Τη σαφή πρόθεση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, αποτυπώνει η επιστολή που απέστειλε στους εταίρους ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, συνοδευόμενη από τη λίστα με τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες δεσμεύεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση. Όπως γίνεται εμφανές, ο Αλέξης Τσίπρας υιοθέτησε την αντίληψη, που από το βήμα της Βουλής είχε εκφράσει ο Γιάνη Βαρουφάκη, ότι το 70% του (προηγούμενου) Μνημονίου ήταν στη θετική κατεύθυνση και παρουσίασε ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, αλλά και αρκετές, δημοσιονομικά ανώδυνες όμως, προσθήκες από το πρόγραμμα του Θεσσαλονικής.
Αναλυτικά το κείμενο της επιστολής και η λίστα των μεταρρυθμίσεων.
«Αγαπητέ Πρόεδρε του Eurogroup,
Στο Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου η ελληνική κυβέρνηση κλήθηκε να παρουσιάσει στους θεσμούς, μέχρι τη Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2015, μια πρώτη περιεκτική λίστα των μεταρρυθμιστικών μέτρων που οραματίζεται, η οποία θα εξειδικευτεί περαιτέρω και θα συμφωνηθεί μέχρι το τέλος του Απριλίου 2015.
Επιπροσθέτως της κωδικοποίησης της μεταρρυθμιστικής της ατζέντας, σύμφωνα με τις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στο ελληνικό κοινοβούλιο, η ελληνική κυβέρνηση είναι επίσης προσηλωμένη να εργαστεί σε στενή συνεργασία με τους ευρωπαίους εταίρους και θεσμούς, καθώς και με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, και να αναλάβει ενέργειες που ενισχύουν τη δημοσιονομική σταθερότητα, εγγυώνται την οικονομική σταθερότητα και προωθούν την οικονομική ανάκαμψη.
Η πρώτη περιεκτική λίστα των μεταρρυθμιστικών μέτρων ακολουθεί κάτωθι, όπως την οραματίζεται η ελληνική κυβέρνηση. Πρόθεσή μας είναι να τα εφαρμόσουμε, βασιζόμενοι ταυτόχρονα στην τεχνική βοήθεια και χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία».
Δημοσιονομικές διαρθρωτικές πολιτικές – Φορολογικές πολιτικές Η Ελλάδα δεσμεύεται να:
* Μεταρρυθμίσει την πολιτική του ΦΠΑ, τη φορολογική διοίκηση και επιβολή. Θα γίνουν σθεναρές προσπάθειες για βελτίωση της είσπραξης φόρων και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, κάνοντας πλήρη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων και άλλων τεχνολογικών καινοτομιών. Η πολιτική του ΦΠΑ θα εξορθολογιστεί σε σχέση με τους συντελεστές και θα εκσυγχρονιστεί με τρόπο που θα μεγιστοποιεί τα πραγματικά έσοδα χωρίς αρνητική επίπτωση στην κοινωνική δικαιοσύνη, και με σκοπό να περιοριστούν οι εξαιρέσεις, εξαλείφοντας ταυτόχρονα τις παράλογες εκπτώσεις.
* Τροποποιήσει τη φορολόγηση των συλλογικών επενδύσεων και των δαπανών της φορολογίας εισοδήματος που θα ενσωματωθούν στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος.
* Διευρύνει τον ορισμό της φορολογικής απάτης και φοροδιαφυγής, βάζοντας τέλος στην φορολογική αμνηστεία.
* Εκσυγχρονίσει τον κώδικα φορολογίας εισοδήματος και να εξαλείψει εξαιρέσεις του φορολογικού κώδικα και να τις αντικαταστήσει, όταν είναι απαραίτητο, με μέτρα που θα ενισχύουν την κοινωνική δικαιοσύνη.
* Επιβάλει αποφασιστικά και να βελτιώσει την νομοθεσία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.
* Εργαστεί προς τη δημιουργία μιας νέας κουλτούρας φορολογικής συμμόρφωσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα τμήματα της κοινωνίας, και ιδιαίτερα οι εύποροι, θα συνεισφέρουν δίκαια στη χρηματοδότηση των δημόσιων πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό, θα δημιουργηθεί με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών και διεθνών εταίρων, βάση δεδομένων για τις περιουσίες, που θα βοηθά τις φορολογικές αρχές να αξιολογήσουν την ακρίβεια των προηγούμενων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Διαχείριση Δημόσιων Οικονομικών
Η Ελλάδα θα:
* Υιοθετήσει τροποποιήσεις στον Νόμο για τον Προϋπολογισμό και θα προχωρήσει σε βήματα για τη βελτίωση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών. Η εφαρμογή του προϋπολογισμού θα βελτιωθεί και θα αποσαφηνιστεί, όπως και οι ευθύνες για τον έλεγχο και τη δημοσιοποίηση. Οι διαδικασίες πληρωμών θα εκσυγχρονιστούν και θα επιταχυνθούν, παρέχοντας ταυτόχρονα έναν μεγαλύτερο βαθμό χρηματοοικονομικής και προϋπολογιστικής ευελιξίας και ευθύνης για τις ανεξάρτητες ή/και ρυθμιστικές οντότητες.
* Καταρτίσει και εφαρμόσει μια στρατηγική για την εκκαθάριση των καθυστερούμενων, των επιστροφών φόρων και των αιτήσεων συνταξιοδότησης
* Μετατρέψει το υπάρχον (αν και μέχρι σήμερα αδρανές) Δημοσιονομικό Συμβούλιο σε μια πλήρως λειτουργική οντότητα.
Διαχείριση εσόδων
Η Ελλάδα θα εκσυγχρονίσει την φορολογική και τελωνειακή διοίκηση επωφελούμενη της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας. Από αυτήν την άποψη, η Ελλάδα θα:
* Ενισχύσει την διαφάνεια και διεθνή εμβέλεια της διαδικασίας με την οποία διορίζεται, παρακολουθούνται οι επιδόσεις, και αντικαθίσταται ο Γενικός Γραμματείας της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.
* Ενισχύσει την ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων -εάν είναι απαραίτητο μέσω περαιτέρω νομοθεσίας- από όλων των ειδών τις παρεμβάσεις (πολιτικές ή άλλες), εγγυώμενη ταυτόχρονα την πλήρη ευθύνη και διαφάνεια των δραστηριοτήτων της. για τον σκοπό αυτό, η κυβέρνηση και η ΓΓΔΕ θα κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας.
* Επανδρώσει επαρκώς, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά, την ΓΓΔΕ και ιδιαίτερα τις μονάδες υψηλού πλούτου και μεγάλων οφειλετών της διοίκησης εσόδων και να διασφαλίσει πως διαθέτει ισχυρές ερευνητικές και διωκτικές εξουσίες, και πόρους που θα βασίζονται στις δυνατότητες του ΣΔΟΕ, έτσι ώστε να στοχεύονται αποτελεσματικά η φορολογική απάτη και οι φορολογικές οφειλές των κοινωνικών ομάδων υψηλών εισοδημάτων. Θα εξετάσει το πλεονέκτημα της ενσωμάτωσης του ΣΔΟΕ στην ΓΓΔΕ.
* Αυξήσει τις επιθεωρήσεις, τους ελέγχους βάση των κινδύνων, και τις δυνατότητες είσπραξης, επιδιώκοντας παράλληλα να ενσωματώσει τις λειτουργίες της είσπραξης φορολογικών εσόδων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης σε ολόκληρη τη γενική κυβέρνηση.
Χρηματοοικονομική σταθερότητα – Ρυθμίσεις
Η Ελλάδα δεσμεύεται:
* Να βελτιώσει άμεσα, σε συμφωνία με τους θεσμούς, τη νομοθεσία για την αποπληρωμή των οφειλών σε εφορίες και κοινωνική ασφάλιση,
* Να καθορίσει τις ρυθμίσεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνεται ο αποδοτικός διαχωρισμός μεταξύ α) στρατηγικής χρεοκοπίας/μη πληρωμής και β)ανικανότητας πληρωμών, ώστε να στοχεύει σε φυσικά και νομικά πρόσωπα της περίπτωσης (α) με αστικές και ποινικές διαδικασίες (ειδικότερα μεταξύ των ομάδων υψηλού εισοδήματος) ενώ παράλληλα θα προσφέρει στα φυσικά και νομικά πρόσωπα της ομάδας (β) όρους αποπληρωμών που θα δίνουν τη δυνατότητα σε φερέγγυες μονάδες να επιβιώσουν, θα αποτρέπει το free riding, θα ακυρώνει τον ηθικό κίνδυνο και θα ενισχύει την κοινωνική ευθύνη όπως και την κατάλληλη κουλτούρα αποπληρωμών
* Να αποποινικοποιήσει τους οφειλέτες χαμηλού εισοδήματος που έχουν μικρές οφειλές
* Να ενισχύσει τις μεθόδους και τις διαδικασίες επιβολής, όπου περιλαμβάνεται το νομικό πλαίσιο για τη συλλογή των μη καταβληθέντων φόρων και την αποδοτική εφαρμογή των εργαλείων συλλογής
Τραπεζικά και μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Η Ελλάδα δεσμεύεται για:
-Τράπεζες που θα λειτουργούν με υγιείς εμπορικές/τραπεζικές αρχές
– Να κάνει πλήρη χρήση του ΤΧΣ και να εξασφαλίσει– σε συνεργασία με τον SSM, την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – ότι θα παίξει σωστά το ρόλο της στην εξασφάλιση της σταθερότητας του τραπεζικού τομέα και του δανεισμού σε εμπορική βάση, ενώ θα συμμορφώνεται με τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ
– Αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τρόπο που θα λαμβάνει πλήρως υπόψη την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τη λειτουργία του δικαστικού συστήματος, την κατάσταση στην αγορά ακινήτων, τα θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και τον αρνητικό αντίκτυπο στη δημοσιονομική θέση της χώρας.
– Συνεργασία με τις διοικήσεις των τραπεζών και των θεσμών ώστε να αποφευχθούν την επόμενη περίοδο πλειστηριασμοί κύριων κατοικιών με αξία χαμηλότερη από κάποιο συγκεκριμένο όριο, ενώ παράλληλα θα τιμωρούνται όσοι χρεοκοπούν στρατηγικά, λαμβάνοντας υπόψη: α) τη διατήρηση της κοινωνικής στήριξης στο ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης, β)την αποτροπή περαιτέρω μείωσης στις τιμές των ακινήτων (που θα επέφεραν αρνητικό αντίκτυπο στο χαρτοφυλάκιο των ίδιων των τραπεζών, γ) ελαχιστοποίηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων από την αύξηση του αριθμού των αστέγων και δ) προώθηση ισχυρής κουλτούρας πληρωμών. Θα ληφθούν μέτρα για την στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.
– Ευθυγράμμιση της νομοθεσίας για τις εξωδικαστικές διευθετήσεις με τις ρυθμίσεις μετά την προσαρμογή τους ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος στα δημοσιονομικά και στη νοοτροπία πληρωμών, ενώ παράλληλα θα διευκολύνεται η αναδιάρθρωση ιδιωτικών χρεών
-Εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού Δικαίου και διευθέτηση των υποθέσεων που εκκρεμούν Πολιτικές για την ενίσχυση της ανάπτυξης – Ιδιωτικοποιήσεις και διαχείριση δημοσίων assets
Για να προσελκύσουν επενδύσεις σε τομείς κλειδιά και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τα δημόσια assets οι ελληνικές αρχές θα:
* Δεσμευτούν ότι δεν θα καταργήσουν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί. Στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία σύμφωνα με τον νόμο.
* Διαφυλάξουν την παροχή βασικών δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών από τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις / τομείς με βάση και τους εθνικούς στόχους πολιτικής και την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.
* Επανεξετάσουν τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί με στόχο την βελτίωση των όρων ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του δημοσίου, δημιουργηθούν έσοδα, ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, προωθηθεί η οικονομική ανάκαμψη και ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
* Υιοθετήσουν μια προσέγγιση μέσω της οποίας οι νέες περιπτώσεις θα εξετάζονται κατά περίπτωση ανάλογα με την αξία τους, με έμφαση στις μακροχρόνιες μισθώσεις, κοινοπραξίες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και συμβολαίων που μεγιστοποιούν όχι μόνο τα κυβερνητικά έσοδα αλλά και τις προοπτικές των ιδιωτικών επενδύσεων.
* Ενοποιήσουν το ΤΑΙΠΕΔ με διάφορους δημόσιους οργανισμούς που βρίσκονται διασκορπισμένοι με στόχο την ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας και την ενίσχυση της αξίας του μέσω μικροοικονομικών πολιτικών και αναθεωρήσεων στα δικαιώματα ιδιοκτησίας.
Αγορά εργασίας
Η Ελλάδα δεσμεύεται να:
-Να υιοθετήσει την βέλτιστη πρακτική της ΕΕ σε όλο το εύρος της νομοθεσίας που αφορά την αγορά εργασίας μέσω διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους, ενώ θα ωφεληθεί από την τεχνογνωσία των ILO, ΟΟΣΑ και της υπόλοιπης τεχνικής συνδρομής.
-Επεκτείνει και αναπτύξει τα υπάρχοντα σχέδια που παρέχουν προσωρινή απασχόληση στους ανέργους, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και όταν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια. Παράλληλα να αναβαθμίσει τα προγράμματα επιμόρφωσης των μακροχρόνια ανέργων.
-Προχωρήσει σε μια σταδιακή νέα προσέγγιση στους συλλογικές συμβάσεις εργασίας με ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και δικαιοσύνης. Αυτό περιλαμβάνει την φιλοδοξία για εξορθολογισμό και σε βάθος χρόνου την αύξηση του κατώτατου μισθού με ένα τρόπο που θα διαφυλάσσει την ανταγωνιστικότητα και τις προοπτικές της απασχόλησης.
Η έκταση και το timing των αλλαγών στον κατώτατο μισθό θα γίνουν με διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους Ευρωπαϊκούς και Διεθνούς Θεσμούς, (συμπεριλαμβάνεται το ILO) και θα λάβει σοβαρά υπόψη τις συμβουλές ενός νέου ανεξάρτητου σώματος για το αν οι αλλαγές στους μισθούς είναι σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στην παραγωγή και την ανταγωνιστικότητα. Μεταρρυθμίσεις της αγοράς προϊόντων και καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον
Ως μέρος της νέας μεταρρυθμιστικής ατζέντας η Ελλάδα παραμένει δεσμευμένη να:
* Αφαιρέσει φραγμούς στον ανταγωνισμό βασισμένη σε στοιχεία (input) από τον ΟΟΣΑ. * Ενισχύσει την ανεξαρτησίας της Εθνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού
* Εισάγει δράσεις για τη μείωση του διοικητικού κόστους που προκαλεί η γραφειοκρατία στη βάση στοιχείων του ΟΟΣΑ περιλαμβανομένης νομοθεσίας που απαγορεύει από μονάδες του Δημόσιου Τομέα από το να ζητούν (από πολίτες και επιχειρήσεις) στοιχεία που επιβεβαιώνουν πληροφορίες που ήδη κατέχει το κράτος (εντός της ίδιας ή άλλης υπηρεσίας).
* Καλύτερη διαχείριση της γης, περιλαμβανομένων πολιτικών που σχετίζονται με τον χωροταξικό σχεδιασμό, τη χρήση γης, καθώς και η οριστικοποίηση ενός κατάλληλου Κτηματολογίου.
* Να επιδιώξει προσπάθειες προκειμένου να άρει δυσανάλογους και αδικαιολόγητους περιορισμούς στα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα ως μέρος μια ευρύτερης στρατηγικής για να αντιμετωπιστούν κατεστημένα συμφέροντα.
* Ευθυγράμμιση της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με τις καλύτερες πρακτικές της ΕΕ και τη νομοθεσία.
Μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης Η Ελληνική κυβέρνηση θα:
* Βελτιώσει την οργάνωση των δικαστηρίων μέσω μεγαλύτερες εξειδίκευσης και σε αυτό το πλαίσιο θα υιοθετήσει νέο κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
* Θα προωθήσει την ψηφιοποίηση των νομικών κωδίκων και του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής και διακυβέρνησης στο νομικό σύστημα.
Στατιστικά
Η ελληνική κυβέρνηση επιβεβαιώνει την ετοιμότητά της να:
• Τηρήσει στο ακέραιο τη δέσμευση για την αξιοπιστία των στατιστικών, και ιδίως τη θεσμική ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ, διασφαλίζοντας ότι η ΕΛΣΤΑΤ έχει τους απαραίτητους πόρους για την υλοποίηση του προγράμματος εργασίας της.
• Εγγυηθεί τη διαφάνεια και την ορθότητα της διαδικασίας διορισμού του Προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ, τον Σεπτέμβριο 2015, σε συνεργασία με την EUROSTAT.
Ανθρωπιστική κρίση
Η ελληνική κυβέρνηση επιβεβαιώνει το πλάνο για να:
* Αντιμετωπίσει ανάγκες που προκύπτουν από την πρόσφατη αύξηση της απόλυτης φτώχειας (ανεπαρκή πρόσβαση σε τροφή, στέγη, υπηρεσίες υγείας και την παροχή ρεύματος) μέσω ιδιαίτερα στοχευμένων μη χρηματικών μέσων (π.χ. κουπόνια τροφίμων).
* Να το πράξει με τρόπο που θα είναι βοηθητικός για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και τη μάχη κατά διαφθοράς/γραφειοκρατίας (π.χ. με έκδοση μιας έξυπνης κάρτας πολίτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κάρτα ID στο σύστημα υγείας, αλλά και για την πρόσβαση στο πρόγραμμα κουπονιών σίτισης κ.τλ.).
* Να αξιολογήσει το πιλοτικό πρόγραμμα για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα με στόχο την επέκτασή του πανελλαδικά.
* Εξασφαλίσει ότι η μάχη κατά της ανθρωπιστικής κρίσης δεν έχει αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο