Αν θέλετε να μελετήσετε σε βάθος – και με ιστορική προοπτική – μια κοινωνία, επικεντρώστε την προσοχή σας στην μεσαία τάξη κάθε εποχής!
ΜΕΣΑΊΑ ΤΆΞΗ: Ο ΣΙΔΕΡΕΝΙΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
Αυτός είναι ένας «σιδερένιος κανόνας» που ισχύει σχεδόν διαχρονικά, από τις αυτοκρατορίες και τις πόλεις-κράτη της αρχαιότητας, ως τις ηγεμονίες και τα βασίλεια του μεσαίωνα, ως τις αυτοκρατορίες και τα εθνικά κράτη των νεωτέρων χρόνων, ως τα σύγχρονα κράτη.
Και ισχύει σήμερα περισσότερο, ίσως, απ’ ό,τι παλαιότερα, και στις δημοκρατίες περισσότερο απ’ ό,τι στα ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Αντίθετα από τις προβλέψεις του Κάρολου Μάρξ τον 19ο αιώνα (και τους … «ασεβείς πόθους» των μαρξιστών έκτοτε), στις σύγχρονες ανοικτές οικονομίες της αγοράς, η μεσαία τάξη δεν διαλύθηκε!
Αναπαράγεται και μετασχηματίζεται συνεχώς, επιβιώνει και διευρύνεται, όχι τόσο μέσα από την «αναδιανομή» εισοδήματος, αλλά μέσα από την παραγωγή, την εισαγωγή καινοτομίας, τη μόρφωση και την επιχειρηματικότητα.
- Όποιος χτυπάει τη μεσαία τάξη συντρίβεται!
- Όποια κοινωνία χάνει τη μεσαία τάξη της, για οποιοδήποτε λόγο, αποσυντίθεται συνολικά.
- Όποια δημοκρατία αφήνει την μεσαία τάξη της να διαλυθεί, καταρρέει…
- Κι αντίθετα: όπου αναγεννώνται έθνη και κοινωνίες, αυτό γίνεται αναδεικνύοντας πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα νέα μεσαία τάξη.
- Κι όπου αναδεικνύονται νέες μεσαίες τάξεις, εκεί επιβάλλονται τελικά και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις – αλλιώς ακολουθούν εσωτερικές συγκρούσεις, καθεστωτικές κρίσεις, οικονομική στασιμότητα, εξεγέρσεις κλπ.
ΜΕΣΑΊΑ ΤΆΞΗ: Ο ΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΑΡΜΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Η μεσαία τάξη στις σύγχρονες κοινωνίες, δεν είναι «κάπου στη μέση». Είναι ο κορμός – και ο ενοποιητικός αρμός – της κοινωνίας, είναι συνήθως η ατμομηχανή της οικονομίας (παράγει το 60-85% της απασχόλησης) και βεβαίως, είναι ο στυλοβάτης της δημοκρατίας!
Όταν ξεσπά μια κοινωνική κρίση αυτό σημαίνει ότι πλήττεται άμεσα η μεσαία τάξη. Και της επιβάλλεται να μετασχηματιστεί.
Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης ήταν (και γινόταν όλο και περισσότερο) κρατικοδίαιητη! Άμεσα ή έμμεσα.
Πέρα από την άμεση σύνδεση της δημοσιοϋπαλληλίας με το Δημόσιο, και των αγροτών με τις επιδοτήσεις, όλα τα υπόλοιπα «μεσαία στρώματα» (επαγγελματίες, κατασκευαστικός κλάδος, τουρισμός, υπηρεσίες, αυταπασχολούμενοι, συνταξιούχοι) συνδέονταν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό με κυβερνητικές πολιτικές, κυβερνητικές επενδύσεις (σε υποδομές κλπ.), με αξίες και υπεραξίες που δημιουργούσε το ίδιο το κράτος.
Όταν ο κρατισμός κατέρρευσε με την κρίση, η μεσαία τάξη χτυπήθηκε και έπρεπε να μετασχηματιστεί.
Ο Τσίπρας τους υποσχέθηκε να… καταργήσει την κρίση! Και να τους επαναφέρει στον «απωλεσθέντα παράδεισο» πριν την κρίση! Θα έσχιζε τα μνημόνια, με ένα νόμο κι ένα άρθρο…
Τους είπε ψέματα! Γιατί κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο. Κι έτσι τους βύθισε ακόμα πιο βαθιά στην κρίση.
Η ΚΟΡΟΪΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΑΣ ΤΑΞΗΣ
Ο «κοινωνικός μετασχηματισμός» που ως βέρος αριστερός είχε στο μυαλό του ήταν αυτό ακριβώς: Να κοροϊδέψει τη μεσαία τάξη ότι θα την επαναφέρει εκεί που ήταν πριν – ώστε να κυβερνήσει κι ύστερα να τη… διαλύσει!
Πώς; Με τη «μεγάλη αναδιανομή» που θα έκανε.
Που ήταν όμως πολύ-πολύ διαφορετική απ’ αυτήν που υποσχέθηκε.
Πήρε εισόδημα (μέσα από υπέρ-φορολόγηση) από τη μεσαία τάξη για να δημιουργήσει υπερ-πλεονάσματα ώστε να τα έχει καλά με τους δανειστές – προστατεύοντας, όμως, ταυτόχρονα ένα μέρος μόνον της μεσαίας τάξης – τη δημοσιοϋπαλληλία!
Όχι τους πιο «φτωχούς και αδικημένους» του συστήματος! Αλλά αντίθετα τους προνομιούχους του κρατισμού! Που επιχειρεί πλέον να μετατρέψει σε δικό του «φέουδο», σε δικό το «προπύργιο», σε δική του «βάση πολιτικής ισχύος» και εξουσίας. Δεν «έδωσε χρήματα» στους δημοσίους υπαλλήλους.
Ούτε «προσέλαβε» πολλούς – δεν μπορεί άλλωστε, έχει ήδη υπογράψει μείωση των συμβασιούχων ως το Δεκέμβριο και θα του ζητηθεί επί πλέον μείωση και του μόνιμου προσωπικού!
Αλλά προσπάθησε να προστατέψει το «δημόσιο» δημιουργώντας ισχυρούς πελατειακούς δεσμούς μαζί του. Μιλάμε για σχέσεις «προστασίας» – αληθινό νταβατζιλίκι!
Η ΕΞΑΠΑΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥΠΑΛΛΗΛΙΑΣ
Λιάνισε τους αυταπασχολούμενους, τους επαγγελματίες, τους αγρότες, τον ιδιωτικό τομέα συνολικά, τις επιχειρήσεις μεγάλες και μικρές (ιδιαίτερα τις μικρές γιατί οι μεγαλύτερες μπορούν να μεταναστεύσουν ευκολότερα) τους συνταξιούχους – κι όλα αυτά «προστατεύοντας» τη δημοσιοϋπαλλαλία. Κι αυτό «σχετικό» είναι βέβαια. Γιατί…;
Τον αυξημένο ΦΠΑ το πληρώνουν και αυτοί. Την αυξημένη εισφορά αλληλεγγύης την πληρώνουν κι αυτοί. Τους αυξημένους φόρους από τις διαδοχικές μειώσεις του αφορολόγητου τις πληρώνουν κι αυτοί.
Απλά δεν κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους (επί τους παρόντος) και δεν κινδυνεύουν από μεγάλες περικοπές (με εξαίρεσή τις συντάξεις τους στο μέλλον, που θα αποδεκατιστούν). Κι επειδή η πραγματική προστασία που τους προσφέρει είναι πολύ «σχετική», έδωσε μεγάλη έμφαση στα σύμβολα.
Γιατί η Αριστερά ξέρει να διαχειρίζεται τα σύμβολα, ενώ η φιλελεύθερη παράταξη δεν το κατέχει αυτό το «σπορ». Εξ ου κι το άνοιγμα της ΕΡΤ και η επαναπρόσληψη των «απολυμένων καθαριστριών» του υπουργείου Οικονομικών.
Ο ΑΠΕΧΘΗΣ ΚΡΑΤΙΚΟΔΙΑΙΤΟΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ
Προσέξτε: δύο χρόνια μετά που άνοιξε ξανά η ΕΡΤ, ο διοικητής που ο Τσίπρας διόρισε, ο Διονύσης Τσακνής, παραιτήθηκε «οργισμένος και αηδιασμένος» καταγγέλλοντας «τον πιο απεχθή κρατικοδίαιτο συνδικαλισμό»! Δηλαδή δικαιώνοντας πλήρως το Σαμαρά που την είχε κλείσει και την είχε αντικαταστήσει με την πολύ πιο «νοικοκυρεμένη» ΝΕΡΙΤ. Αλλά η φιλελεύθερη παράταξη δεν μπόρεσε να το αναδείξει αυτό.
Στο μεταξύ η ΕΡΤ που πριν την κλείσει ο Σαμαράς είχε μέση ακροαματικότητα γύρω στο 2,5%. Και όταν την αντικατέστησε η ΝΕΡΙΤ η ακροαματικότητα τριπλασιάστηκε στο 7,5% (και ανέβαινε). Τελικά με την επιστροφή στην ΕΡΤ του Τσίπρα, η ακροαματικότητα έπεσε ξανά πολύ πιο χαμηλά από πριν: στο 1%! Ο κόσμος έδειξε σαφώς τι προτιμάει και τι αποστρέφεται. Όμως, ούτε αυτό μπόρεσε να το αξιοποιήσει η φιλελεύθερη παράταξη.
Κι ακόμα, όταν επί Σαμαρά απολύθηκαν οι καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών (άλλο συμβολικό «τοτέμ» του κρατισμού κι αυτό), με αποδοχές τότε συχνά μεγαλύτερες απ’ ό,τι οι ειδικευμένοι γιατροί του ΕΣΥ τότε(!), προσελήφθησαν στη θέση τους καθαρίστριες του ιδιωτικού τομέα με αποδοχές αντίστοιχες με ό,τι παίρνουν οι υπόλοιπες συνάδελφοί τους. Κι όταν επί Τσίπρα ξανά-προσελήφθησαν οι «απολυμένες καθαρίστριες» – δημόσιοι υπάλληλοι, έδιωξαν τις συναδέλφους τους που είχαν στο μεταξύ πάρει τη θέση τους. Αυτές τις απολυμένες του ιδιωτικού τομέα, κανείς δεν τις λυπήθηκε. Δεν βρέθηκε καμία συμπαθής Χάρις Αλεξίου να πάει να κάνει συναυλία για χάρη τους.
Άκλαυτες πήγαν! Γιατί η κυρίαρχη ηθική της Αριστεράς (που έχει επιβληθεί στις δεκαετίες της μεταπολίτευσης) δεν πολύ-νοιάζεται για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι το μόνο που την ενδιαφέρει.
Ο ΣΚΑΝΔΑΛΩΔΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
Όπως όταν απολύονται δημοσιογράφοι από ραδιόφωνα, κανάλια και εφημερίδες που κλείνουν, χρόνια τώρα – ή όταν μένουν μήνες απλήρωτοι δημοσιογράφοι και τεχνικοί σε ΜΜΕ (πολλές φορές και «αριστερά» ΜΜΕ) – κανείς δεν κάνει «συναυλίες συμπαράστασης» γι’ αυτούς.
Για τους «απολυμένους της ΕΡΤ» μόνο είχε χαλάσει ο κόσμος!
Ο απόλυτος και σκανδαλώδης διαχωρισμός: Από τη μία οι «εργαζόμενοι» του δημοσίου που είναι οι προνομιούχοι και τα «αγαπημένα παιδιά» του συστήματος.
Κι από την άλλη όλα τα υπόλοιπα «αποπαίδια» του ιδιωτικού τομέα, που σφαγιάζονται καθημερινά με απολύσεις και απλήρωτη εργασία. Και για τους οποίους κανενός του αυτί δεν ιδρώνει.
ΚΑΙΡΟΣ Η ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ ΝΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΙ ΤΗΝ ΜΕΣΑΊΑ ΤΆΞΗ
Η φιλελεύθερη παράταξη αυτή την ακραία κοινωνική αδικία δεν κατάφερε ως τώρα, ούτε να την αναδείξει, ούτε να την αξιοποιήσει ούτε να την πολεμήσει – ούτε βέβαια να την αντιστρέψει.
Καιρός να το κάνει! Κι εδώ βλέπετε μια τεράστια διαφορά που κάποιοι ακόμα την κρύβουν – ή δεν μπορούν να τη δουν:
- Ο Σαμαράς έκανε δημοσιονομική προσαρμογή – και μάλιστα την πιο θεαματική: Μείωσε το έλλειμμα από το 9,2% που το παρέλαβε στο 2,6%. Μέσα σε δυόμιση χρόνια. Κι αυτό για να γίνει σημαίνει ότι μάζεψε λεφτά. Από παντού – και από τη μεσαία τάξη. Αλλά ταυτόχρονα έκανε και τρία πράγματα που δεν τα κάνει ο Τσίπρας:
- Μείωνε συνεχώς και φόρους: Κυρίως προς τη μεσαία τάξη!
- Πλήρωνε συνεχώς και ληξιπρόθεσμα (που βρήκε). Κυρίως προς τη μεσαία τάξη.
- Και έκανε μεταρρυθμίσεις που θεαματικά βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής οικονομίας – δίνοντας τη δυνατότητα και στη μεσαία τάξη να ανασυγκροτηθεί, να υπάρξει και να αναπτυχθεί πια, μέσα από την παραγωγή – όχι μέσα από τον κρατικό κορβανά.
Κι όποιον ρωτήσετε σήμερα, θα σας πει πως εκεί στο δεύτερο μισό του 2014, η «διαφορά» προς το καλύτερο είχε αρχίσει να γίνεται αισθητήστην αγορά. Είχε αρχίσει να φαίνεται «φώς στην άκρη του τούνελ». Ενώ τώρα…
Κι έτσι, ακόμα κι όταν έριξαν το Σαμαρά, ένα σημαντικό μέρος της μεσαίας τάξης ψήφισε το Σαμαρά! Κι έτσι είχε τη μικρότερη «κυβερνητική φθορά» που υπήρξε ποτέ για κόμμα που κυβέρνησε, κι ας έκανε τα πιο δύσκολα.
Παρ’ όλα αυτά, ο Τσίπρας τους έταξε τότε πως «δεν χρειάζονται θυσίες».
ΟΙ ΒΟΛΕΜΕΝΟΙ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΑΣ ΤΑΞΗΣ
Δεν χρειάζεται να αλλάξουν οι ίδιοι. Ότι μπορούσε με «μαγικό ραβδί» να τους επαναφέρει στην προ της κρίσης εποχή και να τρώνε με χρυσά κουτάλια.
«Οι δανειστές θα παρακαλάνε να μας δανείσουν!» έλεγε… Κι ένα μεγάλο κομμάτι της μεσαίας τάξης, τον πίστεψε και τον ψήφισε. Όχι γιατί είναι «ηλίθιοι». Αλλά γιατί δεν ήθελαν ξεβολευτούν! Κυρίως δεν ήθελαν να μετασχηματιστούν οι ίδιοι.
Ξέχασαν να είναι ανταγωνιστικοί και να προκόβουν. Είχαν «καλομάθει» στο εύκολο εισόδημα, στην εύκολη φοροδιαφυγή, στην εύκολη κομπίνα, στην εύκολη επιδότηση. Κι όποιος τους την υποσχόταν ασκούσε ακαταμάχητη γοητεία πάνω τους. Σαν το «άγημα παρελάσεων», που δεν έμαθε ποτέ να πολεμάει, κι αντί να πάει στο μέτωπο, εύκολα ακούει όποιον του τάζει παράτες και δουλειά «γιωτά» στην ασφάλεια και στη ζέστη ενός γραφείου. Ακόμα και η πιο ταπεινωτική συνθηκολόγηση γι’ αυτούς είναι προτιμότερη από τις κακουχίες του Πολέμου.
Μόνο που δεν τους επιφύλασσε το Τσίπρας μιαν απλή «συνθηκολόγηση». Τους έβαλε στα κάτεργα κανονικά! Τους ξεπάτωσε στους φόρους. Και συνεχίζει να τους ξεπατώνει. Αυτοί είναι που την «πλήρωσαν» πανάκριβα.
Ο Σαμαράς έφτιαχνε πλεονάσματα. Αλλά έκανε και φορο-ελαφρύνσεις, προωθούσε και μεταρρυθμίσεις, δημιουργούσε συνθήκες και ευκαιρίες ανάπτυξης.
ΤΑ ΠΕΤΣΙΝΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΣΙΠΡΑ
Ο Τσίπρας έφτιαξε «πέτσινα πλεονάσματα» από ληξιπρόθεσμα (σε βάρος της μεσαίας τάξης), από υπέρ-φορολόγηση (σε βάρος της μεσαίας τάξης), και απλήρωτες συντάξεις (πέρα από τα υπόλοιπα ληξιπρόθεσμα – επίσης σε βάρος μέρους της μεσαίας τάξης).
Και τώρα, απ’ αυτά τάζει να μοιράσει… «μπουναμά» σε αυτούς που τους πήρε πολλαπλάσια και τους χρωστάει πολλαπλάσια. Και δεν του βγαίνουν, έτσι κι αλλιώς. Ούτε αυτό μπόρεσε ακόμα να το αξιοποιήσει η φιλελεύθερη παράταξη…
Η «μεγάλη αναδιανομή» του Τσίπρα δεν ήταν από τους πλούσιους στους φτωχούς. Ήταν μια πολιτική που φτώχυνε τους πάντες, εκτός από την δημοσιουπαλληλία, στην οποία προσπαθεί να πουλήσει το «νταβατζιλίκι» της «προστασίας».
Μόνο που για να καλοπερνάνε οι «νταβατζήδες», πρέπει να είναι ευχαριστημένες και οι πουτάνες! Γιατί αλλιώς…
Στην περίπτωσή μας, λοιπόν:
- Πρώτον η μεσαία τάξη στην Ελλάδα είναι πολύ ισχυρή και πολύ βαθιά ριζωμένη (έχουμε το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη και από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκτησίας γης στον κόσμο!) Κι όποιος τα βάζει μαζί της έχει συνήθως πολύ κακό τέλος.
- Δεύτερον, θα τον υποχρεώσουν σύντομα να αρχίσει να «σφάζει» και από τις «ιερές αγελάδες» του δημοσίου. Κι αυτό δεν το αντέχει.
- Τρίτον, η ίδια η μεσαία τάξη μέσα από την υπέρ-φορολόγηση αφυπνίζεται και καταλαβαίνει πως αν δεν περιοριστεί το δημόσιο δεν πρόκειται να δει άσπρη μέρα.
Κι όλα αυτά η φιλελεύθερη παράταξη οφείλει επιτέλους να τα εκμεταλλευτεί και να τα αξιοποιήσει.
Η μεσαία τάξη καταλαβαίνει πια τι γίνεται. Το νιώθει. Της το λένε πια και κατάμουτρα. Κάποιος πρέπει να της δώσει προοπτική και διέξοδο. Γιατί αλλιώς θα το ψάξει μόνη της. Κι αυτό δεν θα είναι «λυτρωτικό». Θα είναι άκρως επικίνδυνο για όλους.
(Έχετε δει οργισμένες πουτάνες να τα σπάνε;)
Διαβάστε το προηγούμενο άρθρο του Θανάση Κ. στο new deal