Μέσα σε διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών, δύο βαρύνουσας σημασίας μελέτες -εκ των οποίων η πρώτη εστιάζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στην αποχώρηση των Ελληνικών επιχειρήσεων (business exodus) ενώ η δεύτερη επικεντρώνει την προσοχή του στη μετανάστευση των Ελλήνων (brain drain)- είδαν τo φως της δημοσιότητας. Αμφότερες εδράζονται σε έρευνες & αναλύσεις του μη κερδοσκοπικού οργανισμού στήριξης της επιχειρηματικότητας “Endeavor Greece” (www.endeavor.org.gr) και τα ευρήματά τους έχουν αναρτηθεί – υπό μορφή εύληπτων περιεκτικών πληροφοριακών γραφημάτων- στον επίσημο ιστότοπο του εν λόγω οργανισμού.
Ξεκινώντας από την πιο πρόσφατη ανάλυση (Ιουλίου 2016) επικαιροποιημένων στοιχείων, τα οποία έχουν αντληθεί από υψηλής αξιοπιστίας πηγές (Ο.Ο.Σ.Α, ΤτΕ, Σύνδεσμος Ελλήνων Εξαγωγέων, Αρχή Διασφάλισης & Πιστοποίησης της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση) με τίτλο “Aνθρώπινο δυναμικό: #1 εξαγόμενο ‘προϊόν’ της Ελλάδας”, σταχυολογούμε ενδεικτικά:
– Από τον Ιανουάριο του 2008 έως σήμερα, εκτιμάται πως ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων, οι οποίοι επέλεξαν να μεταναστεύσουν, κυμαίνεται μεταξύ 350.000 και 427.000.
– Η ετήσια οικονομική συμβολή τους στις χώρες υποδοχής υπολογίζεται συνολικά σε 12,9 δισεκατομμύρια ευρώ (ΑΕΠ) και 9,1 δισεκατομμύρια ευρώ (φορολογικά έσοδα) σε ετήσια βάση, όταν η αξία των Ελληνικών -πρώτων τη τάξει εξαγόμενων- προϊόντων πετρελαίου ανέρχεται στο ποσό των 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ ανά έτος.
– Μεταξύ των Ελλήνων που εξέφρασαν την επιθυμία να μεταναστεύσουν, το ποσοστό των νυν εργαζομένων είναι υψηλότερο εκείνου των ανέργων: 49% έναντι 43%.
– Ως βασικοί λόγοι μετανάστευσης αναφέρονται οι χαμηλοί μισθοί & το υψηλό μη μισθολογικό κόστος, η απουσία προοπτικής επαγγελματικής εξέλιξης και η απουσία αναπτυξιακού πλάνου και προοπτικής σε επίπεδο Χώρας.
– Υπολογίζεται πως το Ελληνικό κράτος έχει δαπανήσει περί τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ για την εκπαίδευση των Ελλήνων που μετανάστευσαν τα τελευταία χρόνια.
Η προηγούμενη δημοσιευμένη μελέτη της Endeavor Greece, με χαρακτηριστικό τίτλο “ΕΞΟΔΟΣ των Ελληνικών Επιχειρήσεων” (παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2016 ως αποτέλεσμα έρευνας σε 300 εταιρείες διαφορετικών κλάδων και μεγεθών) ανέδειξε το έτερο σοβαρό πρόβλημα, το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει η Χώρα:
– Οι Ελληνικές επιχειρήσεις -σε ποσοστό 39%- επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους στο εξωτερικό.
– Οι λιγότερο πρόθυμες να παραμείνουν είναι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της τεχνολογίας (19%) και υγείας (27%).
– Η φορολογική αστάθεια, η πρόσβαση σε κεφάλαια εκτός Ελλάδας και η υψηλή φορολογία αποτελούν τους κύριους λόγους της επιλογής μεταφοράς έδρας, ενώ ακολουθούν η γραφειοκρατία/διαφθορά, οι ευκολότερες συναλλαγές εκτός Ελλάδας και η αρνητική εικόνα της Χώρας μας στο εξωτερικό.
– Οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης (με ποσοστό 47%) θεωρούνται οι πρώτες επιλογές, χάρις στη σταθερότητα & πρόσβαση σε κεφάλαια και ακολουθεί η Κύπρος (16%) με γνώμονα τη σταθερότητα και τη χαμηλή φορολογία.
– Το 56% των ερωτηθέντων εκτιμά πως η κατάσταση θα βελτιωθεί μετά από πέντε τουλάχιστον χρόνια.
– Οι ερωτηθέντες -σε ποσοστό 80%- δήλωσαν πως εάν άρχιζαν σήμερα, θα ξεκινούσαν τη δραστηριότητά τους στο εξωτερικό.
Στο τεύχος Ιανουαρίου 2016 της εφημερίδας “Ακτή Μιαούλη”, είχαμε εκφράσει την -ενδεχομένως υπερβολική, αλλά απολύτως ειλικρινή- ανησυχία μας περί των φαινομένων φυγής Ανθρώπων & εξόδου επιχειρήσεων, γράφοντας μεταξύ άλλων:
[…] Ελάχιστοι εξ ημών είναι σε θέση να γνωρίζουν τα πλήρη στοιχεία περί της μετανάστευσης Ελλήνων πολιτών και της αποχώρησης ελληνικών επιχειρήσεων και σίγουρα ο γράφων δεν συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που έχουν πρόσβαση σε τέτοια πληροφόρηση. Ωστόσο, ουδείς είναι σε θέση να αμφισβητήσει πως το ρεύμα εξόδου από τη Χώρα αποτελεί μία δυσάρεστη πραγματικότητα.
Όταν λοιπόν στο αναιμικό επενδυτικό ενδιαφέρον επιχειρηματικών οίκων του εξωτερικού, ένας ουδέτερος παρατηρητής αθροίσει το “business run” των εκατοντάδων (ή χιλιάδων) Ελληνικών επιχειρήσεων και στο άθροισμά τους προσθέσει το “brain drain” δεκάδων (ή εκατοντάδων) χιλιάδων Ελλήνων επιστημόνων και επαγγελματιών, καταλήγει με σχετική βεβαιότητα στο συμπέρασμα πως η Χώρα μας τιμονεύεται πρόσω ολοταχώς προς την “τέλεια καταιγίδα”.
Πολιτική αστάθεια, κομματική αναξιοπιστία, κεφαλαιακοί έλεγχοι, υπερφορολόγηση, εύθραυστο τραπεζικό σύστημα, γραφειοκρατία… Οι λόγοι είναι ασφαλώς πολλοί και η συμμετοχή ενός εκάστου ποικίλει, ανάλογα με την οπτική γωνία του καθενός. Το αποτέλεσμα όμως παραμένει: η αρνητική ψυχολογία εντός και η άσχημη εικόνα εκτός οδηγούν στη μείωση των επενδύσεων και στην αύξηση της ανεργίας.
Εν κατακλείδι, ουδεμία σημασία έχει εάν οι δύο μελέτες της Endeavor Greece έρχονται να επιβεβαιώσουν την πρώιμη ανησυχία πολλών εξ ημών, ωστόσο αυτό που είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη Χώρα είναι να επαληθευθεί η -συγκρατημένα αισιόδοξη- εκτίμηση που κάναμε στην αρχή του χρόνου:
[…] Το ευτυχές της υπόθεσης είναι πως -προϊόντος του χρόνου- ολοένα και περισσότεροι πολίτες αποδεικνύεται πως ασπάζονται την άποψη πως δεν μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι, εν απουσία θετικών προτύπων, ισχυρών κινήτρων και υγιούς ανταγωνισμού. Επιστημονικά, επαγγελματικά, επιχειρηματικά και πολιτικά. Ως κοινωνία, πλεύσαμε επί σειρά ετών σε ρότα ήσσονος προσπάθειας, εξιδανικεύοντας τη μετριότητα και επιβραβεύοντας τη φαυλότητα. Πλέον, καθίσταται σαφές πως ακόμη και εάν ήταν ο γιαλός, σίγουρα ήμασταν κι εμείς που στραβά αρμενίζαμε.
Το 2016 μπορεί να είναι ένα ακόμη έτος κρίσης και δοκιμασίας, αλλά δεν πρέπει να είναι μία ακόμη χαμένη χρονιά ακρισίας και άρνησης παραδοχής.
Το άρθρο δημοσιεύεται στη στήλη “Noblesse Oblige“, στο τρέχον τεύχος της έντυπης ναυτιλιακής εφημερίδας “Ακτή Μιαούλη”.
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΤΟ APP
