του ΝΙΚΟΛΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα 114/2010, σχετικό με την αναθεώρηση των διαδικασιών ασύλου στην Ελλάδα, και το οποίο εκκρεμούσε εδώ και πολλούς μήνες, δεν αποτέλεσε τελικά την τομή στην ελληνική πολιτική ασύλου όπως ενδεχομένως κάποιοι αισιόδοξοι να περίμεναν.
Εν αντιθέσει φαίνεται καταρχήν να καθησύχασε εκείνους, οι οποίοι (όπως και με την πολύ περιορισμένη εκχώρηση δικαιώματος ψήφου σε μετανάστες) κινδυνολογούσαν ότι οι «λαθραίοι άνθρωποι» θα πλημμυρίσουν τον ευλογημένο μας τόπο!
Η ανάγνωση της περιορισμένης έκτασης διοικητικής αναδιάρθρωσης των υπηρεσιών ασύλου στην χώρα, όπως αυτή παρουσιάζεται από το νέο Προεδρικό Διάταγμα γεννά ερωτηματικά και σαφώς αποτελεί μία «απομάγευση του κόσμου» για εκείνους που ανέμεναν όλους αυτούς τους μήνες, για μια ουσιαστική αλλαγή.
Σε ότι αφορά την δική μας ανάλυση, θεωρούμε ότι μία αντικειμενική προσέγγιση οφείλει να είναι πολυεπίπεδη. Λαμβάνοντας με άλλα λόγια υπόψη, όχι μόνο την εθνική αλλά και την ευρωπαϊκή πολιτική πραγματικότητα· όχι μόνο την ζοφερή μας καθημερινότητα, αλλά και την πολιτική και συμβολική διάσταση του θέματος σε ευρωπαικό επίπεδο.
Σε ότι αφορά τον εθνικό μας μικρόκοσμο είναι σαφές ότι η διαδικασία ασύλου, όπως δομείται μέχρι σήμερα στην Ελλάδα αποτελεί όνειδος για ολόκληρη την ευρωπαϊκή κοινωνία. Όσο και αν προσπαθούμε να «στρογγυλέψουμε τις γωνίες» είναι σαφές ότι το Ελληνικό Κράτος δεν διασφαλίζει το δικαίωμα αίτησης ασύλου (ούτε συζήτηση για εκχώρηση) σε κανέναν. Όσοι έτυχε να παρακολουθήσουν την διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα, είτε λόγω επαγγελματικών ενασχολήσεων, είτε λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος, μπορούν να διαβεβαιώσουν ότι πρόκειται για μία άκρως αποτρεπτική και απάνθρωπη διαδικασία.
Θα μπορούσαμε να επισημάνουμε πλήθος στρεβλώσεων, από την είσοδο του αιτούντα άσυλο στην χώρα μέχρι την τελική εξέταση του φακέλου (εάν υπάρξει τελικά τέτοια) από τις αρμόδιες αρχές, οι οποίες στην ουσία παραμένουν οι ίδιες (μέχρι νεωτέρας) και με την νέα μεταρρύθμιση.
Μέχρι σήμερα οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών των Γενικών Αστυνομικών Διευθύνσεων ήταν υπεύθυνες για ολόκληρη την διαδικασία ασύλου, από την κατάθεση δηλαδή της αίτησης μέχρι την τελική απόφαση. Με την επικείμενη αλλαγή αρμόδιες θα είναι οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Ασφαλείας. Ο δεύτερος βαθμός εξέτασης από νέες επιτροπές είναι βέβαια ένα θετικό βήμα, αν και δεν είναι βέβαιο ότι οι επιτροπές αυτές θα διακατέχονται από ιδιαίτερα ανατρεπτικό διοικητικό πνεύμα.
Οι χιλιάδες εκκρεμούσες αιτήσεις ασύλου, οι οποίες επιβραδύνουν την συνολική διοικητική λειτουργία του συστήματος δεν είναι δυνατόν να διευθετηθούν επί της ουσίας μετά από τόσα χρόνια. Πώς είναι δυνατόν κάποιος που περιμένει τρία ή πέντε χρόνια την ελληνική διοίκηση να αποφασίσει για την τύχη του, να λάβει αύριο μία απορριπτική απόφαση;
Πέρα από ορισμένες γενικές κατευθύνσεις, πώς θα λειτουργήσει ένα σύστημα χωρίς ουσιαστική χρηματοδότηση, το οποίο σύμφωνα με το νέο Προεδρικό Διάταγμα θα πρέπει στηριχθεί στην δημιουργία νέων «χώρων καταγραφής» αιτούντων άσυλο, ή “screening centers”, όπως ήταν της μόδας να αποκαλούνται μέχρι πριν από μερικούς μήνες;
Η ουσία κατά την γνώμη μας της νέας μεταρρύθμισης βρίσκεται στην συμπόρευσή μας με το συντηρητικό άρμα που διοικεί σήμερα την Ευρώπη και με την προσέγγιση που αυτό επιβάλλει σε θέματα μετανάστευσης. Σύμφωνα με το επικρατόν ευρωπαϊκό πολιτικό (ομολογημένο ή ανομολόγητο) δόγμα, η μετανάστευση στην Ευρώπη της κρίσης είναι ανεπιθύμητη και το πολιτικό άσυλο δεν αποτελεί παρά μία ασήμαντη λεπτομέρεια.
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα περιλαμβάνει στο πλαίσιο αυτό τεχνοκρατικούς όρους για τους οποίους έχει γίνει πολύς θόρυβος στην Ευρώπη. Οι «ασφαλείς τρίτες χώρες», η «ταχύρρυθμες διαδικασίες στα σύνορα»», οι «αβάσιμες και απαράδεκτες αιτήσεις ασύλου» και η «κράτηση των αιτούντων άσυλο» είναι μερικές από τις έννοιες τις οποίες, για πρώτη φορά πριν από 5 χρόνια, υιοθέτησε το Συμβούλιο των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάνω σε αυτές τις νομικές δικλείδες γρήγορης απόρριψης του συντριπτικού ποσοστού των αιτήσεων ασύλου, στηρίζεται και το νέο Προεδρικό Διάταγμα.
Κανένας λόγος εντούτοις δεν γίνεται για τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης στα σύνορα και για την άθλια κατάσταση που επικρατεί στις υπηρεσίες των «αποφαινομένων αρχών», στα αστυνομικά τμήματα δηλαδή. Ούτε για την τραγική έλλειψη υποδομών, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εφαρμογή της οποιασδήποτε κρατικής πολιτικής. Η δική μας λοιπόν εκτίμηση είναι ότι το νέο Προεδρικό Διάταγμα αποτελεί ότι ακριβώς και το ευρωπαϊκό πλαίσιο το οποίο ενσωματώνει. Μία τεχνοκρατική και διπλωματική δηλαδή έκφραση του αντιμεταναστευτικού δόγματος που επικρατεί σήμερα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
