Σε κάθε ιστορική περίοδο μιας κοινωνίας, υπάρχει ένα «ιστορικό πρόταγμα» που τη συσπειρώνει. Την κινητροδοτεί. Την οργανώνει. Καθορίζει τις προτεραιότητές της, την πολιτική δυναμική και συμπεριφορά της, την αισθητική και τη δυναμική της.
Αναδεικνύει ή υπονομεύει το δυναμισμό της, την παραγωγική της ισχύ, την παιδεία και την κουλτούρα της, την εσωτερική της ευστάθεια και την εξωτερική της «εικόνα».
ΤΟ ΠΡΌΤΑΓΜΑ ΤΗΣ “ΜΕΓΑΛΗΣ ΙΔΕΑΣ”
Στην μετεπαναστατική Ελλάδα του 19ου αιώνα το μεγάλο ιστορικό πρόταγμα ήταν η «Μεγάλη Ιδέα» απελευθέρωσης των αλύτρωτων αδελφών.
Όλοι οι μεγάλοι πολιτικοί της εποχής, από τον Κουμουνδούρο ως τον Τρικούπη την ενστερνίστηκαν και την υπηρέτησαν. Οδηγήθηκαν σε πολλές απογοητεύσεις, σε μία χρεοκοπία το 1892, σε ένα ατυχή (τραγικό για την ακρίβεια) Ελληνοτουρκικό Πόλεμο, το 1897, στην επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1897 επίσης (αλλά και την ανεξαρτησία της Κρήτης ταυτόχρονα τότε) και σε μία περίοδο εσωστρέφειας της χώρας και διεθνούς της απομόνωσης (ως το 1909 περίπου).
Περιέργως, όμως η Μεγάλη Ιδέα δεν πέθανε τότε!
Οδήγησε στη συνέχεια στο ανορθωτικό κίνημα του Γουδί, στην Φιλελεύθερη αναγέννηση της χώρας το 1909-11. Σε δύο απροσδόκητες πολεμικές εποποιίες (τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13). Ένα επίσης πρωτοφανή εθνικό διχασμό. Ένα τεράστιο «άλμα» προς την Μικρά Ασία (Συνθήκη των Σεβρών το 1919). Μια εκστρατεία ως τα βάθη της Τουρκίας και μια Εθνική Καταστροφή άνευ προηγουμένου. Που συνοδεύθηκε από την προσφυγιά 1,5 εκατομμυρίων Ελλήνων της Μικράς Ασίας και του Πόνου (κι άλλου μισού εκατομμυρίου «αγνοουμένων»).
Τότε τέλειωσε πραγματικά η «Μεγάλη Ιδέα», το 1922 – ακριβώς ένα αιώνα μετά την Εθνική Παλιγγενεσία. Αλλά αφού στο μεταξύ η Ελλάδα υπέρ-τριπλασιάστηκε στην πορεία! (και παρά την εθνική καταστροφή που υπέστη στο τέλος αυτής της διαδρομής).
ΤΑ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΑ ΙΔΑΝΙΚΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Στην τελευταία φάση αυτής της πρώτη εκατονταετίας του σύγχρονου Ελληνισμού, η «Μεγάλη Ιδέα» και ο παραδοσιακός Πατριωτισμός μπολιάστηκαν από το Φιλελεύθερα ιδανικά του Ελευθερίου Βενιζέλου και από τις μεγάλες μεταρρυθμιστικές απόπειρες και τα εκσυγχρονιστικά οράματα του Στέφανου Δραγούμη και των «Ιαπώνων» του.
Και συνέπεσε με μια τεράστια διεθνή αναταραχή που οδήγησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο – την πιο αιματηρή ως τότε σύγκρουση στην παγκόσμια Ιστορία!
Στα είκοσι χρόνια του Μεσοπολέμου δεν υπήρχε καθαρό πρόταγμα για την ελληνική κοινωνία. Εξ ου και οι συνεχείς αναστατώσεις – πραξικοπήματα και συνεχείς πολιτειακές αλλαγές – που συνέβησαν τότε.
Η Ελλάδα προσπάθησε να συνέλθει από το διπλό σοκ που προκάλεσε η απότομη γεωγραφική της διεύρυνση σε συνδυασμό με την απορρόφηση του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Και το κατάφερε σε γενικές γραμμές.
Ταυτόχρονα προσπάθησε τότε να λύσει το πολιτικό και πολιτειακό της πρόβλημα, χωρίς να τα καταφέρει, ωστόσο. Και στο τέλος προσπάθησε να ετοιμαστεί για τον επερχόμενο Πόλεμο, που την βρήκε, πράγματι, πιο έτοιμη απ’ ό,τι τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ΕΦΙΑΛΤΙΚΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 40
Στη συνέχεια, η δεκαετία του ’40 υπήρξε εφιαλτική. Η χώρα έχασε συνολικά το 12% του πληθυσμού της! Οι υποδομές της έγιναν ερείπια. Η οικονομία της το ίδιο. Το μίσος και το αίμα του Εμφυλίου δηλητηρίασε την κοινωνία απ’ άκρου σ’ άκρο. Ένας λαός αποδεκατισμένος, μια κοινωνία διαλυμένη, μια χώρα σε χαλάσματα.
Κι όμως!
Από την επόμενη δεκαετία του ’50 αρχίζει μια αληθινή «εποποιία» με πρόταγμα πια την Ανάπτυξη. Την μεταπολεμική ανασυγκρότηση από τα ερείπια, που σύντομα γίνεται αληθινή αναπτυξιακή έκρηξη.
Εδώ συγκρούονται η στρατηγική του Κυριάκου Βαρβαρέσσου με τη στρατηγική του Ξενοφώντα Ζολώτα, με την καταλυτική παρέμβαση του Σπύρου Μαρκεζίνη και την υποτίμηση που επέβαλε το 1953 (με Πρωθυπουργό τότε το Στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο).
Και η προοπτική της ενσωμάτωσης στην ΕΖΕΣ με την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Η Ελλάδα είχε βρει και πάλι ισχυρό πρόταγμα: την ανάπτυξη με εξωστρέφεια και σταθερότητα. Και μεγαλούργησε.
Εκείνη και την επόμενη δεκαετία σημειώνει το ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης διεθνώς (μαζί με την Ιαπωνία).
Ήταν η εποχή που στην Ελλάδα συγκρούστηκαν μεγάλες στρατηγικές και μεγάλες επιλογές. Την επόμενη δεκαετία του ’60 – ταραγμένη και εσωτερικά και εξωτερικά – προστίθεται πλάι στην Ανάπτυξη κι ένα ακόμα πρόταγμα: Η Αναδιανομή (εισοδήματος και ευκαιριών).
ΤΟ ΠΡΌΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΙΑΝΟΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ανάπτυξη και Αναδιανομή αναδεικνύουν μεσαία τάξη, αλλά δημιουργούν και αιτήματα για περισσότερη δημοκρατία.
Το μετεμφυλιακό καθεστώς δεν μπορεί να τα διαχειριστεί και να τα απορροφήσει. Καταρρέει, και η δικτατορία που επιβάλλεται δίνει περισσότερη ώθηση και στην ανάπτυξη και στην αναδιανομή, αλλά επίσης δεν μπορεί να διαχειριστεί τα αιτήματα δημοκρατίας. Κι έτσι καταρρέει κι αυτή, σε συνθήκες εθνικής κρίσης (που η ίδια προκάλεσε στην Κύπρο) και διεθνούς Κρίσης (της πρώτης πετρελαϊκής) σε συνδυασμό με την κατάρρευση των διεθνών οικονομικών Συνθηκών του Μπρέττον Γούντς.
Η επόμενη επταετία (1974-81) έχει ως πρόταγμα την αποκατάσταση της δημοκρατίας σε συνθήκες εσωτερικής και διεθνούς κρίσης. Και επιτυγχάνει πλήρως! Αλλά με πανάκριβο «τίμημα». Γιατί η όντως σταθερή κοινοβουλευτική δημοκρατία θεμελιώθηκε πάνω σε ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα, που έχει μέσα του το σπέρμα του κρατισμού.
Από το 1981 και μετά ο κρατισμός θριαμβεύει και κυριαρχεί το αίτημα της Αναδιανομής! Αναδιανέμεται πλούτος, εισόδημα, Ευρωπαϊκά κονδύλια (μεσογειακά προγράμματα-ΜΟΠ και «πακέτα» κοινοτικών ενισχύσεων), τελικώς αναδιανέμονται και δανεικά (σε βάρος των επομένων γενεών).
Η αναδιανομή σε βάρος των επομένων γενεών υπήρξε και η χειρότερη. Γιατί αυτή πληρώνουμε τώρα.
Στο μεταξύ, η παραγωγική βάση της χώρας συρρικνώθηκε. Και η βιομηχανική, και η μεταποιητική και η αγροτική. Το ίδιο κατέρρεε η ανταγωνιστικότητα της χώρας και το εμπορικό ισοζύγιο.
Και δημιουργήθηκε ένα εκτεταμένο δίκτυο υπηρεσιών, που διόγκωνε πλασματικά το ΑΕΠ όσο το τροφοδοτούσαν οι επιδοτήσεις οι εισοδηματικές μεταβιβάσεις και ενισχύσεις, και η κατανάλωση.
Όλοι ζητούσαν «μισθούς Βρυξελλών κι όχι μόνο τιμές Βρυξελλών»! Κανείς δεν νοιαζόταν που δεν είχαμε ανταγωνιστικότητα Βρυξελλών. (Χώρια που την ίδια περίοδο και η ίδια η Ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα είχε αρχίσει να χάνει έδαφος σε σχέση με τις ανερχόμενες χώρες του πρώην Τρίτου Κόσμου)
ΑΡΝΗΣΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
Όταν μπήκαμε στο ευρώ, το 2001, ήταν η τελευταία ευκαιρία μας: Να μεταρρυθμιστούμε για να αντέξουμε την πρόκληση της νομισματικής ένωσης. Δεν το κάναμε! Και δεν αντέξαμε.
Οκτώ χρόνια αργότερα, ξεκίνησε η παγκόσμια κρίση. Που έβγαλε όλες τις παθογένειες στην επιφάνεια. Τις παθογένειες του ευρώ, τις παθογένειες των άλλων ευρωπαϊκών οικονομιών και τις πολύ πιο δραματικέςπαθογένειες της Ελλάδας. Που κατέρρευσε κυριολεκτικά.
Ιστορικά, λοιπόν, περάσαμε από το πρόταγμα της «Μεγάλης Ιδέας»κατά την πρώτη εκατονταετία της σύγχρονης ιστορίας μας:
- στο πρόταγμα της κοινωνικής σταθεροποίησης και της εθνικής επιβίωσης κατά τον Μεσοπόλεμο,
- στο πρόταγμα της Ανασυγκρότησης και της Ανάπτυξης κατά την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία,
- στο πρόταγμα της Ανάπτυξης και της Αναδιανομής στη δεκαετία του ’60,
- στο πρόταγμα της δημοκρατικής σταθεροποίησης το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 70
- και στο πρόταγμα της αέναης αναδιανομής ενός «πλεονάσματος» που δεν υπάρχει. Και δανειζόμασταν σαν τρελοί απ’ έξω, μέχρι που χρεοκοπήσαμε!
Και τώρα, τι;
Τώρα φτάσαμε σε μια κατάσταση ως κοινωνία να κινδυνεύουμε και πάλι θανάσιμα, από τις μεγάλες αναστατώσεις γύρω μας και διεθνώς, αλλά και από την ανεξέλεγκτη λαθρομετανάστευση στο εσωτερικό μας.
ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
Τώρα φτάσαμε και πάλι να βρεθούμε εκτός ευρώ ουσιαστικά (στην τελευταία ταχύτητα της ευρωπαϊκής «επανεκκίνησης» που θα αποφασιστεί τους επόμενους μήνες – όπου η Ελλάδα θα είναι στη ζώνη του ευρώ με capital controls και υπερδανεισμό, χωρίς ευρώ, μέχρι να αποφασίσει να μεταρρυθμίσει – δηλαδή να τσακίσει τον ασφυκτικό κρατισμό της).
Τώρα φτάσαμε και πάλι να μην έχει κανένα νόημα η «αναδιανομή» – το μόνο που ξέρει το πολιτικό προσωπικό μας και το μόνο που έμαθε να περιμένει το κακομαθημένο εκλογικό μας σώμα.
Και να συζητάμε πώς θα μοιράσουμε το… «υπερπλεόνασμα» που βγήκε από ασφυκτική υπέρ-φορολόγηση, αλλά και από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους (που αν πληρώνονταν δεν θα έβγαινε υπέρ-πλεόνασμα) και από τις νέες συντάξεις που δεν πληρώνονται (και συσσωρεύονται κι αυτές ως «αφανείς» ληξιπρόθεσμες οφειλές).
Ούτε έχει κανένα απολύτως νόημα η παραγωγή (αντί της αναδιανομής), αφού παραγωγή – δηλαδή επενδύσεις, επιχειρηματικότητα, ανταγωνιστικότητα και απασχόληση – δεν πρόκειται να υπάρξουν με το σημερινό καθεστώς της υπέρ-φορολόγησης και της φυγής παραγωγικών πόρων (κεφαλαίων και ανθρώπων) στο εξωτερικό.
Ούτε έχει κανένα απολύτως νόημα η «δημοκρατική σταθεροποίηση», όταν οι … «Ρουβίκωνες» έχουν προφανώς περισσότερα δικαιώματα από τους απλούς πολίτες, οι κουκουλοφόροι και οι λαθρομετανάστες περισσότερα δικαιώματα από τους Έλληνες φορολογούμενους.
Όταν οι εφημερίδες αποκρύβουν το όνομα της ήδη καταδικασμένης για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση Ηριάννας Βασιλειάδου-Λιναρδάκη, γιατί τους επέβαλαν οι κουκουλοφόροι την ομερτά!
Ενώ τα ονόματα εκατοντάδων αθώων, που κατηγορούνται από τη φαιά προπαγάνδα του ΣΥΡΙΖΑ διασύρονται δημόσια μέχρι να… αθωωθούν στα δικαστήρια (και να βγουν οι απαλλακτικές αποφάσεις υπέρ τους για να περάσουν «στα ψηλά»).
Η “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ” ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΑΓΜΑ
Σε συνθήκες που λειτουργεί «τυπικά» η δημοκρατία, αλλά δεν λειτουργεί τίποτε στην πραγματικότητα και διαχέεται η τρομοκρατία του αριστερού παρακράτους παντού, τότε ούτε η «δημοκρατία» μπορεί να είναι πρόταγμα!
Τουλάχιστον, όχι με την έννοια που ήταν παλιά όταν είχαμε απέναντι μας χούντα, ή αυταρχικό κράτος. Τώρα έχουμε ανύπαρκτο κράτος και πανίσχυρο αριστερό παρακράτος!
Πώς να οργανωθεί η μεσαία τάξη;
Γύρω από ποιά αιτήματα, όταν οι φόροι τη συντρίβουν, η τρομοκρατία την φοβερίζει, τα παιδιά της φεύγουν και οι ταγοί της σιωπούν;
Και κάποιοι μάλιστα μιλάνε για «συνεργασία» και «συναίνεση» με τους δυνάστες! Λες και βρισκόμαστε σε κανονικές συνθήκες. Όταν έχει εξαφανιστεί κάθε έννοια «κανονικότητας». Και κάποιοι «εκλιπαρούν» και… μποναμά ως «αντίδωρο» γι’ αυτά που μας απομυζούν και μας χρωστάνε!
Το μεγάλο σημερινό πρόταγμα – δηλαδή αυτό που μπορεί να κάνει το «κλικ» και να παρακινήσει μεγάλες μάζες να μετατραπούν από πολλές μικρές δεξαμενές με «λιμνάζοντα ύδατα» οργής σε «ορμητικό ποτάμι» κάθαρσης – είναι να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ! Να ξεριζωθεί ο κρατισμός που ενδημεί και η ανομία που κυριαρχεί.
ΠΡΌΤΑΓΜΑ ΤΟ ΞΕΡΙΖΩΜΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΣΜΟΥ
Ο ΣΥΡΙΖΑ συμπυκνώνει τον κρατισμό (που δικαιωματικά εκπροσωπεί και υπερασπίζεται ως «κληρονόμος» του παλαιού ΠΑΣΟΚ), την ανομία που από τα σπλάχνα του έχει διαδοθεί στην κοινωνία και την κρίση αξιών που ο ίδιος υπονομεύει και αποδομεί, ξεφτίζοντας έτσι, κάθε μέρα, την ίδια την ιστορική ιδιοπροσωπία του λαού και τη συλλογική μας υπόσταση.
Να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ να ξεριζωθεί ο κρατισμός, να καταλυθεί η ανομία να ξαναστηθεί η χώρα στα πόδια της.
Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις είναι η «άλλη λέξη» για όλα αυτά!
Τα διαχρονικά ιδανικά της πατρίδας, της νομιμότητας, της δικαιοσύνης και της αξιοκρατίας, είναι η ιδεολογική διάσταση που πάντα είναι απαραίτητη για να κυριαρχήσουν τα φιλελεύθερα ιδανικά.
Αυτά δεν γίνονται σε… «συναινετικό» κλίμα με τους δυνάστες μας. Γίνονται μόνο με ρήξη μαζί τους!
Αυτή η ρήξη προετοιμάζεται έτσι κι αλλιώς. Την προετοιμάζουν οι ίδιες οι συνθήκες και τα αδιέξοδα στα οποία μας οδήγησαν. Την προετοιμάζουν και οι κουκουλοφόροι που κάνουν «ασκήσεις ετοιμότητας» και εκπαιδεύονται στο αντάρτικο πόλης κάθε βράδυ στα Εξάρχεια – και όχι μόνο. Την προετοιμάζουν πιστεύοντας ότι θα μας πιάσουν στον ύπνο.
Δεν θα μας πιάσουν!
Αν θες Ειρήνη ετοιμάσου για Πόλεμο, έλεγαν οι Λατίνοι.
Αν θες «εθνική ενότητα» ετοιμάσου για σύγκρουση με όσους διχάζουν εξαπατούν και καταδυναστεύουν το λαό.
Αν θες την Ελευθερία σου ετοιμάσου να παλέψεις γι’ αυτήν.
Μη ρωτάς τι θα κάνουν οι άλλοι. Ψάξε μέσα σου τι μπορείς να κάνεις εσύ! Ίσως θα μάθεις έτσι, αν αξίζεις την Ελευθερία σου. Γιατί η Ελευθερία κερδίζεται, δεν χαρίζεται.
Το πρόταγμα σήμερα είναι να ηττηθεί κατά κράτος ο ΣΥΡΙΖΑ κι ό,τι διαχρονικά πια εκπροσωπεί. Κι αυτό δεν είναι πολιτική διαμάχη, δεν είναι εκλογικό σύνθημα είναι αγώνας Ελευθερίας.
Μη περιμένετε να γίνουμε Βενεζουέλα.
Γιατί εκεί μας πάνε…
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Θανάση Κ. στο new deal