπαϊωάννου με αναλύσεις, κρίσεις, στατιστικούς και συγκριτικούς πίνακες για την πορεία της ελληνικής μουσικής από την προϊστορία έως σήμερα και τη θέση της στην παγκόσμια μουσική κλίμακα.
Αρχείο Ηχογραφήσεων. Το Αρχείο ηχογραφήσεων του ΚΣΥΜΕ περιλαμβάνει περίπου 4500 ηχογραφήσεις από τα τέλη της δεκαετίας του 50 μέχρι σήμερα, που περιλαμβάνουν ηλεκτρακουστικά έργα, ηχογραφήσεις συναυλιών, διαλέξεις, σεμινάρια, πρωτότυπα υλικά, ηχογραφήσεις παραδοσιακής και βυζαντινής μουσικής κ.λ.π. Το Αρχείο έχει ψηφιοποιηθεί στα πλαίσια της Κοινωνίας της Πληροφορίας.
Μέρος από την ομιλία του στο 30ο Συμπόσιο Ποίησης της Πάτρας. Ολόκληρο το κείμενο στον διαδικτυακό τόπο: www.costis.gr
+ολική αίσθηση
Από τον Φεβρουάριο του 1974 που κυκλοφορεί στην Αθήνα το ποιητικό βιβλίο μου Αποσπάσματα του Κωστή, από τον Λ. Γιοβάνη, έως και σήμερα πολλές φορές χρειάστηκα/χρησιμοποίησα την αισθητική προσέγγιση που χαρακτήρισα σαν +ολική πρόταση. Χρησιμοποιώ αυτή την ιδιαίτερη γραφή, όχι σαν γραφιστικό λογοπαίγνιο, αλλά για να υπάρξει διαφοροποίηση από την λέξη «συνολική», που είναι ήδη εννοιοδοτημένη λέξη – στο κείμενό μου αυτό παρουσιάζω τις διαφορές τους αλλά και τις συμπληρωματικές τους σχέσεις. Έτσι, για να επανέλθω, το βιβλίο μου αυτό παρουσιάστηκε με μια +ολική ποιητική – μια ποιητική σε εξέλιξη στις σελίδες ενός βιβλίου. Αυτή η προσέγγιση που εξαπλώθηκε με σαφήνεια στο γλυπτό μου Το ερωτηματικό της Γης, όπως και στις ατομικές εκθέσεις Mediassemblages, Ρευστότητα στερεοποιημένη και στα περιβάλλοντά μου Λαβύρινθος ή το κενό μνημείο, Ηλεκτρικό πεδίο ξεκίνησε τόσο σαν πρόταση παρουσίασης και σύνθεσης ενός έργου όσο και σαν +ολική προσέγγιση/πρόταση ζωής. Ένα +ολικό έργο τέχνης. Έτσι η πρώτη φορά που οργανώνω μια τέτοια προσέγγιση επανανάγνωσης των μορφών που με βοηθάνε εκφραστικά μέσα από την ιστορία, γίνεται στο πρώτο μου ποιητικό βιβλίο, που όχι μόνον περιέχει τμήματα από δικά μου ανέκδοτα βιβλία και επιγραφές δρόμων και παραινέσεις / σκέψεις για τον αναγνώστη αλλά και σκέψεις για αυτή την ίδια την πράξη της έκδοσης, όπως και τμήματα από άλλους συγγραφείς με μια ιδιαίτερη παρέμβαση. Η ποίηση που βγαίνει στη ζωή και η ζωή που μπαίνει στην ποίηση. Δεν φοβάμαι το καινούριο στην ποιητική αίσθηση αλλά το παλιό κι αυτούς που βολεύονται γύρω του, το καθιερωμένο, το σίγουρο. Η πεπατημένη σήμερα είναι πια μια λεωφόρος ταχείας διέλευσης: προσοχή μη σας συνθλίψουν οι βιαστικοί οδηγοί! Από πάνω κι από κάτω γύρω και πέρα από κάθε σκηνή του παρελθόντος υπάρχει πάντα χώρος για νέα μηνύματα και καινούριες προσεγγίσεις, ναι τέτοια είναι και η δική μου +ολική προσέγγιση. Άλλο η πράξη με τα δεδομένα υλικά όπως: γράφω ποίηση με λέξεις, όπως ζωγραφίζω με χρώματα και κάνω γλυπτά με τρισδιάστατα υλικά και άλλο ο τρόπος επικοινωνίας τους που έχει να κάνει με την +ολική πρόταση και τον ολοκληρωμένο εσωτερικό διάλογο μεταξύ τους. Η εννοιολογία που συνδέει μεταξύ τους 40 ποιήματα σε ένα βιβλίο,15 μαρμάρινα κεφάλια σε ένα γλυπτό, 20 πίνακες και πέντε γλυπτά σε μια έκθεση. Για να είναι ζωντανά, παρεμβατικά κι εκρηκτικά. Σημειώνω πως υπήρξαν φορές που δεν μου χρειάστηκε αυτός ο τρόπος παρουσίασης – όμως όποτε τον οργάνωσα έτσι, είχα ουσιαστική ανταπόκριση γεννούσε ερωτήματα που διευκόλυναν τον διάλογο και την ποιητική/καλλιτεχνική επικοινωνία. Είναι μια προσέγγιση που με απασχόλησε / με προβλημάτισε, έχοντας στόχο την ουσιαστικοποίηση του αποσπασματικού λόγου.
Το πολύτεχνο έργο, που ονομάστηκε και συνολικό, και αυτό που με υπέρβαση των δεδομένων ορίων συνδιαλέγεται με άλλη τέχνη δεν έχει να κάνει με αυτό που δι-αισθητικά (δι-αισθητικά= δια μέσου των αισθητικών προταγμάτων με τα οποία διαλέγω να έρθω σε διάλογο) προτείνω σαν +ολικό. Είναι διαφορετικές προσεγγίσεις/προτάσεις, η μία συγκροτεί ένα έργο σύνθετων καλλιτεχνικών σχέσεων και αυτή που διαπραγματεύομαι εδώ θεωρεί την προηγούμενη πρόταση αισθητική/καλλιτεχνική προϋπόθεση των αρχών του 20ού όπως έχει ως προϋπόθεση και όλα τα άλλα αισθητικά ρεύματα. Άλλο η συνέργεια των τεχνών, η μίξις, το jamming, η αντίληψη του κολάζ, το assemblage, ή το θέατρο, ο κινηματογράφος, ο χορός, ή ακόμη οι πολύτεχνες αρχαίες εκφράσεις τέχνης και άλλο το +ολικό που πολλές φορές σε ένα είδος τέχνης εμφανίζεται σαν μια αισθητική στυλιστική πρόταση. +ολικό έργο τέχνης δεν δημιουργείται επειδή συνεργάζονται κάποιες τέχνες, αυτό ονομάζεται κολάζ τεχνών, μίξις αισθήσεων, πολύτεχνο έργο, συνολικό έργο. Αυτό ταιριάζει και με την αντίληψη του κολάζ όπου για παράδειγμα ένας μουσικός παίρνει τρία μουσικά μοτίβα (δημοτικό, έντεχνο κι ηλεκτρονικό) και τα ενώνει/ενσωματώνει ή ένας ποιητής κολλάει στίχους άλλων και παράγει ένα ποίημα. Μια εννοιολογική +ολική προσέγγιση θα ήθελε τα τρία αυτά μουσικά μοτίβα αυτόνομα στην ίδια χωρική παρουσία, παιγμένα από τον ίδιο εκτελεστή, ταυτόχρονα! Η πρακτική του κολάζ σαν έννοια χρησιμοποιήθηκε και στην ποίηση, από το ευρωπαϊκό Νταντά έως τον Αμερικανό Γουίλλιαμ Μπάροουζ που κείμενά του ήταν φτιαγμένα από τμήματα κειμένων όπως και στους πειραματισμούς του Claude Pelieu στην Γαλλία, στην προφανή ποίηση του Jiri Kolar, στο παγκόσμιο κίνημα της Οπτικής Ποίησης (Visual Poetry) και φυσικά στο μοναδικό Empty Words του John Cage, ένα τυχαίο ανακάτεμα λέξεων και συλλαβών. Σ’ αυτή την ερευνητική πολυποιητική συμπεριφορά εγγράφεται και το Poème Electronique, του Ι. Ξενάκη για το περίπτερο της Philips στην Παγκόσμια Έκθεση του 1958. Οι εικαστικές τέχνες οικειοποιούνται τόσο την ποίηση όσο και την πραγματικότητα κάνοντάς την τέχνη. Γιατί η ποίηση να μην οικειοποιηθεί, για να παρέμβει, για να ποιητικοποιήσει την καθημερινότητα, με τα δικά της υλικά, μια που παντού υπάρχει ο λόγος και οι έννοιες που είναι φορέας;
Ένα +ολικό έργο τέχνης υπάρχει και μέσα στην «συνολική» αντίληψη της τέχνης όπως περιγράφεται από πολλούς καλλιτέχνες και ποιητές. Δεν μου αρέσουν αυτές οι στριφνές φράσεις όμως είναι λεπτές οι διαφορές για να αποσαφηνιστούν και να προσδιοριστούν. Οι +ολικές προτάσεις δημιουργούν ρήξη μιας κατεστημένης πρακτικής και ανοίγουν διάλογο με τον θεατή μέσα από έναν ανοιχτό εννοιολογικό καθορισμό. Ο Γ. Παπαϊωάννου έλεγε πως «…ο ένας προσφέρει την ζωγραφική του, ο άλλος την ποίησή του, ο άλλος την μουσική του και βγαίνει ένα έργο συνόλου». Αυτό δεν έχει να κάνει με το +ολικό έργο που συζητάω, αλλά όπως προείπα φυσικά ενυπάρχουν αυτές οι αισθητικές διαθέσεις μια που μέσα από όλες αυτές τις προτάσεις μπορεί, αν το χρειάζεται ο ποιητής/καλλιτέχνης να παράξει ένα +ολικό έργο. Ο άνθρωπος είναι ένα +ολικό έργο. Από τον πρώτο άνθρωπο που χρειάστηκε την τέχνη ποιες αισθητικές να θέσεις για αναζήτηση, αφού ακόμη ούτε το αίτημα της αισθητικής δεν θα υπήρχε. Αντίθετα το πολύτεχνο έργο σαν μια τελετουργία στους πρωτόγονους έφερνε σε διάλογο μυσταγωγικό πολλών μορφών τέχνες. Η τέχνη θέλω να είναι δημιουργική, ερευνητική, πειραματική, απελευθερωμένη και να προσπαθεί να εξελίξει/ανανεώσει τον λόγο της και ας μένει και σε μία μορφή τέχνης. Εξ άλλου η μουσική, ο λόγος και η ηθοποιία συνεργάζονται και το αποτέλεσμα λέγεται για παράδειγμα θέατρο ή κινηματογράφος και λειτουργούν σαν αυτόνομα είδη/μορφές. Μήπως η απολυτότητα υπονοεί συντηρητισμό; Έτσι μια καινούρια, αυτόνομη μορφή τέχνης στο μέλλον μπορεί να ενσωματώνει πολύτεχνα είδη αλλά και +ολικές αισθητικές προτάσεις, μέσα στα πλαίσια μιας συνολικής αντίληψης της τέχνης. Ο Νάνος Βαλαωρίτης στο κείμενό του, Περί Ποιήσεως, του 2004, δημοσιευμένο στο περιοδικό Νέα Συντέλεια, τεύχος 3-4, γράφει το εξής: «…η ποίηση είναι κι αυτή όπως ο έρωτας ένα δαιμονικό στοιχείο που συνδέει το θείο και ακατάληπτο μυστήριο του κόσμου με την καθημερινότητα των ανθρώπων και μόνο εκείνη είναι ικανή να την αποκαλύψει στην πληρότητά της. Κι εδώ δεν μιλάμε μόνο για την ποίηση με την στενή έννοια ενός είδους λογοτεχνικού με τις μορφές που υποδύθηκε στους αιώνες και πώς άλλαξαν αυτές με τον χρόνο, αλλά με το ευρύτερο πνεύμα της που μπορεί να ονομάσουμε «ποιητικότητα» και «ποιητικοποίηση» και πώς λειτουργεί αυτή σε όλα τα εκφραστικά είδη, είτε των εικαστικών τεχνών, της μουσικής, του θεάτρου, της γραφής και της αρχιτεκτονικής. Θα έλεγα μάλιστα και μέσα στη ζωή την ίδια όπως την διαμορφώνου-με.». Η +ολική διαμόρφωση μιας δημιουργικής τέτοιας πρότασης, εγγράφεται στη λογική της ιδεολογικής οικειοποίησης κι αντιπαράθεσης διαφορετικών μορφών έκφρασης σε διάλογο μεταξύ τους. Δημιουργική τέτοια αντιπαράθεση που να ανοίξει τον μεταξύ τους διάλογο επί της ουσίας έτσι που να ισχυροποίηση τη σχέση τους με χαρακτηριστικά συγγενικότητας.
Έτσι, στο μαρμάρινο γλυπτό μου, τα κεφάλια ξεπηδάνε από το έδαφος με μια αδρή γλυπτική γραφή, συνεχίζουν με πιο ρεαλιστικές προσεγγίσεις έως που φτάνουν στον φωτορεαλισμό για να διαλυθούν σε αφαιρετικές φόρμες – από τον άγριο εξπρεσιονισμό, στον ρεαλισμό στην αφαίρεση όλα σε ένα γλυπτό, με στόχο Το ερωτηματικό της Γης ν’ ανταποκριθεί στην ευθύνη του τίτλου του.5 Στη σειρά Mediassemblages, (πρώτη παρουσία το 1983), χρησιμοποίησα πολλούς τύπους εικόνων μέσα στη +ολική παρουσία αυτής της σειράς. Χρειαζότανε να δημιουργήσω ένα σχόλιο γι’ αυτά τα υλικά στην Ελλάδα μια που εκείνη και μόνον την στιγμή άρχιζε να κατακλύζεται / να κυριαρχείται από τα πολύχρωμα τυπογραφικά μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έτσι τα περιοδικά και οι έγχρωμοι κατάλογοι είναι που δώσανε το πρωταρχικό υλικό και κατεύθυναν τις συνθέσεις – πάντα βέβαια μέσα από το δικό μου επιλεκτικό, παρεμβατικό, κριτικό, σαρκαστικό μάτι. Υπήρχαν διαφορετικά στυλ και μορφικές προσεγγίσεις του κολάζ και του assemblage, αλλά εννοιολογικά ενωνόντουσαν με την κριτική έννοια της υπαλλαγής, την δεικτική χρήση κάποιων πολύχρωμων θεμάτων και την +ολική πρόθεση απέναντι στα πολύχρωμα μέσα εκείνης της εποχής. Στις μεγάλες εγκαταστάσεις +ολικές προτάσεις Λαβύρινθος ή το κενό μνημείο, το σημαντικό ήταν να διέλθει ο θεατής ανάμεσα στα περάσματα από διαφανείς καθρέφτες, να αντικαθρεφτιστεί αλλά να συναντήσει λόγω διαφάνειας και τον θεατή της άλλης πλευράς, άλλοτε διαβάζοντας το κείμενο του Καστοριάδη που συμμετείχε σε ένα κοινό έργο μας κι άλλοτε παρατηρώντας κάποια περίεργα δικά μου έργα έως και ένα πανό διαδήλωσης με σπασμένα κεφάλια από ελαφρύ υλικό που συνέθεταν ένα σύνθημα και όλα μαζί για να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης μέσα κι έξω από το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας. Ετερόκλιτα στοιχεία σε μια διαδρομή αναγνώρισης του ουσιαστικού στοιχείου της επικοινωνίας που αναπτύχθηκε σε τρεις μεγάλες ατομικές μου εκθέσεις με αποκορύφωμα το Τελετουργία του 20ού αιώνα. Το ίδιο και στα Ενεργειακά πεδία, +ολικές προτάσεις παρουσίασης Τέχνης-Τεχνολογίας, όπου κυρίαρχη προσέγγιση για την κατασκευή ενός έργου ήτανε το κατά πόσο θα αφήνει στα μάτια του θεατή να φαίνεται ο κεραυνός σωστά. Τα υπόλοιπα δε βρισκόντουσαν μέσα στις επιλεγμένες προτεραιότητές μου. Όλα μαζί λοιπόν τα έργα στα Ενεργειακά πεδία, δίνανε το τελικό οπτικό/ηχητικό ενορχηστρωμένο περιβάλλον όπου ο κεραυνός αποκτούσε την μεγαλύτερη ελευθερία του και δημιουργική του παρουσία και οντότητα. Αισθητικά λοιπόν, ενώ ένα-ένα τα έργα είναι αναγνωρίσιμα ως αναφορά τον δημιουργό τους, φέρουν διαφορετικές αισθητικές καταβολές/αναφορές άλλα δε παρουσιάζονται σαν επίτοιχα, άλλα σαν κατασκευές, άλλα σαν περιβάλλοντα πάντα με κύριο μέλημα τον διάλογο μεταξύ τους αλλά και με μοναδικό στόχο τη λάμψη των κεραυνών στα μάτια των θεατών. Αυτό είναι ακριβώς η απελευθέρωση από τις κλειστές φόρμες όπως επίσης και η στόχευση της επανεννοιοδότησης ή της εύρεσης της ουσίας.
Όπως στο τέλος του ποιητικού μου βιβλίου υπάρχει ένα κείμενο που αναφέρεται στην έκδοση, έτσι και στο μαρμάρινο γλυπτό και στις εγκαταστάσεις ένα κείμενο συνοδεύει πάντα αυτή την πράξη, παράλληλα κι αυτόνομα δρώντας. Η παρουσίαση αυτή λοιπόν, ο τρόπος της και το αποτέλεσμά της είναι σημαίνουσα και παρεμβαίνει, για παράδειγμα στο ερώτημα τι είναι βιβλίο, όπως και τι είναι μια έκθεση, όπως και το ποια είναι η αφηγηματική εκείνη προσέγγιση που να δίνει στα αποσπάσματα μια άλλη ανάγνωση. Έτσι απαντάει στην αφήγηση και παρεμβαίνει εννοιοδοτώντας τα αποσπάσματά της. Και μάλιστα όχι σαν θραύσματα τυχαία, αλλά τέτοια που δημιουργούν μια άλλη, ολική επανανάγνωση. Αυτή η +ολική παρουσία της ποίησης μπορεί να γίνει, όποτε χρειάζεται στον ποιητή, μέσα σε ένα τόπο/βιβλίο/δρώμενο/βιντεοποίημα και φυσικά σε VJ’s γνωρίζοντας κι ανακτώντας τις ιστορικές καταβολές που διαλέγει κι ελεύθερα να εκφραστεί σε όποια ιστορική φόρμα έτσι που να μην διαιωνίζεται η επιλεγμένη φόρμα για να εγκλωβίζει, αλλά να ασκεί τα καθήκοντά της για να επιτύχει η έκφραση την πλέον δυνατή παρουσία της. Αυτή η συγκατοίκηση που προτείνω σε έναν τόπο, βιβλίο, γλυπτό ή το διαδίκτυο, σε μια χώρα, το ανθρώπινο κορμί, τις πέντε γλώσσες σε ένα βιβλίο και τις πέντε αισθήσεις σε ένα κορμί και τις πέντε ηπείρους μπορεί να κινητοποιηθεί δημιουργικά μόνον μέσα από την απελευθέρωση από τα κλειστά αισθητικά δόγματα, μόνον μέσα από την δυνατότητα να γεννηθούν καινούριες προσεγγίσεις μέσα από την γνώση που έχουμε για την παγκόσμια ιστορία της ποίησης. Έτσι για μένα περιγράφεται το προσωπικό ύφος παρουσίασης κι εγγραφής του κάθε ποιήματος ή ποιητικής πρακτικής. Αυτή είναι η εννοιολογική μου κατεύθυνση σε έναν επιλεγμένο δι-αισθητικό διάλογο. Το εντοπίζω σαν ένα συνεχές δημιουργικό ζητούμενο του μοντερνισμού, που αντλεί από τις πηγές των αισθητικών ρευμάτων έχοντας την ελευθερία να είναι +ολικά ανθρώπινο το δημιουργικό πρόταγμα. Έτσι, λοιπόν, δεν είναι πέρα από τα αισθητικά προτάγματα ή στυλ, αλλά αντίθετα κάθε φορά τιμώντας/ορίζοντας/επαναπροσδιορίζοντας διαφορετικά αισθητικά χαρακτηριστικά και θεωρώντας την +ολική έκφραση προσπάθεια συνέχισης κι έρευνας εκφραστικής αυτών των επιλεγμένων μορφών σε εξέλιξη. Έτσι, καινούριες αλληλουχίες εκφραστικές ορίζουν μια αισθητική σύμπλεξη/συμπόρευση σε δρόμους απελευθερωμένους. Όλα δεν κολλάνε με όλα, το σημερινό ανακάτωμα δεν είναι απελευθερωμένο. Αντίθετα κρύβει την ιδεολογία του μεταμοντέρνου σχετικισμού και δεν ορίζει μια ιδεολογική και αισθητική προσέγγιση. Ποιητική πρόταση με έναν εννοιολογικό καθορισμό τέτοιο που το παιχνίδι να γίνεται η δουλειά των ποιητών!
Το ότι υπάρχει ιστορία των κοινωνιών, σημαίνει αλλαγές που καταγράφονται. Μπορούμε να σκεφτούμε την ποίηση χωρίς ιστορία – δηλαδή χωρίς αλλαγές; Σήμερα με τους γρήγορους ρυθμούς εναλλαγών και ρυθμών ζωής, η ποίηση έχει μπει σε διαδικασία γοργής ενσωμάτωσης, μετάλλαξης για να εκφράσει ένα όχημα που κινείται εικονικά, που διαδρά στιγμιαία με τον χρήστη/αναγνώστη, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του πλανήτη και ο χώρος αυτός στον οποίο γίνεται όλο αυτό το ψηφιακό γεγονός είναι άυλος. Υπάρχουν κάποιοι περίοδοι που εμφανίζονται ανανεωτές/πρωτοπόροι ποιητές, αλλιώς τι ιστορία θα υπήρχε; Ιστορία της επανάληψης, της ομοιότητας ή θεματικής μόνον προσέγγισης και στυλιστικής ομοιογένειας; Θα ήτανε λογικό αυτοί οι πρωτοπόροι να είναι αυτοί που μένουν στην Ιστορία μια που χάραξαν μονοπάτια – σήμερα στην Ελλάδα γίνεται το ανάποδο, τους ξεχνάμε αυτούς που με μια ανανεωτική αίσθηση ανατροπής κατέθεσαν την ποιητική τους διαδρομή. Αν δεν είχαν προϋπάρξει αυτοί οι ποιητές που μας πέρασαν από την άλλη πλευρά της ποίησης, δεν θα είχε σήμερα νόημα να προσπαθούμε να μιλήσουμε σε βάθος για την ποιητική έρευνα και την εκάστοτε πρωτοπορία για να φτάσουμε μάλιστα σήμερα να αναζητούμε το μετά. Έτσι πρέπει να μελετήσουμε την διεθνή και τοπική πρωτοποριακή ποίηση και τα σημαντικά βήματα που γίνανε, θα πρέπει λοιπόν να αναφερθούμε σε ποιητές διεξοδικά, ζητήθηκε όμως από το συμπόσιο να μην γίνουν συγκεκριμένες αναφορές – όπως επίσης να εστιάσουμε μόνον στον 20ό αιώνα.
Η ποιητική επικοινωνία ψάχνει πάντοτε απάτητα μονοπάτια. Στόχος ένας ορίζοντας με μια νέα πολυδιάστατη σύνταξη/αίσθηση, πολυποιητική σύνταξη μιας έκφρασης που χρησιμοποιεί ό,τι και το ανθρώπινο κορμί. Τον ήχο, την εικόνα, την ανάγνωση, την κατανόηση, τις μυστικές αισθήσεις και όλα αυτά μαζί. Ποίηση σημαίνει πολλά πράγματα. Αν ζητήσεις ποιητική αίσθηση πού ακριβώς θα την βρεις; Μέσα σε ποιο βιβλίο -αν βρίσκεται μόνον μέσα σε ένα βιβλίο- κρύβεται αυτή η περίεργη αίσθηση και πώς θα την διαλέξεις και τι θα είναι αυτή η ανανεωτική αίσθηση επαναπροσδιορισμού της ποιητικής; Γιατί, τίποτα δεν ανανεώνεται;
Ξαναδιαβάζοντας αυτά που υπάρχουν και δίνοντας εκφραστική δυνατότητα σε κέλυφος που περικλείει όμοια αλλά και ετερόκλιτα είναι μια έγκυος/έκρυθμη στιγμή που αναμένεις πέντε διαφορετικά στοιχεία από μια μόνον γέννα – όλα μέσα στο ίδιο κέλυφος ζωής/ανάγνωσης. Ανάμεσα στις φόρμες για να φανεί/να αναδειχθεί το ελεύθερο πνεύμα και στυλ μέσα σ’ αυτό το κέλυφος, μακριά από φορμαλιστικές καθηλώσεις. Ανάμεσα στις φόρμες με ελευθερία έτσι που να δημιουργηθεί κέλυφος με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ή ένα ιδιαίτερο ιδίωμα ή μια ταυτότητά του. Έτσι παράγεται αισθητική, μια ποιητική αντιμετώπιση τέτοια που η επανανάγνωση των διάφορων επιλεγμένων μορφών να γίνεται το κέλυφος του έργου τέχνης ή του ποιητικού βιβλίου ή ένα νέο αισθητικό σώμα προσέγγισης της δημιουργίας. Καλλιτέχνες/ποιητές/μουσικοί εφαρμόζουν αυτή την δι-αισθητική πρόταση. Αυτή η πρόταση παρουσίασης, αυτό το κέλυφος είναι ένα +ολικό έργο. Και φτάνουμε στον τρόπο σύνθεσης, σε αυτό δηλαδή που ενυπάρχει και ενώνει εσωτερικά όλο το έργο. Αυτό που το κάνει και αναπνέει που το διατηρεί ζωντανό ή που ακόμη το σκοτώνει. Σχέδιο ζωής, αγωνίας, έρευνας, ομορφιάς, ευχαρίστησης, αγώνα, κατάκτησης. Έτσι κι αλλιώς πρέπει να δεχτούμε πως υπάρχει μια ιδιαίτερη ένταση ανάμεσα στην γραπτή λέξη και την εκφωνούμενη /προφορική λέξη, όπως και ανάμεσα στην γραπτή λέξη και το περιεχόμενο στο οποίο εννοιοδοτείται αυτή η λέξη, όπως και ανάμεσα στη γραπτή λέξη και τη σχέση της με την παρουσίαση του κειμένου. Η έρευνα για τον άγνωστο Χ στην ποίηση και στην τέχνη, έτσι ώστε να δημιουργήσει ένα +ολικό έργο, με βοήθησε στο να ξεκαθαρίσω την πολυεπίπεδη προσέγγιση απέναντι στην αφήγηση και μου έβαλε αισθητικές επιλογές και περιορισμούς για να ερευνήσω τις εκφραστικές/ποιητικές /πλαστικές ανησυχίες μου.
Ένας κόσμος ποίησης. Ένας κόσμος τέχνης. Μια γειτονιά που επικοινωνεί και παίζει και δημιουργεί – διαφορετικοί άνθρωποι σε ετερόκλιτες διαδρομές που συγκροτούν έναν κόσμο με μια συνολική ματιά συγγενικότητας. Πολύ θα ήθελα όλα να οδηγούν στην +ολική παρουσία του ατόμου/καλλιτέχνη/πολίτη. Αυτή η ολοκλήρωση είναι ζητούμενο γεγονός στις μεγάλες επαναστατικές γιορτές/περιόδους, για όσους το έχουν ζήσει, για όσους το έχουν αισθανθεί. Σαν συνέχεια του στην βράση κολλάει το σίδερο αλλά και σαν ευχή δική μου για ένα μέλλον με +ολικό πανανθρώπινο όραμα.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
