ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ: ΕΚΚΡΕΜΗΣ Η ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ

Μοίρασε το

του ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ΣΑΝΤΑΜΟΥΡΗ

Στο γνωστό κεφάλαιο των τουρκικών διεκδικήσεων περιέχεται και η νέα σελίδα την οποία γύρισαν ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους την προηγούμενη εβδομάδα. Παρά τις συμφωνίες και τα μνημόνια που είναι ένα θετικό βήμα και παρά κάποια σχέδια επί χάρτου γύρω από περιφερειακά και διεθνή θέματα (περιβαλλοντικό, Μέση Ανατολή, Ιράν κ.λπ) που θα μπορούσαν να αποφέρουν πρωτοβουλίες για κοινές ή συγκλίνουσες πρωτοβουλίες, οι τουρκικές καθαυτό διεκδικήσεις έμειναν αλώβητες.

Επιτεύχθηκε διακυβερνητική, διεπιχειρηματική προσέγγιση και απελευθερώθηκε φιλοδοξία για οικονομικά κέρδη και ειρηνική συνύπαρξη αλλά η Τουρκία διατηρεί αμφιλεγόμενη μια βελτίωση των διμερών σχέσεων.

Γι’ αυτό, ο κ.Παπανδρέου επιφυλάχθηκε: «Η Ιστορία θα αποφασίσει εάν η συνάντησή μας θα αποδειχθεί ιστορική». Αντιθέτως, ο Ερντογάν προεξόφλησε την ιστορικότητα της επίσκεψής του, αν και μόνο αδιαμφισβήτητο δεδομένο ήταν η καλή διάθεση μεταξύ των πρωθυπουργών.

Είναι ενδεικτικό ότι ο καθένας τους -με αφορμή το Κυπριακό- έριξε  βολές κατά των πολιτικών αντιπάλων ή προκατόχων του άλλου:

Εναντίον του (κουμπάρου του) Κώστα Καραμανλή ο Ερντογάν και, αντιστοίχως, ο Παπανδρέου κατά του Μπουλέντ Ετζεβίτ.

Παραβάσεις…χωρίς όπλα

Στον διάλογο των δύο όλα τα θέματα βρέθηκαν στο τραπέζι έστω και αν δεν συζητήθηκαν όλα, χωρίς κι  αυτό το τελευταίο να είναι σίγουρο. Η Άγκυρα δεν «τράβηξε πίσω» οποιαδήποτε αναθεωρητική επιδίωξή της, ενώ η πολυσυζητημένη μείωση εξοπλισμών παραπέμφθηκε για το απώτερο μέλλον.

Ο Ερντογάν τη συνάρτησε με το να αποδεχθεί η Ελλάδα να ειδοποιείται για την είσοδο των τουρκικών μαχητικών στο ελληνικό FIR μόνον μέσω του ΝΑΤΟ και για το εύρος που η Συμμαχία αναγνωρίζει στην Ελλάδα.

Η Αθήνα απορρίπτει ανάλογες αιτιάσεις και, σε ό,τι αφορά τις παραβάσεις του ελληνικού FIR και τις παραβάσεις των διεθνών κανόνων για την ασφάλεια των πτήσεων, ο Ερντογάν πρότεινε να…συνεχίσουν να γίνονται.

Ζήτησε οι παρανομίες να γίνονται από άοπλα πολεμικά αεροσκάφη, εμμένοντας στην προοπτική συνδιαχείρισης του Αιγαίου ή στη διεκδίκηση του μισού αρχιπελάγους. Επίσης «θύμισε» στον ομόλογό του την απαίτηση για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού αρχιπελάγους.

Ο τούρκος πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι κινείται σε συνεννόηση με το ΝΑΤΟ ως προς τις υπερπτήσεις και τις παραβάσεις, ενώ απέκλεισε -προς το παρόν- μια προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για το Αιγαίο. «Εμείς θα λύσουμε όλα τα προβλήματά μας και όχι κάποιος τρίτος» είπε ο Ερντογάν.

Έτσι αντιπαρέβαλε τον λόγο του σε ό,τι είχε υπονοήσει λίγο νωρίτερα ο Θόδωρος Πάγκαλος αλλά η Άγκυρα δεν αποκλείει τη Χάγη, εάν το αναγκαίο συνυποσχετικό έγγραφο περιλάβει ικανοποιητικό αριθμό τουρκικών αιτιάσεων, πέραν των σχετικών για την υφαλοκρηπίδα.

Για την απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας («casus belli»), ο κ.Ερντογάν ήταν είπε μέσες-άκρες ότι θα αρθεί μετά από μια διμερή συμφωνία εφ’ όλης της ύλης για το Αιγαίο.

Οικουμενικό-όχι ενορία

Ο τούρκος πρωθυπουργός «μισοϋποσχέθηκε» το άνοιγμα της σχολής της Χάλκης, δήλωσε ότι δεν ενοχλείται από την έννοια της οικουμενικότητας του πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και προανήγγειλε την απόδοση τουρκικής υπηκοότητας σε υποψηφίους πατριάρχες.

Αντιστοίχως, ζήτησε αναστήλωση μουσουλμανικών μνημείων στην Ελλάδα, νομιμοποίηση των εκλεγμένων μουφτήδων και καθιέρωση της εκλογής αντί του διορισμού τους από το κράτος.

Ο κ.Παπανδρέου υποσχέθηκε την αποκατάσταση μουσουλμανικού μνημείου στο Μοναστηράκι και τόνισε ότι το πατριαρχείο δεν μπορεί να εξομοιώνεται με μια ενορία, καθώς και ότι είναι πλεονέκτημα για την Τουρκία.

Στην Αθήνα, ο Ερντογάν και ανώτατοι τούρκοι κυβερνητικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες πραγματοποίησαν κλειστή σύσκεψη με τους εκπροσώπους της μειονότητας και της λεγόμενης «Συμβουλευτικής Επιτροπής Τούρκων δυτικής Θράκης», παρουσία των ομοθρήσκων τους θρακιωτών βουλευτών του ΠΑΣΟΚ.

Ο κ.Παπανδρέου είπε ότι η μειονότητα δεν είναι διμερές θέμα αλλά εσωτερικό θέμα της Ελλάδας. Άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω πρωτοβουλιών για τους έλληνες μουσουλμάνους και υποσχέθηκε «να είναι μπροστά για την αποκατάσταση κάθε αδικίας, για κάθε μειονότητα στα Βαλκάνια ή και αλλού».

Εξελίξεις πρέπει ενδεχομένως να αναμένονται γύρω από τη διευκόλυνση επανεισόδου στην Τουρκία των ελλήνων («ρωμιών») που είχαν την τουρκική ιθαγένεια πριν εκδιωχθούν από τη γείτονα το 1955 και το 1964.  Η εξέλιξη αυτή ίσως μπορεί να συναρτηθεί με το αυξημένο εσχάτως ενδιαφέρον για επαναπόδοση ελληνικής ιθαγένειας στους («ανιθαγείς») μουσουλμάνους έλληνες που έχουν φύγει από τη Θράκη και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Τουρκία.

Πολυμερής και διαφωνίες

Παπανδρέου και Ερντογάν κατέθεσαν με έμφαση την απόφασή τους να δουλέψουν μέχρι να λυθεί το Κυπριακό αλλά αυτό προϋποθέτει να κάνουν πίσω από τις θέσεις που προέταξαν…ή την ακύρωσή τους.

Η τουρκική πλευρά αποδέχεται να αποχωρήσουν οι κατοχικές δυνάμεις μετά από συνολική λύση του προβλήματος – λύση τύπου «Άναν 5». Η Άγκυρα αφήνει ανοικτό να αναγνωρίσει την Κύπρο μετά από τη λύση του πολιτικού προβλήματος και, ακολούθως, να ανοίξει τα τουρκικά λιμάνια-αεροδρόμια στα κυπριακά σκάφη ταυτοχρόνως με το άνοιγμα των αντιστοίχων κυπριακών.

Πάντως, η τουρκική αναγνώριση της Κύπρου μπορεί να τεθεί πιο σύντομα και οι πληροφορίες δεν αποκλείουν – η Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά να «αφήσει έξω» τα Κατεχόμενα, απειλώντας έτσι εμμέσως την οριστική διχοτόμηση «μεταξύ των δύο κρατών».

Ο κ.Ερντογάν άφησε τέτοιο υπονοούμενο. Η Λευκωσία εξετάζει «λογικές αμοιβαιότητας» αλλά απορρίπτει κάθε ενδεχόμενο να αποδεχθεί άνοιγμα των κατεχομένων λιμανιών και αεροδρομίου στο Νησί.

Ενώ είχε παραδοθεί το κείμενο, το επίσημο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων μετέδωσε δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Νταβούτογλου, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία προτίθεται να ανοίξει αεροδρόμια και λιμάνια στα ελληνοκυπριακά σκάφη, εάν ανοίξουν –για λογαριασμό του ψευδοκράτους- τα παρανόμως κατεχόμενα λιμάνια Αμμοχώστου και Κερύνειας.

(Στην Αθήνα) οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας συνέκλιναν ως προς το ενδεχόμενο πολυμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό, με τον κ.Παπανδρέου να προτάσσει γι’ αυτήν τις αιρέσεις που θέτει ο κύπριος πρόεδρος Χριστόφιας.

Τρομοκρατία-οικονομία

Στην κοινή συνέντευξή του με τον κ.Παπανδρέου, ο κ.Ερντογάν εντυπωσίασε μιλώντας για «από κοινού μέτρα των δύο χωρών εναντίον της τρομοκρατίας» που ταλαιπωρεί την καθεμία τους, χωρίς να προχωρήσει σε περαιτέρω εξηγήσεις. Η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατία τον μιλιταριστικό σουνιτικό ισλαμισμό και τη δράση των κούρδων αυτονομιστών.

«Επωφελή και για τις δύο πλευρές» χαρακτήρισε ο Ερντογάν μια νέα συνεργασία για την αντιμετώπιση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών. Ωστόσο, το μνημόνιο που υπογράφηκε δεν αναφέρει ως στόχο παρά την επαναπροώθηση ενός παράνομου μετανάστη για κάθε εκατό-εκατόν πενήντα που «βρίσκουν τρόπο» να περνούν από τη γείτονα στην ελληνική επικράτεια.

Ως προς την οικονομική κρίση που δοκιμάζει την Ελλάδα, ο προσκεκλημένος του κ.Παπανδρέου τόνισε την αλληλεγγύη του: «Θα σας στηρίξουμε…θα είμαστε στο πλευρό σας» είπε. 

Το κείμενο του Αμβρόσιου Σανταμούρη δημοσιεύεται στην εβδομαδιαία εφημερίδα  «Η ΑΠΟΨΗ» του  Σαββάτου  22/5

ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP

Download on the App Store

Μοίρασε το

του αρθρογράφου

ideas change society

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

Αφήστε μια απάντηση

Σχόλια

Μπες στη συζήτηση

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου

Κάνε εγγραφή για να αφήσεις τα σχόλιά σου